Tại Tọa đàm “Giải pháp đảm bảo có ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội" do Báo Nông thôn Ngày nay/Dân Việt tổ chức, TS. Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng Ngân hàng BIDV, Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài Chính - Tiền tệ Quốc gia cho rằng, gói cho vay mua nhà ở xã hội thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội đã có từ lâu.

Đồng thời, ngân sách Nhà nước hàng năm cấp 2.000 - 3.000 tỷ đồng cho ngân hàng để cho các đối tượng vay. Đối tượng vay được vay tối đa 20 - 25 năm, lãi suất tương đương cho vay hộ nghèo 6,6%/năm. Có ý kiến cho rằng 6,6% là hơi cao và cần rà soát cho vay người nghèo có phù hợp chưa.

Theo ông Lực, nguồn vốn cho vay mua nhà ở xã hội còn ít nên cần phải tìm nguồn vốn của quốc gia mới có thể khơi thông được lâu dài. Bên cạnh đó, cần cấu trúc nguồn vốn thế nào để đúng, đủ đối tượng; cho chủ đầu tư hay người mua nhà vay? Hay cho thuê sẽ hợp lý hơn.

“Quỹ nhà ở các nước họ cho vay đối với người mua nhà, còn một phần cho vay chủ đầu tư. Tỷ lệ là 70% - 30%, cho vay và thực hiện bảo lãnh với nhà đầu tư, người mua nhà. Nên chúng ta đặt ra vấn đề cho vay thuê hay mua các dự án nhà ở xã hội? Quan điểm của tôi là linh hoạt, có thể cả hai, có những người thực sự muốn mua, chả lẽ chúng ta lại cản trở không cho mua mà chỉ cho thuê thôi?”, ông Lực nhấn mạnh.

Các chuyên gia cũng cho rằng, Nhà nước đã triển khai nhiều gói tín dụng ưu đãi cho nhà ở xã hội, nhưng kết quả còn khiêm tốn. Không chỉ vì nguồn cung dự án còn ít, mà còn vì người dân chưa mạnh dạn vay mua - một phần do lãi suất, phần khác là do thủ tục chưa thực sự thuận lợi, quy trình giải ngân chưa kịp thời.

Hiện nay, cả nước đang triển khai 4 gói tín dụng ưu đãi cho chương trình nhà ở xã hội. Đầu tiên là gói vay tại Ngân hàng Chính sách xã hội với lãi suất 6,6%/năm. Tính đến giữa năm 2024, dư nợ gói vay này đạt khoảng 17.000 tỷ đồng, hỗ trợ hơn 44.000 khách hàng.

Gói tín dụng thứ hai là chương trình 120.000 tỷ đồng (nay tăng lên 145.000 tỷ đồng), trong đó lãi suất ưu đãi hiện là 7%/năm đối với chủ đầu tư và 6,5%/năm cho người dân, thấp hơn 1,5 - 2% so với lãi suất trung bình của 4 ngân hàng thương mại Nhà nước.

Gói thứ ba là chương trình 30.000 tỷ đồng, đã giải ngân hơn 34 nghìn tỷ đồng cho hơn 56 nghìn trường hợp tính đến cuối năm 2024. Theo Quyết định của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, lãi suất vay hỗ trợ nhà ở năm 2025 là 4,7%/năm, giảm so với mức 4,8%/năm của năm trước. Cuối cùng, các chương trình cho vay nhà ở chính sách tại địa phương như TP. HCM có Quỹ phát triển nhà ở dành cho cán bộ, công chức, viên chức. Lãi suất hiện là 3,2%/năm, giảm từ mức 4,7%/năm, với hạn mức vay tối đa 900 triệu đồng, thời gian vay lên đến 20 năm.

"Vốn không phải yếu tố đáng lo ngại trong phát triển nhà ở xã hội"

Tại toạ đàm, ông Lực chia sẻ rằng, vốn không phải là yếu tố đáng lo ngại trong việc phát triển nhà ở xã hội. Tuy nhiên, ông nhận định rằng nguồn cung nhà ở xã hội vẫn còn thiếu, đặc biệt là đối với các phân khúc thu nhập trung bình và thấp. Đồng thời, quá trình chuyển đổi, cải cách thủ tục và quy trình đã có nhiều cải thiện, nhưng vẫn còn một số vướng mắc, đặc biệt là về việc đấu thầu và lựa chọn chủ đầu tư cho các dự án.

Theo ông Lực, cần có sự thay đổi trong tư duy và quan điểm phát triển nhà ở xã hội. Trước đây, nhà ở xã hội được coi là một “mặt trận từ thiện”, không được ưu tiên đầu tư đúng mức. Tuy nhiên, hiện nay, Chính phủ đã có cái nhìn cởi mở hơn và liên tục giao chỉ tiêu xây dựng nhà ở xã hội cho các địa phương và doanh nghiệp.

×