Một chiếc máy bay đa chức năng F-35I Adir của Không quân Israel bay qua Sa mạc Negev trên đường tới Dải Gaza vào ngày 14/10/2023. Israel có một lực lượng không quân đông đảo và tinh vi. Ảnh Getty

Israel và Iran đã ở trong một "cuộc chiến tranh trong bóng tối" trong nhiều thập kỷ, được tiến hành thông qua các hoạt động bí mật, lực lượng ủy nhiệm khu vực, các cuộc tấn công tầm xa và hoạt động mạng, tất cả đều được tiến hành cả bên trong Iran và Israel. Trận chiến cũng đã diễn ra trên lãnh thổ của các quốc gia láng giềng như Lebanon, Syria và vùng lãnh thổ Palestine. Bất kỳ sự leo thang nào của cuộc chiến đều có khả năng tuân theo công thức này, thay vì một cuộc đụng độ thông thường trực tiếp và kéo dài.

Theo báo cáo Cân bằng Quân sự năm 2024 của Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế, Israel duy trì một đội quân thường trực gồm khoảng 170.000 quân nhân tại ngũ và 465.000 quân dự bị.

Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) được coi là được đào tạo bài bản, được trang bị tốt và có kinh nghiệm. Nghĩa vụ quân sự là bắt buộc đối với hầu hết người Israel trưởng thành sau 18 tuổi, với nam giới dự kiến sẽ phục vụ trong 36 tháng và nữ giới trong 24 tháng.

Iran có dân số đông hơn nhiều, điều này được phản ánh qua sức mạnh quân sự thường trực của nước này với khoảng 420.000 nhân viên và 350.000 quân dự bị khác. Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo IRGC hùng mạnh ước tính có từ 150.000 đến 200.000 quân nhân tại ngũ.

Lực lượng không quân của Israel đóng vai trò chủ chốt trong cuộc đối đầu lâu dài với Iran. Máy bay phản lực của Israel thường xuyên được sử dụng để tấn công các mục tiêu có liên quan đến Iran ở Syria và Lebanon, bao gồm cả các cơ sở và nhân sự của IRGC. Máy bay Israel cũng tích cực phòng thủ tập thể trước cuộc tấn công cuối tuần của Iran, theo dõi và bắn hạ máy bay không người lái và tên lửa.

Lực lượng không quân của Israel được coi là một trong những lực lượng mạnh nhất thế giới. Theo IISS, nước này có khoảng 310 máy bay chiến đấu và tấn công mặt đất có khả năng chiến đấu, bao gồm 75 chiếc F-15, 196 chiếc F-16 và 39 chiếc F-35. Lực lượng không quân cũng có 46 máy bay trực thăng tấn công Apache và một loạt máy bay không người lái giám sát và tấn công.

Lực lượng không quân của Iran kém tinh vi hơn nhiều. Đây là một hạm đội già nua bị cản trở bởi các lệnh trừng phạt quốc tế và cấm vận vũ khí kéo dài. Lực lượng không quân của Tehran bao gồm các máy bay lỗi thời do Mỹ sản xuất như 10 chiếc F-14 và 55 chiếc F-4. Gần đây hơn, Iran đã quay sang Nga để trang bị cho lực lượng không quân của mình và hiện có 35 chiếc MiG-29 đang hoạt động, với một thỏa thuận mới mua máy bay chiến đấu Su-35 đã được ký kết vào năm ngoái.

Iran cũng đã phát triển các máy bay chiến đấu sản xuất trong nước như HESA Saeqeh và Azarakhsh, mặc dù chúng không được coi là có khả năng cạnh tranh với các máy bay do nước ngoài sản xuất.

Kho vũ khí máy bay không người lái đáng gờm của Iran có lẽ phù hợp hơn trong bất kỳ cuộc xung đột nào trong tương lai hơn là lực lượng không quân của nước này. Nền tảng máy bay không người lái khét tiếng Shahed và các biến thể của nó – chẳng hạn – đã được sử dụng rất hiệu quả ở Yemen và Ukraine và là trung tâm của cuộc tấn công cuối tuần của Tehran.

Lực lượng Iran tham gia cuộc tập trận quân sự ở Jask, Iran, vào ngày 30/12/2022. Hải quân và lực lượng đặc biệt của Iran được giao nhiệm vụ kiểm soát và có khả năng đóng cửa các khu vực hàng hải nhạy cảm. Ảnh Getty

Israel và Iran sở hữu kho dự trữ tên lửa đáng kể, giúp cả hai quốc gia có khả năng tấn công trực tiếp vào lãnh thổ của nhau.

Israel có tên lửa đạn đạo tầm ngắn Jericho 2 với tầm bắn lên tới 930 dặm, bao trùm phần lớn Trung Đông và một phần của Iran. Tên lửa Jericho 3 của Israel có tầm bắn lên tới 3.000 dặm. Tên lửa hành trình tầm ngắn hơn bao gồm các bệ Lora, Delilah và Gabriel.

Theo Dự án phòng thủ tên lửa CSIS, tên lửa là chìa khóa trong khả năng răn đe và triển khai sức mạnh của Iran, hàng thập kỷ đầu tư của Tehran đã mang lại cho nước này "kho vũ khí tên lửa lớn nhất và đa dạng nhất ở Trung Đông".

Nền tảng tầm xa nhất của nó là tên lửa đạn đạo Sejjil, Ghadr và Khorramshahr, tất cả đều có thể tiếp cận các mục tiêu ở khoảng cách khoảng 1.240 dặm, bao gồm toàn bộ Israel. Các tên lửa khác bao gồm Emad (tầm bắn trên 1.000 dặm) và Shahab-3 (tầm bắn trên 800 dặm), cũng như một số tên lửa hành trình tầm ngắn khác.

Vai trò nổi bật của máy bay, máy bay không người lái và tên lửa khiến phòng không trở nên quan trọng hơn đối với cả hai quốc gia. Israel - với sự giúp đỡ của các đồng minh - đã trình diễn khả năng của chiếc ô phòng không, sử dụng các hệ thống bao gồm David's Sling, Iron Dome và Arrow để hạ gục các tên lửa đang bay tới của Iran. Israel vẫn còn có tên lửa MIM-104 Patriot do Mỹ sản xuất.

Hệ thống phòng không được trang bị tốt nhất của Iran là S-300 do Nga sản xuất, hệ thống này tương đối lỗi thời so với những gì Israel sở hữu. Tehran cũng có nền tảng tên lửa đất đối không Bavar-373 được sản xuất trong nước cũng như các hệ thống phòng thủ Arman và Azarakhsh được công bố hồi đầu năm nay.

Trên biển, Israel duy trì một lực lượng hải quân nhỏ nhưng hiện đại, chủ yếu được sử dụng để bảo vệ bờ biển và hỗ trợ các hoạt động trên bộ và trên không. Hải quân của nước này bao gồm 5 tàu ngầm, trong đó có 3 tàu lớp Dolphin có khả năng phóng tên lửa đạn đạo mang đầu đạn hạt nhân. Israel cũng có ít nhất 3 tàu hộ tống, 8 tàu tên lửa và 45 tàu tuần tra.

Hải quân Iran lớn hơn và được thiết kế một phần để kiểm soát và có khả năng đóng cửa các nút thắt chiến lược hàng hải như eo biển Hormuz. Iran có hơn 30 tàu ngầm, 5 tàu khu trục, 3 tàu hộ tống và hơn 200 tàu tuần tra.

Ngoài lĩnh vực thông thường, cả Israel và Iran đều có khả năng bí mật, ủy nhiệm và mạng đáng sợ, thường được sử dụng trong cuộc đối đầu sôi sục của họ. Ví dụ, cơ quan tình báo Mossad của Israel đã bị Tehran cáo buộc thực hiện một loạt vụ ám sát bên trong Iran, bao gồm cả các nhà khoa học nổi tiếng làm việc trong chương trình hạt nhân của nước này.

Mossad cũng tham gia vào cuộc tấn công mạng Stuxnet mang tính bước ngoặt, khi Israel và Mỹ sử dụng nó để nhắm mục tiêu vào các cơ sở hạt nhân của Iran trong cái thường được coi là hoạt động chiến tranh mạng lớn đầu tiên.

Lực lượng Quds của Iran - hoạt động dưới sự bảo trợ của IRGC và chịu trách nhiệm về các hoạt động của Tehran trên toàn thế giới - là mối đe dọa thường xuyên đối với lợi ích của Israel và đồng minh ở Trung Đông và hơn thế nữa. Lực lượng Quds có liên quan đến nhiều cuộc tấn công vào Israel do các lực lượng đối tác như Hezbollah và Hamas thực hiện và đã bắn vào các vị trí của Israel từ bên trong Syria.

×