F-16 giúp Ukraine chế áp phòng không Nga

F-16 tỏ ra đặc biệt hiệu quả trong việc đánh chặn các mối đe dọa từ trên không. Với tốc độ và khả năng cơ động vượt trội, F-16 cho phép Ukraine phản ứng nhanh hơn nhiều so với các máy bay thời Liên Xô mà họ sử dụng từ đầu cuộc chiến.

Một vai trò then chốt khác là nhiệm vụ chế áp phòng không đối phương (SEAD) – tương tự phi đội “Wild Weasel” nổi tiếng của Không quân Mỹ. Các tiêm kích F-16 của Ukraine được trang bị tên lửa chống radar tốc độ cao (HARM), cho phép vô hiệu hóa hệ thống radar của Nga, qua đó làm suy yếu mạng lưới phòng không đối phương và tạo điều kiện an toàn hơn cho các hoạt động không kích.

Ngoài ra, F-16 còn được sử dụng để thực hiện các đòn tấn công chính xác vào mục tiêu mặt đất, như vị trí tập trung quân Nga và kho đạn dược. Nhờ hệ thống dẫn đường hiện đại, các phi vụ này giảm thiểu thiệt hại phụ đối với dân thường.

Trong không chiến, F-16 giúp Ukraine giành lại quyền kiểm soát bầu trời, ngăn chặn máy bay Nga tiếp cận sâu vào lãnh thổ.

Ukraine đã “thuần hóa” F-16 như thế nào?

Để vận hành hiệu quả tiêm kích F-16, Ukraine đã thực hiện nhiều thay đổi mang tính chiến lược. Các phi công được đưa đi huấn luyện khẩn cấp ở châu Âu và Mỹ để chuyển đổi từ hệ thống máy bay Liên Xô sang phương Tây – không chỉ học lý thuyết mà còn bay thực hành.

Song song đó, các đội ngũ kỹ thuật mặt đất cũng được đào tạo bài bản để bảo dưỡng loại máy bay phức tạp này, vốn đòi hỏi linh kiện chuyên biệt, thiết bị hỗ trợ hiện đại và cơ sở sửa chữa chuyên dụng.

Học thuyết quân sự Ukraine cũng được cập nhật theo chuẩn NATO, nhằm tích hợp chiến thuật và quy trình phù hợp với F-16, thay vì tiếp tục dựa vào cách tác chiến kiểu cũ.

Chiến tích của F‑16 trên chiến trường Ukraine

1. Phá hủy 6 tên lửa hành trình Nga trong một phi vụ

Vào ngày 13/12/2024, một chiếc F‑16 của Ukraine bắn hạ 6 tên lửa hành trình Nga chỉ trong một lần xuất kích – điều chưa từng có trong lịch sử tiêm kích F‑16 sử dụng trong chiến đấu, trong đó:

4 tên lửa bị bắn bằng tên lửa không‑không tích hợp,

2 tên lửa còn lại bị hạ bởi súng 20 mm gắn trên máy bay – kịch bản rất hiếm xảy ra trong thực chiến .

2. Ngăn chặn cuộc tấn công phối hợp bằng tên lửa và UAV

Trong cuộc không kích quy mô lớn hôm 26/8/2024, cả Ukraine và Nga đều ném vào hơn 200 UAV và tên lửa vào nhiều tỉnh. F‑16 đã được triển khai và được xác nhận tham gia bắn hạ nhiều mục tiêu, giúp giảm đáng kể thiệt hại dân sự và chiến lược.

3. Là “lá chắn di động” chống tên lửa và UAV

Ukraine triển khai F‑16 chuyên nhận nhiệm vụ Danh sách Suppression of Enemy Air Defenses (SEAD). Trang bị rocket chống radar HARM, những máy bay này không chỉ bảo vệ vùng trời Ukraine mà còn giúp vô hiệu hóa radar Nga một cách hiệu quả.

4. Đáp quả bằng đòn đánh chính xác vào đối phương

F‑16 không chỉ “đỡ đạn” – chúng còn tấn công vào vị trí tập trung của quân Nga và các kho đạn dược, dùng công nghệ dẫn đường tiên tiến để giảm thiệt hại dân sự.

5. Tạo hiệu ứng tâm lý mạnh mẽ trên không trung

Theo Business Insider, Nga giờ đây e ngại khi phải đối đầu F‑16, thường lùi bước trước sức mạnh của tiêm kích Mỹ . Đây chính là chiến lợi phẩm giá trị về mặt tinh thần.

Điểm yếu của F-16

Dù là vũ khí “chuyển bại thành thắng” trong nhiều mặt, F-16 tại Ukraine không hoàn toàn không có điểm yếu.

Thứ nhất, số lượng máy bay của Ukraine còn quá ít, không đủ để triển khai các chiến dịch quy mô lớn hoặc duy trì tần suất cao.

Thứ hai, phần lớn F-16 được viện trợ cho Ukraine là phiên bản cũ, với radar và hệ thống thông tin không còn tối tân, khiến khả năng tích hợp với các hệ thống chiến đấu hiện đại bị hạn chế.

Và quan trọng nhất, Nga vẫn sở hữu hệ thống phòng không dày đặc và tiên tiến. Mỗi phi vụ có sự tham gia của F-16 đều phải được lên kế hoạch kỹ lưỡng để tránh tổn thất nặng nề.

Tóm lại, việc F-16 gia nhập lực lượng không quân Ukraine đã mang lại thay đổi rõ rệt cho cục diện chiến trường, đặc biệt trong việc phá vỡ thế độc quyền trên không của Nga.

Tuy nhiên, để phát huy trọn vẹn tiềm lực, Ukraine cần thêm thời gian, hỗ trợ kỹ thuật và mở rộng quy mô sử dụng – đặc biệt nếu muốn đối đầu lâu dài với một đối thủ còn đang sở hữu nhiều lợi thế về quân số và hỏa lực.

×