Nghệ nhân geisha và maiko (học viên thiếu nữ đang đào tạo để trở thành geisha) là những người phụ nữ thực hiện nghệ thuật truyền thống của Nhật Bản như hát, nhảy múa và chơi nhạc để giúp khách hàng giải trí trong lúc họ ăn uống.

Nhiều người trong số họ làm việc và sinh sống ở Gion, một khu phố thanh lịch và có lịch sử lâu đời ở Kyoto, thành phố du lịch nổi tiếng của Nhật Bản. Khi những phụ nữ này di chuyển giữa nơi làm việc và nơi ở, tạo ra một khung cảnh đẹp trên đường phố, những người phụ nữ trong những bộ kimono truyền thống và cách trang điểm đặc biệt.

Việc di chuyển của geisha cũng là một điểm thu hút du khách, đám đông người tham quan luôn cố gắng chụp ảnh khi họ đi qua những con phố đẹp như tranh. Kết quả là, một biệt danh sinh ra để đặt cho những du khách này: "geisha paparazzi".

Geisha Nhật Bản đang "hoảng sợ" trước khách du lịch

Du khách nước ngoài đôi khi gặp khó khăn trong việc hiểu biết về phong tục và lễ nghi Nhật Bản. Năm 2015, Kyoto phát tờ rơi và tặng kèm tờ giấy sử dụng biểu tượng để minh họa "các hoạt động phiền hà" như vứt rác, sử dụng gậy chụp ảnh, hút thuốc ở những khu vực cấm và chụp ảnh geisha, cũng như maiko.

Tuy nhiên, chính việc chụp ảnh, đặc biệt là "geisha paparazzi", là vấn đề lớn nhất. Đỉnh điểm vào năm 2019 khi có thông tin về du khách cố tình sờ vào kimono của phụ nữ, đuổi theo họ với máy ảnh và điện thoại thông minh. Thậm chí giật đồ trang sức tóc (kanzashi) và ném đầu lọc thuốc lá vào các geisha. Năm đó, Gion bắt đầu treo bảng và thông báo cấm chụp ảnh, cảnh báo rằng người vi phạm sẽ phải nộp phạt.

Tuy nhiên, ông Isokazu Ota, người đại diện của Hội đồng Quận Gion phía Nam, cho biết "paparazzi" đã trở nên táo bạo hơn kể từ khi du lịch đại chúng trở lại Nhật Bản sau đại dịch Covid-19.

Ngày nay, có bảng cảnh báo bằng ba ngôn ngữ giải thích rằng việc chụp ảnh geisha không được phép mà không có giấy phép, và người vi phạm có thể bị phạt tới ¥10.000 (67 đô la Mỹ).

Tuy nhiên, theo Ota, mức phạt này không hiệu quả. Hội đồng địa phương của Gion đang chuyển đến việc đóng cửa hoàn toàn các ngõ nhỏ dẫn vào khu phố trước tháng 4/2024. Nhưng con đường chính của Gion, Hanamikoji, không thể áp dụng lệnh cấm chụp ảnh vì nó là một đường phố công cộng. Hầu hết maiko và geisha sử dụng con đường này, biến nó thành điểm chính để "paparazzi" tụ tập.

Ota nói: "Những người chụp ảnh trên đường phố chính của Gion và du khách chụp ảnh maiko từ xa có lẽ không biết đến quy tắc cấm chụp ảnh. Nhưng tôi nghĩ những du khách nước ngoài tìm cách chụp trong ngõ cấm chụp ảnh đều  biết quy tắc nhưng đang phớt lờ nó". Do đó, Ota nói rằng một số người dân cá nhân đã tự mình kiểm soát du khách xấu tính.

Ota và những cư dân khác của Gion đang tìm cách giải quyết vấn đề "geisha paparazzi". Ông đã đề xuất yêu cầu tất cả du khách đến khu vực phải được giáo dục về phép tắc ứng xử. Ông tin rằng việc giáo dục thêm sẽ giúp mọi người tìm cách gặp gỡ và tương tác với maiko và geisha mà không làm phiền họ trên đường phố.

Trong khi geisha chỉ có ở Nhật Bản, các vấn đề về lễ nghi chụp ảnh đã phát triển mạnh trong thời đại của truyền thông xã hội. 

Theo CNN, phố "tàu hỏa" nổi tiếng ở Hà Nội, nơi những ngôi nhà nằm cách đường ray của tàu hỏa thời kỳ thuộc địa chỉ nửa mét, đã trở thành một trào lưu lớn trên Instagram trong những năm gần đây. Tuy nhiên, đường tàu vẫn hoạt động rất tích cực và nguy cơ du khách bị tai nạn ngày càng trở thành một vấn đề đáng lo ngại, chính quyền địa phương Hà Nội đã yêu cầu tất cả các quán cà phê dọc theo "phố tàu hỏa" đóng cửa vào năm 2022 và thu hồi giấy phép kinh doanh của họ. Các hàng rào lớn được xây dựng để ngăn mọi người tiếp cận đường ray. 

Ở phía bên kia thế giới, một trào lưu xuất hiện nơi du khách chụp ảnh để tạo dáng "khoét mũi" các tượng đài nổi tiếng Moai ở đảo Phục Sinh. Sự kết hợp giữa du lịch quá mức và lễ nghi chụp ảnh xấu đã dẫn đến một loạt các biện pháp kiểm soát trên đảo này. Thời gian cho visa du khách đã giảm từ 90 ngày xuống còn 30 ngày và du khách chỉ có thể đi bộ trên các đường đi được chỉ định thay vì tiếp cận trực tiếp với các tượng Moai.

×