×
Chuyên mục
  • Trang chủ
  • Tin tức
  • Thế giới
  • Nhà nông
  • Hội và Cuộc sống
  • Kinh tế
  • Thể thao
  • Văn hóa - Giải trí
  • Xã hội
  • Bạn đọc
  • Nhà đất
  • Media
  • Chuyển động Sài Gòn
  • Pháp luật
  • Dân Việt trò chuyện
  • Gia đình
  • Đông Tây - Kim Cổ
  • Hà Nội hôm nay
  • Radio Nông dân
  • Doanh nghiệp
  • Clip
  • Infographic
  • Emagazine
  • Tin mới
  • Tin nóng
Các trang liên quan
  • etime
  • Trang trại Việt
  • Làng cười
  • favicon Thế giới tiếp thị
  • Dân Việt Media
  • Tâm hồn làng Việt
  • TÒA SOẠN
  • ĐẶT BÁO
  • QUẢNG CÁO

Báo điện tử của Trung ương Hội Nông dân Việt Nam

Tổng biên tập: Nguyễn Văn Hoài
Phó Tổng Biên tập: Phan Huy Hà (Thường trực), Lưu Phan, Đỗ Thị Sâm, Hoàng Sơn
Giấy phép số 115/GP-BTTTT cấp ngày 01/3/2022

Đường dây nóng: 0857.835.666

Liên hệ quảng cáo: 0329298892

Chung nhan Tin Nhiem Mang

Bản quyền thuộc về Báo điện tử Dân Việt.
Mọi hình thức sao chép lại thông tin, hình ảnh phải được sự đồng ý bằng văn bản .

  • Đăng nhập
  • Đăng ký
  • ×

Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để gửi bình luận

Email

Họ và tên

Mật khẩu

Xin chào, !

Bạn đã đăng nhập với email:

Đăng xuất

    Etime Trang trại Việt Làng cười Thế giới tiếp thị Dân Việt Media Tâm hồn làng Việt
    Đăng nhập/ Đăng ký

    |
    Đăng xuất

    Dân Việt

    • Tin tức
    • Thế giới
    • Nhà nông
    • Hội và Cuộc sống
    • Kinh tế
    • Nhà đất
    • Thể thao
    • Pháp luật
    • Văn hóa - Giải trí
    • Xã hội
    • Bạn đọc
    • Media
    • Chuyển động Sài Gòn
    • Gia đình
    • x
    • Tin tức
      • Kính đa tròng
      • Chính trị
      • Hồ sơ - Tư liệu độc quyền
      • Xã hội
      • Kỷ nguyên vươn mình
      Xem thêm
    • Thế giới
      • Độc - lạ thế giới
      • Cộng đồng Việt
      • Điểm nóng
      • Góc chuyên gia
      • Vũ khí - Quân sự
      Xem thêm
    • Nhà nông
      • Tin nông nghiệp
      • Muôn cách làm giàu
      • Giải báo chí nông nghiệp - nông dân - nông thôn
      • Ngon - Sạch - Lạ
      • Kinh tế nông nghiệp
      • Nông thôn mới
      • Khuyến nông
      • Môi trường xanh
      Xem thêm
    • Hội và Cuộc sống
      • Nông dân gửi tâm tư tới Thủ tướng
      • Tin hoạt động hội
      • Lắng nghe Nông dân
      • Đời sống Nông thôn
      • Chân dung cán bộ Hội
      • Kinh tế tập thể
      • Thi viết tìm hiểu truyền thống 95 năm Hội Nông dân Việt Nam
      Xem thêm
    • Kinh tế
      • Đầu tư - Tài chính
      • Thị trường
      • Năng lượng mới
      • Giao thông - Xây dựng
      Xem thêm
    • Nhà đất
      • Chính sách
      • Địa ốc
      • Dự án
      • Kiến trúc
      • Vật liệu mới
      Xem thêm
    • Thể thao
      • Bóng chuyền
      • Bóng đá
      • Chuyển nhượng
      • Bên lề
      • Các môn khác
      • Phía sau sân cỏ
      Xem thêm
    • Pháp luật
      • Pháp đình
      • An ninh trật tự
      Xem thêm
    • Văn hóa - Giải trí
      • Chuyện của Sao
      • Thời trang
      • Phim ảnh
      • Âm nhạc
      • Đời sống văn hóa
      Xem thêm
    • Xã hội
      • Y tế
      • Giáo Dục
      • Lao động việc làm
      • Nhịp sống trẻ
      • Du lịch
      Xem thêm
    • Bạn đọc
      • Ý kiến bạn đọc
      • Đường dây nóng
      • Giải đáp pháp luật
      • Điều tra
      • Cải chính
      • Hà Nội hôm nay
      • Nhân ái
      Xem thêm
    • Media
      • Video
      • Ảnh
      • Photo story
      Xem thêm
    • Chuyển động Sài Gòn
      • Dân sinh
      • Kinh doanh
      • Sống vui
      Xem thêm
    • Gia đình
    • Đông Tây - Kim Cổ
      • Danh nhân lịch sử
      • Bí ẩn khoa học
      • Quân sự
      • Thâm cung bí sử
      Xem thêm
    • Giảm nghèo nông thôn
      • Giảm nghèo thông tin
      • Giảm nghèo đa chiều
      • Dạy nghề - Việc làm
      Xem thêm
    • Radio Nông dân
      • Nhịp sống nông thôn mới
      • Nông dân mới
      • Về làng
      • Ký ức làng
      Xem thêm
    • Dân Việt trò chuyện
    • Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng
    • Doanh nghiệp
    • Clip
    • Ảnh
    • Infographic
    • Emagazine
    • Về trang chủ

    Dân Việt

    • Search
    • Account
    • Aa
    • Aa+

    Chủ đề nóng

    Nghị quyết 68 thúc đẩy kinh tế tư nhân
    Kỉ niệm 15 năm Ngày ra mắt Báo điện tử Dân Việt
    Kỉ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam
    Mỹ áp thuế đối ứng lên Việt Nam và hàng loạt quốc gia
    Khởi tố Quảng Linh Vlog, Hằng Du mục
    Tan hoang những ngọn núi sắc màu ở Suối Giàng
    Kỳ họp Quốc hội thứ 9, Quốc hội khoá XV
    Hoa hậu Thuỳ Tiên bị bắt
    Cao điểm chống hàng giả, buôn lậu, gian lận thương mại
    Xung đột quân sự Ấn Độ - Pakistan

    Đông Tây - Kim Cổ

    • Danh nhân lịch sử
    • Bí ẩn khoa học
    • Quân sự
    • Thâm cung bí sử
    • Danviet.vn
    • Đông Tây - Kim Cổ

    • Danh nhân lịch sử
    • Bí ẩn khoa học
    • Quân sự
    • Thâm cung bí sử
    Thứ năm, ngày 16/03/2023 19:31 GMT+7

    Hà Tiên 200 năm trước là trung tâm kinh tế của Đông Nam Á

    + aA -
    Vũ Đức Thứ năm, ngày 16/03/2023 19:31 GMT+7
    Dân Việt trên  
    Hà Tiên hai trăm năm trước là một trong những trung tâm kinh tế sôi động nhất Đông Nam Á, nơi diễn ra các tranh chấp không ngừng giữa người Việt, người Thái, người Khmer và các cộng đồng người Hoa.
    Chia sẻ lên Facebook
    Chia sẻ
    Bình luận 0
    Dân Việt trên  
    • Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác được chôn cất tại địa danh nào nước ta?
    • Kỳ tích 3 lính giải phóng tóm gọn bộ chỉ huy quân đoàn địch
    • Thiếu nữ duy nhất nào trong lịch sử Việt Nam 1 mình tiến cung vua?
    • Thổn thức hình ảnh Việt Nam hơn 100 năm trước
    • Vị tướng Tây Sơn nào lòng dạ trí trá, hàng Nguyễn Ánh khiến cha vợ chết thảm?

    Hà Tiên ngày nay là thành phố vùng biên nhỏ nhắn, bình yên, thơ mộng nép mình bên bờ vịnh Thái Lan. Hà Tiên của hai trăm năm trước là một trong những trung tâm kinh tế sôi động nhất ở Đông Nam Á, nơi diễn ra các tranh chấp chính trị và quân sự không ngừng giữa người Việt, người Thái, người Khmer và các cộng đồng người Hoa. Lịch sử của vùng đất này là minh chứng sống động cho sự đa dạng trong thống nhất của quá trình hình thành nên lãnh thổ và dân tộc Việt Nam.

    Hà Tiên 200 năm trước là trung tâm kinh tế của Đông Nam Á  - Ảnh 1.

    Vùng đất này nằm giữa các diễn ngôn lịch sử rất khác biệt, nhiều khi bị trùm phủ dưới các huyền thoại tạo ra bởi chủ nghĩa dân tộc. Bài viết này chỉ ra những nhân tố cốt lõi làm nên sự thịnh vượng của Hà Tiên và tìm kiếm sự gắn kết của nó đối với lịch sử Việt Nam, như một phần của công cuộc định hình nên không gian của nước Việt Nam hiện đại.

    Tại sao việc khôi phục quá khứ huy hoàng của vùng đất này là vấn đề quan trọng? Vì nó góp phần làm sáng rõ nhiều vấn đề nhận thức về quá trình hình thành lãnh thổ, biên giới và các đơn vị hành chính của Việt Nam. Đặc biệt đây là khu vực có vị trí chiến lược về an ninh-quốc phòng và tiềm năng kinh tế trong tương lai, gắn liền với Phú Quốc và hành lang phát triển kinh tế dọc theo bờ vịnh Thái Lan. Lịch sử truyền thống Việt Nam ít chú ý đến tính đa dạng địa phương và quá trình sáp nhập lãnh thổ. Điều này không những không giúp độc giả hiểu được công lao khai phá, quá trình khai thác lãnh thổ, mở rộng đất đai, sáp nhập đất đai của thế hệ đi trước, mà còn gây trở ngại cho sự mở rộng tri thức về quá trình phát triển lãnh thổ Việt Nam và những cách thức đa dạng để trở thành Việt Nam. Đó là cách chúng ta tôn trọng sự thống nhất trong đa dạng, và trân trọng công lao của tiền nhân, dù là họ Mạc Hà Tiên, các di dân Hoa kiều, cộng đồng người Khmer trên lãnh thổ Việt Nam hay chúa Nguyễn, và vương triều Nguyễn. Nhận thức lịch sử đa chiều cũng là cách củng cố lập luận về quá trình xác lập chủ quyền, lãnh thổ của Việt Nam đối với vùng đất này. Những diễn biến phức tạp và sự năng động của Hà Tiên cho thấy lịch sử không đơn thuần như mô tả của người Campuchia rằng khu vực này vốn là “lãnh thổ” của họ.

    Cốt lõi của vấn đề ở chỗ Hà Tiên là vùng đất có lịch sử đa dạng, nằm giữa các dự án chính trị, tranh chấp quyền lực và lãnh thổ ở Đông Nam Á lục địa thời sơ kỳ hiện đại, gắn kết nhiều nhóm cư dân khác nhau. Liên hệ chính trị, lãnh thổ của nó với người Việt-Khmer-Thái là phức tạp. Điều quan trọng là Hà Tiên không chỉ hành động với tư cách là một chư hầu lệ thuộc mà tính năng động và tự chủ của nó giúp định hình khuynh hướng chính trị-lãnh thổ mà nó gia nhập. Sự sáp nhập của Hà Tiên vào lãnh thổ Việt Nam vì thế không chỉ đơn thuần là sự mở rộng không gian của người Việt mà còn là sự chủ động gia nhập của Hà Tiên vào không gian chính trị này. Sự lựa chọn này giúp định hình một con đường để trở thành Việt Nam hiện đại: con đường của Hà Tiên.

    Các huyền thoại về vùng đất Hà Tiên

    Trong khi các sách lịch sử của Việt Nam thường bắt đầu bằng sự kiện năm 1708 khi Mạc Cửu phái người đến Phú Xuân (Huế) xin được bổ nhiệm cai quản Hà Tiên, và sau đó được chúa Nguyễn phong chức Tổng binh (theo Đại Nam Thực Lục). Sự kiện được cho là đánh dấu vùng đất này trở thành một phần của lãnh thổ Đàng Trong. Lịch sử Campuchia mô tả một diễn trình hoàn toàn khác. Một thương nhân người Quảng Đông rời Trung Hoa năm 1671 đi qua Phillipines và Java. Cuối cùng ông ta đến triều đình Chân Lạp ở Udong và giành được sự tin tưởng của nhà vua Chey Chettha IV (Ang Sor). Sự ghen tị của các quan chức cấp cao người Khmer cuối cùng buộc ông phải xin nhà vua cho ra cai quản vùng đất Banday Mas. Nhà vua Khmer sau đó chấp thuận và ban cho ông danh hiệu Okya (Trần 1979:1537).

    Một phần phiên bản của câu chuyện này được kể lại bởi Vũ Thế Dinh, một gia thần của dòng họ Mạc viết năm 1818 trong Hà Tiên trấn Hiệp trấn Mạc thị gia phả (Gia phả dòng họ Mạc của quan Hiệp trấn Hà Tiên). Tuy nhiên nó cũng cung cấp thêm nhiều góc nhìn thú vị về cách thức dòng họ này xây dựng một chính thể tự trị đứng giữa các nhà nước của người Việt, người Khmer và người Thái. Diễn ngôn lịch sử này chú ý nhiều hơn đến tính năng động của họ Mạc và sự chủ động lựa chọn của họ trong mối liên minh/ phiên thuộc với người Việt. Dù được phong Okya, danh hiệu dành cho quan chức cao cấp Khmer (David Chandler 2000: 108-111), Mạc Cửu thấy rõ địa vị bấp bênh của mình trong một vương triều xa lạ. Khi dừng chân ở vùng đất Banday Mas, ông nhận thấy nơi đây là một cảng thị tấp nập với thương nhân người Hoa, Việt, Khmer, Malay tụ hội, nên tìm cách để được sự cho phép của vua Chân Lạp mở các sòng bạc nhằm thu thuế. Như nhận định của sử gia Li Tana, đây chính là các sòng bạc đầu tiên ở Đông Nam Á được mở bởi thương nhân Hoa kiều. Chính sự thịnh vượng này cho phép họ Mạc dần kiểm soát khu vực duyên hải và cảng biển Hà Tiên để xây dựng một trung tâm kinh tế-chính trị riêng (Li Tana 2004:806). Cũng vì nhận thấy sự đe dọa của Chân Lạp ở phía Bắc và Siam ở phía Tây mà Mạc Cửu lại tìm cách tìm đến Phú Xuân.

    Những người phương Tây cũng có một phiên bản cho riêng mình về câu chuyện Hà Tiên, vương quốc có tên gọi Ponthaimas. Alexander Hamilton đến vùng đất này năm 1718, gọi đây là cảng thứ hai của Campuchia. Thương nhân người Pháp Pierre Poirve mô tả đó là vương quốc được tạo ra bởi một thương nhân người Hoa, nhưng nằm dưới sự ảnh hưởng của Siam. Trong tham luận năm 1768 trình bày trước Viện Hàn Lâm Lyon, ông mô tả họ Mạc như những thương nhân khôn khéo, chăm chỉ, biết cách khai phá vùng đất trù phú để trở nên thịnh vượng, lại biết sử dụng chính sách ngoại giao khéo léo để được các nước láng giềng hùng mạnh che chở. Hà Tiên vì thế không chỉ là một cảng thị thương mại sầm uất mà còn là “kho lúa dồi dào nhất của phần đất miền Đông châu Á”, nơi người Malay, Nam Hà (Đàng Trong), Siam đều trông vào để bảo đảm cho những nạn đói.

    Hà Tiên cũng xuất hiện trong mô tả của người Trung Quốc. Một quan chức nhà Thanh đã ghé qua đây những năm 1740, và ghi chép về vương quốc có tên Cảng Khẩu/ Cảng Khẩu Quốc, nằm dưới sự ảnh hưởng của An Nam (Đàng Trong) và Siam. Tuy vùng đất được xây dựng bởi những cư dân rời bỏ Trung Hoa vào cuối Minh-đầu Thanh, quan chức nhà Thanh ngạc nhiên về sự thịnh vượng, thấm nhuần văn hóa Hán của họ, những người thậm chí còn xây cả Văn Miếu (Hoàng triều Văn hiến thông khảo, 1747). Chính vì điều này mà Hà Tiên cũng được biết đến ở Đàng Ngoài của chính quyền Lê-Trịnh. Lê Quý Đôn dành mối quan tâm đặc biệt đối với những thành tựu văn hóa của vùng đất này, đặc biệt là ngợi ca “Không thể bảo ở hải ngoại xa xôi không có văn chương”.

    Bản thân Hà Tiên cũng tạo ra các huyền thoại cho riêng mình. Các huyền thoại sẽ giúp vùng đất này trở nên hấp dẫn, có khả năng thu hút di dân, thương nhân, tìm kiếm tính chính thống cho sự cai trị của dòng họ, và tìm kiếm các mối quan hệ quốc tế. Từ chuyện các nàng tiên xuất hiện trên sông Giang Thành, đào được hũ bạc, đến bức tượng Phật và ánh sáng huyền bí ở Lũng Kỳ báo hiệu sự ra đời của Mạc Thiên Tứ. Tất cả tạo nên diễn ngôn chính trị, tôn giáo, và dung hợp xã hội mà họ Mạc muốn gửi bức thông điệp đến các nhóm cư dân ven vùng vịnh. Trong một bức thư năm 1742 viết bằng chữ Khmer gửi đến chính quyền Mạc Phủ Tokugawa, Mạc Thiên Tứ tự xưng mình là Neak Somdec Preah Sotoat và tự phong danh hiệu “vua của Campuchia”.

    Trong lúc các huyền thoại này có cốt lõi của các diễn ngôn lịch sử gắn Hà Tiên với dòng di cư của người Hoa vào cuối thời Minh đầu thời Thanh xuống Đông Nam Á. Họ can dự vào một loạt các sự kiện kinh tế, chính trị, và quân sự khắp khu vực, từ chiến tranh ở Thái Lan xung đột ở đảo Java, Manila, cho đến việc điều hành các khu khai mỏ thiếc dọc theo bán đảo Malay và quần đảo Indonesia làm xáo trộn bức tranh chính trị Đông Nam Á, và khỏa lấp những khoảng trống vắng nhà nước tập quyền ở khu vực. Để rồi sau đó, đến lượt các vùng đất này trở thành nơi tranh chấp của những vương quốc tập quyền khu vực.

    Khung cảnh cho sự thịnh vượng của Hà Tiên

    Sự thịnh vượng của Hà Tiên đến từ nhiều nhân tố khác nhau, bao gồm vị trí địa lý, khung cảnh thương mại khu vực và toàn cầu, và sự gia tăng tương tác quân sự dọc theo hạ lưu Mekong. Vùng đất này nằm giữa tuyến giao lưu của các luồng thương mại, các nguồn hàng, các dự án chính trị, di dân, và các nền văn hóa từ các vùng núi của Lào và Campuchia xuống, người Malay từ bán đảo Malay-quần đảo Indonesia, người Thái từ phía Tây, và các nhóm người Hoa xung quanh vùng vịnh, và nam tiến của người Việt. Hà Tiên nằm ngay trên đầu mối của một trong những tuyến thương mại cổ xưa nhất ở Đông Nam Á, kết nối Ấn Độ Dương với biển Đông qua eo Kra từ các thế kỷ gần CN. Óc Eo, cảng thị quan trọng nhất của vương quốc cổ Phù Nam cũng năm trên trục giao thương này.

    Sự phát triển của Hà Tiên diễn ra trong một khung cảnh quan trọng của lịch sử hạ lưu sông Mekong vào thời sơ kỳ hiện đại. Sự mở rộng của các dự án nhà nước tập quyền của người Việt, Khmer, và Thái đến vùng đông nam của bán đảo Đông Dương. Các sử gia về Đông Nam Á gọi đây là những vùng đất tự trị cuối cùng ở châu Á trước khi chúng bị sáp nhập thành lãnh thổ của các nhà nước tập quyền (“the Last Stand of Asian Autonomies”: Anthony Reid 1997). Các học giả khác thì gọi vùng đất này là “đường biên nước” (water frontier), nơi chứng kiến khoảng trống quyền lực nhà nước cuối cùng ở Đông Nam Á với sự dịch chuyển tự do của dòng di cư, thương mại, và xung đột chính trị (Li Tana-Nola Cooke 2004).

    Khung cảnh thương mại khu vực trở thành môi trường nuôi dưỡng cho sự thịnh vượng của Hà Tiên, trong một thế kỷ huy hoàng và cực kỳ sôi động trên vùng vịnh Thái Lan. Trước hết là sự mở rộng của người Thái xuống phía nam, tiến ra biển và bắt đầu nhòm ngó vùng duyên hải từ Chanthaburi, Trat đến Hà Tiên, nơi tập trung các trung tâm sản xuất gỗ, lúa gạo, hải sản, đóng thuyền, lâm sản như đậu khấu, da hươu, gỗ đàn hương, ngà voi… Khi Ayutthaya bị người Miến đốt cháy vào năm 1767, người Thái đã từ bỏ kinh đô phía Bắc và bắt đầu chuyển xuống Thonburi-Bangkok, chỉ cách vùng vịnh Thái Lan chưa đầy 20 km. Cùng lúc đó, người Malay bắt đầu gia tăng các hoạt động thương mại lên phía Bắc của vùng vịnh, dùng thiếc và vũ khí phương Tây đổi lấy gạo.

    Trung Quốc là một trong các thị trường quan trọng của Hà Tiên. Thế kỷ XVIII được coi là thời kỳ “thịnh trị” Khang Hy-Ung Chính-Càn Long, đánh dấu với sự gia tăng dân số gấp đôi từ 150 triệu lên hơn 300 triệu (từ năm 1700 đến năm 1800), dẫn đến nhu cầu lương thực gia tăng mạnh dọc theo duyên hải từ Quảng Đông lên Phúc Kiến. Các cuộc di cư xuống phía Nam buôn bán và nhập khẩu gạo đều hướng đến hai đồng bằng là Mekong và Chao Phraya, trong thời kỳ được gọi là “thế kỷ người Hoa” ở Đông Nam Á (1740-1840) (Anthony Reid 2004). Hà Tiên nằm ở trung tâm của hai vùng cung cấp lúa gạo chủ đạo ở Đông Nam Á. Với vị trí đó, Hà Tiên đóng vai trò là một trong những hải cảng quan trọng nhất ở Đông Nam Á thế kỷ XVIII, theo đề xuất của Li Tana và Paul A. Van Dyke trong khảo cứu của họ về hệ thống trao đổi giữa Quảng Châu và biển Đông (2007). Bảng dưới đây cung cấp số liệu về lượng thiếc nhập khẩu của Quảng Châu từ Đông Nam Á. Hà Tiên ở đây xuất hiện với tên gọi “Cancao”.

    Hà Tiên 200 năm trước là trung tâm kinh tế của Đông Nam Á  - Ảnh 2.

    Nhập khẩu thiếc của Quảng Châu từ Đông Nam Á, 1758-1774. Đơn vị: piculs: 60.479 kg. Nguồn: Li Tana và Paul A. Van Dyke 2007.

    Nguồn thiếc này, theo gợi ý của sử gia Barbara W. Andaya (ĐH Hawaii) trong công trình nghiên cứu về lịch sử đảo Sumatra thế kỷ XVIII, là đến từ Palembang và Bangka – các trung tâm sản xuất thiếc lớn nhất ở Đông Nam Á sơ kỳ hiện đại (Andaya 1993, Reid 2004). Không chỉ là điểm trung chuyển như ghi chép của các thuyền Hà Lan thường xuyên ghé qua Hà Tiên, lấy hạt tiêu đổi muối và gạo, Hà Tiên còn là đầu mối thông thương của hạ lưu Mekong ở thế kỷ XVIII. Không chỉ kết nối với vùng núi Đậu Khấu, cao nguyên ở Lào và Cambodia, mà còn hệ thống thương mại dọc theo các kênh rạch và vùng ngập nước bờ Tây sông Hậu. Giáo sĩ người Pháp Levavasseur đã đi qua các vùng ngập lụt này và thông báo rằng ông ta đã thấy hơn 50 thuyền mành đang trao đổi hàng hóa.

    Sức mạnh của một trung tâm giao thương không chỉ cho phép vùng đất này có khả năng đúc tiền riêng, mà còn được biết đến như một huyền thoại về sự thịnh vượng xung quanh biển Đông và vịnh Thái Lan. Một chỉ dấu chính là việc vùng đất này được biết đến bởi nhiều nhóm người với nhiều tên gọi. Đại Nam Nhất Thống chí gọi vùng đất này là Mang Khảm, Trúc Phiên Thành, Đồng trụ trấn. Người Hoa gọi vùng này là Phương Thành, Cảng Khẩu, Cảng Khẩu Quốc. Tên này có lẽ được phiên lại trong các ghi chép Phương Tây là Cancao, trong khi tên gọi khác là Ponthaimas có lẽ đến từ tiếng Khmer và Thái. Người Khmer gọi vùng đất này là Peam hay Bantay Mas  (Bức tường vàng), người Malay gọi là Pantai Mas (Bờ biển Vàng) hay Kuala (Cửa sông), người Thái gọi là Ponthaimas, Phutthaimas hay Ban-Thaay-Mas (Cánh cổng vàng).

    Giai đoạn phát triển đỉnh cao của Hà Tiên là giữa những năm 1740 và 1760 sau cuộc đàn áp người Hoa ở Java và tàn phá Ayutthaya của người Miến. Trong các thập kỷ này, Hà Tiên trở thành cảng quan trọng nhất trong vùng vịnh Thái Lan giao thương với Trung Quốc. Hàng hóa như thiếc, đồng, gạo, hạt tiêu, muối, và sản phẩm rừng là nguồn cung cấp quan trọng cho Quảng Châu.

    Sự gắn kết của Hà Tiên vào Việt Nam

    Có sự liên hệ tự nhiên đặc biệt giữa Hà Tiên với chính quyền Đàng Trong của các chúa Nguyễn. Cam kết chính trị và quân sự mạnh mẽ của vùng đất này với Phú Xuân không chỉ trong cuộc chiến tranh với Chân Lạp và Siam, mà còn là công cuộc phục hưng và cuộc chiến tranh 30 năm của Nguyễn Ánh ở vùng hạ lưu Mekong, cũng như đối với việc hoạch định biên cương nhà Nguyễn sau này (xem thêm Tạp chí Tia Sáng số 17 ngày 5/9/2017).

    Hà Tiên sớm can dự, thậm chí là trở thành tâm điểm của các cuộc chiến tranh này và gia nhập vào không gian “Việt Nam”. Không chỉ chấp nhận danh hiệu Tổng Binh năm 1708 và Tổng Binh năm 1735, họ Mạc đã trở thành một đồng minh/ chư hầu quan trọng của Đàng Trong trong cuộc tranh chấp quyền lực khu vực. Thực tế là họ Mạc cần chúa Nguyễn để chống lại các cuộc xâm lược thường xuyên của người Thái và Khmer bởi vị thế cực kỳ dễ bị tập kích của Hà Tiên. Người Việt cũng cần kiểm soát vùng đất này như cửa ngõ bảo vệ cho dự án lãnh thổ ở hạ lưu Mekong của mình. Sự gia nhập của Hà Tiên vào Việt Nam vì thế là một quá trình tự nhiên.

    Họ Mạc đã tìm cách gắn kết với người Việt bằng nhiều cách thức khác nhau. Mạc Cửu kết hôn với người vợ Việt ở Biên Hòa là Bùi Thị Lẫm, trong khi em gái ông kết hôn với Trần Đại Định (con trai của Trần Thượng Xuyên ở Đồng Nai). Hà Tiên còn tìm kiếm sự kết nối với không gian Việt Nam thông qua góc độ văn hóa, tôn giáo. Sử gia người Singapore, Claudine Ang trong luận án về các dự án văn minh và nhà nước ở vùng biên của Việt Nam (Cornell University 2012) đã làm nổi  bật vai trò của những nhân vật như Nguyễn Cư Trinh, Mạc Thiên Tứ trong việc định hình nên cấu trúc mở rộng của lịch sử Đàng Trong. Đó cũng chính là đóng góp của họ đối với lịch sử hình thành nên hình thể Việt Nam hiện đại. Cũng chính từ những vùng đất trù phú như Hà Tiên, Phú Quốc, Gia Định… mà vương triều Nguyễn được thiết lập năm 1802, triều đại đầu tiên thống nhất lãnh thổ Việt Nam như chúng ta được thừa hưởng ngày nay.

    Vai trò của vùng đất này trong việc định hình nên cấu trúc lịch sử Việt Nam sẽ còn tiếp tục ở thế kỷ XIX. Thời kỳ Minh Mệnh, cùng với dự án chính trị thống nhất lãnh thổ là việc xóa bỏ chế độ thế tập cai trị tại các vùng biên và vùng núi sẽ lần đầu tiên biến vùng đất này thành đơn vị hành chính trực thuộc Huế. Trong khi các thủ lĩnh miền núi được thay thế bằng các quan lại miền xuôi do Huế cắt cử thì ở Hà Tiên, xóa bỏ chế độ thế tập của dòng họ Mạc. Từ đây tỉnh Hà Tiên ra đời, nơi ghi dấu ấn các chiến dịch quân sự trên kênh Vĩnh Tế ngăn chặn cuộc xâm lược của Bangkok, và là trung tâm của hệ thống phòng thủ quân sự vùng biên của Việt Nam cả trên bộ lẫn trong vùng Vịnh.

    Cuối cùng, Hà Tiên là mảnh ghép sống động và không thể tách rời trong bức tranh toàn cảnh về sự ra đời của lãnh thổ hình chữ S của nước Việt Nam hiện đại. Lịch sử vốn phức tạp với nhiều tầng bậc và các mối quan hệ đan xen. Hà Tiên là ví dụ đặc sắc cho một thực thể lịch sử như thế. Nổi lên giữa các luồng văn hóa, dòng di cư, thương mại, và xung đột khu vực; để tìm kiếm một phương thức tồn tại, Hà Tiên đã tìm kiếm sự gắn kết vào không gian lịch sử Việt Nam một cách chủ động. Sự tham gia của vùng đất này rõ ràng đã làm gia tăng sự đa dạng của cấu trúc không gian và các diễn trình lãnh thổ của dân tộc Việt Nam. Cuối cùng thì chúng ta tự hào rằng có nhiều cách thức khác nhau để trở thành Việt Nam hiện đại, và trong sự thống nhất, đa dạng đó, Hà Tiên góp phần tạo dựng nên diện mạo của lãnh thổ Việt Nam. Hà Tiên không chỉ là chặng cuối của quá trình Nam tiến, mà còn là cửa ngõ của Việt Nam mở ra vùng vịnh Thái Lan và phía Tây.

    ———————————-

    Tham khảo

    David Chandler. A History of Cambodia. Silkworm Books: Chiang Mai, 2000.

    Li Tana. Mạc Thiên Thứ (1700–1780): “King of Cambodia”, Southeast Asia: A Historical Encyclopedia, from Angkor Wat to East Timor, edited Ooi Keat Gin. ABC Clio, 2004.

    Quốc sử quán triều Nguyễn. Đại Nam Thực Lục. Nxb Giáo Dục: HN, 2010.

    Quốc sử quán triều Nguyễn. Đại Nam Liệt Truyện. Nxb Thuận Hóa: Huế 2005.

    Sakurai,Yumio, and Takako, Kitagawa. “Ha Tien, or Banteay Meas in the Time of the Fall of Ayutthaya.” Pp. 150–220 in From Japan to Arabia:Ayutthaya’s Maritime Relations with Asia. Edited by Kennon Breazeale. Bangkok: Foundation for the Promotion of Social Sciences and Humanities Textbooks Project. 1999.

    Sellers, Nicholas. The Princes of Hà-Tiên (1682–1867). Brussels: Éditions Thanh Long, 1983.

    Trần Kinh Hòa..“Mac Thien Tu and Phrayatakin, a Survey on Their Politics Stand, Conflicts and Background.” Pp. 1534–1575 in VII IAHA Conference Proceedings, vol. 2. Bangkok: Chulalongkorn University Press, 1979.

    Trịnh Hoài Đức. Gia Định thành thông chí. Phủ quốc vụ khanh đặc trách văn hóa: Sài Gòn, 1972

    Trương Minh Đạt. Nghiên cứu Hà Tiên. Nxb Trẻ: TP HCM, 2008

    Vũ Thế Dinh. Hà Tiên trấn hiệp trấn Mạc thị gia phả. Nguyễn Văn Nguyên dịch, Nxb Thế Giới, Hà Nội: 2006.

    Popup Image
    ×
    Chia sẻ
    Từ khóa:
    • đông nam á
    • người Việt
    • việt nam
    • người khmer
    • người Thái
    • người Hoa
    • kiên giang
    • thành phố Hà Tiên
    Mời các bạn đồng hành cùng báo Dân Việt trên mạng xã hội Facebook để nhanh chóng cập nhật những tin tức mới và chính xác nhất.

    Tin cùng chuyên mục

    Xem thêm
    8 món ăn cầu kỳ nhất Trung Quốc: Món thứ 8 chỉ dành cho Từ Hi Thái hậu

    8 món ăn cầu kỳ nhất Trung Quốc: Món thứ 8 chỉ dành cho Từ Hi Thái hậu

    Võ tướng bí ẩn nhất Thục Hán: Sức chiến đấu sánh ngang Triệu Vân, bị La Quán Trung “bỏ quên'

    Võ tướng bí ẩn nhất Thục Hán: Sức chiến đấu sánh ngang Triệu Vân, bị La Quán Trung “bỏ quên"

    John Honeyman - điệp viên tài ba của cách mạng Mỹ

    John Honeyman - điệp viên tài ba của cách mạng Mỹ

    Kiến trúc sư trưởng của phong trào Duy Tân và Đông Du là ai?

    Kiến trúc sư trưởng của phong trào Duy Tân và Đông Du là ai?

    Vị đại tá anh hùng quê Hà Tĩnh, bắn rơi máy bay Mỹ bằng súng trường

    Vị đại tá anh hùng quê Hà Tĩnh, bắn rơi máy bay Mỹ bằng súng trường

    Những chiếc hố bí ẩn ở Peru rốt cục có nguồn gốc từ đâu?

    Những chiếc hố bí ẩn ở Peru rốt cục có nguồn gốc từ đâu?

    Hậu duệ của cụ Nguyễn Trãi có còn ai?

    Hậu duệ của cụ Nguyễn Trãi có còn ai?

    Tin nổi bật

    “Mưu sĩ” số 1 Tam Quốc: Phá tan cả 1 triều đại chỉ bằng 1 câu nói

    “Mưu sĩ” số 1 Tam Quốc: Phá tan cả 1 triều đại chỉ bằng 1 câu nói

    Gia Cát Lượng là vị quân sư giỏi nhất Thục Hán; ông nổi tiếng nhất trong những quân sư thời Tam Quốc. Cho đến ngày nay, có thể nói không ai không biết đến ông. Tuy nhiên, người được mệnh danh “mưu sĩ” số 1 Tam Quốc không phải là Gia Cát Lượng. Chỉ bằng một câu nói, người này đã phá tan cả một triều đại. Về sau ông theo hầu Tào Tháo, có công lớn giúp nhà Tào Nguỵ thống nhất thiên hạ.

    Phi tần qua đời, tài sản của họ được xử lý ra sao?

    Đông Tây - Kim Cổ
    Phi tần qua đời, tài sản của họ được xử lý ra sao?

    Tại sao đại bàng vàng được coi là vua của các loài chim ăn thịt?

    Đông Tây - Kim Cổ
    Tại sao đại bàng vàng được coi là vua của các loài chim ăn thịt?

    Võ tướng bí ẩn nhất Thục Hán: Sức chiến đấu sánh ngang Triệu Vân, bị La Quán Trung “bỏ quên"

    Đông Tây - Kim Cổ
    Võ tướng bí ẩn nhất Thục Hán: Sức chiến đấu sánh ngang Triệu Vân, bị La Quán Trung “bỏ quên'

    Trạng Nguyên quê Hải Dương, lúc nhỏ chửi trọc phú trong làng là... ngu

    Đông Tây - Kim Cổ
    Trạng Nguyên quê Hải Dương, lúc nhỏ chửi trọc phú trong làng là... ngu

    Đọc thêm

    Cuộc đua mua lại trái phiếu bất động sản trước ‘giờ G’
    Nhà đất

    Cuộc đua mua lại trái phiếu bất động sản trước ‘giờ G’

    Nhà đất

    Sau 3 tháng đầu năm “vắng bóng”, bước qua quý 2, các doanh nghiệp bất động sản trở lại huy động vốn qua kênh trái phiếu.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Nguyên Giám đốc ĐHQG Hà Nội nêu giải pháp xây dựng Bình Thuận thành trung tâm kinh tế biển sau sáp nhập với Lâm Đồng, Đắk Nông
    Kinh tế

    Nguyên Giám đốc ĐHQG Hà Nội nêu giải pháp xây dựng Bình Thuận thành trung tâm kinh tế biển sau sáp nhập với Lâm Đồng, Đắk Nông

    Kinh tế

    GS.TS Mai Trọng Nhuận cho rằng việc xây dựng Bình Thuận thành trung tâm kinh tế biển quốc gia là cấp thiết và đưa ra nhiều giải pháp trong bối cảnh sáp nhập ba tỉnh Lâm Đồng, Đắk Nông, Bình Thuận.

    Chia sẻ Chia sẻ
    HLV Kim Sang-sik chia tay ĐT Việt Nam ngay tại sân bay
    Thể thao

    HLV Kim Sang-sik chia tay ĐT Việt Nam ngay tại sân bay

    Thể thao

    Chiều 11/6, ĐT Việt Nam đã trở về Hà Nội, khép lại lượt trận thứ hai tại Vòng loại cuối Asian Cup 2027 sau chuyến làm khách trên sân Bukit Jalil, Malaysia. HLV Kim Sang-sik đã chia tay các học trò ở ĐT Việt Nam ngay tại sân bay, thay vì cùng nhau trở về Trung tâm VFF như những lần trước.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Chiến thuật khủng khiếp của ông Zelensky bị tiết lộ ở Kiev
    Thế giới

    Chiến thuật khủng khiếp của ông Zelensky bị tiết lộ ở Kiev

    Thế giới

    Tổng thống Ukraine Zelensky đã cố tình không sơ tán người dân khỏi các thành phố, nghị sĩ Alexander Dubinsky cho biết.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Quốc hội sẽ chốt sáp nhập tỉnh, thành trong sáng nay
    Tin tức

    Quốc hội sẽ chốt sáp nhập tỉnh, thành trong sáng nay

    Tin tức

    Sáng nay (12/6), Quốc hội sẽ thảo luận và biểu quyết về đề án sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh. Nếu Quốc hội đồng ý thông qua thì ngay ngày mai sẽ ký nghị quyết thông qua sáp nhập 34 tỉnh, thành.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Nghệ sĩ Ưu tú quê Hà Nam là Tiến sĩ, Phó trưởng khoa bền bỉ với âm nhạc truyền thống
    Văn hóa - Giải trí

    Nghệ sĩ Ưu tú quê Hà Nam là Tiến sĩ, Phó trưởng khoa bền bỉ với âm nhạc truyền thống

    Văn hóa - Giải trí

    Nghệ sĩ Ưu tú quê Hà Nam, một tiến sĩ tài năng, hiện đang giữ chức vụ Phó trưởng khoa, tâm huyết và nỗ lực bền bỉ với con đường âm nhạc truyền thống.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Ông Lại Xuân Môn giữ chức Bí thư Đảng ủy Cơ quan Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương
    Tin tức

    Ông Lại Xuân Môn giữ chức Bí thư Đảng ủy Cơ quan Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương

    Tin tức

    Ông Lại Xuân Môn - Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương được chỉ định giữ chức Bí thư Đảng ủy Cơ quan Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, nhiệm kỳ 2025 - 2030.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Cứu sống du khách Ba Lan mang 'thảm kịch kép' trong người, nguy cơ tử vong cao
    Xã hội

    Cứu sống du khách Ba Lan mang "thảm kịch kép" trong người, nguy cơ tử vong cao

    Xã hội

    Bệnh nhân gặp "thảm kịch kép" khu vừa lóc tách động mạch chủ ngực vừa có khói khối phình động mạch chủ bụng khổng lồ, đe dọa tính mạng.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Tôi không cần gì cho mình, tôi chỉ cầu xin một phép màu cho con
    Nhân ái

    Tôi không cần gì cho mình, tôi chỉ cầu xin một phép màu cho con

    Nhân ái

    "Chỉ cần nhìn thấy con rạng rỡ bên cây đàn piano, tôi đã quên hết nhọc nhằn. Chỉ ước thời gian ngừng trôi, để con được sống mãi trong niềm đam mê ấy..." chị Sáu nghẹn ngào chia sẻ với Dân Việt. Giữa những lo toan mưu sinh nơi Hà Nội đắt đỏ, người mẹ đơn thân vẫn gắng gượng từng ngày, chỉ mong giữ trọn tiếng cười và ước mơ âm nhạc của con – món quà quý giá nhất đời chị.

    Chia sẻ Chia sẻ
    TIN NÓNG 24 GIỜ QUA: Thiếu tiền đưa cho chồng, người phụ nữ tự rạch tay giả bị cướp; 1 người thiệt mạng vì chuyện... chó tiểu tiện trước nhà
    Pháp luật

    TIN NÓNG 24 GIỜ QUA: Thiếu tiền đưa cho chồng, người phụ nữ tự rạch tay giả bị cướp; 1 người thiệt mạng vì chuyện... chó tiểu tiện trước nhà
    4

    Pháp luật

    Thiếu tiền đưa cho chồng, người phụ nữ tự rạch tay giả bị cướp; 1 người thiệt mạng vì chuyện... chó tiểu tiện trước nhà; bắt quả tang nhóm đối tượng làm sổ đỏ giả bán 2 lô đất lấy 8 tỷ đồng... là những tin nóng 24 giờ qua.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Vải chín sớm Bắc Giang xuất ngoại đi Nhật Bản, Mỹ... giữ giá bán cao, gấp đôi giá bán cho thương lái ở điểm cân
    Nhà nông

    Vải chín sớm Bắc Giang xuất ngoại đi Nhật Bản, Mỹ... giữ giá bán cao, gấp đôi giá bán cho thương lái ở điểm cân

    Nhà nông

    Vụ vải thiều sớm ở xã Phúc Hòa, huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang đang bắt đầu vào chính vụ thu hoạch. Trong khi đa số các hộ dân bán vải cho thương lái và các điểm cân với giá từ 8.000 - 15.000 đồng/kg thì một số chủ vườn vải đã ký kết tiêu hợp đồng tiêu thụ với doanh nghiệp vẫn giữ ở mức giá 35.000 đồng/kg.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Giá trái cây ngon ở miền Tây 'rớt cái bịch' mà giá bán cây giống lại 'sốt sình sịch', vì sao?
    Nhà nông

    Giá trái cây ngon ở miền Tây "rớt cái bịch" mà giá bán cây giống lại "sốt sình sịch", vì sao?

    Nhà nông

    Bước vào mùa mưa năm nay, nông dân vùng ĐBSCL đang bắt tay vào xuống giống trồng hoa màu, cây ăn trái. Do ảnh hưởng của “cầu vượt cung” nên một số loại giống cây ăn trái hút hàng, sốt giá.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Nông thôn mới Ninh Bình đẹp, truyền thống mà hiện đại trước ngày sáp nhập với Hà Nam, Nam Định
    Nhà nông

    Nông thôn mới Ninh Bình đẹp, truyền thống mà hiện đại trước ngày sáp nhập với Hà Nam, Nam Định

    Nhà nông

    Từ một tỉnh thuần nông với cơ sở hạ tầng còn thiếu đồng bộ, tỷ lệ hộ nghèo cao và thu nhập thấp, đến nay, Ninh Bình đã vươn mình trở thành điểm sáng trong cả nước về xây dựng nông thôn mới. Nông thôn mới Ninh Bình đẹp, truyền thống mà hiện đại.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Trước giờ sáp nhập với Cần Thơ, Hậu Giang, tỉnh Sóc Trăng đang làm tốt một việc ở thị trường nông thôn
    Nhà nông

    Trước giờ sáp nhập với Cần Thơ, Hậu Giang, tỉnh Sóc Trăng đang làm tốt một việc ở thị trường nông thôn

    Nhà nông

    Theo rà soát, thống kê từ Ban Chỉ đạo cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” tỉnh Sóc Trăng, hiện nay có trên 90% người dân trong tỉnh đã dần chuyển sang thói quen tiêu dùng hàng hóa, sản phẩm do Việt Nam sản xuất.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Vùng Đồng Tháp Mười phía Tiền Giang có một khu rừng ngập nước, chim hoang dã bay la liệt
    Nhà nông

    Vùng Đồng Tháp Mười phía Tiền Giang có một khu rừng ngập nước, chim hoang dã bay la liệt

    Nhà nông

    Khu Bảo tồn sinh thái Đồng Tháp Mười thuộc địa bàn xã Thạnh Tân, huyện Tân Phước, tỉnh Tiền Giang, là nơi có hệ sinh thái vùng ngập nước độc đáo đa dạng.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Chống ngập lụt Đà Nẵng, Công ty nào được giao ứng phó ngập úng đô thị; ứng phó, khắc phục sự cố nước thải tràn ra biển?
    Nhà nông

    Chống ngập lụt Đà Nẵng, Công ty nào được giao ứng phó ngập úng đô thị; ứng phó, khắc phục sự cố nước thải tràn ra biển?

    Nhà nông

    Mưa lớn, Đà Nẵng đã yêu cầu các đơn vị liên hết sức chủ động theo dõi chặt chẽ các diễn biến và triển khai các phương án phòng chống, ứng phó ngập úng, tuyệt đối không để ngập sâu do nguyên nhân chủ quan gây ra.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Thôn này ở Yên Bái xưa là làng nghèo, nay dân đổi đời nhờ nuôi con đặc sản to bự, có nhà là tỷ phú
    Giảm nghèo nông thôn

    Thôn này ở Yên Bái xưa là làng nghèo, nay dân đổi đời nhờ nuôi con đặc sản to bự, có nhà là tỷ phú

    Giảm nghèo nông thôn

    Từ một làng nghèo khó, nay thôn Văn Hưng (xã Cát Thịnh, huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái) đã "thay da đổi thịt" ngoạn mục, dân đổi đời nuôi ba ba gai-con đặc sản to bự. Nhiều hộ dân đã có lợi nhuận hàng trăm triệu đồng, có nhà là tỷ phú nhờ nuôi con vật đặc sản này.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Số hoá giấy phép xây dựng: Bước đệm cải cách mạnh tay thủ tục hành chính
    Nhà đất

    Số hoá giấy phép xây dựng: Bước đệm cải cách mạnh tay thủ tục hành chính

    Nhà đất

    Bắt đầu từ ngày 9/6/2025 vừa qua, TP. Hà Nội chính thức tiếp nhận toàn bộ hồ sơ cấp phép xây dựng thông qua hình thức trực tuyến, bao gồm cấp mới, sửa chữa, điều chỉnh và gia hạn.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Ông Putin tuyên bố chắc nịch, Nga có vũ khí hạt nhân tiên tiến nhất thế giới
    Thế giới

    Ông Putin tuyên bố chắc nịch, Nga có vũ khí hạt nhân tiên tiến nhất thế giới

    Thế giới

    Tổng thống Vladimir Putin cho biết Nga sở hữu vũ khí hạt nhân tiên tiến nhất thế giới, đảm bảo chủ quyền của đất nước và sự cân bằng quyền lực toàn cầu.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Đi ăn với bạn bè, tôi sốc khi thấy bạn trai mình xuất hiện giữa đám đông trong tiếng nhạc chát chúa
    Gia đình

    Đi ăn với bạn bè, tôi sốc khi thấy bạn trai mình xuất hiện giữa đám đông trong tiếng nhạc chát chúa

    Gia đình

    Khi đèn sân khấu giữa nhà hàng bật lên, tôi kinh ngạc khi thấy bạn trai mình trong bộ đồ lấp lánh.

    Chia sẻ Chia sẻ
    8 món ăn cầu kỳ nhất Trung Quốc: Món thứ 8 chỉ dành cho Từ Hi Thái hậu
    Đông Tây - Kim Cổ

    8 món ăn cầu kỳ nhất Trung Quốc: Món thứ 8 chỉ dành cho Từ Hi Thái hậu

    Đông Tây - Kim Cổ

    Mặc dù có những món nguyên liệu rất đơn giản nhưng quá trình chế biến lại cực kỳ công phu, đặc biệt là món thứ 8. Đây là món ăn mà Từ Hi Thái hậu muốn ăn thịt theo một cách đặc biệt, vì thế các đầu bếp trong triều đình đã phải vắt óc suy nghĩ...

    Chia sẻ Chia sẻ
    Vượt khó thành công, 3 tháng sinh Âm lịch mang hậu vận vàng son, hưởng phúc an nhàn
    Gia đình

    Vượt khó thành công, 3 tháng sinh Âm lịch mang hậu vận vàng son, hưởng phúc an nhàn

    Gia đình

    Những người sinh vào 3 tháng Âm lịch này mang trong mình sự kiên trì và ý chí mạnh mẽ. Dù gặp không ít thử thách, họ luôn vươn lên bằng chính sức mình.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Võ tướng bí ẩn nhất Thục Hán: Sức chiến đấu sánh ngang Triệu Vân, bị La Quán Trung “bỏ quên'
    Đông Tây - Kim Cổ

    Võ tướng bí ẩn nhất Thục Hán: Sức chiến đấu sánh ngang Triệu Vân, bị La Quán Trung “bỏ quên"

    Đông Tây - Kim Cổ

    Dù là người tài giỏi có thừa, rất được Lưu Bị trọng dụng, nhưng vị tướng của Thục Hán này lại không được nhắc đến trong Tam Quốc Diễn Nghĩa, các sử gia cũng không nói về ông. Lý do là gì?

    Chia sẻ Chia sẻ
    ĐT bóng chuyền nữ Việt Nam thắng áp đảo Ấn Độ, đoạt vé vào bán kết AVC Nations Cup 2025
    Thể thao

    ĐT bóng chuyền nữ Việt Nam thắng áp đảo Ấn Độ, đoạt vé vào bán kết AVC Nations Cup 2025

    Thể thao

    Trước một ĐT bóng chuyền nữ Ấn Độ bị đánh giá thấp nhất tại bảng A AVC Nations Cup 2025, ĐT bóng chuyền nữ Việt Nam đã dễ dàng giành chiến thắng với tỷ số 3-0 (25-19, 25-7, 25-8) dù chỉ tung ra đội hình 2.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Lào Cai: Thông tin mới nhất về việc hàng trăm giáo viên Bắc Hà bị loại khỏi danh sách bình xét thi đua
    Xã hội

    Lào Cai: Thông tin mới nhất về việc hàng trăm giáo viên Bắc Hà bị loại khỏi danh sách bình xét thi đua

    Xã hội

    UBND huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai vừa có thông tin chính thức về việc hàng trăm giáo viên bị loại khỏi danh sách bình xét thi đua do không nộp đầy đủ các loại quỹ từ thiện.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Đòn chí mạng mùa hè của Nga vào Ukraine: Pokrovsk, Kostiantynivka 'nín thở' trước trận đánh then chốt
    Thế giới

    Đòn chí mạng mùa hè của Nga vào Ukraine: Pokrovsk, Kostiantynivka 'nín thở' trước trận đánh then chốt

    Thế giới

    Nga đã cố gắng kiểm soát được thành phố Pokrovsk từ mùa hè năm 2024, nhưng đến nay vẫn thất bại do lực lượng Ukraine phòng thủ hiệu quả. Dù vậy, Moscow vẫn đặt mục tiêu kiểm soát toàn bộ vùng Donetsk trong năm 2025.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Mưa lớn từ sáng đến tối, nhiều tuyến đường ở Đà Nẵng chìm trong nước
    Tin tức

    Mưa lớn từ sáng đến tối, nhiều tuyến đường ở Đà Nẵng chìm trong nước

    Tin tức

    Tối 11/6, mưa lớn kéo dài trên diện rộng khiến nhiều tuyến phố tại Đà Nẵng bị ngập cục bộ, ảnh hưởng đến việc đi lại và sinh hoạt của người dân.

    Chia sẻ Chia sẻ
     Hotgirl Hồng Yêu 'quần nát' tuyến giữa Timor Leste, U19 nữ Việt Nam trút mưa bàn thắng
    Thể thao

    Hotgirl Hồng Yêu "quần nát" tuyến giữa Timor Leste, U19 nữ Việt Nam trút mưa bàn thắng

    Thể thao

    Hồng Yêu với thể hình và sức càn lướt vượt trội đã "quần nát" tuyến giữa Timor Leste, qua đó giúp U19 nữ Việt Nam đánh bại đối thủ đến 6-0.

    Chia sẻ Chia sẻ
    “Bộ tứ động lực” giúp shophouse Thương phố Đại lộ cho thuê trăm triệu mỗi tháng, tăng giá 10-15%/năm
    Nhà đất

    “Bộ tứ động lực” giúp shophouse Thương phố Đại lộ cho thuê trăm triệu mỗi tháng, tăng giá 10-15%/năm

    Nhà đất

    Được ví như “gà đẻ trứng vàng”, shophouse Thương phố Đại lộ tại Vinhomes Wonder City (Đan Phượng, Hà Nội) đang thu hút mạnh mẽ giới đầu tư nhờ khả năng tạo dòng tiền lớn, tỷ suất sinh lời ổn định và tiềm năng tăng giá rõ rệt theo thời gian.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Bảo hiểm Agribank tiếp tục lọt Top 10 Công ty Bảo hiểm uy tín năm 2025
    Kinh tế

    Bảo hiểm Agribank tiếp tục lọt Top 10 Công ty Bảo hiểm uy tín năm 2025

    Kinh tế

    Ngày 11/06/2025, Vietnam Report chính thức công bố Top 10 Công ty Bảo hiểm uy tín năm 2025, trong đó, Bảo hiểm Agribank tiếp tục được vinh danh là một trong những doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ uy tín nhất, khẳng định vị thế bền vững trên thị trường sau nhiều năm nỗ lực không ngừng.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Xem thêm
    Tin đọc nhiều

    1

    Chính phủ bắt đầu “truy nguyên nhân” tăng giá đất đai; yêu cầu bãi bỏ ngay quy chuẩn bất hợp lý về phòng cháy
    20

    Chính phủ bắt đầu “truy nguyên nhân” tăng giá đất đai; yêu cầu bãi bỏ ngay quy chuẩn bất hợp lý về phòng cháy

    2

    Sáp nhập tỉnh Hà Nam, Ninh Bình, Nam Định quyết định thành lập 4 cụm công nghiệp rộng hơn 240ha thúc đẩy công nghiệp nông thôn

    Sáp nhập tỉnh Hà Nam, Ninh Bình, Nam Định quyết định thành lập 4 cụm công nghiệp rộng hơn 240ha thúc đẩy công nghiệp nông thôn

    3

    Tin sáng (10/6): HLV Chu Đình Nghiêm rời CLB Hải Phòng?

    Tin sáng (10/6): HLV Chu Đình Nghiêm rời CLB Hải Phòng?

    4

    MC Nguyễn Cao Kỳ Duyên hé lộ cuộc sống hiện tại: "Sống chung với người yêu cũng phải ở riêng phòng"

    MC Nguyễn Cao Kỳ Duyên hé lộ cuộc sống hiện tại: 'Sống chung với người yêu cũng phải ở riêng phòng'

    5

    Phường Thịnh Liệt (Hoàng Mai, Hà Nội): Yêu cầu tháo dỡ nhà ở xây dựng trái phép sau phản ánh của Dân Việt

    Phường Thịnh Liệt (Hoàng Mai, Hà Nội): Yêu cầu tháo dỡ nhà ở xây dựng trái phép sau phản ánh của Dân Việt
    Dân Việt
    • Tòa soạn
    • Đặt báo
    • Quảng cáo
    • Tin tức
      • Kính đa tròng
      • Chính trị
      • Hồ sơ - Tư liệu độc quyền
      • Xã hội
      • Kỷ nguyên vươn mình
    • Thế giới
      • Độc - lạ thế giới
      • Cộng đồng Việt
      • Điểm nóng
      • Góc chuyên gia
      • Vũ khí - Quân sự
    • Nhà nông
      • Tin nông nghiệp
      • Muôn cách làm giàu
      • Giải báo chí nông nghiệp - nông dân - nông thôn
      • Ngon - Sạch - Lạ
      • Kinh tế nông nghiệp
      • Nông thôn mới
      • Khuyến nông
      • Môi trường xanh
    • Hội và Cuộc sống
      • Nông dân gửi tâm tư tới Thủ tướng
      • Tin hoạt động hội
      • Lắng nghe Nông dân
      • Đời sống Nông thôn
      • Chân dung cán bộ Hội
      • Kinh tế tập thể
      • Thi viết tìm hiểu truyền thống 95 năm Hội Nông dân Việt Nam
    • Kinh tế
      • Đầu tư - Tài chính
      • Thị trường
      • Năng lượng mới
      • Giao thông - Xây dựng
    • Thể thao
      • Bóng chuyền
      • Bóng đá
      • Chuyển nhượng
      • Bên lề
      • Các môn khác
      • Phía sau sân cỏ
    • Pháp luật
      • Pháp đình
      • An ninh trật tự
    • Văn hóa - Giải trí
      • Chuyện của Sao
      • Thời trang
      • Phim ảnh
      • Âm nhạc
      • Đời sống văn hóa
    • Bạn đọc
      • Ý kiến bạn đọc
      • Đường dây nóng
      • Giải đáp pháp luật
      • Điều tra
      • Cải chính
      • Hà Nội hôm nay
      • Nhân ái
    • Gia đình
    • Đông Tây - Kim Cổ
      • Danh nhân lịch sử
      • Bí ẩn khoa học
      • Quân sự
      • Thâm cung bí sử
    Trụ sở: Lô E2, Khu đô thị mới Cầu Giấy, đường Dương Đình Nghệ, Yên Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội.
    Điện thoại: (84-24) 38472263
    Email: [email protected]
    Đường dây nóng: 0857.835.666
    Liên hệ quảng cáo: 0329298892
    Báo điện tử của Trung ương Hội Nông dân Việt Nam
    Tổng Biên tập: Nguyễn Văn Hoài
    Phó Tổng Biên tập: Phan Huy Hà (Thường trực), Lưu Phan, Đỗ Thị Sâm, Hoàng Sơn
    Giấy phép hoạt động báo điện tử số 115/GP-BTTTT do Bộ TT-TT cấp ngày 01/3/2022
    Chung nhan Tin Nhiem Mang
    Bản quyền thuộc về Báo điện tử Dân Việt. Mọi hình thức sao chép lại thông tin, hình ảnh phải được sự đồng ý bằng văn bản.

    Báo điện tử của Trung ương Hội Nông dân Việt Nam

    Tổng biên tập: Nguyễn Văn Hoài

    Phó Tổng Biên tập: Phan Huy Hà (Thường trực), Lưu Phan, Đỗ Thị Sâm, Hoàng Sơn

    Giấy phép hoạt động báo điện tử số 115/GP-BTTTT do Bộ TT-TT cấp ngày 01/3/2022

    Trụ sở: Lô E2, Khu đô thị mới Cầu Giấy, đường Dương Đình Nghệ, Yên Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội.

    Đường dây nóng: 0857.835.666
    Liên hệ quảng cáo: 0329298892

    Chung nhan Tin Nhiem Mang

    Bản quyền thuộc về Báo điện tử Dân Việt.
    Mọi hình thức sao chép lại thông tin, hình ảnh phải được sự đồng ý bằng văn bản.

    • Chuyên mục
    • Tin mới
    • Tin nóng
    • Media