×
Chuyên mục
  • Trang chủ
  • Tin tức
  • Thế giới
  • Nhà nông
  • Hội và Cuộc sống
  • Kinh tế
  • Thể thao
  • Văn hóa - Giải trí
  • Xã hội
  • Bạn đọc
  • Nhà đất
  • Media
  • Chuyển động Sài Gòn
  • Pháp luật
  • Dân Việt trò chuyện
  • Gia đình
  • Đông Tây - Kim Cổ
  • Hà Nội hôm nay
  • Radio Nông dân
  • Doanh nghiệp
  • Clip
  • Infographic
  • Emagazine
  • Tin mới
  • Tin nóng
Các trang liên quan
  • etime
  • Trang trại Việt
  • Làng cười
  • favicon Thế giới tiếp thị
  • Dân Việt Media
  • Tâm hồn làng Việt
  • TÒA SOẠN
  • ĐẶT BÁO
  • QUẢNG CÁO

Báo điện tử của Trung ương Hội Nông dân Việt Nam

Tổng biên tập: Nguyễn Văn Hoài
Phó Tổng Biên tập: Phan Huy Hà (Thường trực), Lưu Phan, Đỗ Thị Sâm, Hoàng Sơn
Giấy phép số 115/GP-BTTTT cấp ngày 01/3/2022

Đường dây nóng: 0857.835.666

Liên hệ quảng cáo: 0329298892

Chung nhan Tin Nhiem Mang

Bản quyền thuộc về Báo điện tử Dân Việt.
Mọi hình thức sao chép lại thông tin, hình ảnh phải được sự đồng ý bằng văn bản .

  • Đăng nhập
  • Đăng ký
  • ×

Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để gửi bình luận

Email

Họ và tên

Mật khẩu

Xin chào, !

Bạn đã đăng nhập với email:

Đăng xuất

    Etime Trang trại Việt Làng cười Thế giới tiếp thị Dân Việt Media Tâm hồn làng Việt
    Đăng nhập/ Đăng ký

    |
    Đăng xuất

    Dân Việt

    • Tin tức
    • Thế giới
    • Nhà nông
    • Hội và Cuộc sống
    • Kinh tế
    • Nhà đất
    • Thể thao
    • Pháp luật
    • Văn hóa - Giải trí
    • Xã hội
    • Bạn đọc
    • Media
    • Chuyển động Sài Gòn
    • Gia đình
    • x
    • Tin tức
      • Kính đa tròng
      • Chính trị
      • Hồ sơ - Tư liệu độc quyền
      • Xã hội
      • Kỷ nguyên vươn mình
      Xem thêm
    • Thế giới
      • Độc - lạ thế giới
      • Cộng đồng Việt
      • Điểm nóng
      • Góc chuyên gia
      • Vũ khí - Quân sự
      Xem thêm
    • Nhà nông
      • Tin nông nghiệp
      • Muôn cách làm giàu
      • Giải báo chí nông nghiệp - nông dân - nông thôn
      • Ngon - Sạch - Lạ
      • Kinh tế nông nghiệp
      • Nông thôn mới
      • Khuyến nông
      • Môi trường xanh
      Xem thêm
    • Hội và Cuộc sống
      • Nông dân gửi tâm tư tới Thủ tướng
      • Tin hoạt động hội
      • Lắng nghe Nông dân
      • Đời sống Nông thôn
      • Chân dung cán bộ Hội
      • Kinh tế tập thể
      • Thi viết tìm hiểu truyền thống 95 năm Hội Nông dân Việt Nam
      Xem thêm
    • Kinh tế
      • Đầu tư - Tài chính
      • Thị trường
      • Năng lượng mới
      • Giao thông - Xây dựng
      Xem thêm
    • Nhà đất
      • Chính sách
      • Địa ốc
      • Dự án
      • Kiến trúc
      • Vật liệu mới
      Xem thêm
    • Thể thao
      • Bóng chuyền
      • Bóng đá
      • Chuyển nhượng
      • Bên lề
      • Các môn khác
      • Phía sau sân cỏ
      Xem thêm
    • Pháp luật
      • Pháp đình
      • An ninh trật tự
      Xem thêm
    • Văn hóa - Giải trí
      • Chuyện của Sao
      • Thời trang
      • Phim ảnh
      • Âm nhạc
      • Đời sống văn hóa
      Xem thêm
    • Xã hội
      • Y tế
      • Giáo Dục
      • Lao động việc làm
      • Nhịp sống trẻ
      • Du lịch
      Xem thêm
    • Bạn đọc
      • Ý kiến bạn đọc
      • Đường dây nóng
      • Giải đáp pháp luật
      • Điều tra
      • Cải chính
      • Hà Nội hôm nay
      • Nhân ái
      Xem thêm
    • Media
      • Video
      • Ảnh
      • Photo story
      Xem thêm
    • Chuyển động Sài Gòn
      • Dân sinh
      • Kinh doanh
      • Sống vui
      Xem thêm
    • Gia đình
    • Đông Tây - Kim Cổ
      • Danh nhân lịch sử
      • Bí ẩn khoa học
      • Quân sự
      • Thâm cung bí sử
      Xem thêm
    • Giảm nghèo nông thôn
      • Giảm nghèo thông tin
      • Giảm nghèo đa chiều
      • Dạy nghề - Việc làm
      Xem thêm
    • Radio Nông dân
      • Nhịp sống nông thôn mới
      • Nông dân mới
      • Về làng
      • Ký ức làng
      Xem thêm
    • Dân Việt trò chuyện
    • Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng
    • Doanh nghiệp
    • Clip
    • Ảnh
    • Infographic
    • Emagazine
    • Về trang chủ

    Dân Việt

    • Search
    • Account
    • Aa
    • Aa+

    Chủ đề nóng

    Nghị quyết 68 thúc đẩy kinh tế tư nhân
    Kỉ niệm 15 năm Ngày ra mắt Báo điện tử Dân Việt
    Kỉ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam
    Mỹ áp thuế đối ứng lên Việt Nam và hàng loạt quốc gia
    Khởi tố Quảng Linh Vlog, Hằng Du mục
    Tan hoang những ngọn núi sắc màu ở Suối Giàng
    Kỳ họp Quốc hội thứ 9, Quốc hội khoá XV
    Hoa hậu Thuỳ Tiên bị bắt
    Cao điểm chống hàng giả, buôn lậu, gian lận thương mại
    Xung đột quân sự Ấn Độ - Pakistan

    Đông Tây - Kim Cổ

    • Danh nhân lịch sử
    • Bí ẩn khoa học
    • Quân sự
    • Thâm cung bí sử
    • Danviet.vn
    • Đông Tây - Kim Cổ

    • Danh nhân lịch sử
    • Bí ẩn khoa học
    • Quân sự
    • Thâm cung bí sử
    Thứ năm, ngày 16/03/2023 19:31 GMT+7

    Hà Tiên 200 năm trước là trung tâm kinh tế của Đông Nam Á

    + aA -
    Vũ Đức Thứ năm, ngày 16/03/2023 19:31 GMT+7
    Dân Việt trên  
    Hà Tiên hai trăm năm trước là một trong những trung tâm kinh tế sôi động nhất Đông Nam Á, nơi diễn ra các tranh chấp không ngừng giữa người Việt, người Thái, người Khmer và các cộng đồng người Hoa.
    Chia sẻ lên Facebook
    Chia sẻ
    Bình luận 0
    Dân Việt trên  
    • Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác được chôn cất tại địa danh nào nước ta?
    • Kỳ tích 3 lính giải phóng tóm gọn bộ chỉ huy quân đoàn địch
    • Thiếu nữ duy nhất nào trong lịch sử Việt Nam 1 mình tiến cung vua?
    • Thổn thức hình ảnh Việt Nam hơn 100 năm trước
    • Vị tướng Tây Sơn nào lòng dạ trí trá, hàng Nguyễn Ánh khiến cha vợ chết thảm?

    Hà Tiên ngày nay là thành phố vùng biên nhỏ nhắn, bình yên, thơ mộng nép mình bên bờ vịnh Thái Lan. Hà Tiên của hai trăm năm trước là một trong những trung tâm kinh tế sôi động nhất ở Đông Nam Á, nơi diễn ra các tranh chấp chính trị và quân sự không ngừng giữa người Việt, người Thái, người Khmer và các cộng đồng người Hoa. Lịch sử của vùng đất này là minh chứng sống động cho sự đa dạng trong thống nhất của quá trình hình thành nên lãnh thổ và dân tộc Việt Nam.

    Hà Tiên 200 năm trước là trung tâm kinh tế của Đông Nam Á  - Ảnh 1.

    Vùng đất này nằm giữa các diễn ngôn lịch sử rất khác biệt, nhiều khi bị trùm phủ dưới các huyền thoại tạo ra bởi chủ nghĩa dân tộc. Bài viết này chỉ ra những nhân tố cốt lõi làm nên sự thịnh vượng của Hà Tiên và tìm kiếm sự gắn kết của nó đối với lịch sử Việt Nam, như một phần của công cuộc định hình nên không gian của nước Việt Nam hiện đại.

    Tại sao việc khôi phục quá khứ huy hoàng của vùng đất này là vấn đề quan trọng? Vì nó góp phần làm sáng rõ nhiều vấn đề nhận thức về quá trình hình thành lãnh thổ, biên giới và các đơn vị hành chính của Việt Nam. Đặc biệt đây là khu vực có vị trí chiến lược về an ninh-quốc phòng và tiềm năng kinh tế trong tương lai, gắn liền với Phú Quốc và hành lang phát triển kinh tế dọc theo bờ vịnh Thái Lan. Lịch sử truyền thống Việt Nam ít chú ý đến tính đa dạng địa phương và quá trình sáp nhập lãnh thổ. Điều này không những không giúp độc giả hiểu được công lao khai phá, quá trình khai thác lãnh thổ, mở rộng đất đai, sáp nhập đất đai của thế hệ đi trước, mà còn gây trở ngại cho sự mở rộng tri thức về quá trình phát triển lãnh thổ Việt Nam và những cách thức đa dạng để trở thành Việt Nam. Đó là cách chúng ta tôn trọng sự thống nhất trong đa dạng, và trân trọng công lao của tiền nhân, dù là họ Mạc Hà Tiên, các di dân Hoa kiều, cộng đồng người Khmer trên lãnh thổ Việt Nam hay chúa Nguyễn, và vương triều Nguyễn. Nhận thức lịch sử đa chiều cũng là cách củng cố lập luận về quá trình xác lập chủ quyền, lãnh thổ của Việt Nam đối với vùng đất này. Những diễn biến phức tạp và sự năng động của Hà Tiên cho thấy lịch sử không đơn thuần như mô tả của người Campuchia rằng khu vực này vốn là “lãnh thổ” của họ.

    Cốt lõi của vấn đề ở chỗ Hà Tiên là vùng đất có lịch sử đa dạng, nằm giữa các dự án chính trị, tranh chấp quyền lực và lãnh thổ ở Đông Nam Á lục địa thời sơ kỳ hiện đại, gắn kết nhiều nhóm cư dân khác nhau. Liên hệ chính trị, lãnh thổ của nó với người Việt-Khmer-Thái là phức tạp. Điều quan trọng là Hà Tiên không chỉ hành động với tư cách là một chư hầu lệ thuộc mà tính năng động và tự chủ của nó giúp định hình khuynh hướng chính trị-lãnh thổ mà nó gia nhập. Sự sáp nhập của Hà Tiên vào lãnh thổ Việt Nam vì thế không chỉ đơn thuần là sự mở rộng không gian của người Việt mà còn là sự chủ động gia nhập của Hà Tiên vào không gian chính trị này. Sự lựa chọn này giúp định hình một con đường để trở thành Việt Nam hiện đại: con đường của Hà Tiên.

    Các huyền thoại về vùng đất Hà Tiên

    Trong khi các sách lịch sử của Việt Nam thường bắt đầu bằng sự kiện năm 1708 khi Mạc Cửu phái người đến Phú Xuân (Huế) xin được bổ nhiệm cai quản Hà Tiên, và sau đó được chúa Nguyễn phong chức Tổng binh (theo Đại Nam Thực Lục). Sự kiện được cho là đánh dấu vùng đất này trở thành một phần của lãnh thổ Đàng Trong. Lịch sử Campuchia mô tả một diễn trình hoàn toàn khác. Một thương nhân người Quảng Đông rời Trung Hoa năm 1671 đi qua Phillipines và Java. Cuối cùng ông ta đến triều đình Chân Lạp ở Udong và giành được sự tin tưởng của nhà vua Chey Chettha IV (Ang Sor). Sự ghen tị của các quan chức cấp cao người Khmer cuối cùng buộc ông phải xin nhà vua cho ra cai quản vùng đất Banday Mas. Nhà vua Khmer sau đó chấp thuận và ban cho ông danh hiệu Okya (Trần 1979:1537).

    Một phần phiên bản của câu chuyện này được kể lại bởi Vũ Thế Dinh, một gia thần của dòng họ Mạc viết năm 1818 trong Hà Tiên trấn Hiệp trấn Mạc thị gia phả (Gia phả dòng họ Mạc của quan Hiệp trấn Hà Tiên). Tuy nhiên nó cũng cung cấp thêm nhiều góc nhìn thú vị về cách thức dòng họ này xây dựng một chính thể tự trị đứng giữa các nhà nước của người Việt, người Khmer và người Thái. Diễn ngôn lịch sử này chú ý nhiều hơn đến tính năng động của họ Mạc và sự chủ động lựa chọn của họ trong mối liên minh/ phiên thuộc với người Việt. Dù được phong Okya, danh hiệu dành cho quan chức cao cấp Khmer (David Chandler 2000: 108-111), Mạc Cửu thấy rõ địa vị bấp bênh của mình trong một vương triều xa lạ. Khi dừng chân ở vùng đất Banday Mas, ông nhận thấy nơi đây là một cảng thị tấp nập với thương nhân người Hoa, Việt, Khmer, Malay tụ hội, nên tìm cách để được sự cho phép của vua Chân Lạp mở các sòng bạc nhằm thu thuế. Như nhận định của sử gia Li Tana, đây chính là các sòng bạc đầu tiên ở Đông Nam Á được mở bởi thương nhân Hoa kiều. Chính sự thịnh vượng này cho phép họ Mạc dần kiểm soát khu vực duyên hải và cảng biển Hà Tiên để xây dựng một trung tâm kinh tế-chính trị riêng (Li Tana 2004:806). Cũng vì nhận thấy sự đe dọa của Chân Lạp ở phía Bắc và Siam ở phía Tây mà Mạc Cửu lại tìm cách tìm đến Phú Xuân.

    Những người phương Tây cũng có một phiên bản cho riêng mình về câu chuyện Hà Tiên, vương quốc có tên gọi Ponthaimas. Alexander Hamilton đến vùng đất này năm 1718, gọi đây là cảng thứ hai của Campuchia. Thương nhân người Pháp Pierre Poirve mô tả đó là vương quốc được tạo ra bởi một thương nhân người Hoa, nhưng nằm dưới sự ảnh hưởng của Siam. Trong tham luận năm 1768 trình bày trước Viện Hàn Lâm Lyon, ông mô tả họ Mạc như những thương nhân khôn khéo, chăm chỉ, biết cách khai phá vùng đất trù phú để trở nên thịnh vượng, lại biết sử dụng chính sách ngoại giao khéo léo để được các nước láng giềng hùng mạnh che chở. Hà Tiên vì thế không chỉ là một cảng thị thương mại sầm uất mà còn là “kho lúa dồi dào nhất của phần đất miền Đông châu Á”, nơi người Malay, Nam Hà (Đàng Trong), Siam đều trông vào để bảo đảm cho những nạn đói.

    Hà Tiên cũng xuất hiện trong mô tả của người Trung Quốc. Một quan chức nhà Thanh đã ghé qua đây những năm 1740, và ghi chép về vương quốc có tên Cảng Khẩu/ Cảng Khẩu Quốc, nằm dưới sự ảnh hưởng của An Nam (Đàng Trong) và Siam. Tuy vùng đất được xây dựng bởi những cư dân rời bỏ Trung Hoa vào cuối Minh-đầu Thanh, quan chức nhà Thanh ngạc nhiên về sự thịnh vượng, thấm nhuần văn hóa Hán của họ, những người thậm chí còn xây cả Văn Miếu (Hoàng triều Văn hiến thông khảo, 1747). Chính vì điều này mà Hà Tiên cũng được biết đến ở Đàng Ngoài của chính quyền Lê-Trịnh. Lê Quý Đôn dành mối quan tâm đặc biệt đối với những thành tựu văn hóa của vùng đất này, đặc biệt là ngợi ca “Không thể bảo ở hải ngoại xa xôi không có văn chương”.

    Bản thân Hà Tiên cũng tạo ra các huyền thoại cho riêng mình. Các huyền thoại sẽ giúp vùng đất này trở nên hấp dẫn, có khả năng thu hút di dân, thương nhân, tìm kiếm tính chính thống cho sự cai trị của dòng họ, và tìm kiếm các mối quan hệ quốc tế. Từ chuyện các nàng tiên xuất hiện trên sông Giang Thành, đào được hũ bạc, đến bức tượng Phật và ánh sáng huyền bí ở Lũng Kỳ báo hiệu sự ra đời của Mạc Thiên Tứ. Tất cả tạo nên diễn ngôn chính trị, tôn giáo, và dung hợp xã hội mà họ Mạc muốn gửi bức thông điệp đến các nhóm cư dân ven vùng vịnh. Trong một bức thư năm 1742 viết bằng chữ Khmer gửi đến chính quyền Mạc Phủ Tokugawa, Mạc Thiên Tứ tự xưng mình là Neak Somdec Preah Sotoat và tự phong danh hiệu “vua của Campuchia”.

    Trong lúc các huyền thoại này có cốt lõi của các diễn ngôn lịch sử gắn Hà Tiên với dòng di cư của người Hoa vào cuối thời Minh đầu thời Thanh xuống Đông Nam Á. Họ can dự vào một loạt các sự kiện kinh tế, chính trị, và quân sự khắp khu vực, từ chiến tranh ở Thái Lan xung đột ở đảo Java, Manila, cho đến việc điều hành các khu khai mỏ thiếc dọc theo bán đảo Malay và quần đảo Indonesia làm xáo trộn bức tranh chính trị Đông Nam Á, và khỏa lấp những khoảng trống vắng nhà nước tập quyền ở khu vực. Để rồi sau đó, đến lượt các vùng đất này trở thành nơi tranh chấp của những vương quốc tập quyền khu vực.

    Khung cảnh cho sự thịnh vượng của Hà Tiên

    Sự thịnh vượng của Hà Tiên đến từ nhiều nhân tố khác nhau, bao gồm vị trí địa lý, khung cảnh thương mại khu vực và toàn cầu, và sự gia tăng tương tác quân sự dọc theo hạ lưu Mekong. Vùng đất này nằm giữa tuyến giao lưu của các luồng thương mại, các nguồn hàng, các dự án chính trị, di dân, và các nền văn hóa từ các vùng núi của Lào và Campuchia xuống, người Malay từ bán đảo Malay-quần đảo Indonesia, người Thái từ phía Tây, và các nhóm người Hoa xung quanh vùng vịnh, và nam tiến của người Việt. Hà Tiên nằm ngay trên đầu mối của một trong những tuyến thương mại cổ xưa nhất ở Đông Nam Á, kết nối Ấn Độ Dương với biển Đông qua eo Kra từ các thế kỷ gần CN. Óc Eo, cảng thị quan trọng nhất của vương quốc cổ Phù Nam cũng năm trên trục giao thương này.

    Sự phát triển của Hà Tiên diễn ra trong một khung cảnh quan trọng của lịch sử hạ lưu sông Mekong vào thời sơ kỳ hiện đại. Sự mở rộng của các dự án nhà nước tập quyền của người Việt, Khmer, và Thái đến vùng đông nam của bán đảo Đông Dương. Các sử gia về Đông Nam Á gọi đây là những vùng đất tự trị cuối cùng ở châu Á trước khi chúng bị sáp nhập thành lãnh thổ của các nhà nước tập quyền (“the Last Stand of Asian Autonomies”: Anthony Reid 1997). Các học giả khác thì gọi vùng đất này là “đường biên nước” (water frontier), nơi chứng kiến khoảng trống quyền lực nhà nước cuối cùng ở Đông Nam Á với sự dịch chuyển tự do của dòng di cư, thương mại, và xung đột chính trị (Li Tana-Nola Cooke 2004).

    Khung cảnh thương mại khu vực trở thành môi trường nuôi dưỡng cho sự thịnh vượng của Hà Tiên, trong một thế kỷ huy hoàng và cực kỳ sôi động trên vùng vịnh Thái Lan. Trước hết là sự mở rộng của người Thái xuống phía nam, tiến ra biển và bắt đầu nhòm ngó vùng duyên hải từ Chanthaburi, Trat đến Hà Tiên, nơi tập trung các trung tâm sản xuất gỗ, lúa gạo, hải sản, đóng thuyền, lâm sản như đậu khấu, da hươu, gỗ đàn hương, ngà voi… Khi Ayutthaya bị người Miến đốt cháy vào năm 1767, người Thái đã từ bỏ kinh đô phía Bắc và bắt đầu chuyển xuống Thonburi-Bangkok, chỉ cách vùng vịnh Thái Lan chưa đầy 20 km. Cùng lúc đó, người Malay bắt đầu gia tăng các hoạt động thương mại lên phía Bắc của vùng vịnh, dùng thiếc và vũ khí phương Tây đổi lấy gạo.

    Trung Quốc là một trong các thị trường quan trọng của Hà Tiên. Thế kỷ XVIII được coi là thời kỳ “thịnh trị” Khang Hy-Ung Chính-Càn Long, đánh dấu với sự gia tăng dân số gấp đôi từ 150 triệu lên hơn 300 triệu (từ năm 1700 đến năm 1800), dẫn đến nhu cầu lương thực gia tăng mạnh dọc theo duyên hải từ Quảng Đông lên Phúc Kiến. Các cuộc di cư xuống phía Nam buôn bán và nhập khẩu gạo đều hướng đến hai đồng bằng là Mekong và Chao Phraya, trong thời kỳ được gọi là “thế kỷ người Hoa” ở Đông Nam Á (1740-1840) (Anthony Reid 2004). Hà Tiên nằm ở trung tâm của hai vùng cung cấp lúa gạo chủ đạo ở Đông Nam Á. Với vị trí đó, Hà Tiên đóng vai trò là một trong những hải cảng quan trọng nhất ở Đông Nam Á thế kỷ XVIII, theo đề xuất của Li Tana và Paul A. Van Dyke trong khảo cứu của họ về hệ thống trao đổi giữa Quảng Châu và biển Đông (2007). Bảng dưới đây cung cấp số liệu về lượng thiếc nhập khẩu của Quảng Châu từ Đông Nam Á. Hà Tiên ở đây xuất hiện với tên gọi “Cancao”.

    Hà Tiên 200 năm trước là trung tâm kinh tế của Đông Nam Á  - Ảnh 2.

    Nhập khẩu thiếc của Quảng Châu từ Đông Nam Á, 1758-1774. Đơn vị: piculs: 60.479 kg. Nguồn: Li Tana và Paul A. Van Dyke 2007.

    Nguồn thiếc này, theo gợi ý của sử gia Barbara W. Andaya (ĐH Hawaii) trong công trình nghiên cứu về lịch sử đảo Sumatra thế kỷ XVIII, là đến từ Palembang và Bangka – các trung tâm sản xuất thiếc lớn nhất ở Đông Nam Á sơ kỳ hiện đại (Andaya 1993, Reid 2004). Không chỉ là điểm trung chuyển như ghi chép của các thuyền Hà Lan thường xuyên ghé qua Hà Tiên, lấy hạt tiêu đổi muối và gạo, Hà Tiên còn là đầu mối thông thương của hạ lưu Mekong ở thế kỷ XVIII. Không chỉ kết nối với vùng núi Đậu Khấu, cao nguyên ở Lào và Cambodia, mà còn hệ thống thương mại dọc theo các kênh rạch và vùng ngập nước bờ Tây sông Hậu. Giáo sĩ người Pháp Levavasseur đã đi qua các vùng ngập lụt này và thông báo rằng ông ta đã thấy hơn 50 thuyền mành đang trao đổi hàng hóa.

    Sức mạnh của một trung tâm giao thương không chỉ cho phép vùng đất này có khả năng đúc tiền riêng, mà còn được biết đến như một huyền thoại về sự thịnh vượng xung quanh biển Đông và vịnh Thái Lan. Một chỉ dấu chính là việc vùng đất này được biết đến bởi nhiều nhóm người với nhiều tên gọi. Đại Nam Nhất Thống chí gọi vùng đất này là Mang Khảm, Trúc Phiên Thành, Đồng trụ trấn. Người Hoa gọi vùng này là Phương Thành, Cảng Khẩu, Cảng Khẩu Quốc. Tên này có lẽ được phiên lại trong các ghi chép Phương Tây là Cancao, trong khi tên gọi khác là Ponthaimas có lẽ đến từ tiếng Khmer và Thái. Người Khmer gọi vùng đất này là Peam hay Bantay Mas  (Bức tường vàng), người Malay gọi là Pantai Mas (Bờ biển Vàng) hay Kuala (Cửa sông), người Thái gọi là Ponthaimas, Phutthaimas hay Ban-Thaay-Mas (Cánh cổng vàng).

    Giai đoạn phát triển đỉnh cao của Hà Tiên là giữa những năm 1740 và 1760 sau cuộc đàn áp người Hoa ở Java và tàn phá Ayutthaya của người Miến. Trong các thập kỷ này, Hà Tiên trở thành cảng quan trọng nhất trong vùng vịnh Thái Lan giao thương với Trung Quốc. Hàng hóa như thiếc, đồng, gạo, hạt tiêu, muối, và sản phẩm rừng là nguồn cung cấp quan trọng cho Quảng Châu.

    Sự gắn kết của Hà Tiên vào Việt Nam

    Có sự liên hệ tự nhiên đặc biệt giữa Hà Tiên với chính quyền Đàng Trong của các chúa Nguyễn. Cam kết chính trị và quân sự mạnh mẽ của vùng đất này với Phú Xuân không chỉ trong cuộc chiến tranh với Chân Lạp và Siam, mà còn là công cuộc phục hưng và cuộc chiến tranh 30 năm của Nguyễn Ánh ở vùng hạ lưu Mekong, cũng như đối với việc hoạch định biên cương nhà Nguyễn sau này (xem thêm Tạp chí Tia Sáng số 17 ngày 5/9/2017).

    Hà Tiên sớm can dự, thậm chí là trở thành tâm điểm của các cuộc chiến tranh này và gia nhập vào không gian “Việt Nam”. Không chỉ chấp nhận danh hiệu Tổng Binh năm 1708 và Tổng Binh năm 1735, họ Mạc đã trở thành một đồng minh/ chư hầu quan trọng của Đàng Trong trong cuộc tranh chấp quyền lực khu vực. Thực tế là họ Mạc cần chúa Nguyễn để chống lại các cuộc xâm lược thường xuyên của người Thái và Khmer bởi vị thế cực kỳ dễ bị tập kích của Hà Tiên. Người Việt cũng cần kiểm soát vùng đất này như cửa ngõ bảo vệ cho dự án lãnh thổ ở hạ lưu Mekong của mình. Sự gia nhập của Hà Tiên vào Việt Nam vì thế là một quá trình tự nhiên.

    Họ Mạc đã tìm cách gắn kết với người Việt bằng nhiều cách thức khác nhau. Mạc Cửu kết hôn với người vợ Việt ở Biên Hòa là Bùi Thị Lẫm, trong khi em gái ông kết hôn với Trần Đại Định (con trai của Trần Thượng Xuyên ở Đồng Nai). Hà Tiên còn tìm kiếm sự kết nối với không gian Việt Nam thông qua góc độ văn hóa, tôn giáo. Sử gia người Singapore, Claudine Ang trong luận án về các dự án văn minh và nhà nước ở vùng biên của Việt Nam (Cornell University 2012) đã làm nổi  bật vai trò của những nhân vật như Nguyễn Cư Trinh, Mạc Thiên Tứ trong việc định hình nên cấu trúc mở rộng của lịch sử Đàng Trong. Đó cũng chính là đóng góp của họ đối với lịch sử hình thành nên hình thể Việt Nam hiện đại. Cũng chính từ những vùng đất trù phú như Hà Tiên, Phú Quốc, Gia Định… mà vương triều Nguyễn được thiết lập năm 1802, triều đại đầu tiên thống nhất lãnh thổ Việt Nam như chúng ta được thừa hưởng ngày nay.

    Vai trò của vùng đất này trong việc định hình nên cấu trúc lịch sử Việt Nam sẽ còn tiếp tục ở thế kỷ XIX. Thời kỳ Minh Mệnh, cùng với dự án chính trị thống nhất lãnh thổ là việc xóa bỏ chế độ thế tập cai trị tại các vùng biên và vùng núi sẽ lần đầu tiên biến vùng đất này thành đơn vị hành chính trực thuộc Huế. Trong khi các thủ lĩnh miền núi được thay thế bằng các quan lại miền xuôi do Huế cắt cử thì ở Hà Tiên, xóa bỏ chế độ thế tập của dòng họ Mạc. Từ đây tỉnh Hà Tiên ra đời, nơi ghi dấu ấn các chiến dịch quân sự trên kênh Vĩnh Tế ngăn chặn cuộc xâm lược của Bangkok, và là trung tâm của hệ thống phòng thủ quân sự vùng biên của Việt Nam cả trên bộ lẫn trong vùng Vịnh.

    Cuối cùng, Hà Tiên là mảnh ghép sống động và không thể tách rời trong bức tranh toàn cảnh về sự ra đời của lãnh thổ hình chữ S của nước Việt Nam hiện đại. Lịch sử vốn phức tạp với nhiều tầng bậc và các mối quan hệ đan xen. Hà Tiên là ví dụ đặc sắc cho một thực thể lịch sử như thế. Nổi lên giữa các luồng văn hóa, dòng di cư, thương mại, và xung đột khu vực; để tìm kiếm một phương thức tồn tại, Hà Tiên đã tìm kiếm sự gắn kết vào không gian lịch sử Việt Nam một cách chủ động. Sự tham gia của vùng đất này rõ ràng đã làm gia tăng sự đa dạng của cấu trúc không gian và các diễn trình lãnh thổ của dân tộc Việt Nam. Cuối cùng thì chúng ta tự hào rằng có nhiều cách thức khác nhau để trở thành Việt Nam hiện đại, và trong sự thống nhất, đa dạng đó, Hà Tiên góp phần tạo dựng nên diện mạo của lãnh thổ Việt Nam. Hà Tiên không chỉ là chặng cuối của quá trình Nam tiến, mà còn là cửa ngõ của Việt Nam mở ra vùng vịnh Thái Lan và phía Tây.

    ———————————-

    Tham khảo

    David Chandler. A History of Cambodia. Silkworm Books: Chiang Mai, 2000.

    Li Tana. Mạc Thiên Thứ (1700–1780): “King of Cambodia”, Southeast Asia: A Historical Encyclopedia, from Angkor Wat to East Timor, edited Ooi Keat Gin. ABC Clio, 2004.

    Quốc sử quán triều Nguyễn. Đại Nam Thực Lục. Nxb Giáo Dục: HN, 2010.

    Quốc sử quán triều Nguyễn. Đại Nam Liệt Truyện. Nxb Thuận Hóa: Huế 2005.

    Sakurai,Yumio, and Takako, Kitagawa. “Ha Tien, or Banteay Meas in the Time of the Fall of Ayutthaya.” Pp. 150–220 in From Japan to Arabia:Ayutthaya’s Maritime Relations with Asia. Edited by Kennon Breazeale. Bangkok: Foundation for the Promotion of Social Sciences and Humanities Textbooks Project. 1999.

    Sellers, Nicholas. The Princes of Hà-Tiên (1682–1867). Brussels: Éditions Thanh Long, 1983.

    Trần Kinh Hòa..“Mac Thien Tu and Phrayatakin, a Survey on Their Politics Stand, Conflicts and Background.” Pp. 1534–1575 in VII IAHA Conference Proceedings, vol. 2. Bangkok: Chulalongkorn University Press, 1979.

    Trịnh Hoài Đức. Gia Định thành thông chí. Phủ quốc vụ khanh đặc trách văn hóa: Sài Gòn, 1972

    Trương Minh Đạt. Nghiên cứu Hà Tiên. Nxb Trẻ: TP HCM, 2008

    Vũ Thế Dinh. Hà Tiên trấn hiệp trấn Mạc thị gia phả. Nguyễn Văn Nguyên dịch, Nxb Thế Giới, Hà Nội: 2006.

    Popup Image
    ×
    Chia sẻ
    Từ khóa:
    • đông nam á
    • người Việt
    • việt nam
    • người khmer
    • người Thái
    • người Hoa
    • kiên giang
    • thành phố Hà Tiên
    Mời các bạn đồng hành cùng báo Dân Việt trên mạng xã hội Facebook để nhanh chóng cập nhật những tin tức mới và chính xác nhất.

    Tin cùng chuyên mục

    Xem thêm
    Trạng nguyên đầu tiên của Đại Việt: Dùng lời lẽ đòi nhà Tống trả đất và kỳ án 'hoá hổ' doạ vua Lý

    Trạng nguyên đầu tiên của Đại Việt: Dùng lời lẽ đòi nhà Tống trả đất và kỳ án "hoá hổ" doạ vua Lý

    “Mưu sĩ” số 1 Tam Quốc: Phá tan cả 1 triều đại chỉ bằng 1 câu nói

    “Mưu sĩ” số 1 Tam Quốc: Phá tan cả 1 triều đại chỉ bằng 1 câu nói

    Trạng Nguyên quê Hải Dương, lúc nhỏ chửi trọc phú trong làng là... ngu

    Trạng Nguyên quê Hải Dương, lúc nhỏ chửi trọc phú trong làng là... ngu

    Phi tần qua đời, tài sản của họ được xử lý ra sao?

    Phi tần qua đời, tài sản của họ được xử lý ra sao?

    Tại sao đại bàng vàng được coi là vua của các loài chim ăn thịt?

    Tại sao đại bàng vàng được coi là vua của các loài chim ăn thịt?

    Đình An Vũ ở thành phố Hưng Yên thờ danh tướng Thần Vàng, vậy ông là ai?

    Đình An Vũ ở thành phố Hưng Yên thờ danh tướng Thần Vàng, vậy ông là ai?

    Bộ xương quái thú dị thường xuất hiện ở Anh là... sinh vật ngoài hành tinh?

    Bộ xương quái thú dị thường xuất hiện ở Anh là... sinh vật ngoài hành tinh?

    Tin nổi bật

    Vị đại tá anh hùng quê Hà Tĩnh, là nguyên mẫu nhân vật trong phim “Biệt động Sài Gòn”, bị địch treo thưởng 2 triệu USD

    Vị đại tá anh hùng quê Hà Tĩnh, là nguyên mẫu nhân vật trong phim “Biệt động Sài Gòn”, bị địch treo thưởng 2 triệu USD

    Đại tá Tư Chu - Chỉ huy trưởng lực lượng biệt động quân khu Sài Gòn - Gia Định là một người con của quê hương Hà Tĩnh. Ông là người kiến tạo các cách đánh “xuất quỷ nhập thần”, là cái tên đứng đằng sau nhiều chiến công huyền thoại của biệt động Sài Gòn.

    Tại sao khi nhắc tới mộ mỹ nhân Vương Chiêu Quân, trộm mộ đều lắc đầu?

    Đông Tây - Kim Cổ
    Tại sao khi nhắc tới mộ mỹ nhân Vương Chiêu Quân, trộm mộ đều lắc đầu?

    Nhậm Ngã Hành - Cao thủ duy nhất trong Kim Dung chết vì võ công do chính mình tạo ra

    Đông Tây - Kim Cổ
    Nhậm Ngã Hành - Cao thủ duy nhất trong Kim Dung chết vì võ công do chính mình tạo ra

    Vì sao khi vừa đăng cơ, Ung Chính lập tức thanh trừng gia tộc Tào Tuyết Cần?

    Đông Tây - Kim Cổ
    Vì sao khi vừa đăng cơ, Ung Chính lập tức thanh trừng gia tộc Tào Tuyết Cần?

    3 thần đồng thông minh nhất Trung Hoa cổ đại: Không ai sống quá 20 tuổi

    Đông Tây - Kim Cổ
    3 thần đồng thông minh nhất Trung Hoa cổ đại: Không ai sống quá 20 tuổi

    Đọc thêm

    Xem đến tập 5 phim, tôi phải tắt tivi để khóc: Hóa ra tôi không phải kẻ xấu xa
    Gia đình

    Xem đến tập 5 phim, tôi phải tắt tivi để khóc: Hóa ra tôi không phải kẻ xấu xa

    Gia đình

    Tôi xem phim Sex Education vì tấm poster, tôi thấy sự cô đơn trong đôi mắt của một nhân vật trong đó nên quyết định xem thử.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Trạng nguyên đầu tiên của Đại Việt: Dùng lời lẽ đòi nhà Tống trả đất và kỳ án 'hoá hổ' doạ vua Lý
    Đông Tây - Kim Cổ

    Trạng nguyên đầu tiên của Đại Việt: Dùng lời lẽ đòi nhà Tống trả đất và kỳ án "hoá hổ" doạ vua Lý

    Đông Tây - Kim Cổ

    Thời vua Lý Nhân Tông nối nghiệp bình trị, năm Ất Mão (1075), triều đình mở khoa thi minh kinh bác sĩ và Nho học tam trường, Lê Văn Thịnh đỗ đầu - xem như Trạng nguyên khai khoa Đại Việt.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Sự thật mối tình 8 năm của Hoa hậu Ý Nhi và tin đồn với Nam vương Tuấn Ngọc?
    Văn hóa - Giải trí

    Sự thật mối tình 8 năm của Hoa hậu Ý Nhi và tin đồn với Nam vương Tuấn Ngọc?

    Văn hóa - Giải trí

    Hoa hậu Ý Nhi và bạn trai Anh Kiệt vướng tin đồn "đường ai nấy đi" khiến dư luận xôn xao. Thậm chí, đương kim Miss World Vietnam 2023 còn bị đồn đoán hẹn hò với Nam vương Phạm Tuấn Ngọc.

    Chia sẻ Chia sẻ
    HLV Kim Sang-sik xin lỗi CĐV Việt Nam, vẫn tin vào kỳ tích
    Thể thao

    HLV Kim Sang-sik xin lỗi CĐV Việt Nam, vẫn tin vào kỳ tích

    Thể thao

    HLV Kim Sang-sik có những chia sẻ đáng chú ý sau trận đấu giữa ĐT Việt Nam và ĐT Malaysia trong khuôn khổ bảng F vòng loại Asian Cup 2027.

    Chia sẻ Chia sẻ
    “Mưu sĩ” số 1 Tam Quốc: Phá tan cả 1 triều đại chỉ bằng 1 câu nói
    Đông Tây - Kim Cổ

    “Mưu sĩ” số 1 Tam Quốc: Phá tan cả 1 triều đại chỉ bằng 1 câu nói

    Đông Tây - Kim Cổ

    Gia Cát Lượng là vị quân sư giỏi nhất Thục Hán; ông nổi tiếng nhất trong những quân sư thời Tam Quốc. Cho đến ngày nay, có thể nói không ai không biết đến ông. Tuy nhiên, người được mệnh danh “mưu sĩ” số 1 Tam Quốc không phải là Gia Cát Lượng. Chỉ bằng một câu nói, người này đã phá tan cả một triều đại. Về sau ông theo hầu Tào Tháo, có công lớn giúp nhà Tào Nguỵ thống nhất thiên hạ.

    Chia sẻ Chia sẻ
    ĐT Việt Nam thua thảm Malaysia, CĐV Đông Nam Á nhận định cay đắng
    Thể thao

    ĐT Việt Nam thua thảm Malaysia, CĐV Đông Nam Á nhận định cay đắng

    Thể thao

    Sau thất bại 0-4 của ĐT Việt Nam trước Malaysia ở lượt trận thứ 2 bảng F, vòng loại thứ 3 Asian Cup 2027, một fan hâm mộ bóng đá Đông Nam Á nhận định rằng, thầy trò HLV Kim Sang-sik đã hết cơ hội giành vé dự vòng chung kết.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Thời điểm Âm lịch tốt lành, ai có ngày sinh này trẻ xông pha, già yên ổn, hạnh phúc mãi mãi về sau
    Gia đình

    Thời điểm Âm lịch tốt lành, ai có ngày sinh này trẻ xông pha, già yên ổn, hạnh phúc mãi mãi về sau

    Gia đình

    Nếu sinh vào 3 ngày Âm lịch này, bạn sẽ phải chịu đau khổ một chút khi còn trẻ, nhưng nỗ lực vượt khó, bạn sẽ có cuộc sống bình yên và hạnh phúc về sau.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Dàn sao nhập tịch tỏa sáng, Malaysia đại thắng ĐT Việt Nam
    Thể thao

    Dàn sao nhập tịch tỏa sáng, Malaysia đại thắng ĐT Việt Nam

    Thể thao

    Ở cuộc đọ sức tại lượt trận thứ 2 bảng F, vòng loại thứ 3 Asian Cup 2027 vừa kết thúc trên sân Bukit Jalil, bộ tứ cầu thủ nhập tịch Joao Figueiredo, Rodrigo Holgado, La'Vere Corbin-Ong, Dion Cools thay nhau tỏa sáng giúp Malaysia vượt qua ĐT Việt Nam với tỷ số 4-0.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Hơn 100 “chiến sĩ” TP.HCM “xuất quân” sang Lào: Lan tỏa nghĩa tình láng giềng
    Video

    Hơn 100 “chiến sĩ” TP.HCM “xuất quân” sang Lào: Lan tỏa nghĩa tình láng giềng

    Video

    Chiều 10/6, hơn 100 chiến sĩ Mùa hè xanh, Kỳ nghỉ hồng và Hội Thầy thuốc trẻ TP.HCM đã chính thức lên đường sang Lào, khởi động hành trình tình nguyện hè kéo dài 18 ngày.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Tin tối (10/6): Bầu Đức hy sinh thành tích của HAGL?
    Thể thao

    Tin tối (10/6): Bầu Đức hy sinh thành tích của HAGL?

    Thể thao

    Bầu Đức hy sinh thành tích của HAGL?; M.U chia tay 10 cầu thủ; Al-Hilal quyết qua mặt Arsenal trong vụ Sesko; Barca từ bỏ thương vụ Nico Williams; bà xã Văn Lâm lấy lại vóc dáng sau sinh.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Lai Châu đồng tình với chủ chương phát triển điện mặt trời và mở rộng các nhà máy thủy điện của EVN
    Lai Châu Ngày Mới

    Lai Châu đồng tình với chủ chương phát triển điện mặt trời và mở rộng các nhà máy thủy điện của EVN

    Lai Châu Ngày Mới

    Chiều 10/6, Đoàn công tác của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) do ông Nguyễn Anh Tuấn – Tổng Giám đốc EVN làm trưởng đoàn đã làm việc với UBND tỉnh Lai Châu về việc triển khai các dự án điện mặt trời nổi trên hồ thủy điện và mở rộng các Nhà máy thủy điện trên địa bàn tỉnh Lai Châu.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Chủ tịch tỉnh Bình Định nói về nguyên tắc sắp xếp nhân sự, chọn cán bộ cho 58 xã, phường mới
    Tin tức

    Chủ tịch tỉnh Bình Định nói về nguyên tắc sắp xếp nhân sự, chọn cán bộ cho 58 xã, phường mới

    Tin tức

    Chiều 10/6, UBND tỉnh Bình Định tổ chức hội nghị trực tiếp kết hợp trực tuyến với các huyện, thị xã, thành phố nhằm rà soát công tác chuẩn bị cho hoạt động của các xã, phường mới sau sắp xếp.

    Chia sẻ Chia sẻ
    2 người đàn ông đuối nước tử vong, người dân tìm thấy quần áo bên hồ thủy lợi
    Tin tức

    2 người đàn ông đuối nước tử vong, người dân tìm thấy quần áo bên hồ thủy lợi

    Tin tức

    Do không thấy ông H. và ông T., một số người dân đã ra hồ Đắk Ka tìm, phát hiện quần áo trên bờ hồ. Sau hơn 1 giờ tìm kiếm phát hiện 2 người đàn ông đuối nước tử vong dưới hồ.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Đồng minh của ông Putin bất ngờ tuyên bố Nga quá yếu để tấn công NATO hoặc giành chiến thắng ở Ukraine
    Thế giới

    Đồng minh của ông Putin bất ngờ tuyên bố Nga quá yếu để tấn công NATO hoặc giành chiến thắng ở Ukraine

    Thế giới

    Trong một cuộc phỏng vấn với kênh truyền hình Pháp LCI, Thủ tướng Hungary Viktor Orban - nguyên thủ một quốc gia NATO hiếm hoi có cảm tình với Tổng thống Putin - nhấn mạnh rằng, Nga quá yếu để giành chiến thắng ở Ukraine, chứ đừng nói đến việc phát động một cuộc tấn công chống lại NATO.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Trồng lúa trên đất “khó”, người dân Vĩnh Phúc đã dùng cách này để đạt năng suất vượt trội
    Video

    Trồng lúa trên đất “khó”, người dân Vĩnh Phúc đã dùng cách này để đạt năng suất vượt trội

    Video

    Ngày 10/6, tại xã Phú Xuân, huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc, Trung tâm khảo kiểm nghiệm phân bón Quốc gia (Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật), phối hợp với Công ty cổ phần Supe Phốt phát và Hóa chất Lâm Thao đã tổ chức hội nghị đầu bờ tổng kết mô hình trình diễn sử dụng phân bón Lâm Thao trên cây lúa vụ Xuân 2025.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Báo động đỏ: Đức cảnh báo Nga chuẩn bị 'thử' sức mạnh của NATO
    Thế giới

    Báo động đỏ: Đức cảnh báo Nga chuẩn bị 'thử' sức mạnh của NATO

    Thế giới

    Tình báo Đức khẳng định, Nga muốn đẩy căng thẳng với phương Tây vượt ra ngoài Ukraine.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Vụ thực phẩm chức năng giả đổ đống tại bãi đất trống: Lộ diện công ty mua bán, tiêu thụ thực phẩm giả
    Chuyển động Sài Gòn

    Vụ thực phẩm chức năng giả đổ đống tại bãi đất trống: Lộ diện công ty mua bán, tiêu thụ thực phẩm giả

    Chuyển động Sài Gòn

    Sơn khai đã mua thực phẩm chức năng của các công ty, sau khi biết được các công ty bị bắt vì bán hàng giả, sợ bị xử lý nên thuê người đi tiêu hủy.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Cuộc đời thăng trầm của Nghệ sĩ Ưu tú từng được mệnh danh là 'ông hoàng cải lương'
    Văn hóa - Giải trí

    Cuộc đời thăng trầm của Nghệ sĩ Ưu tú từng được mệnh danh là "ông hoàng cải lương"

    Văn hóa - Giải trí

    Dù là ngôi sao sáng giá của sân khấu cải lương ở thời kì huy hoàng nhưng cho đến tận cuối đời, cố NSƯT Vũ Linh vẫn không làm đơn xét duyệt danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Khảo sát chấn động: Người dân Ukraine sẵn sàng nhượng lãnh thổ cho Nga để đổi lấy hòa bình
    Thế giới

    Khảo sát chấn động: Người dân Ukraine sẵn sàng nhượng lãnh thổ cho Nga để đổi lấy hòa bình

    Thế giới

    Một cuộc khảo sát gần đây của Viện Xã hội học Quốc tế Kiev (KIIS) cho thấy, 43% người Ukraine sẵn lòng chấp nhận việc Nga kiểm soát trên thực tế một số vùng lãnh thổ của nước này mà không cần công nhận pháp lý, với điều kiện Ukraine nhận được các đảm bảo an ninh vững chắc. Tuy nhiên, họ kiên quyết phản đối việc công nhận chính thức quyền kiểm soát của Moscow hoặc chuyển giao lãnh thổ Ukraine cho Nga, hãng tin Pravda của Ukraine đưa tin.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Chum, vại, bình, lọ gốm... biến thành nhạc cụ đầy mê hoặc trong show diễn đặc biệt
    Văn hóa - Giải trí

    Chum, vại, bình, lọ gốm... biến thành nhạc cụ đầy mê hoặc trong show diễn đặc biệt

    Văn hóa - Giải trí

    “GOm Show – Âm thanh từ gốm” - chương trình âm nhạc đặc biệt với những nhạc cụ làm từ chum, vại, bình, lọ gốm sẽ công diễn vào cuối tháng 6 tại Hà Nội.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Kamada lập cú đúp, Nhật Bản đại thắng Indonesia
    Thể thao

    Kamada lập cú đúp, Nhật Bản đại thắng Indonesia

    Thể thao

    Ở cuộc đọ sức tại lượt trận cuối cùng bảng C, vòng loại World Cup 2026 khu vực châu Á, Nhật Bản thi đấu áp đảo hoàn toàn và dễ dàng giành chiến thắng 6-0 trước Indonesia.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Đội hình ra sân ĐT Việt Nam đấu Malaysia: Nguyễn Filip, Cao Pendant Quang Vinh xuất trận ngay từ đầu
    Thể thao

    Đội hình ra sân ĐT Việt Nam đấu Malaysia: Nguyễn Filip, Cao Pendant Quang Vinh xuất trận ngay từ đầu

    Thể thao

    Trong đội hình ra sân của ĐT Việt Nam đấu Malaysia, HLV Kim Sang-sik đã trao cơ hội đá chính cho cả 2 cầu thủ Việt kiều là Nguyễn Filip và Cao Pendant Quang Vinh. Đây là trận đầu tiên của Cao Pendant Quang Vinh cho ĐT Việt Nam.

    Chia sẻ Chia sẻ
    4 con giáp ít nói nhưng tài năng, học hỏi thầm lặng, tạo được tiếng vang sự nghiệp trong tháng 6
    Gia đình

    4 con giáp ít nói nhưng tài năng, học hỏi thầm lặng, tạo được tiếng vang sự nghiệp trong tháng 6

    Gia đình

    4 con giáp giống như một viên ngọc trai bị chôn vùi nở rộ với ánh sáng rực rỡ vào tháng 6, những nỗ lực âm thầm được đền đáp vào thời gian này.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Xác minh, xử lý người điều khiển xe máy chen vào đoàn xe ưu tiên tại TP. Đà Lạt
    Tin tức

    Xác minh, xử lý người điều khiển xe máy chen vào đoàn xe ưu tiên tại TP. Đà Lạt

    Tin tức

    Lực lượng chức năng tỉnh Lâm Đồng đã vào cuộc xác minh, củng cố hồ sơ để xử lý người lái xe máy chen vào đoàn xe ưu tiên tại TP. Đà Lạt.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Sầu riêng tách múi Cần Thơ 'đi' máy bay ra miền Bắc, bán vào siêu thị với giá 400.000 đồng/kg
    Nhà nông

    Sầu riêng tách múi Cần Thơ "đi" máy bay ra miền Bắc, bán vào siêu thị với giá 400.000 đồng/kg

    Nhà nông

    Đây là lần đầu tiên sầu riêng tách múi của TP.Cần Thơ "đi" máy bay ra TP.Hải Phòng, bán vào hệ thống siêu thị và cửa hàng bán lẻ với giá từ 380.000 - 400.000 đồng/kg.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Ông Trịnh Văn Quyết nộp dư 10 tỷ đồng khắc phục hậu quả:  Khoản tiền này được xử lý thế nào sau phiên phúc thẩm?
    Bạn đọc

    Ông Trịnh Văn Quyết nộp dư 10 tỷ đồng khắc phục hậu quả: Khoản tiền này được xử lý thế nào sau phiên phúc thẩm?

    Bạn đọc

    Ông Trịnh Văn Quyết đã nộp 2.500 tỷ đồng để khắc phục hậu quả. Số tiền này còn nhiều hơn 10 tỷ đồng so với nghĩa vụ mà tòa sơ thẩm buộc ba anh em ông phải nộp. Vậy khoản tiền nộp dư này sẽ được xử lý ra sao: trả lại cho bị cáo hay bị tịch thu, sung công quỹ Nhà nước?

    Chia sẻ Chia sẻ
    Câu lạc bộ 'nhà sạch, vườn đẹp' giúp cải thiện môi trường sống của người dân vùng cao nguyên trắng Bắc Hà, Lào Cai
    Nhà nông

    Câu lạc bộ "nhà sạch, vườn đẹp" giúp cải thiện môi trường sống của người dân vùng cao nguyên trắng Bắc Hà, Lào Cai

    Nhà nông

    Hội Liên hiệp hụ nữ huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai đã thành lập các câu lạc bộ “Nhà sạch, vườn đẹp” nhằm nâng cao nhận thức của hội viên, phụ nữ trong việc thay đổi phong tục tập quán, cải thiện môi trường sống.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Không thích nghi được công việc mới, người đàn ông phải điều trị tâm thần
    Xã hội

    Không thích nghi được công việc mới, người đàn ông phải điều trị tâm thần

    Xã hội

    Do có những thay đổi trong công việc sau khi sáp nhập công ty người đàn ông bị mất ngủ triền miên, ảnh hưởng tới công việc, thay đổi tính cách phải đi khám sức khoẻ tâm thần.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Nữ diễn viên bị suy thận ở nhà thuê, đi xe công nghệ, không có xe Audi không muốn bị đào sâu đời tư
    Văn hóa - Giải trí

    Nữ diễn viên bị suy thận ở nhà thuê, đi xe công nghệ, không có xe Audi không muốn bị đào sâu đời tư

    Văn hóa - Giải trí

    Nữ diễn viên bị suy thận Ngân Hòa sống trong nhà thuê, đi xe công nghệ, gia đình không khá giả và không muốn bị đào sâu đời tư.

    Chia sẻ Chia sẻ
    TP Thủ Đức: Con đường đau khổ trời nắng bụi bay mù mịt, trời mưa chi chít ổ gà, ổ voi
    Video

    TP Thủ Đức: Con đường đau khổ trời nắng bụi bay mù mịt, trời mưa chi chít ổ gà, ổ voi

    Video

    Nhiều năm qua, đường Lò Lu, TP Thủ Đức đã trở thành con đường “đau khổ” với nhiều người dân, trời nắng thì bụi bay mù mịt, mưa xuống lại xuất hiện chi chít ổ gà, ổ voi.

    Chia sẻ Chia sẻ
    Xem thêm
    Tin đọc nhiều

    1

    Đề xuất sửa đổi, bổ sung 10 luật về quản lý hành chính liên quan đến hoạt động, chức năng, nhiệm vụ của lực lượng CAND

    Đề xuất sửa đổi, bổ sung 10 luật về quản lý hành chính liên quan đến hoạt động, chức năng, nhiệm vụ của lực lượng CAND

    2

    Đối tượng này sẽ không được bố trí làm công chức xã mới sau sáp nhập
    10

    Đối tượng này sẽ không được bố trí làm công chức xã mới sau sáp nhập

    3

    MC Nguyễn Cao Kỳ Duyên nói về chuyện quay lại với chồng cũ sau nhiều năm chia tay

    MC Nguyễn Cao Kỳ Duyên nói về chuyện quay lại với chồng cũ sau nhiều năm chia tay

    4

    Một hòn đảo rộng 10ha, cách bờ biển Quảng Bình 1km là nơi an giấc ngàn thu của 3 vị tướng lừng danh

    Một hòn đảo rộng 10ha, cách bờ biển Quảng Bình 1km là nơi an giấc ngàn thu của 3 vị tướng lừng danh

    5

    Sáp nhập tỉnh Thái Bình, Hưng Yên, đây là quê hương của vị trung tướng đầu tiên của QĐNDVN được Bác Hồ ký sắc lệnh truy tặng Huân chương cao quý

    Sáp nhập tỉnh Thái Bình, Hưng Yên, đây là quê hương của vị trung tướng đầu tiên của QĐNDVN được Bác Hồ ký sắc lệnh truy tặng Huân chương cao quý
    Dân Việt
    • Tòa soạn
    • Đặt báo
    • Quảng cáo
    • Tin tức
      • Kính đa tròng
      • Chính trị
      • Hồ sơ - Tư liệu độc quyền
      • Xã hội
      • Kỷ nguyên vươn mình
    • Thế giới
      • Độc - lạ thế giới
      • Cộng đồng Việt
      • Điểm nóng
      • Góc chuyên gia
      • Vũ khí - Quân sự
    • Nhà nông
      • Tin nông nghiệp
      • Muôn cách làm giàu
      • Giải báo chí nông nghiệp - nông dân - nông thôn
      • Ngon - Sạch - Lạ
      • Kinh tế nông nghiệp
      • Nông thôn mới
      • Khuyến nông
      • Môi trường xanh
    • Hội và Cuộc sống
      • Nông dân gửi tâm tư tới Thủ tướng
      • Tin hoạt động hội
      • Lắng nghe Nông dân
      • Đời sống Nông thôn
      • Chân dung cán bộ Hội
      • Kinh tế tập thể
      • Thi viết tìm hiểu truyền thống 95 năm Hội Nông dân Việt Nam
    • Kinh tế
      • Đầu tư - Tài chính
      • Thị trường
      • Năng lượng mới
      • Giao thông - Xây dựng
    • Thể thao
      • Bóng chuyền
      • Bóng đá
      • Chuyển nhượng
      • Bên lề
      • Các môn khác
      • Phía sau sân cỏ
    • Pháp luật
      • Pháp đình
      • An ninh trật tự
    • Văn hóa - Giải trí
      • Chuyện của Sao
      • Thời trang
      • Phim ảnh
      • Âm nhạc
      • Đời sống văn hóa
    • Bạn đọc
      • Ý kiến bạn đọc
      • Đường dây nóng
      • Giải đáp pháp luật
      • Điều tra
      • Cải chính
      • Hà Nội hôm nay
      • Nhân ái
    • Gia đình
    • Đông Tây - Kim Cổ
      • Danh nhân lịch sử
      • Bí ẩn khoa học
      • Quân sự
      • Thâm cung bí sử
    Trụ sở: Lô E2, Khu đô thị mới Cầu Giấy, đường Dương Đình Nghệ, Yên Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội.
    Điện thoại: (84-24) 38472263
    Email: [email protected]
    Đường dây nóng: 0857.835.666
    Liên hệ quảng cáo: 0329298892
    Báo điện tử của Trung ương Hội Nông dân Việt Nam
    Tổng Biên tập: Nguyễn Văn Hoài
    Phó Tổng Biên tập: Phan Huy Hà (Thường trực), Lưu Phan, Đỗ Thị Sâm, Hoàng Sơn
    Giấy phép hoạt động báo điện tử số 115/GP-BTTTT do Bộ TT-TT cấp ngày 01/3/2022
    Chung nhan Tin Nhiem Mang
    Bản quyền thuộc về Báo điện tử Dân Việt. Mọi hình thức sao chép lại thông tin, hình ảnh phải được sự đồng ý bằng văn bản.

    Báo điện tử của Trung ương Hội Nông dân Việt Nam

    Tổng biên tập: Nguyễn Văn Hoài

    Phó Tổng Biên tập: Phan Huy Hà (Thường trực), Lưu Phan, Đỗ Thị Sâm, Hoàng Sơn

    Giấy phép hoạt động báo điện tử số 115/GP-BTTTT do Bộ TT-TT cấp ngày 01/3/2022

    Trụ sở: Lô E2, Khu đô thị mới Cầu Giấy, đường Dương Đình Nghệ, Yên Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội.

    Đường dây nóng: 0857.835.666
    Liên hệ quảng cáo: 0329298892

    Chung nhan Tin Nhiem Mang

    Bản quyền thuộc về Báo điện tử Dân Việt.
    Mọi hình thức sao chép lại thông tin, hình ảnh phải được sự đồng ý bằng văn bản.

    • Chuyên mục
    • Tin mới
    • Tin nóng
    • Media