Đăng nhập/ Đăng ký
| 
Bình luận
0
Hậu thế gọi ông là danh sỹ đất Châu Cầu Bùi Văn Dị.
Sử sách có ghi, Tướng công Bùi Văn Dị tên chữ là Ân Niên, Châu Giang, Hải Nông và Tốn Am, sinh năm 1833 trong một gia đình nho học ở đất Châu Cầu - một làng cổ lớn của Phủ Lý xưa, nằm trải dài bên bờ sông Châu.
Năm 1855, ông đỗ cử nhân, rồi sau đó một năm mới vào Huế dự thi Hội, thi Đình và đạt học vị phó Bảng cùng người em họ, con ông chú ruột là Bùi Văn Quế. Bùi Văn Dị lần lượt được bổ làm tri huyện Lang Tài, Việt Yên, Yên Dũng thuộc tỉnh Bắc Ninh; Án sát Ninh Bình.
Năm 1876, Bùi Văn Dị được cử làm Chánh sứ, đi sứ nhà Thanh. Hai năm sau, ông được sung vào nội các, được cử làm Duyệt quyển thi Hội, thi Đình lần thứ 2.
Năm 1881, Bùi Văn Dị làm đại thần quản lý Nha thương bạc. Sau năm đó, quân Pháp mở rộng xâm lược đánh chiếm Bắc Kỳ, ông đã dâng sớ đề nghị kiên quyết chống Pháp và được cử làm Khâm sai Phó kinh lược sứ Bắc Kỳ, trực tiếp chỉ huy trận đánh ngày 27 và 28/3/1883 chặn quân Pháp lấn ra ngoại vi Hà Nội.
Ông được cử làm tham tán quân thứ Bắc Ninh. Tinh thần chiến đấu và lòng yêu nước của ông bị tổn thương đến phát bệnh khi triều đình nhà Nguyễn ký hàng ước 25/3/1883. Bùi Văn Dị không chịu nổi sự sỉ nhục quốc thể đã từ chối chức Tổng đốc Ninh Thái về ở ẩn tại Thanh Hoá.
Tuy nhiên, duyên nợ với triều đình chưa hết, năm 1884, ông bị triệu về làm Nhật Giảng Quan, giảng giải sách cho vua Kiến Phúc và sau đó là vua Hàm Nghi.
Thời gian này, sức khoẻ đã yếu, ông phải về dưỡng bệnh tại Hải Quật, Yên Định (Thanh Hóa). Đến cuối năm 1887, ông lại được triều đình gọi về làm Phụ chính đại thần.
Trong dịp này, ông đã được truy phục học vị Tiến sỹ khoa Ất Sửu 1865. Ba năm sau đó, ông từ chức Thượng thư Bộ Lại và Phụ chính đại thần, trong lòng mang nặng nỗi niềm chính sự.
Phố mang tên danh sỹ Bùi Văn Dị nằm trên địa bàn thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam.
Ông mất năm 1895 tại Huế. Linh cữu được đưa về quê xã Châu Cầu, Phủ Lý xưa, an táng tại cánh đồng Ngũ Mã. Sau này, con cháu họ Bùi đất Châu Cầu đã di chuyển mộ ông về nghĩa trang Bảo Lộc...
Trong một lần đến viếng mộ danh sỹ Châu Cầu Bùi Văn Dị, GS,TS Đinh Khắc Thuân, Viện Hán Nôm được con cháu dòng họ Bùi giới thiệu tấm bia ghi chép đầy đủ cuộc đời và sự nghiệp của Bùi Văn Dị.
GS, TS Đinh Khắc Thuân khẳng định: Tấm bia này là một trong những tư liệu quý giúp việc nghiên cứu và dịch thuật của nhiều nhà nghiên cứu văn hoá, Hán Nôm về cuộc đời và sự nghiệp của Bùi Văn Dị.
Ở tấm bia khắc chữ Hán cả hai mặt này cho thấy, Bùi Văn Dị không chỉ là một hiền tài của Triều Nguyễn mà ông còn là một danh sỹ nổi tiếng văn chương thi phú.
Ông nói: “Cụ nghè Bùi Văn Dị là con người của công việc nhưng vì yêu mến văn chương nên trong cuộc sống cụ vẫn dành một phần thời gian để ứng tác.
Những tác phẩm, tạm gọi là thế của cụ đều khá tiêu biểu cho tinh thần của một chí sỹ yêu nước cuối thế kỷ 19. Dù không đồ sộ, nhưng nó là nguồn tư liệu rất quý để nghiên cứu về cuộc đời và sự nghiệp của một vị đại khoa danh giá đất Hà Nam”.
Theo GS,TS Đinh Khắc Thuân, Bùi Văn Dị vào triều làm quan cùng các đại thần Bùi Tuấn, Nguyễn Tư Dán trao đổi văn thơ, học thuật.
Thời đó, vua Tự Đức dày công cho biên tập các loại sách quý. Thấy Bùi Văn Dị am hiểu văn học, có tài thơ phú nên ông được vua mời vào Viện Hàn lâm làm việc. Trong khoảng hai mươi năm trời, ông đã ứng tác nhiều bài văn thơ hay, chứng tỏ là một bậc uyên thâm nho nhã.
Bùi Văn Dị và vua Tự Đức có những giao cảm thời thế mà chỉ qua thơ văn, chữ nghĩa mới có thể giãi bày hết tâm tư. Tình cảm với nước của vua tôi thật khó diễn tả hết khi đất nước lâm vào cảnh lầm than.
Trong một lần đi đò qua sông Gianh, ông đã viết: “Chinh chiến bao năm tuổi chẳng chờ/ Dung nhan vàng võ, tóc râu phờ/ Chỉ thương người ngựa sông Gianh nọ/ Khuya khoắt ba quân đứng gọi đò”.
Bùi Văn Dị luôn hướng lòng về xã tắc non sông. Đau nỗi đau của người bất lực với thế thời binh biến mà lòng tự rằn vặt khôn nguôi: “Thơ dâng lệ những tuôn ròng/ Diệt thù hiềm nỗi mình không đủ tài/ Tấm son dù thác khôn phai/ Bồng bềnh kiếp sống bạc phơi mái đầu”.
Ông viết: Các thi gia xưa nay, ai cũng có sở trường riêng... Nếu dựa theo nếp cũ, cóp nhặt phép thường, thì chữ và câu dù có hay ho, tinh thần và ý tứ đã là kém cỏi”.
Bởi có quan niệm ấy, nên thơ ông như là một cây đàn có nhiều cung bậc: có dáng mây bay, có tiếng suối chảy, có giọng bình văn dịu êm, có tiếng gươm khua hùng tráng. Có tiếng phẫn nộ với kẻ thù, có lời âm thầm tự trách có vần thơ tâm sự với non sông, có vần thơ thủ thỉ xót thương với người bạn đời đã khuất...
Sau này, Nguyễn Huệ Chi cũng viết: Thơ ông viết về thiên nhiên, phản ảnh cuộc sống thật lúc bấy giờ... Nhìn chung, chúng đều mang một âm hưởng trầm buồn, hiếm hoi lắm mới có một niềm vui bất chợt đến. Nhưng dù buồn hay vui, thơ ông đều là tiếng nói chân thật của một tâm hồn giàu chất thơ.
Cùng với nhiều bậc danh khoa triều Nguyễn Việt Nam, Tiến Sỹ Bùi Văn Dị của tỉnh Hà Nam được khắc tên trong văn bia văn Miếu - Huế.
Điều này ghi dấu sự công nhận của triều đình với các nhà khoa bảng hiển đạt qua con đường học vấn khoa cử. Họ là những người đã nêu cao gương sáng về truyền thống hiếu học của một vùng đất văn hoá nói riêng và cả dân tộc nói chung.
Mặc dù đến hôm nay, nhiều tư liệu về Tiến sỹ Bùi Văn Dị chưa được dịch thuật hết và công bố rộng rãi, nhưng ông vẫn là người được đánh giá cao về tài năng và nhân cách.
Với mô hình nuôi chim công (một loài chim hoang dã, động vật quý hiếm có tên trong sách Đỏ) đầu tiên ở tỉnh Hải Dương, anh Nguyễn Văn Phương (xã An Lâm, huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương) đã gây dựng thành công trang trại rộng 4000m2 với mức thu nhập lên tới 500 triệu đồng mỗi năm.
Cảnh sát đang truy bắt đối tượng bịt mặt, cầm dao bầu xông vào Phòng giao dịch Phú Mỹ của ngân hàng Vietinbank ở huyện Chương Mỹ (TP.Hà Nội).
Chia sẻ
Khi thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy sẽ có nhiều cán bộ công chức cấp tỉnh từ Bình Phước về Đồng Nai làm việc. Tỉnh Đồng Nai xác định, cần chuẩn bị tốt trụ sở làm việc và nhà ở công vụ phục vụ cho lực lượng cán bộ công chức này.
Chia sẻ
Nhắc tới tình cảm của Bác Hồ với đồng bào miền Nam, Tổng Bí thư Tô Lâm rơi nước mắt nói: "Hôm nay, chúng ta có thể báo cáo với Bác rằng ước nguyện lớn lao ấy đã được các thế hệ con cháu thực hiện bằng tất cả máu, nước mắt và ý chí sắt đá".
Chia sẻ
Theo trợ lý HLV Nguyễn Đức Thắng, Viktor là một cầu thủ tài năng, có kỹ năng chơi bóng toàn diện, nhưng vì còn trẻ, nên ý thức chiến thuật của tiền vệ Việt kiều Nga cao 1m80 này còn kém, cần phải hoàn thiện hơn nữa trong tương lai...
Chia sẻ
Chiều 21/4, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc họp với các bộ, ngành liên quan về việc nghiên cứu thành lập quỹ phát triển nhà ở (bao gồm nhà ở xã hội; nhà ở cho công nhân thuê; nhà ở cho người trẻ dưới 35 tuổi thuê, mua…).
Chia sẻ
Trao đổi với PV Dân Việt, ông Trần Xuân Duy - Chủ tịch UBND Phường Khương Mai (Thanh Xuân, Hà Nội) cho biết, cơ quan công an đang tiến hành xác minh, truy tìm công ty đổ hàng nghìn hộp thực phẩm bảo vệ sức khoẻ tràn lan ra đường.
Chia sẻ
Theo luật sư, Luật Đất đai 2024 đã có những điểm mới về điều kiện chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp so với Luật Đất đai 2013 khi đã mở rộng, cho phép chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp trong cùng đơn vị hành chính cấp tỉnh.
Chia sẻ
Ông Hồ Quốc Dũng - Bí thư Tỉnh uỷ Bình Định tâm tư rằng, ông nhận được rất nhiều tin nhắn với đề xuất khác nhau, về đặt tên gọi cấp xã. "Mấy hôm nay, tôi rất trăn trở, không ngủ được. Phải coi hết các tỉnh đặt tên kiểu gì, để suy nghĩ, phải đúng với thực tế và nguyện vọng đại đa số người dân", ông Dũng nói.
Chia sẻ
Sở Tài chính tỉnh Khánh Hòa đề xuất hỗ trợ chỗ ở và phương tiện cho hơn 1.400 cán bộ sau khi sáp nhập với tỉnh Ninh Thuận.
Chia sẻ
Với diện tích hơn 2.811km2, Tương Dương (tỉnh Nghệ An) là địa phương cấp huyện có diện tích rộng nhất cả nước. Sau sắp xếp, huyện nay dự kiến còn 9 xã. Các xã mới được đặt tên ghép theo tên cũ Tương Dương theo thứ tự từ Tương Dương 1 đến Tương Dương 9.
Chia sẻ
Một làn sóng chỉ trích mạnh mẽ đang dấy lên sau khi kênh truyền hình Fox News của Mỹ bị phát hiện mô tả thủ đô Kiev của Ukraine là "thành phố của Nga" trong một bản tin gần đây.
Chia sẻ
Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn (PCTT và TKCN) tỉnh Ninh Bình vừa tiến hành kiểm tra công tác phòng cháy chữa cháy rừng (PCCCR) trên địa bàn thành phố Hoa Lư, cho thấy sự chủ động và quyết liệt của tỉnh trong việc bảo vệ tài nguyên rừng, đặc biệt tại các khu vực trọng điểm du lịch.
Chia sẻ
"Trường hợp Quang Linh Vlog là một ví dụ rất đáng tiếc... khiến chúng tôi thật sự đau lòng", ông Lê Quang Tự Do – Cục trưởng Cục Phát thanh Truyền hình và Thông tin điện tử chia sẻ.
Chia sẻ
CLB CAHN sứt mẻ lực lượng nghiêm trọng sau trận hòa không bàn thắng với CLB TP.HCM ở vòng 19 V.League 2024/2025.
Chia sẻ
Ngày 21/4, thông tin từ UBND tỉnh Đồng Nai cho hay, Bộ Xây dựng vừa có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ. Theo đó, Bộ Xây dựng khẳng định việc đầu tư tuyến đường giao thông kết nối 2 tỉnh Bình Phước và Đồng Nai là cần thiết.
Chia sẻ
Theo dự thảo Đề án sắp xếp tỉnh Bắc Ninh và tỉnh Bắc Giang, tỉnh mới dự kiến tên là Bắc Ninh và trung tâm chính trị - hành chính đặt tại thành phố Bắc Giang. Trước đó, tỉnh Bắc Giang đã quy hoạch trung tâm hành chính mới (trên 10.000ha) tại khu vực phường Hương Gián, Tân An - thành phố Bắc Giang.
Chia sẻ
Tôi đến Khâu Vai vào một sớm tháng ba, khi sương mù còn phủ trắng những vách núi đá tai mèo của huyện Mèo Vạc (Hà Giang). Người ta nói, ai chưa từng đi chợ tình Khâu Vai thì chưa thấu hết nỗi lòng người miền đá. Tôi đến từ phương xa, đứng giữa rừng người nơi chợ tình, không khỏi thấy mình nhỏ bé giữa những câu chuyện tình vừa thực vừa mơ.
Chia sẻ
Nhằm đưa dự án Thành phố Vịnh trung tâm Xanh Island đến gần hơn với công chúng và giới đầu tư, ngày 18/4, Sun Group đã khai trương Văn phòng bán hàng và trưng bày Sun Gallery Cat Ba với những điểm nhấn thiết kế độc đáo.
Chia sẻ
Giá sầu riêng hôm nay, ngày 21/4: Sầu riêng Ri6 VIP có giá từ 70.000 - 72.000 đồng/kg, Ri6 loại A ở mức 55.000 - 58.000 đồng/kg và sầu riêng Ri6 loại B ở mức từ 35.000 – 38.000 đồng/kg; Sầu riêng Thái VIP có giá 110.000 – 112.000 đồng/kg, sầu riêng Thái A có giá từ 95.000 - 97.000 đồng/kg, sầu riêng Thái loại B có giá từ 75.000 - 77.000 đồng/kg.
Chia sẻ
Hơn 50 doanh nghiệp, tổ chức hàng đầu trong và ngoài nước, trong đó có nhiều tập đoàn top đầu thế giới hội tụ tại Ngày hội Nghề nghiệp VinUni 2025 cuối tuần qua được xem là một minh chứng cho vị thế và uy tín toàn cầu của VinUni.
Chia sẻ
Ukraine cho biết, tổn thất nặng nề đã buộc quân đội Nga phải quyết định rút lui khỏi mặt trận Pokrovsk, theo New Voice of Ukraine.
Chia sẻ
Dịch tả lợn châu Phi xuất hiện 2 xã Cao Sơn và Long Sơn, huyện Anh Sơn (tỉnh Nghệ An). Hiện có 7 hộ dân nuôi lợn ghi nhận dịch tả lợn châu Phi. Huyện Anh Sơn ví như 'thủ phủ' nuôi lợn của Nghệ An, nơi có tổng đàn lợn hơn 65.000 con, địa phương này lo dịch sẽ diễn biến phức tạp.
Chia sẻ
Trong 2 ngày cuối tuần qua (ngày 19 và 20/4), Tổng công ty Điện lực miền Nam (EVNSPC) đã đóng điện, đưa vào vận hành 6 công trình/hạng mục công trình lưới điện 110kV trên địa bàn các tỉnh Kiên Giang, Bình Thuận, Tây Ninh, Bình Dương, Sóc Trăng, Cà Mau, góp phần nâng cao độ tin cậy cung cấp điện, đáp ứng nhu cầu tăng trưởng kinh tế - xã hội trên địa bàn.
Chia sẻ
Hơn 323.000 cử tri tại Lâm Đồng đã được cơ quan chức năng lấy ý kiến về việc sáp nhập Lâm Đồng - Bình Thuận - Đắk Nông để thành lập tỉnh mới lấy tên là Lâm Đồng.
Chia sẻ
Chủ tịch Đà Nẵng cho biết đang tổng hợp ý kiến của người dân về đề xuất đặt tên các phường, xã mới sau khi sáp nhập.
Chia sẻ
Sau khi bị mất Đà Nẵng (ngày 29/3/1975), tướng Weyand, Tham mưu trưởng Lục quân Mỹ trực tiếp vạch kế hoạch và đôn đốc ngụy quân Sài Gòn tổ chức một tuyến phòng thủ mới, kéo dài từ Phan Rang qua Xuân Lộc đến Tây Ninh, trong đó, Xuân Lộc là điểm trọng yếu. Dù được bảo vệ bằng lực lượng hùng hậu, nhưng cuối cùng, “cánh cửa thép” Xuân Lộc đã bị quân ta đập tan, mở ra thế trận mới trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử.
Chia sẻ
Mới đây, HĐND TP.Hạ Long (tỉnh Quảng Ninh) đã ra Nghị quyết về việc thông qua chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, phường.
Chia sẻ
Sau khi có phương án sắp xếp các đơn vị hành chính tại thành phố Hà Nội, một số trụ sở UBND quận, huyện có thể sẽ bố trí làm trụ sở của các phường, xã mới để tránh lãng phí tài sản công.
Chia sẻ
Trong quý đầu năm, thị trường chứng khoán tăng 3,16% so với cuối năm 2024. Tuy nhiên, dữ liệu thống kê lợi nhuận trước thuế 22 công ty chứng khoán trong quý I/2025 của PV Dân Việt cho thấy, có 9 doanh nghiệp tăng trưởng và 13 doanh nghiệp giảm lãi.
Chia sẻ
Đức Giáo hoàng Francis, vị giáo hoàng thứ 266 của Giáo hội Công giáo La Mã, nổi tiếng với sự khiêm nhường và lòng nhân ái.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Giang Nam 
