Vượt qua thách thức, khẳng định vai trò chủ thể của Hội Nông dân

Giai đoạn 2021-2025 diễn ra trong bối cảnh nhiều biến động toàn cầu như cạnh tranh chiến lược, xung đột, đại dịch Covid-19 và biến đổi khí hậu đã tác động sâu sắc đến chuỗi sản xuất, phân phối toàn cầu và kinh tế - xã hội trong nước. Nông nghiệp Việt Nam dù đã phát triển về quy mô và trình độ, từng bước chuyển mạnh sang sản xuất hàng hoá, ứng dụng công nghệ cao, tạo ra nhiều sản phẩm chủ lực, xuất khẩu tăng nhanh cả về sản lượng, giá trị và tỷ trọng sản phẩm chất lượng cao , nhưng vẫn đối mặt với những hạn chế về tính bền vững, năng suất lao động thấp và sản xuất còn nhỏ lẻ, manh mún.

Tình trạng “ly nông ly hương” vẫn diễn ra do một bộ phận nông dân thiếu việc làm, trình độ, kỹ năng sản xuất kinh doanh còn thấp và phần lớn chưa qua đào tạo.

Trước những thách thức đó, Hội Nông dân Việt Nam đã phát huy vai trò nòng cốt, bám sát sự lãnh đạo của Đảng, được sự quan tâm của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ, ngành và cấp ủy, chính quyền các cấp để tập trung thực hiện Chương trình NTM.

Ông Phan Như Nguyện, Uỷ viên dự khuyết Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Thường trực Ban Chấp hành Trung ương Hội Nông dân Việt Nam cho biết: Trung ương Hội Nông dân Việt Nam đã xây dựng và ban hành các văn bản để tổ chức thực hiện, phân công nhiệm vụ các Ban, đơn vị tham mưu chỉ đạo và hướng dẫn các cấp Hội tham gia thực hiện các nội dung, tiêu chí xây dựng NTM, gắn kết quả thực hiện Chương trình NTM với các tiêu chí đánh giá thi đua công tác Hội và phong trào nông dân của các cấp Hội.

Công tác tuyên truyền, thông tin về NTM được Hội Nông dân Việt Nam xác định là một trong những nội dung trọng tâm của công tác Hội. Các cấp Hội đã tập trung đẩy mạnh, đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, vận động hội viên, nông dân với nhiều hình thức phong phú, đa dạng, phù hợp với điều kiện cụ thể của từng địa phương.

Hội đã tận dụng tối đa hệ thống truyền thông của mình như Báo Nông thôn Ngày nay/Điện tử Dân Việt, Tạp chí Nông thôn mới; Website Hội Nông dân Việt Nam; Website, Bản tin của các tỉnh, thành Hội để tuyên truyền với hàng nghìn tin, bài, phóng sự về nông thôn mới, về các cách làm hay, mô hình hiệu quả, các tấm gương điển hình tiên tiến trong xây dựng NTM.

Nhờ đó, các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, các quy định của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về xây dựng nông thôn mới đã được thông tin kịp thời đến với hội viên, nông dân, góp phần tạo sức lan tỏa sâu rộng nội dung thực hiện Chương trình, nâng cao nhận thức cho cán bộ, hội viên, nông dân về vai trò, nhiệm vụ trung tâm, nòng cốt của Hội Nông dân và vai trò chủ thể của nông dân trong xây dựng nông thôn mới.

Các cấp Hội Nông dân Việt Nam đã tuyên truyền, vận động hội viên, nông dân tích cực tham gia góp ý các chương trình, dự án, hiến hàng triệu mét vuông đất, đóng góp hàng nghìn tỷ đồng, trên 3 triệu ngày công lao động, sửa chữa, bê tông hóa trên 36.000 km đường giao thông nông thôn; kiên cố hóa, sửa chữa trên 27.000 km kênh mương….

Trong công tác đào tạo, tập huấn, các cấp Hội Nông dân Việt Nam đã biên soạn các tài liệu để tổ chức các lớp tập huấn cho cán bộ Hội và hội viên, nông dân; chủ động khảo sát, nắm bắt nhu cầu và đẩy mạnh các hoạt động đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn cho hội viên, nông dân gắn với nhu cầu của thị trường, doanh nghiệp, hợp tác xã, đáp ứng chuyển dịch cơ cấu lao động, cơ cấu kinh tế nông thôn của từng vùng, miền.

Hằng năm các cấp Hội đã trực tiếp, phối hợp đào tạo nghề cho trên 110.000 nông dân, trong đó trên 80% có việc làm, thu nhập ổn định; tạo việc làm tại chỗ cho hàng triệu lao động.

Đặc biệt, Hội đã hỗ trợ, hướng dẫn nông dân xây dựng thành công 12.927 mô hình điểm, tạo điều kiện cho hội viên, nông dân tham quan học tập để nhân rộng, góp phần chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, thích ứng với biến đổi khí hậu, nâng cao giá trị sản xuất nông nghiệp.

Công tác kiểm tra, giám sát cũng được Trung ương Hội Nông dân Việt Nam đặc biệt chú trọng, hàng năm đã thành lập các đoàn kiểm tra, giám sát, đánh giá và tổ chức nghiệm thu kết quả việc triển khai các nội dung, nhiệm vụ ở các địa phương; kịp thời điều chỉnh, sửa chữa khắc phục những hạn chế trong quá trình triển khai.

Kết quả đạt được của Hội Nông dân trong xây dựng NTM

Theo báo cáo tổng kết phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn Tính đến tháng 5/2025, Trung ương Hội Nông dân Việt Nam đã tổ chức triển khai các nội dung thành phần thuộc Chương trình NTM với những kết quả đáng ghi nhận.

Cụ thể: Trong nội dung thành phần số 03: Hội Nông dân đã tổ chức 13 lớp tập huấn về chuyển đổi số, cấp mã vùng trồng, truy xuất nguồn gốc, liên kết chuỗi (715 người tham gia), 9 lớp tập huấn nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động cho các chủ thể OCOP (495 người tham gia), 20 lớp tập huấn nâng cao năng lực, nhận thức về kinh tế tập thể, hợp tác xã (3.000 người tham gia); 14 lớp tập huấn về sản xuất, kinh doanh gắn với bảo vệ môi trường và phát triển du lịch (734 người tham gia); 21 lớp đào tạo nghề chăn nuôi gia súc gia cầm, trồng rau an toàn, thú y (715 người tham gia).

Đồng thời, các cấp Hội Nông dân đã hỗ trợ phát triển 65 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên, xây dựng 2 mô hình điểm về hợp tác xã nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao liên kết sản xuất chuỗi giá trị; tổ chức 1 tuần lễ nông sản an toàn các vùng miền tại Hà Nội.

Đối với nội dung thành phần số 07: Hội Nông dân đã xây dựng 7 mô hình điểm “Thu gom bao gói thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng, tăng cường công tác quản lý chất thải nhựa”, 9 mô hình “Thôn, xóm sáng, xanh, sạch đẹp, an toàn, khu dân cư kiểu mẫu”, 6 mô hình “Tăng cường bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm và cấp nước sạch nông thôn trong xây dựng nông thôn mới”; tổ chức 04 lớp tập huấn về bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm và nước sạch nông thôn (600 người tham gia).

Nội dung thành phần số 08: Tuyên truyền 40 bài trên các ấn phẩm của Tạp chí Nông thôn mới; sản xuất, biên tập, xuất bản chuyên mục “Nông thôn mới” trên Báo Nông thôn ngày nay/Điện tử Dân Việt với tần xuất xuất bản mỗi tuần 2-3 bài chủ đề Nông thôn mới chuyển đổi số (tương đương 115 kỳ/năm).

Nội dung thành phần số 09: Tổ chức 25 lớp tập huấn về sản xuất theo chuỗi giá trị (2.850 người tham gia), 26 lớp tập huấn về xây dựng chi, tổ Hội nông dân nghề nghiệp (2.860 người tham gia), in 15.000 tờ gấp hướng dẫn thành lập và tuyên truyền về xây dựng chi, tổ Hội nông dân nghề nghiệp, xây dựng 3 mô hình chi Hội Nông dân nghề nghiệp, tổ Hội Nông dân nghề nghiệp, thành lập 3 mô hình Câu lạc bộ Nông dân sản xuất kinh doanh giỏi.

Trong nội dung thành phần số 11: Hội đã tổ chức 22 cuộc kiểm tra, giám sát; 20 lớp tập huấn nâng cao nhận thức và chuyển đổi tư duy cho hội viên, nông dân về phát triển kinh tế nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới (3.000 người tham gia); 13 lớp tập huấn nâng cao năng lực, chuyển đổi nhận thức, tư duy về xây dựng nông thôn mới cho cán bộ Hội (1.300 người tham gia).

Đặc biệt, phong trào “Nông dân thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững” ngày càng thực chất, hiệu quả, với trên 3,6 triệu hộ đạt danh hiệu nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi các cấp mỗi năm.

Số lượng nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi, có thu nhập cao ngày càng nhiều, trong đó số hộ có mức thu nhập trên 500 triệu đồng/năm tăng gấp 3 lần, số hộ có mức thu nhập trên 1 tỷ đồng/năm tăng gấp 2 lần so với giai đoạn 5 năm trước. Phong trào đã tạo việc làm cho hơn 5 triệu lao động, trên 1,5 triệu lao động có việc làm ổn định.

Trong 5 năm qua, các hộ nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi đã giúp trên 815.000 lượt hộ nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn về cây, con giống, vật tư nông nghiệp... trị giá trên 6.700 tỷ đồng; trên 108.000 hộ thoát nghèo và đang vươn lên làm ăn khá giả; đóng góp xây dựng hàng nghìn căn nhà tình thương, nhà tình nghĩa, mái ấm nông dân và giúp trên 1,2 triệu hộ nghèo có thêm nguồn lực để phát triển sản xuất.

Bên cạnh đó, các hộ nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi còn tích cực, chủ động tham gia Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP), đưa tổng số sản phẩm OCOP do các cấp Hội vận động, hỗ trợ đạt trên 5.000 sản phẩm từ 3 sao trở lên.

Việc xây dựng chi, tổ Hội nông dân nghề nghiệp được đẩy mạnh, nâng tổng số cả nước đến nay có 4.717 Chi hội Nông dân nghề nghiệp với trên 108.000 hội viên, 33.772 Tổ hội Nông dân nghề nghiệp với trên 506.000 hội viên.

Hội Nông dân tập trung thực hiện 5 nhiệm vụ trọng tâm trong giai đoạn tới 2026-2035

Mặc dù đạt được nhiều thành tựu, Hội Nông dân Việt Nam cũng thẳng thắn nhìn nhận những tồn tại, hạn chế như kết quả tham gia xây dựng NTM còn chưa đồng đều giữa các địa phương và một số vướng mắc về cơ chế, chính sách chưa được tháo gỡ kịp thời.

Trong giai đoạn tới (2026-2035), Hội Nông dân Việt Nam đề xuất tiếp tục phát huy vai trò trung tâm, nòng cốt, tập trung tuyên truyền, vận động, tập hợp, đoàn kết, hỗ trợ hội viên, nông dân tích cực tham gia Chương trình NTM, hướng tới xây dựng nông thôn hiện đại, phồn vinh, hạnh phúc, dân chủ, văn minh, có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ, môi trường xanh, sạch, đẹp và đời sống văn hóa lành mạnh.

Đặc biệt, Hội sẽ tập trung vào các nhiệm vụ như đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, hỗ trợ hội viên, nông dân phát triển sản xuất gắn với cơ cấu lại ngành nông nghiệp và phát triển kinh tế nông thôn bền vững, gắn với chuyển đổi số và thích ứng biến đổi khí hậu.

Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nghề, tạo việc làm và nâng cao thu nhập tại chỗ cho nông dân, lao động nông thôn theo hướng ổn định, lâu dài.

Vận động, hướng dẫn, hỗ trợ hội viên, nông dân tham gia bảo vệ, nâng cao chất lượng môi trường, xây dựng cảnh quan nông thôn sáng - xanh - sạch - đẹp; phát huy các giá trị văn hóa truyền thống theo hướng bền vững, gắn với phát triển du lịch nông thôn.

Tăng cường tham gia đảm bảo quốc phòng, an ninh, giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội khu vực nông thôn để phát triển bền vững.

Đẩy mạnh, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giám sát, đánh giá trong thực hiện xây dựng nông thôn mới.

Từ thực tiễn triển khai giai đoạn 2021-2025, Trung ương Hội Nông dân Việt Nam có một số kiến nghị, đề xuất như sau:
1. Đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường và các bộ, ngành có liên quan sớm tham mưu Chính phủ trình Quốc hội thông qua chủ trương, cơ chế, chính sách, ban hành các quyết định, văn bản hướng dẫn thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM giai đoạn 2026-3030 theo thẩm quyền.
2. Đề nghị các Bộ, ngành liên quan và cấp ủy, chính quyền các cấp tiếp tục quan tâm để Hội Nông dân Việt Nam phát huy vai trò tham gia thực hiện Chương trình xây dựng NTM giai đoạn 2026-2030 theo tinh thần Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII và Nghị quyết số 46-NQ/TW ngày 20/12/2023 của Bộ Chính trị.

×