Giai cấp nông dân Việt Nam và Hội Nông dân Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng Xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc, đấu tranh giải phóng miền Nam chống đế quốc Mỹ xâm lược, thống nhất đất nước (1945 - 1975).

Trong điều kiện chiến tranh ngày càng lan rộng với mức độ gay go ác liệt hơn, nhiệm vụ kháng chiến càng đòi hỏi phải động viên toàn thể nông dân tham gia trên tất cả các mặt trận. Đảng và Nhà nước ta chủ trương thành lập Ban Nông vận Trung ương, kiện toàn tổ chức ở cấp Trung ương. Ngày 06 tháng 8 năm 1949, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã ra Nghị quyết số 02 – NQ/TW về việc thành lập Ban Nông vận Trung ương, gồm 6 đồng chí: Hồ Viết Thắng - Ủy viên Trung ương Đảng làm Trưởng ban, Nguyễn Hữu Thái, Nguyễn Mạnh Hồng, Phạm Xuân Di, Trương Việt Hùng, Trần Đào.

Trụ sở đầu tiên của Ban Nông vận Trung ương đóng tại Bản Lá (Roòng Khoa), xã Điềm Mặc, (huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên) sau chuyển sang thôn Tân Lập, xã Tân Trào, (huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang).

Với nhiệm vụ của Ban Nông vận Trung ương là vận động nông dân: tăng gia sản xuất, tự cấp tự túc, nuôi dưỡng bộ đội, xây dựng hợp tác xã, hoàn thành giảm tô, thực hiện giảm tức, đào tạo cán bộ và thanh toán nạn mù chữ.

Thực hiện chủ trương trên Ban Nông vận Trung ương đã tổ chức Hội nghị cán bộ nông dân toàn quốc lần thứ nhất họp từ ngày 28 tháng 11 đến ngày 07 tháng 12 năm 1949 tại thôn Phong Vân, xã Tân Tiến, (Yên Sơn - Tuyên Quang).

Dự Hội nghị có đông đảo cán bộ đại diện cho tổ chức Hội Nông dân ba miền Bắc, Trung, Nam. Hội nghị đã tập trung kiểm điểm, đánh giá ưu, khuyết điểm của tổ chức Hội, phong trào nông dân, đặc biệt là đánh giá vai trò của tổ chức và hoạt động của phong trào nông dân từ khi cuộc kháng chiến toàn quốc bùng nổ. 

Trong thư gửi Hội nghị, Chủ tịch Hồ Chí Minh đánh giá cao vị trí, vai trò và tiềm lực lớn lao của giai cấp nông dân cả nước trong đấu tranh giành chính quyền và sự nghiệp kháng chiến. Hội nghị đã nhất trí thành lập Hội Nông dân cứu quốc Trung ương (sau đổi tên là Ban Liên lạc Nông dân toàn quốc).

Lần đầu tiên trong lịch sử phong trào nông dân và Hội Nông dân Việt Nam, giai cấp nông dân có một tổ chức Hội ở cấp Trung ương, đáp ứng nguyện vọng của nông dân cả nước.

Ngày 16 tháng 4 năm 1951 Ban Chấp hành Trung ương Đảng ban hành Nghị quyết số 09 – NQ/TW về “Thành lập các ban và tiểu ban giúp việc”, trong đó có Tiểu ban Nông vận gồm có 8 đồng chí: Hồ Viết Thắng (Trưởng ban), Trương Việt Hùng, Nguyễn Hữu Thái, Trần Đức Thịnh, Phạm Xuân Dy, Nguyễn Mạnh Hồng, Nguyễn Ca, Trần Đào. Phong trào nông dân từ sau Hội nghị toàn quốc lần thứ nhất có bước phát triển mới, toàn diện và rất mạnh mẽ.

Để tiếp tục đánh giá phong trào nông dân và tổ chức Hội Nông dân. Ban Liên lạc nông dân toàn quốc quyết định triệu tập Hội nghị cán bộ nông dân toàn quốc lần thứ Hai (tháng 5/1951) tại thôn Quắc, xã Bình Nhân (Chiêm Hoá - Tuyên Quang). Dự Hội nghị có hơn 100 đại biểu đại diện cho giai cấp nông dân cả nước.

Hội nghị đánh giá phong trào nông dân, hoạt động của tổ chức Hội và quán triệt nhiệm vụ Hội Nông dân trước yêu cầu nhiệm vụ đưa cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp tới toàn thắng.

Đồng chí Trường Chinh, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng tới dự và phát biểu trước Hội nghị. Đồng chí Tổng Bí thư dành nhiều thời gian nói về Chính cương của Đảng, quan điểm của Đảng đối với nông dân và chính sách ruộng đất. Hội nghị đã tập trung quán triệt những nhiệm vụ mới của Đảng để lãnh đạo, chỉ đạo phong trào nông dân và xây dựng tổ chức Hội đáp ứng với những yêu cầu trước mắt.

Trở về “địa chỉ đỏ” nhớ một thời Ban Nông vận Trung ương

Ông Nguyễn Hồng Sơn – nguyên Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Hội Nông dân Việt cho biết: Di tích địa điểm Ban Nông vận Trung ương và Hội Nông dân cứu quốc Trung ương tại xã Tân Trào, (huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang) ghi dấu nơi ở và làm việc của Hội Nông dân Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp.

Trong thời gian làm việc tại đây, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự che chở, đùm bọc của nhân dân địa phương, Ban Nông vận Trung ương đã tập hợp giai cấp nông dân Việt Nam thành một khối thống nhất, xây dựng hậu phương vững mạnh, thực hiện tốt nhiệm vụ vận động tham gia kháng chiến, xây dựng tổ chức Hội trên cả nước; góp phần thúc đẩy cuộc kháng chiến thắng lợi hoàn toàn.

Ban Nông vận Trung ương trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp (giai đoạn 1952-1954) tại Ao Rừm, dưới sự lãnh đạo của Đảng đã tiến hành vận động, giáo dục và tổ chức các phong trào quần chúng đấu tranh vì lợi ích của dân tộc và giai cấp.

Những ngày tháng ở và làm việc tại Tân Trào, thực hiện phương châm vừa kháng chiến vừa kiến quốc, dưới sự chỉ đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Ban Nông vận Trung ương đã tập hợp giai cấp nông dân Việt Nam thành một khối thống nhất nhằm xây dựng hậu phương vững mạnh về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, ban hành cải cách ruộng đất, làm cho người cày có ruộng tạo ra khí thế mới, sức mạnh mới trong giai cấp nông dân, góp phần thúc đẩy cuộc kháng chiến mau thắng lợi hoàn toàn.

Hoạt động của Ban Nông vận Trung ương góp phần đáp ứng yêu cầu, nguyện vọng của nông dân cả nước.

Ở Liên khu Việt Bắc - thủ phủ của cuộc kháng chiến được chọn làm thí điểm phát động quần chúng triệt để giảm tô và cải cách ruộng đất. Việc phát động quần chúng được tiến hành ba đợt ở 222 xã, qua cuộc đấu tranh với địa chủ ở 96 xã, chính quyền đã thu 2.215 tấn thóc chia cho 21.028 hộ nông dân. Ở Liên khu IV, dưới sự chỉ đạo của chính quyền và Hội ND, ta đã tiến hành thắng lợi 3 đợt giảm tô ở 148 xã, đấu tranh thắng lợi với 3.485 địa chủ, thu được 4.560 tấn thóc.

Ở Liên khu V, đã có 250.640 mẫu ruộng của các điền chủ thực hiện giảm tô và 291.711 tá điền được giảm tô. Chỉ trong năm 1953, địa chủ trong Liên khu đã trả lại 4.500 tấn thóc và 6 triệu đồng cho nông dân.

Ban Nông vận đã động viên nông dân cả nước góp công, góp của cho chiến cuộc Đông - Xuân 1953-1954, chiến dịch Điện Biên Phủ và thực hiện nghĩa vụ quốc tế: Hàng vạn thanh niên nam, nữ nông dân tham gia vào các lực lượng vũ trang tập trung, bổ sung quân số để xây dựng các binh đoàn chủ lực, thanh niên xung phong; tham gia vận chuyển một khối lượng lớn hàng hóa, quân trang, đạn dược cho chiến trường chính.

Cả nước đã huy động 261.451 lượt người với 18.301.570 ngày công, 20.991 xe đạp, 11.800 canô, thuyền, mảng và 500 ngựa thồ để vận chuyển lên chiến trường chính 27.401 tấn gạo và hàng chục tấn đạn dược.

Trong thời gian ở, làm việc tại thôn Tân Lập, xã Tân Trào, Ban Nông vận Trung ương luôn giữ mối quan hệ thân thiết với nhân dân các dân tộc địa phương, các đồng chí cán bộ thường xuyên qua lại, giúp đỡ các gia đình, thăm hỏi các cụ già khi đau ốm, tranh thủ vào các buổi tối tổ chức dạy các lớp bình dân học vụ. Ngược lại nhân dân địa phương cũng một lòng che chở, đùm bọc, giúp đỡ, cung cấp vật liệu làm nhà ở, cho cơ quan đất trồng rau xanh cải thiện đời sống...

Sau khi Hiệp định Giơnévơ được ký kết, Ban Nông vận Trung ương đã rời Tân Trào về tiếp quản Thủ đô Hà Nội, bắt tay vào công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và cuộc đấu tranh cách mạng dân tộc, dân chủ ở miền Nam, tiến tới thống nhất đất nước.

Nông dân Tân Trào phát huy truyền thống hào hùng, chung sức xây dựng quê hương ngày càng đổi mới, phát triển

Phát huy truyền thống hào hùng của dân tộc, của Hội Nông dân Việt Nam, trong những năm qua, nông dân xã Tân Trào đã một lòng đoàn kết, tích cực thi đua phát triển kinh tế, xây dựng nông thôn mới, chung sức xây dựng quê hương ngày càng đổi mới, phát triển.

Ông Hà Hữu Tiệp, Bí thư Đảng uỷ xã Tân Trào cho biết: Được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và các cấp Hội Nông dân Việt Nam, những năm qua, Tân Trào đã có sự đổi thay toàn diện, đạt những thành tựu quan trọng, nhất là trong lĩnh vực phát triển kinh tế, văn hoá, du lịch, góp phần nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần cho nhân dân.

Đặc biệt, thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, xã Tân Trào là xã đầu tiên của tỉnh Tuyên Quang được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới.

Đến nay, sản xuất nông nghiệp được duy trì ổn định, đời sống của nhân dân ngày càng được nâng cao; thu nhập bình quân đầu người đạt trên 50 triệu đồng/người/năm; xã có 01 làng nghề được công nhận (làng nghề chè Vĩnh Tân), 01 sản phẩm OCOP 3 sao (rượu men lá Thắm Liên); 8/8 thôn đều được bê tông hóa đường giao thông nông thôn, có nhà văn hóa, 100% hộ gia đình được sử dụng điện lưới Quốc gia; các trường Mầm non, Tiểu học, THCS đạt chuẩn quốc gia.

Về nguồn, tri ân đồng bào nông dân vùng di tích các cơ quan Hội Nông dân Việt Nam

Với truyền thống "Uống nước, nhớ nguồn"; giữ gìn và phát huy các giá trị truyền thống trong những năm tháng kháng chiến Pháp xâm lược; Hội Nông dân Việt Nam đã thực hiện nhiều hoạt động tri ân nông dân.

Cụ thể: Năm 2005, Trung ương Hội Nông dân Việt Nam đầu tư xây dựng Nhà bia trên diện tích 1.024m2.

Năm 2019, hướng tới kỷ niệm 90 Ngày truyền thống, Trung ương Hội đã phát động cán bộ, hội viên nông dân toàn quốc ủng hộ kinh phí xây dựng cầu qua suối Khuôn Pén sang khu di tích. Đồng thời Tỉnh ủy, UBND tỉnh Tuyên Quang hỗ trợ kinh phí xây dựng 20,75m kè bờ suối, trị giá 450 triệu đồng đảm bảo an toàn trong mùa mưa lũ cho công trình hai bên mố cầu qua suối Khuôn Pén sang khu di tích...

Để di tích xứng tầm với vai trò lịch sử và là điểm đến của cán bộ, hội viên, nông dân và du khách thập phương; năm 2022, nhân dịp kỷ niệm 92 năm Ngày thành lâp, Trung ương Hội Nông dân Việt Nam đã tổ chức lễ khánh thành công trình Nhà truyền thống di tích lịch sử Ban Nông vận Trung ương tại thôn Tân Lập, xã Tân Trào, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang.


Công trình có quy mô xây dựng nhà sàn bằng bê tông cốt thép với diện tích 130 m2 và các hạng mục phụ trợ như: tu bổ nhà bia, cổng, hàng rào, sân bê tông, nhà vệ sinh và khuôn viên trồng cây xanh. Công trình khi hoàn thành sẽ là địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống cho cán bộ, hội viên nông dân cả nước.

×