Bình luận
0
Chắc có nhiều người sẽ không biết đến úp nơm chuồng là như thế nào. Trước tiên ta hãy tìm hiểu xem nơm là gì, rồi sẽ tìm hiểu về úp nơm chuồng. Nơm là một vật dụng đánh bắt cá được đan bằng tre của người dân ở vùng nông thôn. Nơm có hình dạng tương tự như chiếc bu úp gà, nhưng có kích thước khác nhau, tùy mục đích bắt cá to hay nhỏ. Tất nhiên để bắt cá thì khoảng cách giữa các nan của nơm phải đủ dày và cứng cáp.
Cảnh úp nơm chuồng. Ảnh tư liệu
Sau khi đã đan hoàn chỉnh một chiếc nơm, người ta đem treo ở gác bếp hun khói nhằm chống mọt rồi mới đem ra dùng. Cách đánh bắt cá bằng nơm cũng khá đơn giản. Chỉ cần cầm nơm lội xuống ao hoặc ra đồng, cầm miệng nơm úp xuống, giữ yên một lúc, hễ nghe tiếng cá đâm vào thành nơm nghe lục khục thế là người úp nơm một tay giữ nơm thật chắc, một tay thò vào bắt cá. Nếu cá nhỏ thì đúc ngay vào chiếc giỏ đeo bên hông, còn cá to thì dùng lạt tre xâu từ mang lên miệng cá rồi xách về.
Lại nói về úp nơm chuồng. Mỗi lần nhắc lại lòng tôi vẫn còn náo nức và phấn chấn, nhưng ở trong lòng lại xen vào chút ngậm ngùi nuối tiếc. Cảnh tượng ấy luôn ở một góc tâm tưởng của tôi rất lâu và không hề phai nhạt. Ngày xưa chưa có điện thoại như bây giờ, những người trong làng thường liên lạc với nhau bằng cách truyền miệng, hẹn ngày tụ họp. Thế là thông tin về buổi úp nơm chuồng thường được lan đi từ vài ngày trước đó. Người quê là thế, chẳng cần loa đài hay công nghệ cũng tập trung được đầy đủ.
Thường thì những buổi úp nơm chuồng diễn ra vào buổi trưa cho tới ngang chiều. Người ta gọi nhau í ới rộn ràng khắp làng trên xóm dưới. Đàn ông trong làng tập trung ở một điểm nhất định rồi hò nhau ào xuống đồng. Ngoài úp nơm thì các bà các chị cũng tham gia cùng bằng cách đánh giậm và đánh nhủi. Đám đông làm náo động cả cánh đồng, tiếng người hò reo, chuyện trò, trêu đùa nhau vọng vào trong làng nghe thật là vui. Các cụ già thì ngồi bàn tán, ôn lại những buổi úp nơm của mình thời còn trẻ. Còn lũ trẻ con thì chạy ra ven đồng đứng xem một cách chăm chú.
Tác giả bên chiếc nơm. Ảnh: Minh Hải
Đám đông bắt đầu bày binh bố trận. Từ một đám người lộn xộn không hàng lối, thì chỉ trong chốc lát họ đã quây thành một vòng tròn rộng. Cả đám đông cùng hô lớn rồi đồng loạt tiến dần vào tâm vòng tròn. Có lẽ vì cách đánh bắt này mà người ta mới gọi là úp nơm chuồng. Hiểu nôm na là quây lại, khoanh vùng để đánh bắt cá. đám đông vừa úp nơm vừa cười nói, tiếng ũng oẳng của bước chân người dưới nước, tiếng úp nơm oàm oạp làm cho cá dưới nước bị dồn dần vào trong. Thỉnh thoảng trong đám đông có ai đó úp được cá lại reo lên. Những con cá được lôi ra khỏi miệng nơm giãy đành đạch làm cho người bên cạnh thêm phần phấn khích. Cứ thế họ tiến dần vào giữa, khi tất cả đã sát gần nhau thì họ lại quây tiếp một vòng tròn mới. Những người đàn ông thì úp nơm sôi nổi, còn các bà, các chị ở bên thì có vẻ trầm hơn, họ lặng lẽ đẩy nhủi, đánh giậm kiếm con cua, con tép. Nhìn từ xa, cảnh tượng ấy chẳng khác nào một ngày hội được tổ chức trên đồng nước.
Cứ thế đám đông di chuyển đến các khu vực khác nhau của cánh đồng. Không khí lúc nào cũng thế, vẫn không hề lắng xuống những âm thanh rộn ràng. Trên bờ, đám trẻ con vẫn đứng đó dõi theo, háo hức nhất là lúc có người được cá, chúng cố nhìn xem ngoài kia bố hay anh mình có phải là người đang cầm con cá giơ lên kia không. Tôi cũng từng bao lần hồi hộp dõi theo bố mình, mong ông úp được nhiều cá. Cái cảm giác đó bây giờ tôi vẫn còn thích thú khi nhớ lại.
Buổi úp nơm chuồng rồi cũng tan. Đám đông tản ra, người chia ra các ngả tiến vào làng. Lũ trẻ con chúng tôi sung sướng nhảy cẫng lên sung sướng đòi bố cho cầm giỏ rồi hé mắt nhìn vào trong. Những cái vảy trắng, những mắt cá hấp háy hiện ra trước mắt lũ trẻ, chúng hét lên những tiếng thích thú, xách giỏ chạy về nhà. Nhưng cũng có đứa mặt tiu nghỉu vì trong giỏ chả có gì. Thì đúng rồi, đi úp nơm thì có người được nhiều, có người được ít và có người lại chẳng được gì đó cũng là điều bình thường.
"Bố tôi không phải là người sát cá", mẹ tôi bảo thế, nhưng hiếm khi ông đi về mà không có cá. Tôi nhớ có lần ông được duy nhất một con cá nhưng lại là con cá to nhất đám. Con cá chép to lắm, bố tôi phải lấy lạt tre sâu vào miệng cá, tự tay xách về nhà. Con cá còn khỏe lắm, nó nhảy bật ra khỏi cái chậu nhôm to mà hàng ngày mẹ tôi giặt quần áo, nước trong chậu bắn tung tóe ra xung quanh làm ướt hết áo tôi.
Mẹ tôi vội đi mổ cá, con cá chép vùng vẫy trong tay mẹ làm tôi cười sằng sặc. Những khúc cá to nằm gọn ghẽ trong nồi cho tôi liên tưởng tới một bữa ăn ngon. Ngày ấy kinh tế còn khó khăn nên những bữa ăn có thịt cá vẫn là niềm mong ước của bọn trẻ nhà quê, và tôi cũng không ngoại lệ. Tôi còn nhớ rõ lúc mẹ bắc nồi cá từ trên bếp xuống, mở vung nồi cá đã bốc hơi thơm phức. Mẹ khẽ khàng gắp một khúc cá rồi sai tôi đem đi cho ông bà nội. Tôi vẫn nhớ ở quê lúc ấy hễ có miếng ăn ngon là lại đem cho người già. Tôi bưng khúc cá trên tay mà trong lòng đầy thèm thuồng. Tôi đã tưởng tượng ra những miếng thịt cá trắng tinh thơm tho được mẹ gỡ và đặt vào bát cơm của anh em tôi. Chỉ mới nghĩ đến đây thôi là bụng đã sôi lên èo èo.
Sau những buổi đi úp nơm về bố thường kiểm tra lại chiếc nơm của mình. Nếu thấy có nan nào bị gãy là bố lại hì hụi vót nan tre thay thế. Tôi thì thường chơi bên cạnh bố và hỏi những câu tò mò của đứa trẻ con. Bố hỏi tôi có thích úp nơm không, tôi quả quyết là lớn lên tôi sẽ là một người giỏi úp nơm. Sau này tôi cũng có vài lần đi úp nơm, cảm giác nghe tiếng cá va vào thành nơm tìm lối thoát thật là thú vị. Nhưng tôi vẫn thích cái cảm giác hồi nhỏ chờ bố về và xem cá bố kiếm được từ những buổi úp nơm chuồng. Đó là một thứ cảm giác đặc biệt không thể nào quên. Và đó là một phần đẹp đẽ của tuổi thơ tôi nơi làng quê yêu dấu.
Tôi đã lớn lên từ miền quê nghèo khó với những kỷ niệm về những buổi úp nơm chuồng nơi cánh đồng làng. Theo thời gian, quê tôi cũng thay đổi, người ta dần quên việc đi úp nơm kiếm cá ngày nào. Cá được nuôi ở ao và đầm thầu rồi đem ra chợ bán. Người quê cũng dần quen với việc đi mua đồ có sẵn mà không phải mất công đi đánh bắt. Đã có lúc tôi cố công kiếm tìm những chiếc nơm úp cá mà sao khó quá. Chiếc nơm ngày xưa của bố cũng đã bị hỏng vì để quá lâu rồi. Bố bảo ở đồng giờ cũng hiếm cá lắm, chỉ đầy rẫy cá rô phi và ốc bươu vàng. Những loại cá tự nhiên ngày xưa không hiểu vì sao mà mất dần đi.
Là người lớn lên từ làng quê nên tôi yêu vô cùng những hình ảnh và kỷ niệm ở nơi đây. Tôi cũng là người hay hoài cổ, luôn sống trong miền ký ức êm đềm với bao điều đẹp đẽ và ấm áp. Mỗi lần nhớ lại cảnh úp nơm chuồng lòng tôi lại trào dâng bao cảm xúc thân thương. Tôi tự nhủ lòng mãi luôn trân quý những điều ấy và thêm yêu quê hương mình, luôn giữ tâm hồn trong sáng để sống tốt giữa những bon chen của cõi người.
Báo điện tử Dân Việt mở chuyên mục "Kể chuyện làng" từ 4/3/2020. Chuyên mục dành cho tất cả các tác giả chuyên và không chuyên có tình yêu với làng quê và muốn chia sẻ câu chuyện thật của mình với bạn đọc.
Bài viết phải chưa được đăng tải trên bất kì phương tiện thông tin đại chúng hoặc ấn phẩm nào. Các tác giả vui lòng ghi rõ họ tên, bút danh (nếu có), địa chỉ liên hệ, email, số điện thoại, số tài khoản nhận nhuận bút.
Các bài viết hay nhất, chất lượng nhất sẽ được lựa chọn để trao giải thưởng 2 tháng/lần.
Bài viết cộng tác với chuyên mục "Kể chuyện làng" xin gửi về email: [email protected]; ĐT liên hệ: 0903226305.
Rất mong được sự hợp tác, cộng tác của quý bạn đọc, của tác giả!
Paris Jackson, con gái của “vua nhạc pop” Michael Jackson sở hữu khối tài sản kếch xù và sự nghiệp âm nhạc đáng chú ý, nhưng vẫn đối mặt với nhiều khó khăn.
Chia sẻ
Hai chân đau nhức, không thể đi lại nhưng do gia đình khó khăn, cụ ông vẫn trì hoãn đi viện, chỉ đến khi đau đớn đến kiệt sức mới đi khám.
Chia sẻ
4 con giáp này có tư duy nhanh nhạy và luôn tìm ra những khoảng trống thị trường nhanh hơn người khác, nhờ đó đầu tư hiệu quả, kiếm tiền nhanh chóng.
Chia sẻ
Mực nước trên sông Mã đoạn qua tỉnh Sơn La tăng nhanh, nhiều hộ dân phải di dời khẩn cấp trong đêm để đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản.
Chia sẻ
Ngôi nhà mái ngói ở Đồng Nai là biểu tượng của lối sống hai điểm đến, kết hợp giữa sự kết nối hạ tầng và tinh thần nghỉ dưỡng, với thiết kế thô mộc, tối giản và chan hòa thiên nhiên.
Chia sẻ
Lý Nhật Quang là Tri châu đầu tiên của vùng đất Nghệ An. Tên tuổi của ông gắn liền những truyền thuyết, được người dân suy tôn là bậc thánh nhân.
Chia sẻ
Cổng thông tin điện tử Bộ Công an trả lời bạn đọc về những trường hợp xe ô tô chở hàng được chở người.
Chia sẻ
Thị trường xe điện tại TP.HCM có phần nóng hơn sau thông tin đề án chuyển đổi toàn bộ 400.000 xe máy xăng của tài xế, shipper sang xe điện. Các hãng gọi xe cũng bắt đầu tung ra nhiều ưu đãi, trợ giá dành cho tài xế.
Chia sẻ
Võ Hoàng Minh Khoa “quay xe” với CLB CAHN?; Antony có thể đến Saudi Pro League chơi bóng; PSG sẵn sàng bán Donnarumma; Liverpool vẫn quan tâm đến Anthony Gordon; Mauro Icardi khởi kiện Wanda Nara.
Chia sẻ
Trước nguy cơ dịch tả lợn châu Phi tiếp tục bùng phát, UBND TP.Đà Nẵng vừa ban hành công điện khẩn yêu cầu các xã, phường, đơn vị liên quan triển khai quyết liệt các biện pháp phòng chống. Chủ tịch UBND các xã, phường sẽ chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND TP nếu để dịch bệnh phát sinh trên diện rộng, gây thiệt hại lớn
Chia sẻ
Nằm tại xã Long Cốc (huyện Tân Sơn cũ, tỉnh Phú Thọ), đồi chè Long Cốc được ví như một "thiên đường xanh" giữa đại ngàn. Dù là lúc bình minh vừa ló rạng hay hoàng hôn dần buông xuống, nơi đây đều mang một vẻ đẹp riêng biệt, làm say lòng bao nhiếp ảnh gia và níu chân du khách gần xa.
Chia sẻ
Để cấm xe máy xăng trong Vành đai 1 từ tháng 7/2026, theo các chuyên gia TP Hà Nội cần phải đầu tư mạnh và phát triển giao thông công cộng, đồng thời hoàn thiện cơ sở hạ tầng trạm sạc.
Chia sẻ
Các nước châu Âu đã đưa ra những kế hoạch mới để cung cấp vũ khí Mỹ cho Kiev, tờ báo Mỹ The Washington Post đưa tin.
Chia sẻ
Giá USD hôm nay 27/7: Thế giới, đồng bạc xanh đã giảm 0,8% trong tuần qua. Tại Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước chốt tuần ở mức 25.164 VND/USD, giảm 27 đồng.
Chia sẻ
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Hà Nội - Quảng Ninh (phường Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh) có tổng mức đầu tư giai đoạn đầu là 250 tỷ đồng.
Chia sẻ
Trước khi tạm biệt chương trình "Gia đình Haha", Duy Khánh có trải nghiệm đáng nhớ trên biển Sa Huỳnh (Quảng Ngãi).
Chia sẻ
Giá xăng dầu hôm nay 27/7 sụt giảm trong hai ngày qua (26-27/7), dập tắt hy vọng về một đà tăng giá sau hai ngày phục hồi nhẹ trước đó.
Chia sẻ
Chia sẻ
Chấn thương của Nguyễn Quốc Việt không đáng lo ngại, trong khi Nguyễn Đình Bắc cũng chỉ bị căng cơ và nghỉ ngơi khoảng 1 ngày có thể trở lại tập luyện với cường độ cao. Đây rõ ràng là những tin vui với HLV Kim Sang-sik và U23 Việt Nam.
Chia sẻ
Trong hai ngày 24–25/7/2025, Đại hội Đảng bộ Tổng Công ty Viễn thông Viettel ( Viettel Telecom ) lần thứ VI, nhiệm kỳ 2025–2030, đã diễn ra trọng thể, quy tụ 150 đại biểu đại diện cho hơn 1.700 đảng viên. Đại hội là dấu mốc quan trọng, khẳng định bản lĩnh, trí tuệ và khát vọng vươn lên sau 25 năm xây dựng và phát triển, thể hiện quyết tâm chuyển mình mạnh mẽ để đưa Viettel Telecom trở thành một công ty công nghệ hàng đầu, góp phần xây dựng Việt Nam trong kỷ nguyên số.
Chia sẻ
Các quốc gia thành viên của Liên minh Bắc Đại Tây Dương đang chuẩn bị tấn công Nga vào năm 2030, cựu Thủ tướng Ukraine Mykola Azarov cho biết.
Chia sẻ
Cây cảnh "xấu nhất hành tinh" này có giá thành không rẻ nhưng lại khiến nhiều người yêu thích bởi sự độc lạ, có một không hai trong thế giới thực vật.
Chia sẻ
Hồ Rẻ Quạt (Hà Nội) đang dần trở thành một “hồ chết” khi diện tích mặt nước bị thu hẹp nghiêm trọng, rác thải và nước thải sinh hoạt không qua xử lý vẫn ngày ngày xả thẳng xuống hồ. Tình trạng ô nhiễm kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến môi trường sống của người dân mà còn khiến cảnh quan đô thị khu vực này trở nên nhếch nhác.
Chia sẻ
Ngoại binh Hendrio đã sớm cho thấy sự hòa nhập trong màu áo Hà Nội FC, khi anh đóng góp cú đúp trong chiến thắng ấn tượng 6-2 của đội nhà trước CLB Hải Phòng trong trận giao hữu mới đây.
Chia sẻ
Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) đang tạo nên một diện mạo mới cho khu vực nông thôn, trong đó xã Quỳnh Lưu (tỉnh Ninh Bình) là một minh chứng rõ nét. Dù mới đi vào hoạt động từ ngày 1/7, nhưng những nỗ lực và thành quả ban đầu trong việc phát triển sản phẩm OCOP tại Quỳnh Lưu đang góp phần quan trọng vào công cuộc xây dựng nông thôn mới ở địa phương.
Chia sẻ
Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), có hiệu lực từ ngày 16/6/2025, đã bổ sung nhiều quy định cụ thể, rõ ràng về việc miễn nhiệm, bãi nhiệm, cho thôi giữ chức vụ hoặc tạm đình chỉ đối với các chức danh do Hội đồng nhân dân bầu. Đây là bước hoàn thiện pháp lý quan trọng nhằm nâng cao trách nhiệm, tính liêm chính và hiệu quả hoạt động của bộ máy chính quyền địa phương.
Chia sẻ
Theo tuyên bố ngày 26/7 từ cả hai bên cũng như từ Tổng thống Mỹ Donald Trump, các nhà lãnh đạo Campuchia và Thái Lan đã đồng ý gặp nhau để đàm phán ngừng bắn sau nhiều ngày bạo lực xuyên biên giới.
Chia sẻ
Tối 26/7, tại Nghĩa trang Liệt sĩ quốc gia Trường Sơn, tỉnh Quảng Trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã dự lễ thắp nến tri ân các Anh hùng liệt sĩ – sự kiện cấp quốc gia nhân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh – Liệt sĩ (27/7/1947-27/7/2025).
Chia sẻ
Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Quảng Ninh vừa trao tặng 50 triệu đồng hỗ trợ xây dựng Nhà Nhân ái cho gia đình người có công với cách mạng tại phường Hiệp Hòa.
Chia sẻ
Tự ý dùng thuốc, cụ ông nhập viện trong tình trạng giảm ý thức, gout mạn tính, kèm theo tiền sử đái tháo đường type 2 điều trị insulin kéo dài...
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Lê Minh Hải 
