Bình luận
0
Vượt cầu Bình Than sang bên kia sông Đuống, đây Đền Cao Lỗ Vương, kia bãi Nguyệt Bàn, xuôi Lục Đầu giang mênh mang sóng nước, theo đê hữu sông Thái Bình về xã Lai Hạ, huyện Lương Tài (tỉnh Bắc Ninh)- quê hương của danh nhân khoa bảng Hàn Thuyên.
Dẫn vào đền thờ Hàn Thuyên ở khu Đồng Bến, phía Tây Bắc thôn Lai Hạ, xã Lai Hạ, thay cho con đường nhỏ ngày xưa, mưa lầy, nắng bụi, nay là con đường nhựa phẳng lỳ, rộng rãi, kết nối đi nhiều ngả.
Cũng chẳng còn dấu tích ngôi đền nhỏ mà hiển hiện một quần thể di tích lịch sử, tâm linh bề thế, khang trang giữa sức sống của mênh mông ruộng đồng và trù phú làng quê.
Dâng nén tâm nhang, thành kính tri ân bậc tiền nhân, chúng tôi được đồng chí Bí thư Đảng uỷ xã Lai Hạ Phạm Đăng Biển và ông Nguyễn Hữu Dính, Trưởng tộc dòng họ cụ Hàn Thuyên ở thôn Lai Hạ đưa tham quan khu đền và tìm hiểu về danh nhân khoa bảng Hàn Thuyên.
Thời gian trôi qua mấy thế kỷ, chiến tranh, địch hoạ… khiến tư liệu về Hàn Thuyên không còn nhiều. Cụ Nguyễn Thuyên (tức Hàn Thuyên), sinh ngày 15-2, mất ngày 17-5 (chưa rõ năm sinh và năm mất), người thôn Lai Hạ, xã Lai Hạ, huyện Lương Tài (Bắc Ninh).
Nguyễn Thuyên là cháu gọi cụ Nguyễn Dương là ông nội. Cụ Nguyễn Dương là võ cử làm quan thời nhà Lý được phong Thái Bảo- Quận công. Nguyễn Thuyên đỗ Thái học sinh (Tiến sĩ) năm 1247 và làm quan triều Trần đến Hình bộ thượng thư, có nhiều công lao trong việc xây dựng triều chính, giữ kỷ cương, phép nước và an dân.
Đền thờ Hàn Thuyên, xã Lai Hạ, huyện Lương Tài (tỉnh Bắc Ninh).
Hàn Thuyên nổi tiếng trong lịch sử với bài Văn tế cá sấu. Dựa vào những hiện vật đang lưu giữ tại đền thờ Hàn Thuyên và dày công lật tìm cứ liệu từ Đại Việt sử ký toàn thư (1993), Nxb Khoa Học Xã Hội; Văn học Việt Nam thế kỷ X đến nửa đầu thế kỷ XVIII (1998), Nxb Giáo dục; Lịch sử Đảng bộ xã Lai Hạ (2018)… về sự kiện này, được biết: Năm Nhâm Ngọ (1282) niên hiệu Thiệu Bảo, thứ 4 đời Trần Nhân Tông “…tháng tám, mùa thu có cá sấu đến sông Phú Lương (sông Hồng ngày nay).
Nhà vua sai quan Hình bộ thượng thư là Nguyễn Thuyên làm bài văn thả xuống sông, cá sấu tự nhiên bỏ đi, nhà vua thấy việc đó giống như việc Hàn Dũ bèn cho Nguyễn Thuyên được đổi họ Hàn…”.
Ông Nguyễn Hữu Dính còn cho biết thêm câu chuyện vẫn được dòng họ ông kể lại qua bao đời: “Nhờ công đuổi được cá sấu, vua Trần ngỏ ý ban thưởng cho Hàn Thuyên nhưng ông chỉ xin vua cho người dân Lai Hạ vốn nghề nông và chài lưới còn nhiều khó khăn được đặc quyền đánh bắt cá ở một số con sông trong vùng”.
Hiện nay có một số văn bản tương truyền là bài Văn tế cá sấu của Hàn Thuyên. Các văn bản đó người đời sau đã sửa chữa nên không còn nguyên gốc.
Tại đền thờ Hàn Thuyên hiện treo một văn bản bài Văn tế cá sấu với phần dịch nghĩa, hàm chứa đầy tinh thần tự tôn dân tộc, như sau: “Kia hỡi ngặc ngư mày có hay ?/Bể Đông rộng rãi là nơi mày/ Phú Lương đây thuộc về thánh vực/ Lạc lối đâu mà lại tới đây/ Phải biết rằng người Việt ta xưa/ Vốn dân chài lưới có đâu vừa/ Đời Hùng vẽ mình vua dậy bảo/ Ngày đêm sông nước đảo long chừa/ Thánh thần đã dõi bấy chiều nay/ Đây từ hải ấp ngôi trời hay/ Võ công vang dậy bốn phương tĩnh/ Bể bể sông sông cũng nặng trong/ Từ nay xa dân dân cày cấy/Các vật đều yên đâu an đấy/ Ta vâng thánh thượng bảo ngay mày/ Về ngay biển Đông mà vùng vẫy”.
Là người từng có nhiều năm nghiên cứu văn học và văn hoá Việt Nam, giảng dạy tại các trường Đại học và công tác tại Viện nghiên cứu Đông Nam Á thuộc Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, Phó Giáo sư, Tiến sĩ văn học Lại Phi Hùng hiện là giảng viên cao cấp Khoa Du lịch và Khách sạn, Đại học Kinh tế quốc dân trao đổi: Trước đây có người đã cho rằng bài Văn tế cá sấu đó được viết bằng chữ Nôm, nhưng điều đó không lấy gì làm chắc chắn vì bài văn đã được thả xuống sông không còn lưu truyền văn bản.
Trong Đại Việt sử ký toàn thư ghi lại: “Hàn Thuyên lại giỏi làm thơ phú quốc ngũ. Thơ phú nước ta dùng nhiều quốc ngữ, thực bắt đầu từ đấy (từ sự kiện bài Văn tế cá sấu)”. Và vua Tự Đức từng có thơ khen Hàn Thuyên: “Quốc ngữ văn chương mới nhúng tay/Chẳng quên tiếng mẹ khá khen thay/Sông Lô đuổi sấu in Hàn Dũ/Nên được nhà vua đổi họ ngay”. Dựa vào cứ liệu trên có thể thấy nhiều khả năng bài văn tế được viết bằng chữ Nôm.
Cũng theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ văn học Lại Phi Hùng: Đóng góp đặc biệt quan trọng của Hàn Thuyên là với nền văn học viết bằng chữ Nôm của dân tộc. Ông được coi là người đầu tiên mang chữ Nôm dùng vào văn học, cụ thể là dùng luật thơ Đường làm thơ Nôm nên đời sau gọi thơ Nôm theo Đường luật là “Hàn luật”, đồng thời là tác giả của tập thơ Phi sa tập.
Nhờ có ông áp dụng vào thơ phú chữ Nôm đã khởi đầu trong việc giúp tiếng nói đời thường của dân tộc trở thành ngôn ngữ văn học, đưa ngôn ngữ tiếng Việt lên đỉnh cao mới để nuôi dưỡng, gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa, tinh thần dân tộc.
Tưởng nhớ công lao to lớn của danh nhân khoa bảng Hàn Thuyên, người dân Lai Hạ lập đền thờ tại đất ở của cụ ngày xưa từ thế kỷ XIV và tổ chức lễ hội đền vào ngày 17-5 (Âm lịch) hằng năm. Năm 1995, đền thờ Hàn Thuyên được xếp hạng Di tích Quốc gia.
Theo thời gian và thăng trầm của lịch sử, chiến tranh, đền thờ Hàn Thuyên nhiều lần bị tàn phá. Trên nền cũ, người dân vùng đất nghèo Lai Hạ thành kính dựng ngôi đền nhỏ ba gian với gỗ bạch đàn, lợp ngói và nung nấu quyết tâm, nỗ lực tu bổ nơi thờ tự khang trang hơn để tưởng nhớ người con ưu tú của quê hương.
Đồng chí Phạm Đăng Biển, Bí thư Đảng uỷ xã Lai Hạ cho biết: Năm 2004, UBND xã Lai Hạ (huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh) đã thành lập Ban vận động xây dựng ngôi đền mới.
Suốt gần 20 năm từng bước kiên trì tôn tạo với nhiều nỗ lực của các cấp và nguồn kinh phí hơn 20 tỷ đồng của tỉnh, huyện, con em quê hương và các nhà hảo tâm, đền thờ Hàn Thuyên đã cơ bản hoàn thành các hạng mục theo quy hoạch tổng thể, bề thế, khang trang từ nghi môn, tiền tế, thượng điện, hậu cung, tả vu, hữu vu, nhà bia...
Hệ thống các bia đá, các di vật thời Lý, Trần lưu giữ tại di tích mang giá trị sâu sắc. Cùng với đó là các di sản văn hóa phi vật thể phong phú bồi đắp thêm giá trị khu di tích.
Trân trọng tiếp nối những giá trị cha ông trao truyền, đền thờ Hàn Thuyên vẫn luôn là trung tâm sinh hoạt văn hóa cộng đồng của nhân dân địa phương. Tại đây, hằng năm, xã Lai Hạ vẫn tổ chức biểu dương, khen thưởng giáo viên, học sinh thuộc các trường của xã đạt thành tích cao trong công tác, học tập.
Các cấp bộ Đoàn của huyện Lương Tài tổ chức các đợt kết nạp đoàn viên mới. Trường THPT Hàn Thuyên (thành phố Bắc Ninh) và Trường THCS Hàn Thuyên (huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh) cũng thường xuyên tổ chức cho cán bộ, giáo viên và học sinh về dâng hương, tham quan…
Và các hoạt động đó đều gắn với giáo dục để bồi đắp truyền thống hiếu học, tri ân công lao của bậc tiền nhân, nhân lên niềm tự hào, tự tôn dân tộc, tình yêu quê hương, đất nước và ý thức trách nhiệm gìn giữ văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
Hơn 1 năm qua, trên sông Tiền, tại khu vực bờ kè An Thạnh, phường Hồng Ngự (tỉnh Đồng Tháp mới, sau sáp nhập 2 tỉnh Đồng Tháp, Tiền Giang) xuất hiện đàn cá tự nhiên với rất nhiều loài cá nước ngọt.
Tôi biết ơn cách bố dạy dỗ mình.
Chia sẻ
Người có ngày sinh Âm lịch này có được thành công và giàu sang là nhờ sự nỗ lực, phấn đấu không ngừng nghỉ với lòng dũng cảm và trí tuệ “dẫn đầu”.
Chia sẻ
Từ đầu năm 2025 đến nay, chương trình OCOP tại tỉnh Lào Cai đã có những bước tiến vượt bậc. Qua 14 đợt đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP tại các địa phương, toàn tỉnh đã có thêm 62 sản phẩm mới được công nhận, vượt gần 15% so với kế hoạch đề ra, khẳng định hiệu quả và sức lan tỏa mạnh mẽ của chương trình ở vùng nông thôn Tây Bắc này.
Chia sẻ
Hòa Minzy nhanh chóng có hành động thiện nguyện sau khi Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Nghệ An đưa ra lời kêu gọi ủng hộ đồng bào thiệt hại do bão số 3, khiến cư dân mạng hết lời khen ngợi.
Chia sẻ
Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian tuyên bố nước này đã sẵn sàng “đánh sâu vào lãnh thổ Israel một lần nữa” nếu bị tấn công giữa lúc thỏa thuận ngừng bắn mong manh giữa Tehran và Tel Aviv đang đứng trước nguy cơ sụp đổ.
Chia sẻ
Mỗi năm vào tháng Bảy, nhân dân ta lại dành những tình cảm thiêng liêng và sâu lắng nhất để tưởng nhớ, tri ân những người hy sinh vì non sông đất nước, các Anh hùng liệt sĩ, thương binh, bệnh binh - những người đã không tiếc máu xương, tính mạng vì nền độc lập, tự do và sự bình yên của Tổ quốc.
Chia sẻ
Chủ tịch UBND xã Sơn Hà Phan Anh Quang khẳng định chưa cấp, đề nghị cấp phép nhưng bãi chứa trữ cát, sỏi “khủng” ở dưới chân đèo Cà Đáo đã tồn tại và hoạt động từ nhiều tháng qua.
Chia sẻ
Binz và Nam vương Hưng Nguyễn có mặt trong đội hình 12 chiến sĩ quả cảm - chương trình truyền hình thực tế nhập vai hành động đầu tiên về lực lượng CAND tại Việt Nam.
Chia sẻ
Cuộc khủng hoảng chính trị mới nhất tại Ukraine đang khiến hình ảnh Tổng thống Volodymyr Zelensky tổn hại nghiêm trọng. Những điều chỉnh gây tranh cãi của ông đối với cơ quan chống tham nhũng đã châm ngòi biểu tình lớn tại Kiev và vô tình trở thành món quà tuyên truyền vô giá cho Nga giữa lúc Ukraine đang sa lầy trên chiến trường, tuyệt vọng tìm thêm viện trợ, chiến lược gia Anh Timothy Ash bình luận trên báo Kyiv Post.
Chia sẻ
Vừa nổ máy xe bán tải mới mua, ông N.V.T. bất ngờ bị rồ ga, lao lên vỉa hè phố Khâm Thiên, Hà Nội, tông trúng 9 xe máy và cuốn 1 người vào gầm ôtô.
Chia sẻ
VFF “bật đèn xanh” cho Trường Tươi Bình Phước lên V.League?; Atletico đàm phá mua Renato Veiga; MC thể thao người Albania khoe thân hình bốc lửa; Vừa ra tù, cựu sao Arsenal đã tìm được CLB mới; Dan Sinate lọt vào tầm ngắm của M.U.
Chia sẻ
Dương Quốc Trung tên thật là Dương Chiêu vốn là anh họ của Dương Quý Phi. Là một người lười biếng, quanh năm chỉ biết đến bài bạc. Từ khi làm Tướng quốc đã độc bá triều cương, tham nhũng cùng kéo bè kết phái. Ông là châm ngòi cho loạn An Sử, khiến nhà Đường từng bước đi tới suy vong...
Chia sẻ
Nguy cơ đội bóng đất Quảng không thể góp mặt tại mùa giải 2025/2026 đang trở thành tâm điểm chú ý khi thời điểm khởi tranh giải đấu chỉ còn tính bằng ngày.
Chia sẻ
Cục Điều tra Nhà nước (SBI) Ukraine thông báo đã mở cuộc điều tra về vụ rơi máy bay chiến đấu Mirage 2000 của Pháp ở vùng Volyn – máy bay được cho là đã bị chìm trong đầm lầy.
Chia sẻ
Ban Chấp hành Đảng bộ Công an TP Hà Nội khóa XXIX, nhiệm kỳ 2025-2030 gồm 27 đồng chí vừa ra mắt tại Đại hội ngày 23/7. Trung tướng Nguyễn Thanh Tùng, Giám đốc Công an thành phố, tiếp tục được tín nhiệm giữ chức Bí thư Đảng ủy.
Chia sẻ
Trong vòng 2 tuần tới, 3 con giáp sẽ đón nhận nhiều cơ hội bất ngờ về tiền bạc, từ công việc thuận lợi đến đầu tư sinh lời.
Chia sẻ
Công an, Chi cục Chăn nuôi và thú y tỉnh Gia Lai đã tạm giữ một xe tải chở 54 con lợn, tất cả đều có dấu hiệu nghi nhiễm dịch tả lợn châu Phi như lờ đờ, suy nhược, da bị xuất huyết và tiêu chảy, khi đang trên đường vận chuyển vào các tỉnh phía Nam.
Chia sẻ
Những nhân vật này, dù ở các thời đại khác nhau, đều có điểm chung là gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đáng kể cho lịch sử Trung Quốc. Họ thường được nhắc đến như những ví dụ về sự tha hóa quyền lực và sự tàn ác.
Chia sẻ
Nước lũ kinh hoàng tại xã Mỹ Lý, tỉnh Nghệ An (địa bàn huyện Kỳ Sơn cũ) khiến nhiều nơi ngập sâu hơn 10m. Có hơn 150 ngôi nhà bị cuốn trôi, sập do mưa lũ.
Chia sẻ
Chiều 23/7, hai trường đại học đào tạo y khoa hàng đầu tại TP.HCM là Trường ĐH Y Dược TP.HCM và Trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch đã đồng loạt công bố ngưỡng đảm bảo chất lượng đầu vào (điểm sàn) năm 2025.
Chia sẻ
Người dân ấp Hương Phụ B (xã Châu Thành, tỉnh Vĩnh Long) đang từng bước chuyển đổi đất sản xuất lúa kém hiệu quả sang trồng các loại cây màu, ăn trái. Trong đó trồng dừa Mã Lai theo hướng VietGAP, vừa nâng cao giá trị kinh tế, vừa thích ứng với biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường.
Chia sẻ
Ngoài một số gương mặt thử việc đang cùng SHB Đà Nẵng tham dự giải giao hữu Thiên Long Cúp 2025, đội bóng sông Hàn cũng được cho là đã cơ bản đạt thỏa thuận với một loạt nhân tố đáng chờ đợi khác...
Chia sẻ
Trước phản ánh của báo chí về những nguy cơ mất an toàn từ các tuyến cao tốc phân kỳ 2 làn xe và sự bất hợp lý của hệ thống biển báo, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã yêu cầu Bộ Xây dựng kiểm tra, xử lý theo thẩm quyền.
Chia sẻ
Trong bối cảnh dịch tả lợn châu Phi đang diễn biến phức tạp, một người phụ nữ tại Tuyên Quang đã bị xử phạt hành chính vì hành vi vứt xác lợn bệnh chết ra môi trường, gây nguy cơ lây lan dịch bệnh trên diện rộng.
Chia sẻ
Đại sứ Mỹ Marc Knapper cho biết: Trong 30 năm qua, hai quốc gia Hoa Kỳ và Việt Nam đã đạt được những tiến bộ đáng kể trong hợp tác nông nghiệp. Việt Nam hiện là một trong những thị trường xuất khẩu nông sản quan trọng nhất của Hoa Kỳ.
Chia sẻ
Trung tâm Y tế khu vực Hải Châu cho biết đang xác minh việc cô gái đến Trung tâm (TP.Đà Nẵng) để khám sức khỏe xin việc nhưng bị "hướng dẫn" sang tiệm tạp hóa đối diện. Tại đây, cô gái cho biết, bị thu 300.000 đồng cho “quy trình khám bất thường”, trong khi người khác chỉ mất 100.000 đồng.
Chia sẻ
Con gái út của cố tỷ phú công nghệ Steve Jobs chuẩn bị tổ chức đám cưới với vận động viên đua ngựa nổi tiếng Harry Charles vào ngày 24/7 tại vùng quê Oxfordshire, Anh.
Chia sẻ
Trong bối cảnh chiến sự đang nghiêng về phía Nga, Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine, Đại tướng Oleksandr Syrsky vừa gửi một thông điệp khẩn thiết tới Tổng thống Mỹ Donald Trump: Cho phép Ukraine sử dụng vũ khí tầm xa để đánh thẳng vào các mục tiêu bên trong lãnh thổ Nga.
Chia sẻ
Trước khi nhà thiết kế Công Trí bị bắt, không ít nghệ sĩ nổi danh trong showbiz Việt đã từng "ngã ngựa” vì dính vào chất cấm.
Chia sẻ
Theo Cổng Thông tin điện tử tỉnh Cà Mau, UBND tỉnh Cà Mau vừa phát động một đợt thi đua 180 ngày để đạt được mục tiêu tăng trưởng 8,8% trong 6 tháng cuối năm 2025, sau hơn 20 ngày tỉnh Cà Mau - Bạc Liêu sáp nhập thành tỉnh Cà Mau mới.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Bảo Anh 
