Lễ hội Tịch điền: Tái hiện truyền thống "Dĩ nông vi bản"

Theo dòng lịch sử, cách đây 1.036 năm, vua Lê Đại Hành - vị vua đầu tiên trong các triều đại phong kiến Việt Nam đã chọn vùng đất Đọi Sơn tổ chức lễ Tịch điền nhằm khuyến khích, nhắc nhở người dân coi trọng, chăm lo sản xuất nông nghiệp.

Theo thời gian, Lễ hội Tịch điền bị mai một dần và được khôi phục lại vào năm 2009 với quy mô lớn, thu hút đông đảo người dân và du khách thập phương tham dự. Lễ hội đã tái hiện truyền thống "Dĩ nông vi bản" để khuyến khích sản xuất nông nghiệp.

Không chỉ cầu mong cho mưa thuận, gió hòa, mùa màng tốt tươi, Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn còn nhằm khơi dậy tình cảm gắn bó, tình yêu lao động của người dân với mảnh đất quê hương và giáo dục truyền thống văn hóa dân tộc cho thế hệ trẻ.

Phần lễ Tịch điền có các nghi thức: rước trống, rước linh vị vua Lê Đại Hành từ chùa Long Đọi Sơn xuống chân núi và nhập với đoàn rước Thành hoàng Làng cùng tổ nghề trống Đọi Tam dưới chân núi Đọi. Đoàn rước tiến về khu ruộng mà trước đây vua Lê Đại Hành đã đi cày đầu năm, khuyến khích người dân trồng lúa, chăm lo nông nghiệp.

Tiếp đó, lễ bái yết Thần Nông cầu cho một năm mới mùa màng bội thu, nhân khang vật thịnh. Đặc biệt, nghi lễ cày tịch điền đã tái hiện hình ảnh vua Lê Đại Hành bước lên lễ đài khấn cáo vua Lê và Thần nông, sau đó lão nông này đội mũ cửu long, mặc áo hoàng bào xuống ruộng đi cày, theo sau vua là đoàn gieo hạt giống bao gồm đỗ xanh, lạc và thóc. Sau khi vua cày xong, các vị lãnh đạo địa phương và các lão nông xuống cày.

Ngoài các nghi lễ được tổ chức thành kính, trang trọng, trong Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn còn tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ như: vật cổ truyền, biểu diễn trống của đội trống thôn Đọi Tam, vẽ trang trí trâu...

Thời xưa, vua Lê Đại Hành là vị vua khởi xướng việc cầm cày xuống ruộng trong lễ hạ điền đầu năm. Từ đó, lễ được coi như Quốc lễ bởi ý nghĩa nhân văn và tinh thần khuyến khích sản xuất nông nghiệp - "Một lần vua cầm cày hơn ngàn lần vua xuống chiếu khuyến dụ, một lần vua gần dân hơn ngàn lần vua hô hào cổ vũ".

Chia sẻ với Dân Việt, ông Lê Xuân Sĩ Nhiệm – người nhiều năm phụ trách dắt trâu cày trong Lễ hội Tịch điền cho biết: "Là một người con của xã Duy Tiên, tôi đã có 14 năm liền tham dự lễ hội Tịch Điền. Như thông lễ hàng năm, tôi là người được giao nhiệm vụ dắt trâu cho các lãnh đạo cấp cao của Nhà nước trong ngày mở hội. Tôi mong rằng, sau lễ Tịch điền năm nay, các vị tiên hiền sẽ minh chứng và phù hộ cho mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an, nhà nhà yên ấm".

×