"Báo chí trước hết phải phục vụ cách mạng, phục vụ nhân dân"

Nhân dịp kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phát hành cuốn sách Báo chí trước hết phải phục vụ cách mạng, phục vụ nhân dân - một ấn phẩm đặc biệt tập hợp một số bài viết, bài phát biểu, lời kêu gọi, thư, điện của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi bạn đọc, người làm báo, ban biên tập các báo, tạp chí trong nước và nước ngoài từ năm 1922 đến năm 1962.

Đây không chỉ là một ấn phẩm có giá trị lịch sử mà còn là tài liệu quý, thiết thực để tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, một trong những nhiệm vụ trọng tâm của toàn Đảng, toàn dân trong giai đoạn cách mạng mới hiện nay.

Chủ tịch Hồ Chí Minh - Anh hùng giải phóng dân tộc, nhà văn hóa kiệt xuất, đồng thời là một nhà báo cách mạng, người khai sinh nền báo chí cách mạng Việt Nam luôn coi báo chí là một “vũ khí” sắc bén trong sự nghiệp cách mạng, công cụ tuyên truyền, giáo dục và vận động nhân dân.

Người cho rằng, cách mạng là sự nghiệp của quần chúng, phải tuyên truyền, vận động, hướng dẫn, tập hợp và tổ chức quần chúng, mà một trong những phương thức hiệu quả nhất là thông qua hoạt động báo chí. Chính vì vậy, hoạt động cách mạng của Người luôn gắn liền với hoạt động báo chí.

Cùng với việc thành lập Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên, đồng chí Nguyễn Ái Quốc đã sáng lập báo Thanh niên (ngày 21/6/1925) làm cơ quan ngôn luận và chính Người đã lãnh đạo, dẫn dắt, phát triển nền báo chí cách mạng Việt Nam.

Người luôn nhất quán quan điểm: Báo chí trước hết và trên hết là để phục vụ cách mạng, phục vụ Đảng, phục vụ nhân dân. Người luôn quan tâm căn dặn đội ngũ làm báo phải không ngừng rèn luyện phẩm chất chính trị, đạo đức và nghiệp vụ.

Người nhấn mạnh rằng, người làm báo cũng là một chiến sĩ cách mạng, cây bút và trang giấy là “vũ khí” của họ. Do đó, phải luôn giữ vững tinh thần chiến đấu, viết những điều thiết thực, trung thực, vì lợi ích của nhân dân.

Những bài báo của Chủ tịch Hồ Chí Minh

Cuốn sách không chỉ thể hiện những lời dạy, chỉ dẫn rất cụ thể, chi tiết đối với người làm báo, mà nhiều bài viết còn thể hiện tư tưởng sâu sắc và nghệ thuật làm báo của Người. Tiêu biểu như bài Đường cách mệnh - Vì sao phải viết sách này thể hiện rõ vai trò chiến lược của báo chí trong sự nghiệp cách mạng và tại sao báo chí phải là tiếng nói của quần chúng.

Bài Người tuyên truyền và cách tuyên truyền nêu bật nghệ thuật tiếp cận công chúng, tránh tuyên truyền sáo rỗng mà phải nhấn mạnh sự chân thực và hiệu quả trong truyền tải thông điệp.

Qua bài Mấy khuyết điểm của báo chí ta, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ ra những tồn tại, khiếm khuyết cần sửa chữa trong đội ngũ làm báo, từ đó giúp báo chí hoàn thiện hơn.

Bài Có phê bình phải có tự phê bình thể hiện quan điểm cầu thị, xây dựng, khuyến khích người làm báo phải dám nhìn nhận sai sót của bản thân và của tập thể để tiến bộ. Bên cạnh đó, bài Nói chuyện với các nhà báo tại Mátxcơva còn mở rộng tầm nhìn báo chí Việt Nam, đề cao sự giao lưu học hỏi kinh nghiệm quốc tế.

Những bài viết như Báo chí bình dân và Báo Nhi đồng cũng nhấn mạnh vai trò phục vụ mọi tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thanh niên, thiếu nhi, lực lượng tương lai của đất nước.

Một vấn đề được Chủ tịch Hồ Chí Minh quan tâm là mục đích và đối tượng của báo chí. Người căn dặn: “Báo chí ta không phải để cho một số ít người xem, mà để phục vụ nhân dân... cho nên phải có tính chất quần chúng và tinh thần chiến đấu”; “Mỗi khi viết một bài báo, thì tự đặt câu hỏi: Viết cho ai xem? Viết để làm gì?”.

Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, người làm báo phải tự coi mình là chiến sĩ cách mạng, suốt đời phấn đấu vì sự nghiệp của nhân dân, vì độc lập, tự do cho dân tộc. Người chỉ rõ: “Những người làm báo phải có lập trường chính trị vững chắc. Chính trị phải làm chủ. Đường lối chính trị đúng thì mọi việc khác mới đúng được”.

Người làm báo phải“gần gũi quần chúng”, “đi sâu vào thực tế, đi sâu vào quần chúng lao động” để viết cho thiết thực; khắc phục thói ba hoa, hình thức, bệnh sính dùng chữ nước ngoài.

Người luôn đòi hỏi các nhà báo phải coi trọng tính chân thực của tác phẩm. Người nhiều lần nhắc nhở nhà báo phải “thận trọng” đến từng chi tiết, từng số liệu trích dẫn trong bài. Phải giữ gìn sự trong sáng của ngôn ngữ Việt Nam: “thứ của cải vô cùng lâu đời và vô cùng quý báu của dân tộc”.

Đặc biệt nhà báo phải “luôn luôn cố gắng học hỏi, luôn luôn cầu tiến bộ”, “phải học tập không ngừng và phải luôn luôn khiêm tốn”. Nhà báo “phải có chí, chớ giấu dốt”, “phải cố gắng học, mà cố gắng học thì nhất định học được”.

Dẫu đã trải qua nhiều thập kỷ, những lời chỉ dẫn trong cuốn sách vẫn vẹn nguyên giá trị và mang tính thời sự sâu sắc, vẫn là những định hướng quý báu với mỗi nhà báo, người làm báo, “chiến sĩ” trên mặt trận văn hóa.

Trong bối cảnh công nghệ truyền thông thay đổi nhanh chóng, mạng xã hội bùng nổ, thông tin đa chiều và đôi khi hỗn loạn thì việc giữ vững bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp và lý tưởng phục vụ nhân dân như lời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy chính là sợi chỉ đỏ định hướng cho người làm báo.

Một thế kỷ trôi qua, cho dù công nghệ và hình thức báo chí có rất nhiều thay đổi, song bản chất của báo chí với mục tiêu, nhiệm vụ là phục vụ cách mạng, phục vụ nhân dân như lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn còn nguyên giá trị. Chất lượng báo chí vẫn được quyết định chủ yếu bởi trí tuệ, tài năng và đạo đức của những người làm báo - chiến sĩ trên mặt trận văn hóa như lời dạy của Bác.

Cuốn sách Báo chí trước hết phải phục vụ cách mạng, phục vụ nhân dân không chỉ là tư liệu lịch sử mà còn là ngọn lửa truyền cảm hứng, hun đúc lý tưởng, bản lĩnh và trách nhiệm cho mỗi nhà báo Việt Nam hôm nay, là cẩm nang để người làm báo cách mạng vẫn luôn kiên định, giữ vững bản lĩnh chính trị của mình, luôn tâm niệm trách nhiệm cao quý của mình trước Đảng, trước nhân dân và xã hội.

Việc xuất bản cuốn sách đúng dịp kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam có ý nghĩa hết sức quan trọng, là một hoạt động thiết thực nhằm tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong đội ngũ những người làm báo, lãnh đạo, quản lý báo chí, cán bộ, đảng viên và nhân dân cả nước.

×