Lời gian dối dưới chân núi Tản: Chiêu trò “phông bạt” cho “thần y” (Bài cuối)

"Phông bạt” cho “thần y”

Hình ảnh những tấm bằng khen, cúp vàng trưng đầy nhà bà Triệu Thị Lan (thôn Yên Sơn, xã Ba Vì) – trong khi người này không bằng cấp, chứng chỉ hành nghề. Điều này càng khiến chúng tôi tò mò làm cách nào để những người như bà Lan được "vinh danh".
Một số "lương y" bật mí về một chương trình vinh danh, trao danh hiệu cho doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân ở nhiều lĩnh vực.

Trong vai người có nhu cầu được vinh danh, chúng tôi liên hệ Ban tổ chức chương trình và được một người phụ nữ tư vấn qua điện thoại: “Chương trình sắp diễn ra, nếu em làm thì được lên sân khấu nhận kỷ niệm chương do các bác lãnh đạo trao tặng".

Phóng viên (trong vai thầy thuốc trẻ): “Em trẻ tuổi, chưa có giấy phép hành nghề”

“Em cứ gửi cho chị đăng ký kinh doanh với CCCD. Chi phí “Doanh nhân tiêu biểu” 20 triệu, em cứ cân nhắc. Còn “Lương y tiêu biểu” chị hỗ trợ tối đa là 15 triệu. Chị sẽ hỗ trợ em kinh phí để mình đồng hành được. Chương trình có sẵn đội quay chụp sẽ quay lại hình ảnh em lên sân khấu và gửi video để em phục vụ công tác truyền thông trên các facebook, zalo,…”, người phụ nữ thông tin.

Sau cuộc gọi chớp nhoáng, người này yêu cầu chuyển khoản 5 triệu đồng tiền cọc. Phóng viên lấy lý do cần gặp mặt trực tiếp mới an tâm.

Trong cuộc gặp sau đó với một người của Ban Tổ chức, chúng tôi được tiếp cận hồ sơ của chương trình. Theo đó, Hội Chống hàng giả và Bảo vệ Thương hiệu TP Hà Nội là đơn vị đồng tổ chức. Đơn vị này tổ chức Diễn đàn phát triển kinh tế và Lễ Công bố Thương hiệu Phát triển Bền vững Quốc gia 2025 để "biểu dương các thương hiệu doanh nghiệp đã và đang thực hành kinh doanh có trách nhiệm, bền vững, sáng tạo và tuân thủ pháp luật".

Thử độ “uy tín” của chương trình, chúng tôi gửi thông tin một bạn trẻ sinh năm 2001, không bằng cấp, cũng chẳng có chứng chỉ hành nghề y học cổ truyền nhưng muốn xây dựng thương hiệu “lương y”. PV đã nhấn mạnh người trong hồ sơ còn đang đi học, không biết bắt mạch hay kê đơn, nhưng người của Ban Tổ chức vẫn khẳng định cấp bằng khen được.

Thậm chí, còn được chứng nhận gia tộc lương y như "lương y Nguyễn Thị Thái".

Trước đó, phóng viên đã tìm hiểu về bà Nguyễn Thị Thái ở Hà Giang - một "lương y" được xưng tụng trên mạng xã hội. Trên các trang mạng xã hội, không khó để tìm ra các quảng cáo lố bịch của “nữ thần y”. Bà Thái quảng cáo chữa thập cẩm các loại bệnh nan y: từ vô sinh, hiếm muộn đến cả u, ung thư…

“Khẳng định công dụng của thuốc thì mới Truyền thông được”

Để dựng nên một “thần y ba đời” hoàn chỉnh, không thể thiếu phần việc còn lại: quảng bá "nổ", hay nói thẳng ra là phải dối trá.

Một doanh nhân trong giới truyền thông - marketing, bật mí với phóng viên: “Hầu hết các đội làm truyền thông cho “thần y” là những người làm tự do, chẳng có công ty rõ ràng. Họ giao dịch qua Zalo, nhận tiền mặt, chia hoa hồng với nhà thuốc như chia bánh kẹo”.

Tìm hiểu của PV cho thấy, những người đứng sau các quảng cáo “chữa tiệt nọc” u lành, u ác như của Dương Thị Quỳnh là một nhóm nhận chạy quảng cáo để ăn chia hoa hồng với bà Quỳnh.

Chúng tôi cũng tìm kiếm các Công ty chuyên làm truyền thông về thuốc Nam trên mạng xã hội. Công ty TNHH Truyền thông ... Media, địa chỉ tại Trương Định, Hà Nội tiếp cận chúng tôi thông qua quảng cáo trên Facebook.

Qua điện thoại, P.H.H, tự nhận là nhân viên thông tin: “Chúng tôi đã làm truyền thông cho nhiều lương y nổi tiếng ở Ba Vì, như Lý Thị Bích Hồng. Chỉ cần chi 20-50 triệu đồng mỗi tháng, khách sẽ kéo đến như đi hội”.

H. tiết lộ, ngoài phí quảng cáo, còn hưởng % hoa hồng từ đơn hàng. Để thu hút khách, nội dung quảng cáo “phải có phần khẳng định công dụng của thuốc”.

Khi hẹn gặp trực tiếp, H. lấy lý do bận để "hai nhân viên kỹ thuật" tiếp. Thế nhưng, buổi làm việc với chúng tôi lại diễn ra ở quán nước đối diện Công ty chứ không phải trong Văn phòng. Với lý do Công ty thiếu chuyên nghiệp, chúng tôi không tiếp tục hợp tác.

Có thể thấy, từ những cúp vàng được rao bán với giá vài triệu đồng, đến các đội truyền thông “vỉa hè” chuyên dựng hình ảnh “thần y ba đời” cho thấy hiện tượng truyền thông gian dối khiến nhiều người bệnh rơi vào ma trận thuốc thuốc dân tộc không rõ chất lượng, xuất xứ bị thổi phồng công dụng.

Danh hiệu “lương y tiêu biểu”, “gia tộc lương y ...”, hay những cụm từ như “nhà thuốc ba đời”, “chữa khỏi u lành – u ác”… đang được sử dụng vô tội vạ trong các video quảng cáo trên mạng xã hội, không qua kiểm chứng chuyên môn... Hiện tượng này cần được cơ quan chức năng vào cuộc chấn chỉnh dứt điểm, không để ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh.

Ngày 24/6/2025, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đã có văn bản yêu cầu tạm dừng toàn bộ hoạt động tôn vinh, vinh danh khi chưa được cấp phép.
Văn bản cho biết có nhiều tổ chức KH&CN tự ý tổ chức hoặc liên kết tổ chức các lễ trao danh hiệu, cấp chứng nhận cho doanh nghiệp, cá nhân chưa đủ điều kiện – thậm chí có dấu hiệu tiếp tay cho hàng giả, hàng kém chất lượng.
Liên hiệp Hội yêu cầu các đơn vị rà soát, báo cáo toàn bộ hoạt động tôn vinh trong 5 năm gần đây và chấm dứt mọi hình thức vinh danh trái phép trước ngày 10/7/2025.

×