Tăng năng suất, quản lý tốt môi trường

Giữa tháng 5, PV Dân Việt có dịp gặp lại anh Lê Văn Việt - Giám đốc HTX Sản xuất và Thương mại Xuyên Việt - người đàn ông đi tiên phong trong việc ứng dụng khoa học công nghệ vào nuôi trồng thủy sản ở miền Bắc.

Trong lần này gặp lại, anh Việt vui mừng cho biết, từ 8 thành viên với 10ha nuôi thủy sản năm 2011, đến nay, HTX Sản xuất và Thương mại Xuyên Việt đã có 28 thành viên với diện tích nuôi thủy sản tăng gần 14 lần (140ha).

HTX Sản xuất và Thương mại Xuyên Việt không chỉ dừng lại quy mô trên địa bàn huyện Gia Lộc mà đã mở rộng sang Thanh Miện, Chí Linh, Tứ Kỳ và Hải Phòng.

Trong toàn bộ diện tích nuôi trồng thủy sản, HTX nuôi chủ yếu là cá rô phi Thái Lan. Ngoài cung cấp cho thị trường trong nước, HTX cũng đã xuất khẩu vào thị trường Mỹ. Anh Việt bảo, sau tôm, cá tra, cá rô phi sẽ là tương lai của ngành thủy sản.

Nhưng để có được thành công này, anh Việt đã phải trải qua không ít khó khăn, thử thách. Anh cho biết, sinh ra trong một gia đình thuần nông ở xã Hồng Hưng (Gia Lộc), từ nhỏ anh đã sớm làm quen với công việc đồng áng. Năm 2001, anh thi đỗ vào Đại học Thủy sản Nha Trang, chuyên ngành kỹ sư thủy sản.

Sau khi tốt nghiệp, anh Việt về làm kỹ sư chế biến tại Công ty CP Nam Việt (NAVICO), một trong những doanh nghiệp thủy sản lớn của Việt Nam. Nhưng với anh, ước mơ biến tiềm năng sẵn có tại quê hương trở thành mô hình kinh doanh có giá trị kinh tế đã thôi thúc anh quyết định trở về.

Năm 2010, khi đang ở vị trí với lương cao, anh đã quyết định rời bỏ và khăn gói trở về Hồng Hưng, quyết tâm biến đồng trũng thành những ao cá "nhả vàng".

Khởi nghiệp từ 5.000 m2 ao ban đầu với số vốn gần 100 triệu đồng. Anh Việt đã tìm tòi, học hỏi và không ngừng cải thiện phương pháp nuôi để nâng cao năng suất cũng như chất lượng cá thương phẩm. Từ cách nuôi theo phương pháp cũ nhưng áp dụng khoa học, kỹ thuật xử lý môi trường, đến mô hình ao nổi cải tiến hơn, tiết kiệm chi phí ban đầu, tăng chất lượng môi trường ao nuôi.

Sau đó, anh biết đến và áp dụng công nghệ, kỹ thuật xây dựng hệ thống ao nuôi thủy sản của Israel như “sông trong ao” hay Biofloc đã giúp tăng năng suất trên mỗi ha diện tích ao nuôi.

Nhiều nông dân nuôi cá ở địa phương phải kinh ngạc khi năng suất cá thu lên đến 30 tấn/ha, trong khi nuôi theo phương pháp truyền thống chỉ đạt 5-7 tấn/ha. Đây cũng là mô hình thủy sản công nghệ cao đầu tiên tại Hải Dương.

“Bí quyết chỉ ở chỗ phải làm sao để quản lý môi trường ao nuôi tốt. Chúng tôi sử dụng thiết bị để tăng lượng oxy trong môi trường nước chứ không đợi đến khi cá nổi lên mới quạt máy như cách làm của bà con.

Chúng tôi cũng trộn các chế phẩm sinh học, men vi sinh để thúc đẩy quá trình trao đổi chất của cá, giúp cá lớn nhanh và khỏe mạnh”, anh Việt chia sẻ.

Một trong những điểm ưu tiên quan trọng của công nghệ nuôi cá "sông trong ao" của HTX là khả năng tái tạo môi trường sống tự nhiên cho cá.

Ao nuôi được thiết kế và quản lý sao cho tạo ra được điều kiện sống tương tự như trong môi trường sông nước tự nhiên. Điều này giúp cá có môi trường sống lý tưởng, bao gồm độ sâu phù hợp, dòng chảy tự nhiên và chất lượng nước tốt.

Các yếu tố này không chỉ tạo điều kiện cho cá phát triển khỏe mạnh, mà còn đảm bảo sự tăng trưởng tự nhiên và giữ được phẩm chất và vị ngon đặc trưng của cá sông.

Một ưu điểm quan trọng khác của công nghệ nuôi cá "sông trong ao" của HTX là khả năng quản lý và kiểm tra bệnh tật.

Các hệ thống quản lý môi trường và chăm sóc đặc biệt giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tật và tăng cường hệ thống miễn dịch cho cá. Điều này không chỉ giảm thiểu tỷ lệ bệnh tật và tử vong, mà còn đảm bảo chất lượng sản phẩm và sự ổn định của hệ thống nuôi trồng thủy sản.

Những phụ phẩm từ sơ chế cá rô phi cũng được HTX Sản xuất và Thương mại thủy sản Xuyên Việt tận dụng làm thức ăn cho chính loại cá này.

Với định hướng phát triển đúng đắn, dưới sự lèo lái của Giám đốc Lê Văn Việt, với diện tích gần 140ha, mỗi năm HTX bán trên 5.000 tấn cá thương phẩm, trong đó có 3.500 tấn cá rô phi, tạo việc làm cho hơn 200 lao động địa phương với thu nhập mỗi tháng từ 6-8 triệu đồng/người.

Chế biến nhiều món ăn từ cá rô phi

Cá rô phi được xem là giống thủy sản chủ lực với diện tích nuôi thả trên 3.700 ha, chiếm gần 30% diện tích thủy sản của tỉnh.

Sản lượng cá rô phi trung bình gần 70.000 tấn/năm, chiếm khoảng 20% sản lượng cá rô phi toàn quốc.

Dù vậy, hạ tầng phục vụ chế biến sản phẩm từ cá rô phi chưa phát triển, tính liên kết chuỗi trong sản xuất còn thiếu. Phần lớn cá rô phi được tiêu thụ dạng tươi sống trong tỉnh hoặc một số tỉnh, thành phố lân cận như Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh… với giá từ 20.000 - 30.000 đồng/kg, thấp hơn so với các loại thủy sản khác.

Nhằm hỗ trợ và tạo động lực cho nuôi cá rô phi phát triển hiệu quả, bền vững, nâng cao giá trị trên thị trường, HTX Sản xuất và Thương mại thủy sản Xuyên Việt đã được lựa chọn thực hiện dự án "Chế biến một số sản phẩm giá trị gia tăng từ cá rô phi bằng công nghệ sinh học tại Hải Dương". Đây là dự án thuộc "Chương trình hỗ trợ ứng dụng, chuyển giao tiến bộ khoa học và công nghệ thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội nông thôn, miền núi, vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2016 - 2025" của Bộ Khoa học và Công nghệ.

Anh Việt cho biết, tham gia dự án, HTX đã xây dựng khu nhà máy rộng 500 m2 , đầu tư máy móc, thiết bị chế biến cá. 12 kỹ thuật viên của HTX được đào tạo, tập huấn để tiếp nhận công nghệ sản xuất chả cá.

Cá rô phi được sơ chế, xử lý mùi bùn, mùi tanh, phối trộn gia vị theo tỷ lệ thích hợp, xay, quết tạo bán thành phẩm. Sau thời gian ủ, chả được làm chín bằng cách hấp hoặc chiên trong dầu. Sản phẩm được đóng gói, hút chân không; có 2 loại là chả bánh và chả viên. Hiện nay, HTX đang sản xuất 5 tấn nguyên liệu/ngày, thời gian thực hiện một mẻ từ 10-12 giờ.

Trong thời gian thực hiện thí điểm từ ngày 5/8/2023-3/2/2024, đơn vị sản xuất gần 255 tấn chả cá, vượt gần 55 tấn so với kế hoạch. Hợp tác xã sử dụng trên 622 tấn cá rô phi làm nguyên liệu đầu vào. Sau khi trừ chi phí, đơn vị lãi gần 7 tỷ đồng.

Ngoài chủ động nguồn nguyên liệu, HTX Sản xuất và Thương mại thủy sản Xuyên Việt còn thu mua nguyên liệu của một số đơn vị, cá nhân nuôi cá rô phi ở huyện Gia Lộc. Anh Phạm Đức Thông, Giám đốc Hợp tác xã Thủy sản thôn Kênh Triều (xã Thống Kênh) cho biết, đơn vị có 17ha nuôi cá rô phi kết hợp với một số loại khác, mỗi năm cung ứng ra thị trường từ 500 - 600 tấn cá.

Trước đây đã có lúc khâu tiêu thụ cá gặp khó khăn, người nuôi nhiều trong khi thị trường tiêu thụ không tăng.

“Khoảng tháng 6, tháng 7/2023, khi thời tiết nắng nóng, người nuôi lo sợ cá bị chết nên thu hoạch sớm dẫn đến cung nhiều hơn cầu.

Nhiều hộ không tiêu thụ được nhưng giờ đây, các thành viên HTX đã yên tâm vì đã có HTX Sản xuất và Thương mại thủy sản Xuyên Việt thu mua. Mỗi năm, chúng tôi cung ứng cho đơn vị này gần 100 tấn rô phi”, anh Thông nói.

Anh Nguyễn Văn Thực ở xã Hồng Hưng thấy cái lợi lớn nhất khi hợp tác với HTX Sản xuất và Thương mại thủy sản Xuyên Việt nên yên tâm về đầu ra. Hiện, mỗi năm, gia đình anh cung ứng cho đơn vị này trên 100 tấn cá rô phi. "Giá không chênh lệch so với thị trường nhưng yên tâm về đầu ra”, anh Thực chia sẻ.

Hiện, HTX Sản xuất và Thương mại thủy sản Xuyên Việt cũng là đơn vị duy nhất trong tỉnh Hải Dương có sản phẩm độc đáo chế biến từ thịt cá rô phi. Năm 2022, HTX có cùng lúc 6 sản phẩm đạt chứng nhận OCOP 3 sao gồm: chả cá, ruốc cá, nem cá và 3 sản phẩm nước xốt kho thịt, kho cá và nước xốt nướng thịt.

Trong đó, chả cá ROCA được đánh giá là sản phẩm thơm ngon và khác biệt so với các sản phẩm cùng loại. 3 loại nước xốt ROCA cũng là sản phẩm tạo nên hương vị khác biệt của món ăn khi sử dụng.

×