Từ căn cứ cách mạng năm xưa, Hòa Bình bước vào công cuộc đổi mới với những chuyển mình mạnh mẽ trong nông nghiệp, đặc biệt là trên vùng đất Bưng Sẩm yên bình hạnh phúc hôm nay.

Vùng căn cứ cách mạng, “tử địa” của quân thù

“Ngày xưa ở đây sình lầy dữ lắm, người ta đi còn lún, huống gì làm ruộng”- ông Dương Văn Dựng (còn gọi Bảy Dựng- nguyên Bí thư Đảng ủy xã Hòa Bình, huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long) hồi tưởng.

Nhớ về những năm tháng kháng chiến chống Mỹ, ông kể: Cả vùng Bưng Sẩm rộng lớn khi đó um tùm lau sậy, bần, đước, tràm, đất mềm và lún đến nỗi bom có rớt xuống cũng khó nổ được. Chính địa hình hiểm trở đó đã giúp Bưng Sẩm trở thành căn cứ cách mạng, là “Đồng Tháp Mười thu nhỏ” của xã Hòa Bình.

Theo Lịch sử Đảng bộ xã Hòa Bình (1930-2015), trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, Bưng Sẩm không chỉ là nơi trú quân mà còn là mảnh đất gài chông, đào hầm, dựng lán, rào ấp- nơi quân dân Hòa Bình kiên gan sống chiến đấu theo phương châm “Đảng bám dân, dân bám đất, lực lượng vũ trang bám địch”.

Có giai đoạn, toàn xã chỉ còn 39 đảng viên, 20 du kích, nhưng chưa bao giờ vùng đất này vắng bóng tinh thần kháng chiến.

Phong trào nuôi quân bằng “hũ gạo kháng chiến”, trồng “cây chuối chống Mỹ”, nuôi “con gà chống Mỹ”… phản ánh ý chí sống, chiến đấu, bám đất đến cùng của người dân Hòa Bình.

Ông Phạm Mạnh (thường gọi Ba Mạnh)- nguyên Chủ tịch Mặt trận xã Hòa Bình, vẫn còn nhớ như in: “Trong kháng chiến, bộ đội ta sống giữa lòng dân, từng bước tạo dựng lòng tin ở Nhân dân, sau đó chúng tôi nhờ người dân vót chông, làm hầm.

Làm đủ loại: chông nỏ, chông tre, chông bừa, chông ghế đẩu, cắm những nơi hiểm yếu. Tận dụng những thứ sẵn có, dân mình còn giả gài lựu đạn bằng lưới cá, dây chì gai để đánh lừa quân địch”.

Trong ký ức của người lính năm nay đã bước qua tuổi 86, những “cái bẫy” thô sơ chống địch khi đó được dựng lên bằng cả niềm tin, hy vọng về một ngày chiến thắng không xa.

Nông thôn mới tươi đẹp trên vùng đất anh hùng Bưng Sẩm (xã Hòa Bình, huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long) hôm nay. Đường hoa nông thôn mới trồng hoa huỳnh anh ở xã Hòa Bình.

Chiến tranh ngày càng ác liệt. Giữa bom đạn, quân dân ta vẫn kiên trì bám dân, bám đất. Có những lúc chỉ còn vài chục đảng viên, du kích, nhưng họ chưa từng rời đi.

Thay vì đợi vùng giải phóng, họ chủ động tạo ra các “lõm giải phóng”- những khu dân cư nhỏ giữa vòng vây kìm kẹp của địch, nơi người dân vừa sống, vừa sản xuất, vừa bảo vệ cách mạng.

Đáng nhớ là giai đoạn 1969-1972, khi quân chủ lực rút đi, lực lượng địa phương cùng dân làng giữ trận địa, phá hàng rào ấp chiến lược, đánh lùi các cuộc bình định lấn chiếm của địch.

Thanh niên trong làng- có người từng bị bắt lính, được móc nối trở thành cơ sở nội tuyến, bám địch từ bên trong. Những cái tên như Bảy Dựng, Út Một, Bảy Thành, Tám Quẹo, Ba Tam, Mười Nga, Tám Khởi Nghĩa… thân thương trong lòng dân.

Ngày 30/4/1975, đất nước thống nhất. Lá cờ đỏ sao vàng tung bay khắp xã Hòa Bình trong tiếng reo vui rộn ràng của ngày đại thắng. Nhưng sau niềm vui ấy là những tháng ngày bộn bề gầy dựng.

Ở tuổi 86, ông Phạm Mạnh vẫn giữ nguyên những ký ức về vùng đất Bưng Sẩm kiên gan trong chiến đấu, vững lòng tin vào sự lãnh đạo của Đảng.

Cả vùng đất Hòa Bình vẫn còn đầm mình trong sình lầy, hố bom chi chít, ruộng đồng hoang hóa. Giao thông chỉ có đường sông. Nhà tranh vách lá, thiếu điện, thiếu trường, thiếu trạm. Người dân đi lại bằng xuồng chèo, có khi lội bùn đến gối. Đời sống nghèo khó, vải mặc cũng không đủ ấm…

Thế nhưng, người Hòa Bình không chịu khuất phục. Cũng như khi đánh giặc, họ tiếp tục bám đất, dựng lại cuộc sống từ trong gian khó. Từng lớp cán bộ, đảng viên lúc ấy được giao nhiệm vụ mới: khôi phục sản xuất, ổn định đời sống và đưa xã Hòa Bình từng bước “lên bờ”- theo đúng nghĩa đen.

“Làm cho dân thấy, dân tin…”

Khi bước vào công cuộc đổi mới (sau 1986), một trong những thách thức lớn nhất là thay đổi tư duy canh tác. Bởi với người dân vùng sình Bưng Sẩm, chuyện “cầm thủy”- tức là giữ nước trong ruộng, đã ăn sâu vào tập quán.

Nay lại phải… rút nước ra để cải tạo phèn, làm lúa 2-3 vụ/năm, ai nghe cũng ngán. Mà ngán nhất, ông Bảy Dựng kể: “Không dễ gì thuyết phục bà con tin vào chuyện đê bao, thủy lợi. Có người còn chửi cán bộ. Vì nghĩ mình làm bậy, xả nước phèn làm đất nứt nẻ. Cầm thủy còn đói, đất khô thì lấy gì mà ăn”.

Nhưng với trăn trở “làm sao để cải thiện đời sống”, cấp ủy, chính quyền xã Hòa Bình kiên trì “làm cho dân thấy nói dân mới tin. Một mặt vận động, mặt khác chúng tôi phải xắn quần lội đắp đập, làm thủy lợi.

Chúng tôi không ngồi chỉ đạo, mà cùng dân ra đồng, cùng làm, cùng thử nghiệm cho đến khi có kết quả. Hồi trước xin cơm dân không cho, sau làm lúa trúng mùa rồi, nhà nào cũng rủ cán bộ nhậu không kịp.

Người dân thấy mừng lắm”- ông Bảy Dựng nhắc lại chuyện vui hồi đó và rút ra bài học đáng giá “phải lo cho dân, làm cho dân tin thì việc khó đến mấy cũng thành công”.

Những cánh đồng hoang dần thành đồng ruộng màu mỡ, được cày ải, phơi khô, chủ động tưới tiêu… Ruộng lúa tốt tươi giúp người dân từ “thiếu đói” đã “dư ăn, có bán”. Từ giai đoạn 1986-2000, năng suất lúa bình quân toàn xã đạt 8,5 tấn/ha/vụ. Thậm chí ở nhiều khu vực còn làm được 3 vụ mỗi năm.

Cùng với đó, người dân bắt đầu mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, thu nhập không ngừng tăng lên. Người góp công làm đê bao, người hiến đất mở đường. Cứ thế, từng tuyến đê, từng con đường trong xã lần lượt hình thành.

“Nhờ vậy mà người dân Hòa Bình hôm nay mới có cuộc sống ấm no. Kinh tế phát triển, nông thôn thay đổi rõ rệt. Tất cả đều bắt đầu từ một điều giản dị- làm cho dân tin”- ông Bảy Dựng đúc kết.

Ông Bảy Dựng kể cho chúng tôi nghe về Bưng Sẩm và trách nhiệm “phải lo cho dân”.

Câu chuyện đổi thay của Hòa Bình hôm nay chính là thành quả của đường lối đổi mới, mà sâu xa hơn, là minh chứng cho sức mạnh của lòng dân- khi chính quyền thật sự đồng hành, khi từng quyết sách không ở trên giấy mà chạm đến lòng dân.

Năm 2024, xã Hòa Bình vinh dự được công nhận là xã an toàn khu của tỉnh Vĩnh Long- một danh hiệu không chỉ mang ý nghĩa tôn vinh lịch sử, mà còn là sự ghi nhận xứng đáng cho vùng đất từng nuôi chứa, che chở bộ đội.

Trong ký ức của ông Bảy Dựng, ông Ba Mạnh và người dân từng sống, chiến đấu và kiến thiết vùng đất này, đó không chỉ là nơi “cắm chông đánh giặc” mà là “đất nghĩa tình”- nơi mỗi người dân là một chiến sĩ thầm lặng, nơi mỗi căn nhà từng là hậu phương bền bỉ.

Những mùa ngọt về trên vùng đất khó

Từ vùng đất bom đạn, Bưng Sẩm và cả xã Hòa Bình đã từng bước trở thành điểm sáng về kinh tế nông nghiệp, NTM, an ninh- chính trị ổn định, đời sống Nhân dân được nâng lên rõ nét.

Vài năm trở lại đây, cây khóm đã trở thành hướng đi mới của nhiều hộ dân nơi đây, khi chuyển từ trồng lúa sang trồng màu- mà vẫn giữ lại hồn đất, nước, và phương thức canh tác an toàn.

Ông Xuân Vũ (ấp Hiệp Lợi, xã Hòa Bình) chia sẻ: “Khóm trồng trên vùng đất lâu năm như Bưng Sẩm có độ ngọt và cho năng suất cao hơn. Canh tác theo hướng hữu cơ, chúng tôi hạn chế dùng phân hóa học, giúp giữ chất lượng đất”.

Vùng đất Bưng Sẩm- một thời gian nan, mang cái tên mộc mạc gắn liền ký ức kháng chiến- nay đã khoác lên mình sức sống mới.

Làng khóm rộn ràng tiếng cười, nô nức xe chở hàng ra vào. Những trái khóm ngọt lành không chỉ giúp kinh tế bà con khấm khá hơn từng ngày, mà còn minh chứng cho một vùng quê biết hồi sinh từ đất khó.

HTX Nông sản Bưng Sẩm (ấp Hiệp Lợi) được thành lập, như một bước chuyển mình quan trọng trong tổ chức lại sản xuất nông nghiệp địa phương. Tham gia HTX, người dân được hỗ trợ giống, kỹ thuật và bao tiêu đầu ra.

Trong câu chuyện với chúng tôi, chị Trần Thị Phương Du (ấp Hiệp Lợi) không giấu được niềm vui khi nhắc đến những luống khóm của mình.

Có trên 30 công đất trồng khóm theo hướng dẫn của HTX, thu về nhiều lứa khóm ngọt ngào. “Sản lượng khóm tăng dần qua từng đợt, lợi nhuận gần 50 triệu đồng/vụ (khoảng 3-4 tháng). Cứ mỗi lần hết đợt là lái đã tới tận ruộng, chọn hom khóm tốt để đặt cọc tiếp”- chị Phương Du phấn khởi khoe.

Theo UBND xã Hòa Bình, việc chuyển đổi từ đất lúa kém hiệu quả sang trồng khóm đã mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt. Với diện tích khóm hơn 47ha, năng suất trung bình đạt 45 tấn/ha, giá bán ổn định 7.000 đ/kg, lợi nhuận khoảng 154 triệu đồng/ha/vụ.

Mô hình trồng khóm tại HTX không chỉ giúp người dân có đầu ra ổn định, tiếp cận kỹ thuật canh tác hữu cơ mà còn tạo công ăn việc làm tại chỗ, đặc biệt cho lao động nữ.

Việc thay đổi tư duy sản xuất- từ “gian nan bám lúa” sang “kiên trì giữ khóm”, đã mở ra một hướng đi mới, hiệu quả và bền vững cho vùng đất Bưng Sẩm tươi sáng hôm nay.

×