Cách đây gần 02 thập kỷ, trong chuyến công tác lên cao nguyên Mộc Châu (Sơn La), chúng tôi có may mắn được gặp anh Thịnh, Giám đốc HTX dịch vụ phát triển nông nghiệp 19/5 Mộc Châu (huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La). Khi đó việc sản xuất của HTX đang ngổn ngang với bao mối lo lắng. Từ quả mận, cân rau sạch… tiêu thụ gặp rất nhiều khó khăn.

Trồng mận hậu ra quả bình dân mà nên nghiệp lớn

Đầu ra bấp bênh bởi thị trường khi đó chưa thật sự đánh giá đúng tiềm năng của quả mận hậu.

Cũng chính vì vậy, anh Thịnh và HTX mạnh dạn đầu tư công nghệ "biến" quả mận hậu thành thứ đặc sản độc đáo như: Rượu mận Mộc Châu, mận sấy dẻo… Câu chuyện về quả mận hậu được đổi vận cũng đầy gian nan và rất nhiều lý thú.

HTX dịch vụ phát triển Nông nghiệp 19/5 được thành lập từ năm 2000 tại thị trấn nông trường Mộc Châu, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La.

Trải qua nhiều bước thăng trầm, đến nay, HTX của anh Thịnh đã thành công nên có quá nhiều việc để làm: Nơi sản xuất công nghệ cao, nơi trồng rau hữu cơ, nơi đón khách du lịch…

Trong số các khu sản xuất rộng lớn của HTX, tôi để ý đến cái xưởng có cột hơi nước, nằm cạnh quốc lộ 6, ngày đêm bốc hơi nghi ngút. Đó là xưởng sản xuất rượu mận. Đây là tâm huyết cả đời của anh Thịnh.

Đầu những năm 2000, cây mận hậu là cây "mũi nhọn" trên cao nguyên Mộc Châu.

Cây mận phát triển tốt, cho sản lượng lớn, nhưng khi đó việc tiêu thụ gặp nhiều khó khăn.

Anh Thịnh cảm thấy xót xa, giá mận hậu khi đó rẻ như cho, thậm chí nhiều bà con để rụng gốc mà không hái.

Đầu ra cho cây mận đã làm anh đau đầu nhiều vụ liền. Trái mận hậu chín và cho thu hoạch trong vòng 1 tháng. Nếu cứ tiếp tục bán mận tươi, người trồng sẽ còn gặp nhiều khó khăn.

Anh Thịnh nghĩ đến việc chế biến, bằng việc lên men quả mận rồi nấu rượu. Biết bao mẻ rượu thất bại, anh vẫn không nản chí.

Sau 2 năm làm đi làm lại, anh cũng cho ra đời được mẻ rượu mận thành công. Tuy nhiên, do công nghệ nấu rượu còn lạc hậu, nên rượu mận anh nấu ra chưa được thị trường đón nhận.

Xây dựng thành công thương hiệu nông sản từ mận hậu

Đầu năm 2003, khi vụ thu hoạch mận sắp đến gần, có một chuyên gia về nông nghiệp của Pháp sang cao nguyên Mộc Châu làm việc ở Nhà máy sữa HTX dịch vụ phát triển nông nghiệp 19/5 Mộc Châu.

Ông này tình cờ đến thăm HTX. Nghe câu chuyện tâm huyết của anh Thịnh về việc muốn biến sản vật (quả mận hậu) trên cao nguyên này thành đặc sản để tiêu thụ, giúp cho bà con nông dân nơi đây tăng thu nhập và xóa đói giảm nghèo, ông rất lấy làm khâm phục.

Vị chuyên gia này đã giới thiệu anh Thịnh với Tổ chức Asodia, vùng Midi – pyrene, miền Nam nước Pháp để hỗ trợ trong việc mua thiết bị chuyên chưng cất rượu hoa quả của Pháp và đưa chuyên gia sang giúp về kỹ thuật chế biến.

Cũng ngay trong năm đó, một tin vui nữa cũng đến với anh Thịnh, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Sơn La giao cho HTX của anh Thịnh thực hiện Dự án khoa học công nghệ sản xuất rượu mận.

Hai niềm vui đến cùng lúc đã giúp anh Thịnh từng bước khắc phục những hạn chế trước đây trong việc sản xuất rượu mận.

Mẻ rượu năm đó đã thành công. Rượu mận được chưng cất bằng công nghệ truyền thống của vùng Midi – pyrene, rượu mận có màu đỏ sẫm đẹp mắt, vị ngọt dịu pha chút chua nhẹ và hương thơm nồng nàn và có hương vị đặc trưng riêng vùng cao nguyên Mộc Châu.

Rượu mận – Hương vị đậm đà từ cao nguyên Mộc Châu (Sơn La). Ảnh: HTX 19/5.

Chưng cất rượu mận thành công, sản phẩm lại được thị trường đón nhận, anh Thịnh đã góp phần không nhỏ tiêu thụ số lượng lớn mận hậu ở Mộc Châu.

Không dừng lại ở đó, HTX đã đầu tư thiết bị, công nghệ chế biến ra các sản phẩm có thương hiệu, như: Rượu mận, mứt mận, mận sấy dẻo,... Bình quân hàng năm, HTX thu mua khoảng 400 tấn mận hậu cho nông dân.

Những nỗ lực của anh Thịnh đã từng bước đánh thức được tiềm năng của cây mận hậu trên cao nguyên Mộc Châu.

Hiện tại, HTX sở hữu 4 sản phẩm OCOP cấp tỉnh từ quả mận hậu, trong đó có 3 sản phẩm đạt tiêu chuẩn 4 sao, gồm: mận sấy mật ong, mận sấy gừng, mận sấy thảo dược và 1 sản phẩm đạt 3 sao là rượu mận.

×