Thay vì nhượng bộ, ngay sáng 8/4, Bộ Thương mại Trung Quốc đã tuyên bố sẽ "chiến đấu đến cùng" trong cuộc chiến thuế quan với Mỹ.

Bình luận về vấn đề này, ông Đỗ Cao Bảo - Thành viên HĐQT Tập đoàn FPT đặt câu hỏi: Điều gì xảy ra khi Mỹ đánh thuế 104% lên các hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc?

Sức mạnh sản xuất của Trung Quốc

Ông Đỗ Cao Bảo cho rằng, chính sách thuế đối ứng của Tổng thống Trump vừa ban hành chính là một trong những bước đi đầu tiên của chiến lược giành lấy vị trí số 1 thế giới về sản xuất đã bị mất vào tay Trung Quốc từ 15 năm qua.

Mỹ đã từng là "nhà lãnh đạo" không thể tranh cãi trong lĩnh vực sản xuất thế giới. Năm 2000, Mỹ chiếm đến 25% tổng sản lượng sản xuất toàn cầu, còn Trung Quốc chỉ chiếm có 6%, thế nhưng đến năm 2024, Trung Quốc đã tăng lên 31,6% (5.000 tỷ USD), Mỹ tụt xuống 15,9% thị phần (2.500 tỷ USD).

Mỹ muốn giành lấy vị trí số 1 thế giới về sản xuất đã bị mất vào tay Trung Quốc từ 15 năm qua.

Chưa hết, một báo cáo mới nhất đã đưa ra cảnh báo rằng đến năm 2030, thị phần sản xuất của Trung Quốc sẽ chiếm 45%, còn Mỹ giảm xuống còn 11% (hiện tại lĩnh vực sản xuất của Mỹ chỉ đóng góp 10% vào GDP, trái ngược với con số 30% của Trung Quốc).

Vào trung tuần tháng 10/2023, CEO Apple Tim Cook khi đến Chiết Giang, Trung Quốc đã khẳng định rằng “hơn 95% sản phẩm của Apple đang được sản xuất và lắp ráp tại Trung Quốc, trong đó hơn 95% iPhone, AirPods, Macbook và iPad đang được sản xuất tại Trung Quốc”.

Trong khi đó Apple không hề có nhà máy nào tại Mỹ, chỉ có duy nhất một cơ sở sản xuất Mac Pro tại Texas. Sau nhiều nỗ lực chuyển sản xuất ra khỏi Trung Quốc của Apple theo khuyến nghị của chính quyền Mỹ (Apple đã chuyển một số nhà máy sang Việt Nam và Ấn Độ), đến tháng 4/2024, theo ước tính của Evercore ISI, thì Trung Quốc vẫn chiếm 80% năng lực sản xuất của Apple.

Hiện tại, Trung Quốc đã qua giai đoạn sản xuất gia công cho các hãng phương Tây, họ không những đã mua lại nhiều hãng công nghệ Mỹ như Lenovo (mua IBM Think Pad), Lexmark, Smithfield Foods, Ingram Micro, Motorola Mobility (sáp nhập vào Lenovo), Haier (mua lại GE thiết bị), mà họ còn xây dựng các thương hiệu/sản phẩm có danh tiếng toàn cầu như Huawei, Xiaomi, Oppo, Vivo, TikTok, Alibaba, Tencent, Baidu, JD, Temu, BYD (ô tô), Shein (thời trang). Gần đây nhất là Deepseek môt hệ AI tổng quát gây chấn động toàn cầu, làm lung lay cả thị trường chứng khoán Mỹ.

Sản xuất là xương sống của nền kinh tế, là động lực quan trọng của tăng trưởng và đổi mới, tạo ra nhiều việc làm, thúc đẩy tiến bộ công nghệ, đóng vai trò quan trọng trong an ninh quốc gia và năng lực cạnh tranh toàn cầu, khi nhận thấy rằng Mỹ đang mất dần sức mạnh trong sản xuất, tháng 2/2025, Ủy ban Đánh giá Kinh tế và An ninh Trung Quốc của Hoa Kỳ đã tổ chức phiên điều trần đầu tiên và họ đã được nghe một báo cáo "Tương lai của Công nghiệp hóa", trong đó có cảnh báo “mọi con đường đều hướng về phía Đông”, “phương Tây đang suy tàn và châu Á, do Trung Quốc dẫn đầu, đang trỗi dậy”.

Kết quả là người Mỹ đã nhận ra rằng “cần hạn chế xuất khẩu các công nghệ tiên tiến sang Trung Quốc”, “sức mạnh lớn nhất của nước Mỹ là công nghệ và thị trường lớn nhất thế giới, nhất định không được làm mất đi sức mạnh đó, nhất định phải hành động nhanh chóng và quyết liệt”.

Apple không thể đứng yên ngồi chờ

Khi Mỹ đánh thuế 104% lên các hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, Apple không thể đứng yên ngồi chờ.

Chúng ta hãy thử quan sát từ chiếc điện thoại iPhone của Apple, cụ thể là chiếc iPhone Pro Max 1T. Các chuyên gia dự báo, nếu thuế nhập khẩu là 54% thì có thể giá iPhone Pro Max 1T sẽ tăng từ 1.599 USD lên hơn 2.200 USD. Còn khi thuế nhập khẩu lên 104% thì giá có thể tăng lên hơn 3.200 USD.

Vậy là người tiêu dùng Mỹ sẽ phải mua chiếc iPhone của Apple, một hãng Mỹ 100% với giá đắt hơn 2 lần? Vậy Apple sẽ làm những gì?

Theo ông Đỗ Cao Bảo, việc đầu tiên là Apple sẽ tăng cường sản xuất iPhone ở Ấn Độ (Ấn Độ chỉ bị áp mức thuế trần 26%), ít nhất là đủ số lượng cung cấp cho thị trường Mỹ. Tất nhiên, các nhà máy Apple ở Trung Quốc vẫn tiếp tục sản xuất iPhone cho các thị trường ngoài Mỹ (Châu Âu, Châu Á, Canada, Nam Mỹ, Australia, New Zealand).

Tuy nhiên vị Thành viên HĐQT Tập đoàn FPT cho rằng, việc nâng năng lực sản xuất iPhone ở Ấn Độ cũng không dễ và không thể làm nhanh, dự kiến là trong năm 2025, các nhà máy ở Ấn Độ chỉ có thể đáp ứng được 50% nhu cầu iPhone của thị trường Mỹ (hiện tại có đến 90% iPhone vẫn được sản xuất ở Trung Quốc). Vì vậy giá iPhone ở Mỹ vẫn sẽ tăng, nếu Apple không trợ giá.

Apple sẽ phải tính toán sớm trong việc sản xuất iPhone và các sản phẩm của mình.

Một cách nữa là Apple thuyết phục Tổng thống Trump miễn trừ thuế đối ứng cho riêng các thiết bị của Apple nhập khẩu từ Trung Quốc. Chính CEO Tim Cook đã thành công trong việc xin các thiết bị của Apple được miễn thuế nhập khẩu từ Trung Quốc trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump, nhưng khả năng rất khó thuyết phục được ông Trump trong nhiệm kỳ này.

Biện pháp thứ ba là Apple đưa nhà máy sản xuất iPhone trở về Mỹ để hưởng mức thuế bằng không, đây là điều mà ông Trump mong muốn nhất. Nhưng khả năng này rất thấp bởi ở Mỹ thiếu nguồn lực thích ứng cho việc sản xuất iPhone và chi phí sản xuất ở Mỹ rất lớn, dẫn đến giá thành iPhone sản xuất ở Mỹ còn cao hơn cả giá thành iPhone nhập khẩu từ Trung Quốc (các chuyên gia tính toán giá iPhone 16 Pro Max 1T sản xuất ở Mỹ có thể lên đến 3.600 USD).

Các chuyên gia cũng dự đoán trước mắt Apple không có kế hoạch thay đổi lớn chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu của mình vì tình hình thuế quan còn nhiều biến động và chưa có điều gì là chắc chắn. Vì vậy tất cả vẫn phải chờ các diễn biến tiếp theo.

×