Bình luận
0
Nhận xét về danh tướng Nguyễn Hữu Dật, sách “Địa chí huyện Hà Trung” dẫn theo “Đại Nam thực lục tiền biên” đã viết: “Hữu Dật là người sáng suốt, có tài thao lược, đầu do tư cách văn chức được dùng làm giám chiến chức danh vốn đã rõ ràng, đến khi làm tướng thì nhiều lần dựng bày mưu lớn, đương thời lấy làm ỷ trọng, từng ví với Khổng Minh, Bá Ôn. Sau khi chết, dân Quảng Bình nhớ tiếc, gọi là Bồ tát, lập đền thờ ở Thạch Xá”.
Danh tướng Nguyễn Hữu Dật quê ở Gia Miêu, là dòng dõi của công thần nhà Lê Sơ Nguyễn Công Duẩn (Duẫn).
Danh tướng Nguyễn Hữu Dật quê đất quý hương Gia Miêu xã Hà Long (Hà Trung). Nếu như cha ông - Nguyễn Triều Văn là một trong những người đầu tiên rời Thăng Long theo chúa Nguyễn Hoàng vào đất Thuận Hóa, thì Nguyễn Hữu Dật lại là bậc đại công thần có công phò tá nhiều đời chúa Nguyễn; giúp chúa Nguyễn giữ vững “Đàng Trong”, đánh lui nhiều cuộc “Nam tiến” của quân Lê - Trịnh trong cuộc nội chiến Nam - Bắc triều.
Theo sử liệu, Nguyễn Hữu Dật sinh năm 1603, từ nhỏ đã giỏi văn thơ, chữ nghĩa hơn người, lại được cha nghiêm khắc dạy dỗ, rèn luyện trận mạc nên lớn lên ông được Chúa Sãi - Nguyễn Phúc Nguyên yêu quý, coi trọng, cho làm văn chức dưới trướng. Ông lớn lên khi cuộc nội chiến Nam - Bắc triều bước vào giai đoạn căng thẳng.
Năm 1627, triều đình Lê - Trịnh “mượn cớ” đi xem xét đời sống người dân đã dẫn quân vào đất Thuận - Quảng. Trước tình thế đó, chúa Nguyễn buộc phải sai quân đi chống cự và chàng trai trẻ Nguyễn Hữu Dật được tin tưởng giao làm “giám chiến” (được hiểu là giám sát chiến trường). Do quân Lê - Trịnh tiến vào “Đàng Trong” với thế chủ động nên khí thế quân sĩ rất mạnh, quân Nguyễn liệu đánh không lợi. Bởi vậy, Nguyễn Hữu Dật đã sai quân phản gián tung tin ngoài Thăng Long một số kẻ đang âm mưu nổi loạn. Tin đồn đến tai chúa Trịnh Tráng khiến ông e ngại và quyết định rút quân về Bắc. Ở trận này, quân Nguyễn không tốn sức mà vẫn bảo toàn được binh lực, tránh việc đổ máu không có lợi. Và Nguyễn Hữu Dật cũng từ đó mà được chúa Nguyễn thêm quý trọng.
Năm Tân Mùi (1631), sau khi đắp xong lũy Trường Dục, chúa Nguyễn lại sai Đào Duy Từ cùng Nguyễn Hữu Dật đắp thêm lũy Nhật Lệ kéo dài từ cửa biển Nhật Lệ đến núi Đâu Mâu. Với tài năng chỉ đạo của hai ông, lũy Nhật Lệ vững chắc và hiểm yếu đã được đắp thành công. Đến cuối năm Quý Dậu (1633) chúa Trịnh Tráng lại dẫn quân tiến thẳng tới cửa biển Nhật Lệ. Trong trận đối đầu này, Nguyễn Hữu Dật được chúa Nguyễn cử làm đốc chiến. Không chỉ cho quân đóng cọc ở cửa biển, Nguyễn Hữu Dật còn đắp thêm lũy Trường Sa bảo vệ lũy chính khiến quân Lê - Trịnh sau nhiều ngày giao chiến cũng không thể phá nổi thành lũy của quân Nguyễn, đành phải rút quân về, chỉ để lại tướng Nguyễn Khắc Liệt ở lại giữ châu Bắc Bố Chính (tức phía Bắc tỉnh Quảng Bình, lấy sông Gianh làm giới hạn). Lúc này, Nguyễn Hữu Dật lại dùng kế phản gián tung tin khiến chúa Trịnh Tráng ngoài Bắc nghi kỵ bề tôi, liền cho người bắt giải Nguyễn Khắc Liệt về kinh đô. Quân Nguyễn nhân cơ hội này chiếm luôn Bắc Bố Chính.
Theo sách “Địa chí huyện Hà Trung”, về sau chúa Trịnh Tráng viết thư yêu cầu quân Nguyễn ở Đàng Trong trả lại Bắc Bố Chính. Khi được chúa Nguyễn hỏi về việc nên giữ hay trả lại, Nguyễn Hữu Dật đã nói: “Châu Bắc Bố Chính nước xiết, sông sâu, đò giang cách trở, lấy dễ, giữ khó. Vả chăng, đó là phần đất của Bắc triều, nên giao trả lại. Họ Trịnh chắc chắn phải sợ và phục. Sợ vì nó như món đồ vật trong túi, chúa thượng muốn lấy lúc nào cũng được; phục vì chúa thượng là bậc anh hào, trọng tình nghĩa, một lòng trung với nhà Lê”. Cho rằng Nguyễn Hữu Dật nói phải, chúa Nguyễn đã đem Bắc Bố Chính trả lại cho “Đàng Ngoài”.
Năm Mậu Tý (1648), tướng Trịnh Đào vâng lệnh vua Lê - chúa Trịnh thống lĩnh quân thủy bộ kéo vào cửa biển Nhật Lệ. Với thế và lực mạnh, quân đội “Đàng Ngoài” tiến sát lũy Trường Dục khiến trấn thủ Nam Bố Chính lúc bấy giờ phải liều mình cố giữ. Trước tình thế nguy cấp ấy, chúa Nguyễn Phúc Lan sai Phúc Tần làm Tiết chế các dinh; Phúc Lộc, Tống Hữu Đại và giám chiến Hữu Dật lĩnh bộ binh; Tham tướng Nguyễn Triều Văn (tức cha Nguyễn Hữu Dật) lĩnh thủy binh. Bản thân chúa Nguyễn Phúc Lan cũng lãnh đại binh tiếp ứng. Tương truyền, trước khi bước vào trận giao chiến, giám chiến Nguyễn Hữu Dật đã nói: “Phương Nam có một đám mây đỏ hình cái lọng che, ánh sáng rực rỡ, phương Bắc có một đám mây trắng lớn, tản mát như tuyết đang tan, điều này cho thấy quân ta sẽ đại thắng, quân Trịnh thua to”. Rồi ông lại nói thêm: “Quân Trịnh cậy nhiều nhưng không biết rõ địa hình phải men theo đường núi mà đi. Nay ta chọn đội quân khỏe mạnh, dũng cảm làm xung kích, chặn đánh bọn chúng, nhất định thắng” (theo sách “Địa chí huyện Hà Trung”).
Nghe theo kế của giám chiến Nguyễn Hữu Dật, quân Nguyễn chỉnh đốn đội ngũ, chia đường nghênh chiến quân Trịnh, đồng thời cho quân thiện chiến chặn giữ phía núi không cho đánh sâu vào trong lũy. Không vượt được lũy Trường Dục, quân đội “Đàng Ngoài” từ thế chủ động chắc thắng rơi vào bị động, cuối cùng thua to. Thắng lợi năm Mậu Tý 1648 có công lớn của cha con Nguyễn Hữu Dật. Vì thế, sau khi mở tiệc ăn mừng, giám chiến Nguyễn Hữu Dật được chúa Nguyễn thăng tước Chiêu Vũ hầu.
Cuộc đời Nguyễn Hữu Dật tài năng, trí dũng hơn người, vinh hiển không ít. Trên con đường binh nghiệp, dẫu dốc sức cho sự nghiệp nhà Nguyễn ở Đàng Trong song cũng không ít lần tránh khỏi những oan khiên, nguy hiểm. Ông từng bị chúa Nguyễn giam vào ngục tối vì nghi ngờ có mưu đồ đầu hàng quân Trịnh. Về sau, với sự thông minh tuyệt đỉnh, ông đã tự minh oan cho chính mình, được chúa Nguyễn phục chức; hay như năm Canh Tý (1660) quân Trịnh chia 3 đạo quân tiến sang Nam sông Lam đánh lớn. Quân Nguyễn bị quân Lê - Trịnh đại phá khiến tướng sĩ mất hết nhuệ khí chiến đấu. Tướng Nguyễn Hữu Tiến quyết định rút quân về Nam Bố Chính. Tuy nhiên vì hiềm khích riêng nên ông không bàn với Nguyễn Hữu Dật. Đến khi Nguyễn Hữu Dật phát hiện ra thì đã bị quân Trịnh bao vây, rơi vào thế hiểm nguy ngàn cân treo sợi tóc. Nhanh trí học theo binh pháp người xưa, Nguyễn Hữu Dật một mặt cho người giả vờ bày trò đàn ca sáo nhị vui vẻ khiến quân “Đàng Ngoài” lo sợ có mai phục nên e ngại không dám tiến vào, mặt khác cho quân sĩ bí mật nhanh chóng rút lui, vì thế mới bảo toàn được tính mạng và lực lượng.
Năm Giáp Thìn (1664) Chưởng dinh Tiết chế đạo Lưu Đồn Nguyễn Hữu Tiến ốm nặng, xin về quê dưỡng bệnh, tướng Nguyễn Hữu Dật được chúa Nguyễn tin tưởng giao giữ trọng trách thay thế. Không chỉ thống lĩnh quân sĩ, ông nhiều lần vạch kế hiến mưu cho chúa Nguyễn đánh đâu được đó, ngăn cản thành công nhiều cuộc tiến công của quân Lê - Trịnh, giúp các chúa Nguyễn giữ vững đất “Đàng Trong”.
Dành trọn cuộc đời cống hiến sự nghiệp mở cõi về phương Nam của các đời chúa Nguyễn, năm Tân Dậu (1681) Chưởng dinh Tiết chế đạo Lưu Đồn Chiêu Vũ hầu Nguyễn Hữu Dật qua đời ở tuổi 78. Ông được chúa Nguyễn truy tặng chức Tán trị Tỵ (Tĩnh) nạn công thần Đặc tiến Phụ quốc Thượng tướng quân Tả quân đô đốc phủ Chưởng Phủ sự, tước Chiêu Quận công. Đến thời vua Gia Long, Chiêu Quận công Nguyễn Hữu Dật được thờ phụng ở Thái miếu; đến thời vua Minh Mệnh, ông lại được phong Tĩnh Quốc công, vinh hiển cũng được xem như tột đỉnh.
Về Gia Miêu, ghé thăm di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia nhà thờ Nguyễn Hữu, ông Nguyễn Hữu Thoại - Chủ tịch Hội đồng dòng tộc Nguyễn Công Duẩn ở Gia Miêu (Hà Trung) cho biết: “Tiền nhân Nguyễn Hữu Dật là cháu đời thứ 7 của công thần nhà Lê Sơ Nguyễn Công Duẩn. Chiêu Quận công Nguyễn Hữu Dật với tài năng xuất chúng được ngợi ca là “trí tướng” hiếm có, đến nay ông vẫn được sử sách lưu danh, hậu thế tự hào”.
(Bài viết có tham khảo và sử dụng một số nội dung trong sách “Địa chí huyện Hà Trung”).
Hậu Tấn Cao Tổ Thạch Kính Đường là hoàng đế mang vết nhơ "cõng rắn cắn gà nhà”, thậm chí bị coi là hoàng đế bán nước nhục nhã nhất trong lịch sử Trung Hoa, khi nhượng 16 châu cho người Khiết Đan ở phương bắc.
V.League 2025/2026 đang trong giai đoạn chuẩn bị cuối cùng, tuy nhiên đến nay CLB Quảng Nam vẫn chưa có văn bản xác nhận chính thức việc tiếp tục góp mặt ở mùa giải mới.
Chia sẻ
Chủ tịch Ủy ban T.Ư Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến đã đến thăm Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản, làm việc với cán bộ ngoại giao cùng đại diện cộng đồng Việt Nam tại Nhật Bản.
Chia sẻ
"Hoa Lư mùa lễ hội" ghi lại những khoảnh khắc rực rỡ và trang nghiêm của vùng đất Cố đô trong mùa lễ hội truyền thống. Những đoàn rước kiệu uy nghi, nhịp trống hội vang vọng, múa rồng sôi động, cờ hoa rợp sắc... làm sống dậy khí thế đất kinh kỳ.
Chia sẻ
Nhưng điện thoại anh luôn sạch bóng, lịch trình rõ ràng như sách giáo khoa.
Chia sẻ
Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu, lực lượng An ninh chính trị nội bộ cần kịp thời phát hiện những biểu hiện “lợi ích nhóm,” trục lợi, tác động thể chế, chính sách trong quá trình đẩy mạnh xây dựng, hoàn thiện pháp luật.
Chia sẻ
Hàng loạt cửa hàng tiện ích gắn thương hiệu Winmart, Winmart+/Win xuất hiện ở các tỉnh lẻ, khu dân cư nông thôn cho thấy, Wincommerce (thuộc Tập đoàn Masan) đang dẫn đầu xu hướng hiện đại hoá thị trường nông thôn, thể hiện chiến lược "phủ sóng" ấn tượng, giúp WCM khai phá thị trường trị giá hàng chục tỷ USD.
Chia sẻ
Tàu ngầm Yasen-M được trang bị tên lửa siêu thanh Zircon có thể gây ra nguy cơ đe dọa nghiêm trọng cho hạm đội đối phương, Tạp chí Military Watch đưa tin sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin ra lệnh sản xuất hàng loạt tàu ngầm tuần dương.
Chia sẻ
Liên quan đến vụ dùng điếu cày đánh người xảy ra ở phường Liên Hòa, Quảng Ninh, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Quảng Ninh đã ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự về tội "Cố ý gây thương tích".
Chia sẻ
UBND tỉnh Đồng Nai vừa ban hành Quyết định số 457/QĐ-UBND về việc thành lập Ban chỉ đạo về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và triển khai Đề án 06 tỉnh Đồng Nai. Theo quyết định này, Ban Chỉ đạo do Chủ tịch UBND tỉnh Võ Tấn Đức làm Trưởng ban; Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Trường Sơn làm Phó Trưởng ban thường trực.
Chia sẻ
Trung tướng Đinh Văn Nơi, Cục trưởng Cục An ninh chính trị nội bộ đã báo cáo báo cáo với Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn công tác về tình hình, kết quả công tác đảm bảo an ninh chính trị nội bộ thời gian qua, phương hướng, nhiệm vụ thời gian tới.
Chia sẻ
PGS.TS Nguyễn Quang Tuyến cho rằng cần nâng cao vai trò lãnh đạo địa phương, thúc đẩy xóa nhà tạm, nhà dột nát. Gắn trách nhiệm người đứng đầu, đảm bảo an sinh xã hội, cải thiện đời sống dân cư.
Chia sẻ
Đỗ Chung Nguyên vừa gia nhập CLB Ninh Bình để mở ra cơ hội khoác áo U23 Việt Nam cũng như ĐT Việt Nam nếu anh thi đấu tốt và nhận được sự quan tâm của HLV Kim Sang-sik.
Chia sẻ
Ông Nguyễn Tiến Huấn, cựu chiến binh, nông dân ở thôn Khe Cò, xã Sơn Tiến, tỉnh Hà Tĩnh (trước đây, Sơn Tiến là một xã của huyện Hương Sơn cũ) đã làm giàu từ mô hình nuôi gà thả vườn, nuôi lợn, trồng cây ăn quả...
Chia sẻ
Ngày 28/7, HĐND TP.HCM đã thông qua Tờ trình của UBND TP.HCM, về việc hỗ trợ đối với lực lượng cộng tác viên Đội quản lý trật tự đô thị và người ký hợp trong chỉ tiêu biên chế của Hội Chữ thập đỏ cấp huyện (cũ) nghỉ việc, do thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
Chia sẻ
Cử tri đề nghị Bộ GDĐT có bộ sách giáo khoa chung áp dụng cho học sinh trên cả nước cho phù hợp với điều kiện thực tế xã hội hiện nay.
Chia sẻ
Suốt 8 năm qua, ông Nguyễn Văn Phân ở ấp 8, xã Vĩnh Viễn, TP Cần Thơ sau sáp nhập tỉnh (trước sáp nhập tỉnh, Vĩnh Viễn là 1 xã của huyện Long Mỹ, tỉnh Hậu Giang cũ) mạnh dạn thử nghiệm trồng dừa sáp trên vùng đất phèn. Kết quả bước đầu cho thấy cây dừa sáp trên đất phèn có thể mang lại hiệu quả kinh tế và nhân rộng tại địa phương.
Chia sẻ
Chúng tôi đi giữa những khu chợ bỏ hoang, được đầu tư bằng ngân sách nhà nước từ vài tỉ đến hàng chục tỉ đồng để “sờ” được sự lãng phí. Những công trình được ví như "ung nhọt" lãng phí cần điều trị gấp.
Chia sẻ
Ngành y tế Nghệ An đã vận chuyển các trang thiết bị thiết yếu và thuốc men, tăng cường bác sĩ, lập trạm y tế dã chiến ở vùng tâm lũ, thăm khám bệnh cho người dân xã Mỹ Lý.
Chia sẻ
Tính đến thời điểm ngày 28/7, hơn 100 trường trên cả nước đã công bố công thức quy đổi điểm tương đương giữa các phương thức xét tuyển. Trong số này, nhiều trường đã thông báo công cụ quy đổi điểm 2025 để thí sinh tiện theo dõi.
Chia sẻ
Gần nửa thế kỷ trôi qua, một cánh tay người từng bị tự chặt vẫn bất hoại. Câu chuyện kỳ lạ ấy gắn với sư Kiệm – vị chân tu đất Hà Tĩnh, người từng âm thầm hiến thân vì đạo. Cánh tay bất hoại ấy, là chứng tích của lòng tin tuyệt đối hay một truyền thuyết huyền bí chưa lời giải?
Chia sẻ
Sáng 28/7, tại Đại học Cần Thơ (phường Ninh Kiều, TP Cần Thơ), UBND TP Cần Thơ tổ chức Ngày hội Toàn dân bảo vệ An ninh Tổ quốc (TDBV ANTQ).
Chia sẻ
Một căn nhà trên địa bàn phường Long Bình, TP.HCM bất ngờ bốc cháy khiến 2 người tử vong, hiện cảnh sát đang phong tỏa để điều tra, làm rõ nguyên nhân.
Chia sẻ
Việc áp dụng "bách phân vị" trong tuyển sinh đại học năm nay đã gây ra không ít lúng túng cho các trường, thí sinh và phụ huynh. Vấn đề đặt ra là liệu phương pháp này có thực sự phù hợp với thực tiễn tuyển sinh của Việt Nam?
Chia sẻ
Cả ở góc độ xây dựng lối đá đến chỉ đạo trận đấu, HLV Kim Sang-sik đã để lại dấu ấn rõ nét của mình cho bóng đá Việt Nam.
Chia sẻ
Ngôi làng của người Ca Dong ở thôn Nước Vương, xã Sơn Liên (huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi cũ) nằm bên dải Trường Sơn, xưa là vùng đất xa xôi biệt lập, cuộc sống người dân nghèo nàn, lạc hậu. Còn nay, người dân trong làng đã biết ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất và tiêu thu sản phẩm, góp phần nâng cao đời sống và được gọi là “ngôi làng số”.
Chia sẻ
Thời gian thanh toán nguyện vọng đại học 2025 theo từng tỉnh thành mới thế nào, thí sinh có thể theo dõi thông tin sau đây.
Chia sẻ
Đà Nẵng xác định mục tiêu đến năm 2030 trở thành một trong ba trung tâm hàng đầu cả nước về thiết kế vi mạch và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI). Hình thành mạng lưới đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và hệ sinh thái đổi mới sáng tạo trong ngành bán dẫn – AI
Chia sẻ
Chiếc xe máy bị tai nạn nằm giữa đường trên tuyến quốc lộ 1A, lúc sau xe tải chạy đến rồi tông vào chiếc xe máy gặp nạn trước đó và lấn sang phần đường ngược chiều, tiếp tục va chạm với ô tô khiến 1 người chết và 4 người bị thương.
Chia sẻ
Thị trường chứng khoán sáng nay giao dịch sôi động với chỉ số VN-Index tăng hơn 20 điểm lên 1.550 điểm - xác lập mức cao nhất kể từ đầu năm 2022.
Chia sẻ
Nhằm đảm bảo trật tự an toàn giao thông, hạn chế tình trạng ùn tắc và tai nạn trên địa bàn TP.HCM, Phòng Cảnh sát Giao thông (CSGT) TP.HCM vừa phát đi thông báo đề nghị các doanh nghiệp vận tải chú trọng công tác kiểm tra phương tiện trước khi lưu thông qua cầu Phú Mỹ – tuyến đường huyết mạch kết nối các cảng biển và cao tốc Long Thành – Dầu Giây.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Thu Trang 
