Bình luận
0
Cuộc đời, sự nghiệp và những chiến công của ông đã được sử sách ghi chép, nhân dân truyền tụng ngợi ca.
Nguyễn Xí sinh năm 1397, tại làng Thượng Xá, huyện Chân Phúc (nay là xã Khánh Hợp, huyện Nghi Lộc, Nghệ An). Mồ côi cha từ nhỏ, lớn lên trong cảnh nước mất nhà tan nên Nguyễn Xí đã sớm có tinh thần quật cường và lòng căm thù giặc sâu sắc.
Mùa Xuân năm 1418, Lê Lợi (1385 - 1433) phất cờ khởi nghĩa ở núi rừng Lam Sơn (Thanh Hóa) đánh đuổi quân Minh xâm lược. Trong những ngày đầu của cuộc khởi nghĩa, hai anh em ruột Nguyễn Biện, Nguyễn Xí đã có mặt trong hàng ngũ nghĩa quân.
Tháng 10 năm 1424, theo kế sách của tướng Nguyễn Chích (1382 - 1448), nghĩa quân Lam Sơn tiến vào Nghệ An xây dựng căn cứ địa, bởi đây là vùng đất rộng lớn, dân cư đông đúc. Trên đường tiến vào giải phóng Nghệ An, nghĩa quân đã đánh thắng nhiều trận lớn ở Khả Lưu, Bồ Ải, Trà Lân, Đỗ Gia… Trong những trận chiến đó, Nguyễn Xí đều hăng hái tiên phong và lập được nhiều chiến công lớn.
Lập căn cứ địa ở vùng đất Nghệ An, nghĩa quân Lam Sơn được nhân dân giúp đỡ như "hổ mọc thêm cánh", ý chí xông pha đánh đuổi quân xâm lăng cũng được thổi bùng mạnh mẽ làm thay đổi cục diện chiến tranh.
Theo Đại Việt thông sử của tác giả Lê Quý Đôn, chủ soái Lê Lợi giao nhiệm vụ cho Nguyễn Xí nuôi một đàn chó săn hơn 100 con. Sớm chiều chia cơm cho chó ăn, ông đều dùng chuông làm hiệu lệnh. Bầy chó theo sự điều khiển, huấn luyện của ông, vâng lời tiến thoái răm rắp.
Trong bước đường chiến chinh của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, đàn chó của Nguyễn Xí trở thành đội quân đặc biệt. Do được huấn luyện kỹ lưỡng, điều khiển bằng nhạc hiệu nên từ ăn, ngủ, tấn công, chúng đều theo hiệu lệnh. Những lúc nghĩa quân bị vây hãm, hết lương thực, đàn chó đi săn thú, bắt chim về làm thức ăn.
Khi xung trận, Nguyễn Xí điều khiển bầy chó lăn xả vào trận mạc làm quân giặc hoảng sợ, kinh hồn bạt vía. Tên tướng giặc Minh là Mã Kỳ, mỗi khi nghe đến đội khuyển binh của Nguyễn Xí thì hết sức kinh hãi.
Trong giai đoạn cuối năm 1426 đến năm 1427, nghĩa quân Lam Sơn mở các cuộc tổng tấn công giặc trên quy mô lớn, vì vậy, nhiều khi vũ khí không sản xuất kịp để cung cấp, bổ sung cho các cánh quân chủ lực, nhất là hàng vạn mũi tên bọc đồng.
Để có thể bổ sung được loại vũ khí cần thiết này, tướng quân Nguyễn Xí suy nghĩ lao lung và nảy ra kế "mượn tên giặc". Ngài cho buộc vào cổ đàn chó những chiếc đạc ngựa, khi chó chạy sẽ phát ra tiếng kêu như tiếng kỵ mã di chuyển. Ban đêm, ông dẫn quân đến vây trại giặc Minh rồi cho đánh trống reo hò ầm ĩ, hạ lệnh chỉ huy đàn khuyển chạy vòng quanh trại giặc.
Quân Minh nghe tiếng đạc ngựa, lại thấy tiếng trống thúc, quân reo dậy trời rất hốt hoảng tưởng bị tấn công, nhưng không rõ binh lực thế nào trong đêm tối hư hư, thực thực nên không dám ra đánh. Chúng đành dùng cung nỏ từ trong trại bắn ra như mưa. Cứ làm như vậy đến gần sáng, nghĩa quân thu nhặt được hàng vạn mũi tên.
Kế sách của Nguyễn Xí được chủ soái và tướng lĩnh Lam Sơn hết mực khen ngợi, đánh giá không kém gì mưu cao của Khổng Minh dùng người rơm mượn tên trong trận Xích Bích thời Tam Quốc.
Trong 10 năm kháng chiến gian khổ, Nguyễn Xí cùng đàn chó của mình tham gia nhiều trận đánh quan trọng như cuộc vây hãm thành Đông Quan, hạ thành Xương Giang, hay như chiến dịch tiêu diệt và bắt sống gần 10 vạn quân Minh sang tăng viện tại Chi Lăng năm 1427...
Đất nước sạch bóng xâm lăng, năm 1428, Lê Lợi lên ngôi hoàng đế, Nguyễn Xí được xếp vào hàng "khai quốc công thần". Ông được vua phong tước "Huyện hầu", đứng vào bậc thứ 5 trong 9 bậc và sau 14 người trong số 99 người được phong cấp, giữ chức "Long hổ thượng tướng suy trung bảo chính công thần". Đây là giai đoạn mở đầu cho thời kỳ làm quan kéo dài 37 năm của ông.
Hơn 10 năm "nằm gai, nếm mật", bao phen xông pha vào sinh ra tử, Nguyễn Xí luôn được Lê Thái Tổ tin cẩn và sủng ái. Chính vì vậy, sau khi mất (năm 1433), vua để lại di chiếu, giao cho Nguyễn Xí trọng trách "phụ nhiếp triều chính".
Năm 1442, vua Lê Thái Tông băng hà, lúc này Nguyễn Xí đang giữ chức "Tham tri chính sự, kiêm tri từ tụng". Ông cùng các quan đại thần tôn Lê Băng Cơ lên ngôi khi tròn 2 tuổi (tức vua Lê Nhân Tông).
Tháng 6 năm 1445, giặc Chiêm Thành xâm phạm bờ cõi nước ta, Nguyễn Xí lúc này đang làm "Nhập nội đô đốc" đã cùng tướng quân Lê Khôi và Nguyễn Chích đem quân đi chinh phạt.
Thế mạnh như chẻ tre, quân nhà Lê thừa thắng đuổi giặc đến tận kinh đô Đồ Bàn (tỉnh Bình Định) bắt được chúa Chiêm là Bí Cai. Từ đó, nhân dân vùng biên giới phía Nam của Đại Việt được sống trong hòa bình.
Năm 1459, Lạng Sơn Vương Lê Nghi Dân cùng với đồng bọn là Phạm Đồn, Phạm Ban sát hại Lê Nhân Tông và Tuyên từ Hoàng thái hậu để tiếm ngôi. Tháng 6 năm 1460, Nguyễn Xí cùng với các quan văn, võ đại thần phế truất Lê Nghi Dân xuống làm Lệ Đức hầu, đón Lê Tư Thành về tôn phù lên làm hoàng đế (vua Lê Thánh Tông) - một vị minh quân và để lại nhiều dấu ấn sâu sắc trong lịch sử dân tộc Việt Nam.
Sau khi lên ngôi, vua Lê Thánh Tông đã thăng cho ông làm các chức "Khai phủ nghi đồng tam ty, Nhập nội Kiểm hiệu, Thái phó Bình chương quân quốc trọng sự, Á hầu phụ chính, Quỳ Quận công".
Với tấm lòng trung quân ái quốc, Nguyễn Xí đã phục vụ dưới trướng 4 vị hoàng đế triều nhà Lê: Vua Lê Thái Tổ (năm 1428 - 1433); Lê Thái Tông (năm 1434 - 1442); Lê Nhân Tông (năm 1443 - 1459) và Lê Thánh Tông (năm 1460 - 1497), đóng góp nhiều công lao to lớn đối với quốc gia.
Khi nhà Hậu Lê được thành lập, trước yêu cầu khôi phục nền kinh tế sau một thời gian dài chiến tranh liên miên, nhà vua đã nhanh chóng thực hiện chính sách khuyến khích các công thần khai quốc cùng nhân dân đi khai khẩn đất hoang, lập làng mạc.
Vào đầu thế kỷ XV, thị xã Cửa Lò (Nghệ An) ngày nay là vùng đất đai hoang vu, nhiều đầm phá ven biển, dân cư thưa thớt. Nguyễn Xí và các con cháu của ông đã tích cực chiêu dân khai phá đất hoang, lập thành xóm làng, phát triển kinh tế.
Trong số 16 người con trai của Nguyễn Xí thì có Nguyễn Sư Hồi, Nguyễn Kế Sài, Nguyễn Trọng Đạt, Nguyễn Nhân Thực là những người tiếp nối công cuộc khẩn hoang lập ra nhiều làng mạc trải dài từ thị xã Hoàng Mai (Nghệ An) đến huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh).
Dốc lòng chăm lo cho đời sống của nhân dân, Nguyễn Xí còn xuất tiền của, chỉ đạo xây đắp đường sá, cầu cống giúp cho việc giao thương ở địa phương được thuận tiện, dễ dàng hơn. Để phát triển giao thương trong vùng, ông còn cho lập chợ Sơn tại làng Long Trảo làm nơi buôn bán, trao đổi hàng hóa.
Trải qua gần 600 năm, chợ Sơn ngày nay (ở xã Nghi Thạch, huyện Nghi Lộc) vẫn là chợ truyền thống lớn nhất huyện Nghi Lộc và là một trong những chợ lớn nhất tỉnh Nghệ An.
Ngày 30/10/1465, Nguyễn Xí tạ thế, hưởng thọ 69 tuổi. Thi hài ông được vua Lê Thánh Tông cho lưu giữ, bảo quản tại Điện Kính Thiên trước khi đưa về an táng tại quê nhà Thượng Xá.
Để ghi nhớ công lao của bậc danh tướng, danh thần kiệt xuất, nhà vua truy tặng ông tước "Thái sư Cương Quốc Công đặc ân khai quốc". Các triều vua sau tiếp tục phong cho ông hàm tước cao nhất "Thượng thượng đẳng tôn thần".
Hai năm sau, vua Lê Thánh Tông cho xây dựng khu lăng mộ và đền thờ Nguyễn Xí tại quê nhà của ông theo chế độ "quốc tạo, quốc tế" (nhà nước lập dựng, nhà nước tế lễ). Đền thờ có tổng diện tích khuôn viên 30.000m2, quay về hướng Nam. Mặt bằng kiến trúc được bố trí theo kiểu "nội công ngoại quốc" bao gồm các công trình: Hoa biểu, Nghi môn, Hạ điện, Trung điện, Thượng điện, Tả vu, Hữu vu và các công trình phụ trợ khác.
Trải qua nắng mưa khắc nghiệt của thời gian, đền thờ từng bị hư hỏng một phần, mãi đến thời nhà Nguyễn di tích này mới được tu bổ, tôn tạo lại như ngày nay. Hiện nay tại di tích còn lưu giữ được 150 cổ vật được chế tác từ các chất liệu: Đá, đồng, gỗ, giấy, vải, sứ… Trong đó, có nhiều hiện vật giá trị quý như long ngai, bài vị, sắc phong, thần tích, gia phả, long kiếm, kiệu, bia đá…
Năm 1990, đền thờ Thái sư Cương Quốc Công Nguyễn Xí được Nhà nước xếp hạng là Di tích lịch sử văn hóa và kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia. Đến năm 2022, di tích này được nâng hạng Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt.
Hàng năm, vào các ngày 29, 30 tháng Giêng và mồng 1 tháng 2 âm lịch, nhân dân trong vùng và du khách thập phương lại nô nức đến dâng hương, tham gia Lễ hội đền thờ Nguyễn Xí.
Cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Xí đã làm rạng danh dòng họ Nguyễn Đình ở Thượng Xá nói riêng và con người xứ Nghệ nói chung. Không chỉ tại quê nhà, nhiều địa phương trong nước ta cũng có đền thờ Nguyễn Xí cùng các tướng có công trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Tuy không bề thế nhưng đây chính là tấm lòng của hậu thế, thể hiện đạo lý "uống nước nhớ nguồn" đối với công thần.
Vua Lê Thánh Tông từng ca ngợi Nguyễn Xí: "Khí độ trầm hùng, tính người cương đại. Giúp Cao Hoàng khi mở nước trăm trận gian nan, phò Tiên khảo giữ giang sơn. Ra vào hết chức phận tướng văn, tướng võ. Trước sau giữ trọn tiết làm tôi, làm con. Giữ mình có đạo, hồn nhiên như ngọc chẳng khoe tươi. Nghiêm mặt ở triều, lẫm liệt như thanh gươm mới tuốt. Các quan đều ngưỡng mộ phong thái, bốn biển đều ngưỡng vọng uy danh..." - (trích Đại Việt thông sử, tác giả Lê Quý Đôn).
Mai Hắc Đế – vị anh hùng khởi nghĩa chống Đường, người từng được suy tôn làm vua, suốt nhiều thế kỷ qua lại bị bao phủ bởi những câu chuyện nửa thực nửa hư. Từ cái tên “Hắc Đế” bị gán cho là vì màu da, đến truyền thuyết gánh vải phục vụ Dương Quý Phi – tất cả liệu có phải chỉ là lớp sương mù lịch sử? Sự thật về ông có thể khiến nhiều người bất ngờ.
Cuộc sống vợ chồng son của tôi diễn ra 1 cách tẻ nhạt, như những người lạ ở ghép chung nhà.
Chia sẻ
Đoàn đại biểu của TP.HCM do Trung tướng Mai Hoàng, Giám đốc Công an TP.HCM làm trưởng đoàn đã đến thăm hỏi, tặng quà các gia đình chính sách tiêu biểu, nhân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 – 27/7/2025).
Chia sẻ
Không quân Hoàng gia Thái Lan (RTAF) xác nhận đã triển khai 4 máy bay chiến đấu F-16 để tiến hành một cuộc không kích khác vào một mục tiêu quân sự ở Campuchia. Trong khi đó, Bộ Quốc phòng Campuchia đưa ra cảnh báo không chia sẻ hình ảnh hoặc video về các hoạt động chuyển quân hoặc cho thấy các vị trí quân sự cũng như vũ khí giữa bối cảnh xung đột biên giới với Thái Lan.
Chia sẻ
Phụ nữ sinh vào 3 tháng Âm lịch dưới đây thường mang số mệnh vượng phu ích tử, mang lại may mắn cho chồng, nuôi dạy con cái thành đạt.
Chia sẻ
Màn bắn pháo hoa sẽ diễn ra vào 22 giờ 00 đến 22 giờ 8 phút ngày 10/8/2025, với quy mô gồm 300 quả pháo hoa tầm cao và 60 giàn pháo hoa tầm thấp, kéo dài 8 phút tại khu vực đường đua F1, phường Từ Liêm.
Chia sẻ
Vân Trung Hạc biệt hiệu Cùng Hung Cực Ác, là hiện thân của dục vọng và sự tàn bạo. Hắn là một kẻ háo sắc, không từ bất cứ thủ đoạn nào để đạt được mục đích của mình. Số phận của hắn kết thúc dưới Lục Mạch Thần Kiếm của Đoàn Dự khi đang có ý định làm hại Vương Ngữ Yên.
Chia sẻ
Ukraine có thể sớm nhận được vũ khí có khả năng tấn công sâu vào lãnh thổ Nga, bao gồm cả Moscow. Hai nhà cung cấp tiềm năng đang được xem xét: Đức và Mỹ.
Chia sẻ
Fanpage chính thức của CLB Bình Định vừa phát đi thông báo chia tay 4 ngôi sao dày dạn kinh nghiệm, gồm Mạc Hồng Quân, Vũ Minh Tuấn, Dương Văn Khoa và Trần Trung Hiếu. Thực tế, cả 4 đã rời sân Quy Nhơn từ cách đây ít ngày.
Chia sẻ
VFF “ra tay”, tiền vệ Việt kiều Julien Nguyễn khoác áo ĐT Việt Nam?; CĐV M.U tức giận vì Garnacho; Leanna Paul xác nhận chia tay Delap; Chelsea tiến gần chữ ký của Xavi Simons; Real sẵn sàng chi 100 triệu bảng mua Rodri.
Chia sẻ
Việc ca sĩ Jack tổ chức họp báo ra mắt sản phẩm, nhưng lại kể chuyện đời tư, lãnh đạo Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM sẽ rà soát xử lý.
Chia sẻ
Chí sĩ Trần Quý Cáp (1870 - 1908) lúc nhỏ tên là Trần Nghị, tự là Dã Hàng, Thích Phu, hiệu là Thai Xuyên. Ông sinh ra trong một gia đình nông dân ở làng Bất Nhị, xã Điện Phước, huyện Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam. Trần Quý Cáp nổi tiếng là người thông minh và là 1 trong những học trò xuất sắc của Đốc học Mã Sơn Trần Đình Phong. Tuy nhiên, con đường khoa cử của ông khá lận đận, đến năm 1904 ông mới đậu Tiến sĩ.
Chia sẻ
Thủ tướng tạm quyền Thái Lan Phumtham Wechayachai tuyên bố sẽ không có cuộc đàm phán nào với Campuchia diễn ra cho đến khi giao tranh dọc biên giới kết thúc, hãng tin CNN đưa tin.
Chia sẻ
Thông tin ban đầu, diễn viên Lan Phương ly thân gây xôn xao dư luận. Thông tin hiện đang khiến người hâm mộ lo lắng về cuộc sống riêng tư của cô.
Chia sẻ
Nước lũ trên sông La dâng nhanh, khoảng 700 hộ dân ở các thôn ven sông thuộc xã Đức Quang (tỉnh Hà Tĩnh) bị ảnh hưởng. Trước tình hình khẩn cấp, người dân khẩn trương di dời đồ đạc, kê cao tài sản để tránh thiệt hại do lũ.
Chia sẻ
Hàng chục cảnh sát cùng xe cứu thương có mặt bên một cống nước trên đường Nguyễn Văn Linh, TP.HCM để tìm kiếm 1 người nghi bị rơi xuống cống.
Chia sẻ
Ẩn mình giữa cao nguyên B’Lao, làng Tân Hà – “trận đồ bát quái” giữa lòng siêu tỉnh Lâm Đồng – khiến bao người ngỡ ngàng bởi quy hoạch kỳ lạ, kiến trúc hiếm có và đời sống cộng đồng bền vững suốt hơn 70 năm. Vì sao nơi đây được ví như “Hà Nội mới” giữa rừng chè, và có thể trở thành điểm sáng du lịch mới của Tây Nguyên?
Chia sẻ
Trong các tháng cao điểm của mùa khô 2025, PC Đắk Lắk đã tích cực ứng dụng công nghệ sửa chữa điện nóng (Hotline) trên đường dây 22kV mà không phải cắt điện. Điều này góp phần tích cực trong giảm thời gian tạm ngưng cấp điện cho khách hàng, nâng cao chất lượng phục vụ và dịch vụ.
Chia sẻ
Chiều 24/7, ông Đỗ Văn Chiến, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam thăm, tặng quà gia đình chính sách TP.Hải Phòng.
Chia sẻ
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Thu Hằng nhấn mạnh: Thái Lan và Campuchia là láng giềng của nhau và của Việt Nam cũng như cùng là thành viên ASEAN. Điều quan trọng nhất hiện nay là hai bên hết sức kiềm chế, không sử dụng vũ lực, không để căng thẳng leo thang, giải quyết hòa bình và thỏa đáng các bất đồng.
Chia sẻ
Trước diễn biến dịch sốt xuất huyết có xu hướng lan rộng, đặc biệt tại khu vực ngoại thành, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Vũ Thu Hà yêu cầu tổ chức cao điểm phòng, chống dịch từ tháng 7, không để dịch bệnh bùng phát vào thời điểm trọng đại của đất nước trong tháng 8 và 9.
Chia sẻ
Việc trao quyền "tự quyết" cho chính quyền địa phương, đặc biệt cấp xã có thể giúp địa phương chủ động thực hiện công tác giảm nghèo. Điều này có thể sẽ tạo ra những thành công mới cho hoạt động giảm nghèo trong giai đoạn tới.
Chia sẻ
Bước sang tháng 8, 4 con giáp này sẽ mở ra một bước ngoặt lớn trong sự nghiệp, sự giàu có sẽ theo sau vận may trong công việc.
Chia sẻ
Hai Thượng nghị sĩ Mỹ – bà Jeanne Shaheen thuộc đảng Dân chủ và ông Lindsey Graham thuộc đảng Cộng hòa – vừa bày tỏ quan ngại sâu sắc rằng một đạo luật mới được thông qua tại Ukraine có nguy cơ làm suy yếu những tiến bộ quan trọng trong cuộc chiến chống tham nhũng của nước này, khi trao quyền kiểm soát các cơ quan chống tham nhũng cho Tổng công tố.
Chia sẻ
Thiên nhiên ưu đãi giúp nguồn thủy sản (các loại cá, tôm...) ở lòng hồ Trị An (một hồ nước ngọt nhân tạo ở tỉnh Đồng Nai, rộng 32.000ha với 76 đảo lớn, nhỏ) phát triển khá phong phú, dồi dào. Từ đó, nhiều người dân từ khắp miền đất nước đã tập trung về đây sinh sống và gắn bó với nghề đánh bắt thủy sản từ vài chục năm nay.
Chia sẻ
CLB Hải Phòng có lẽ là đội bóng khiêm tốn nhất trên thị trường chuyển nhượng khi vẫn giữ nguyên bộ khung và âm thầm đưa về những bản hợp đồng trẻ đầy tiềm năng.
Chia sẻ
Trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, ba mũi nhọn được kỳ vọng đưa kinh tế Việt Nam đột phá: đầu tư hạ tầng hiện đại, tăng trưởng kinh tế dựa trên nền tảng công nghệ và sự hình thành các trung tâm tài chính quốc tế.
Chia sẻ
Xã Phát Diệm, tỉnh Ninh Bình (mới) thành lập trên cơ sở sắp xếp toàn bộ diện tích tự nhiên, quy mô dân số của thị trấn Phát Diệm, xã Thượng Kiệm, xã Kim Chính (huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình cũ). Với diện tích 23,1 km² và dân số 37.617 người, Phát Diệm sau sáp nhập tiếp tục triển khai các chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM) theo lộ trình và mục tiêu đã đề ra, phấn đấu đạt chuẩn NTM kiểu mẫu vào năm 2030 và trở thành phường trước năm 2035.
Chia sẻ
Dự đoán điểm chuẩn đại học năm 2025 năm nay giảm một số tổ hợp, tuy nhiên, thí sinh vẫn cần lưu ý những nội dung dưới đây.
Chia sẻ
Những đợt giao tranh ác liệt đã bùng nổ hôm thứ Năm tại các khu vực biên giới tranh chấp lâu năm giữa Thái Lan và Campuchia, đánh dấu sự leo thang đột ngột của căng thẳng âm ỉ đã kéo dài nhiều tháng qua giữa 2 nước. Dưới đây là những nguyên nhân cơ bản dẫn đến cuộc xung đột chết người hiện nay.
Chia sẻ
Chia sẻ với Dân Việt, chuyên gia truyền thông Nguyễn Ngọc Long nhận định việc khán giả bày tỏ sự cảm thông với nghệ sĩ khi họ vi phạm pháp luật nghiêm trọng không sai về mặt nhân tính, nhưng có thể gây nguy hiểm về mặt xã hội.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Phạm Tâm (Theo Giáo Dục và Thời Đại) 
