HTX Sản xuất và thương mại Tân Khánh, xã Minh Tân, huyện Vụ Bản (tỉnh Nam Định) là 1 trong 63 HTX vừa được Trung ương Hội Nông dân Việt Nam công nhận là Hợp tác xã tiêu biểu toàn quốc năm 2024.

Thuần hóa thành công cá Koi, một loài cá quý như vàng

"Vua cá Koi" - cách gọi thân mật mà nhiều người dân ở thôn Phong Cốc, xã Tân Khánh (nay gọi là xã Minh Tân, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định) dành cho anh Phạm Đức Thuần. 

Hiện anh đang sở hữu một trang trại nuôi cá Koi rộng bát ngát, với quy mô chăn nuôi cá Koi lớn nhất nhì tỉnh Nam Định.

Trang trại được quy hoạch rõ ràng, hệ thống các ao nuôi được liên kết chặt chẽ với nhau. Hệ thống bể ương, nuôi dưỡng xây dựng chắc chắn, có đầy đủ máy tạo oxy, có mái che nắng, che mưa…

Để có được một cơ ngơi trang trại hoạt động ổn định như ngày hôm nay, bản thân anh Thuần đã phải trải qua nhiều thất bại, nếm đủ trái đắng mới "hái được quả ngọt". Đó là kết quả sau nhiều năm nỗ lực rất bền bỉ, không ngại vượt khó của anh.

Anh Phạm Đức Thuần (xã Minh Tân, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định) được mệnh danh là "Vua cá Koi", bởi anh đã trực tiếp thuần hóa thành công loài cá quý như vàng. Ảnh: Mai Chiến.

Anh kể, năm 2007, anh bắt đầu bén duyên với nghề nuôi trồng thủy sản. 

Thời điểm đó, anh chủ yếu nuôi các loại cá truyền thống như trắm, chép, mè, trôi…, quy mô rộng 30.000m2; tuy nhiên, hiệu quả kinh tế đem lại không cao, nên anh bắt đầu tính dần đến chuyện chuyển đối tượng nuôi.

Qua báo chí, anh biết đến mô hình nuôi cá Koi đang trên đà phát triển, được nhiều "đại gia" săn lùng, mua về chơi cảnh. 

Nhận thấy, địa phương có nhiều tiềm năng phát triển đối tượng nuôi này, anh quyết định làm liều. 

Năm 2010, anh bỏ ra số tiền rất lớn để mua 10 cặp cá Koi bố mẹ thuần chủng từ xứ sở hoa anh đào, đưa về ao nuôi.

"Lúc đó, mình quyết định bỏ ra hàng trăm triệu đồng để mua 10 cặp cá Koi bố mẹ về nuôi. Mình vừa nuôi, vừa học hỏi kinh nghiệm chăm sóc, vừa tìm tòi, tham khảo cách nhân giống, lai tạo cá Koi" anh Thuần nhớ lại.

Nếu quy đổi, một con cá Koi cao cấp sẽ đổi được cả chỉ vàng, thậm chí hơn cả chỉ vàng (tính giá vàng hiện tại). Ảnh: Mai Chiến.

Thế nhưng, chẳng hiểu sao những con cá Koi bố mẹ cứ lần lượt bỏ ăn, rồi chết dần không rõ nguyên nhân, trước sự lo lắng của anh Thuần, dù ngày nào anh cũng dành thời gian dài để chăm sóc cá. Thời gian sau, anh tiếp tục mua thêm cá bố mẹ về nuôi, song vẫn xảy ra hiện tượng cá mắc bệnh và chết.

Hỏi về thiệt hại ban đầu, anh Thuần lắc đầu không chia sẻ về con số thiệt hại cụ thể, chỉ trả lời kiểu nhát gừng: "Tỷ lệ hao hụt nhiều, thiệt hại cũng lớn".

Trời không phụ lòng người. Sau nhiều năm nghiên cứu về loài cá "vua chúa", anh Thuần dần dà hiểu được tập tính và thuần hóa thành công những cặp cá Koi bố mẹ vốn chỉ sống ở xứ lạnh, nay sống khỏe trên mảnh đất thôn Phong Cốc, quanh năm hội tụ 4 mùa "Xuân - Hạ - Thu - Đông".

Nhờ nắm bắt được quy trình nhân giống, lai tạo, do đó từ số lượng cá Koi bố mẹ ít ỏi ban đầu, đến nay "Vua cá Koi" Phạm Đức Thuần đã nhân giống thành công giống cá quý hiến này, tạo ra được nhiều dòng cá chất lượng cao, được thị trường đón nhận.

Theo như lời anh nói, năm 2015 là năm đánh dấu mốc quan trọng, năm thay đổi vận số cuộc đời anh.

Từ một ông nông dân nghèo "rớt mồng tơi", từng sống trong chòi canh rách nát, nay đã chuyển sang sống dưới ngôi nhà cao tầng, sở hữu một trang trại nuôi cá Koi tiền tỷ.

Hiện tại, chỉ tính riêng gia đình anh, diện tích nuôi cá Koi đã lên đến trên 20 mẫu Bắc bộ, được chia thành nhiều ao nuôi. 

Trung bình, mỗi năm, gia đình anh cung ứng ra thị trường trên 30 tấn cá Koi, gồm nhiều loại phân khúc (cá có chiều từ dài từ 20 - 50cm, từ 50 - 80cm…)

Thành lập HTX nuôi cá Koi tiền tỷ

Thấu hiểu câu: "Muốn đi nhanh hãy đi một mình, muốn đi xa phải đi cùng nhau", năm 2021, anh Phạm Đức Thuần đứng lên thành lập HTX Sản xuất và thương mại Tân Khánh, gồm 16 thành viên tham gia. 

Người đứng đầu HTX là anh Thuần, chức vụ Chủ tịch hội đồng quản trị kiêm Giám đốc.

Giám đốc HTX Phạm Đức Thuần thông tin, hiện tại toàn HTX có hơn 30ha nuôi cá Koi, được chăm sóc, quản lý theo hướng dẫn của anh. Hàng tháng, các thành viên sẽ ngồi lại với nhau nhằm chia sẻ kinh nghiệm chăm sóc, hướng dẫn kỹ thuật phòng chống dịch bệnh trên đàn cá…

Để HTX hoạt động hiệu quả, trơn tru, đảm bảo nguồn hàng bán ra thị trường, anh Thuần sẽ trực tiếp sản xuất con giống và cung cấp con giống cho các thành viên trong HTX nuôi. Khi nào, cá đủ thời gian, đạt trọng lượng, tiêu chuẩn, anh Thuần mua lại cá của các thành viên theo giá thị trường, sau đó phân loại cá và nuôi dưỡng.

Anh Thuần bảo, ngoài bán trực tiếp cho khách hàng tại trang trại, anh còn liên kết với hơn 100 đại lý chuyên buôn bán cá cảnh trên khắp cả nước. Nhờ đó, đầu ra của HTX rất ổn định, có thời điểm nguồn cung không đủ cầu.

"Với quy mô diện tích hơn 30ha, trung bình mỗi năm HTX cung cấp cho thị trường trên 100 tấn cá Koi", anh Phạm Đức Thuần cho hay.

Theo anh Thuần, HTX đang bán cá Koi ra thị trường dưới 2 dạng. Một là, bán với giá hàng chợ thì khoảng 150.000 đồng/kg. Hai là, bán cá dưới dạng hàng cao cấp (cá đạt chuẩn - PV) với giá từ 2 - 10 triệu đồng/con, tùy theo size, cân nặng, màu sắc, hình dáng…

Những con cá được xếp vào hàng tuyển chọn, cao cấp, được coi là những con cá quý, quý như cành vàng lá ngọc, bởi chúng giá trị kinh tế cao. Nếu quy đổi, một con cá Koi cao cấp sẽ đổi được cả chỉ vàng, thậm chí hơn cả chỉ vàng (tính giá vàng hiện tại).

Với kinh nghiệm nhiều năm chăn nuôi cá Koi, đến nay "Vua cá Koi" Phạm Đức Thuần đã tự lai tạo được hàng chục dòng cá Koi chất lượng cao, rực rỡ đủ sắc màu như cá Koi màu trắng, màu đỏ, màu vàng, màu trắng - đỏ - đen, màu trắng - vàng - đỏ, màu đen - vàng…

Để lai tạo được đàn cá giống đạt chuẩn, nhiều sắc màu như vậy, theo anh Thuần cá bố mẹ phải đạt chuẩn, khỏe, sinh sản tốt. Sau 3 - 4 năm khai thác liên tục, cá bố mẹ sẽ được thay thế bằng những cặp bố mẹ mới, được anh mua "chính hãng" từ Nhật Bản.

"Trên 2 tuổi là cá bố mẹ bắt đầu cho sinh sản. Khi đó, tôi sẽ áp dụng bí quyết ấp trứng nhân tạo. Nếu thời tiết mùa hè thì khoảng 48 giờ, trứng sẽ nở; còn mùa đông dao động từ 50 - 70 giờ đồng hồ, tùy vào nhiệt độ", anh Thuần bật mí.

Sau khi trứng nở thành con, thì đưa xuống ao ương giống. Nuôi một thời gian, thì bắt đầu lựa chọn cá, chia ra các ao nuôi cho đến khi thu hoạch. Cá đạt tiêu chuẩn, được đưa lên bể nuôi dưỡng và cung cấp cho khách hàng.

Chỉ tay vào những con cá Koi đang bơi lội tung tăng trong bể nuôi dưỡng, anh Thuần bảo, so với cá truyền thống thì nuôi cá Koi vất vả hơn, kỹ thuật chăm sóc đòi hỏi cao hơn. 

Ngoài ra, cá dễ mắc các bệnh khó chữa như thối mang, nhiễm khuẩn…, trường hợp không xử lý sớm, dịch bệnh sẽ lây lan rất nhanh và gây chết hàng loạt.

Bởi vậy, trong quá trình nuôi, anh Thuần thường hướng dẫn các thành viên trong HTX bổ sung khoáng chất, vitaminC, nhằm tăng cường sức đề kháng cho đàn cá Koi.

"Sau mỗi vụ thu hoạch, ao nuôi sẽ được vệ sinh sạch sẽ, vãi vôi bột. 

Ao nghỉ 15 ngày là có thể nuôi lứa cá mới và nguồn nước trước khi đưa vào ao nuôi phải lọc sạch sẽ…", anh Phạm Đức Thuần tâm sự.

×