Tổng thống Mỹ Donald Trump đang tìm cách xây dựng liên minh cô lập và ngăn chặn Trung Quốc, theo chuyên gia (ảnh: Reuters)

Hôm 30.5, Tổng thống Mỹ chê G7 “đã lỗi thời” và muốn mời thêm 4 cường quốc là Úc, Ấn Độ, Hàn Quốc, Nga tham gia vào hội nghị thượng đỉnh sắp tới.

Phát ngôn viên Nhà Trắng Alyssa Farah cho hay, ông Trump muốn hội nghị thượng đỉnh sắp tới tập trung chủ yếu bàn về vấn đề Trung Quốc sau những căng thẳng gần đây.

Hàn Quốc và Úc đều là các đồng minh lâu năm của Mỹ. Hai nước này cũng đã ủng hộ việc kêu gọi một cuộc điều tra độc lập về nguồn gốc của Covid-19 và bày tỏ lo ngại về dự luật an ninh mới cho Hồng Kông.

Sau lời mời của ông Trump, Úc đã ngay lập tức nhận lời tham gia hội nghị thượng đỉnh G7 mở rộng.

Ấn Độ là trung tâm của chiến lược Ấn Độ - Thái Bình Dương của Mỹ. Nước này cũng đang có nhiều bất đồng với Trung Quốc, đặc biệt là vấn đề biên giới ở khu vực Ladakh. Theo các chuyên gia phân tích, Ấn Độ cũng sẽ nhận lời tham gia hội nghị thượng đỉnh.

Nga thì có vẻ sẽ khó khăn hơn trong việc chấp nhận lời mời của ông Trump vì nước này đã có quan hệ đối tác chiến lược với Trung Quốc. Nga cũng bị loại khỏi G8 sau những căng thẳng với Ukraine năm 2014 và sáp nhập Crimea.

Hồng Kông là “điểm nóng” mới nhất trong căng thẳng Mỹ - Trung (ảnh: SCMP)

Tuy nhiên, ông Trump đã nhiều lần đề nghị mời Nga tham gia G7 bởi tầm quan trọng của Moscow đối với thế giới.

Thời gian gần đây, quan hệ Trung – Mỹ trở nên căng thẳng do nhiều vấn đề, từ dịch bệnh, thương mại, kinh tế, đến Đài Loan, Biển Đông và mới nhất là dự luật an ninh cho Hồng Kông.

Ni Feng – Giám đốc Viện nghiên cứu Mỹ thuộc Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc – cho rằng, động thái mới nhất từ ông Trump không có động cơ nào khác ngoài mục đích muốn xây dựng liên minh cô lập Trung Quốc.

“Mục đích của Mỹ rất đơn giản. Trước hết là cô lập Trung Quốc, sau đó là kéo theo nhiều biện pháp trừng phạt, ngăn chặn”, chuyên gia Ni Feng nhận định.

John Lee – chuyên gia cao cấp tại Học viện Hudson – cho rằng, Mỹ đang tìm cách thúc đẩy một chương trình nghị sự nhằm áp đặt trách nhiệm lên Trung Quốc sau những thiệt hại mà dịch bệnh gây ra.

Theo các chuyên gia, Trung Quốc đang ngày càng gia tăng ảnh hưởng lên thế giới và điều này khiến Washington lo ngại.

Mới đây, ông Trump đã cáo buộc “Trung Quốc toàn quyền kiểm soát WHO”.

Ý tưởng mở rộng G7 là nỗ lực mới nhất của Mỹ nhằm xây dựng liên minh quốc tế mạnh mẽ mà không có sự tham gia của Trung Quốc. Đây sẽ là điều khiến Bắc Kinh “đau đầu” trong thời gian tới, theo các chuyên gia.

Ý tưởng mở rộng G7, có các thành viên hiện tại là Mỹ, Ý, Đức, Pháp, Anh, Nhật Bản và Canada, có thể là nỗ lực mới nhất của Washington nhằm củng cố một liên minh quốc tế mà không có Trung Quốc.

Tuy nhiên, theo Vương Văn – chuyên gia phân tích tại Đại học Renmin (Bắc Kinh) – Mỹ sẽ không thể thành công trong việc xây dựng một liên minh chống lại Trung Quốc.

“Các quốc gia sẽ không muốn bị buộc phải chọn phe giữa Mỹ hoặc Trung Quốc. Quyền lực và ảnh hưởng toàn cầu của Mỹ đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Việc xây dựng một liên minh chống Trung Quốc chỉ nằm trong trí tưởng tượng của Washington”, ông Vương nhận xét.

Ông Trump cho biết, hội nghị thượng đỉnh G7 mở rộng sẽ được tổ chức tại Washington vào tháng 9 tới hoặc muộn hơn.

Liệu kế hoạch của ông Trump có thành công hay không? (ảnh: SCMP)

Wu Xinbo – Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Mỹ thuộc Đại học Phục Đán (Thượng Hải – cho rằng, hiện chưa thể khẳng định được liệu ông Trump có thể xây dựng thành công một liên minh chống Trung Quốc hay không.

Hôm 29.5, Anh cho biết, nước này đang thúc giục Mỹ thành lập một nhóm 10 quốc gia có thể tự phát triển công nghệ 5G để giảm sự phụ thuộc vào công ty Huawei của Trung Quốc.

Shahar Hameiri – chuyên gia phân tích chính trị của Đại học Queensland – cho rằng, không khó để nhận ra ý tưởng xây dựng nhóm G7 mở rộng của ông Trump là nhằm mục đích cô lập Trung Quốc.

“Chúng ta đang chứng kiến xu hướng chia rẽ giữa 2 cường quốc Mỹ - Trung. Mỹ đang cố gắng xây dựng và phát triển các liên minh nhằm loại Trung Quốc khỏi các vấn đề quan trọng của quốc tế. Bắc Kinh có thể chịu đòn đau nếu bị loại ra khỏi bất kỳ liên minh mới nào do Mỹ xây dựng và lãnh đạo”, ông Shahar Hameiri nhận định.

Tuy nhiên, ông Shahar Hameiri cũng nói thêm rằng, không rõ liệu Mỹ có thành công với mục tiêu của họ hay không và thế giới cần chờ kết quả tại hội nghị G7 mở rộng.

James Laurenceson, Giám đốc Viện Quan hệ Úc - Trung thuộc Đại học Công nghệ Sydney, cho rằng, rất khó để xây dựng được một liên minh cô lập Trung Quốc như ý tưởng của Mỹ.

“Ông Trump đang công khai xây dựng một liên minh chống lại Trung Quốc. Tuy nhiên, nên nhớ rằng, Trung Quốc vẫn là đối tác thương mại và thị trường xuất khẩu lớn nhất của Úc”, ông James Laurenceson nhận định.

×