Tổng thống Ukraine Zelensky. Ảnh RIA

Tiếng vang của thời kỳ đồ đá

Mất điện liên tục đã xảy ra thường xuyên ở Ukraine. Cư dân ở hầu hết các vùng buộc phải ngồi trong tình trạng không có điện trong vài giờ, thậm chí đôi khi còn hơn thế. Tại Kamenskoye, vùng Dnipropetrovsk, người dân tập trung trước tòa nhà của công ty năng lượng lớn nhất đất nước DTEK sau khi điện bị cắt trong 17 giờ.

Ban quản lý công ty kêu gọi kiềm chế những hành động như vậy với lý do "thời điểm khó khăn". Tuy nhiên, điều này không ngăn cản được người dân Poltava đã chặn các con đường trong thành phố trong hai ngày liên tiếp.

Tình hình trở nên trầm trọng hơn do nắng nóng bất thường. Ở Kiev, nhiệt độ cao kỷ lục đã xảy ra trong hơn hai tuần - khoảng hơn 35 độ. Có hỏa hoạn tại một số cơ sở điện. Tiêu thụ điện tăng do tải của tủ lạnh và điều hòa không khí tăng lên. Đồng thời, nghị sĩ Daniil Getmantsev, khuyên người Ukraine "không nên tạo ra một thảm kịch ở nơi không có".

"Trước nguy cơ gây sốc cho thế hệ sinh ra và lớn lên với máy điều hòa, hãy để tôi nhắc bạn rằng 40 nghìn năm trước khi ra đời, loài người đã phải đối mặt với cái nóng "không thể chịu nổi" bằng xô, ao hoặc giếng, điều này không chỉ giúp khắc phục mọi khó khăn, vừa nóng vừa vui", nghị sĩ Daniil Getmantsev viết trên mạng xã hội. Tuy nhiên, do cư dân mạng không hài lòng nên sau đó ông đã xin lỗi và xóa bài viết.

Điều này đặc biệt khó khăn đối với các cửa hàn vì không có tủ lạnh thì nhiều sản phẩm bị hư hỏng. Người Ukraine thường mua sữa chua và thịt thối mà không hề nhận ra. Các siêu thị buộc phải tạm dừng bán một số mặt hàng. Chủ tịch Hội đồng Nông nghiệp toàn Ukraine Denis Marchuk cũng 70% giá lương thực sẽ tăng.

Thư ký Hội đồng thành phố Kiev Vladimir Bondarenko cho biết, trong trường hợp xấu nhất, đó là đèn ở thủ đô Ukraine sẽ chỉ được bật 4 giờ mỗi ngày.

Trợ giúp đáng ngờ

Gánh nặng hiện nay đổ lên vai các nhà máy điện hạt nhân. Theo Vladimir Omelchenko, giám đốc chương trình năng lượng tại Trung tâm Razumkov, Ukraine đã mất 70% tổng công suất phát điện. Mức thâm hụt là ba gigawatt.

Đến đầu năm 2022, Ukraine có sẵn 36 gigawatt, đầu năm 2024 là 18, và bây giờ là khoảng 9 gigawatt. Các đối tác châu Âu có thể cung cấp thêm 1,7 gigawatt nữa, điều này rõ ràng là không đủ. Các nhà cung cấp chính là Hungary, Slovakia, Ba Lan, Moldova và Romania.

Theo dữ liệu hải quan Ukraine, nhập khẩu điện vào Ukraine đã tăng hơn gấp đôi trong tháng qua, lên mức kỷ lục 78,5 triệu USD. Đồng thời, Kiev chính thức tuyên bố từ tháng 5 sẽ không xuất khẩu điện nữa. Tuy nhiên, số liệu thống kê cho thấy, trong hai tháng qua, một số lượng đáng kể MW đã đến Romania mỗi ngày. Tuy nhiên, người ta đã tìm ra lời giải thích, được cho là đây không phải là phát điện từ các nhà ga của Ukraine mà là "quá cảnh".

Chuyên gia tiết kiệm năng lượng người Ukraine Svyatoslav Pavlyuk tin cho biết : "Nói một cách tương đối, Slovakia bán điện cho Moldova hoặc Romania, điện đi qua lãnh thổ của chúng tôi và do đó có thể có một thời điểm cụ thể khi điện chạy từ lãnh thổ của chúng tôi đến Romania".

Ba Lan liên tục được yêu cầu giúp đỡ. Thủ tướng Donald Tusk hứa với ông Zelensky sẽ tăng nguồn cung, nhưng chỉ với hai điều kiện  bắt buộc không phụ thuộc vào Ukraine. Thứ nhất, Brussels nên miễn cho Warsaw các khoản thanh toán cho việc vận hành các nhà máy nhiệt điện đốt than. Thứ hai, việc nhập khẩu sẽ được thực hiện gián tiếp - EU sẽ mua điện của Ba Lan và sau đó chuyển hướng đến Kiev.

Triển vọng vô vọng

Tuy nhiên, chính chính quyền Kiev đang làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng. Rada đã thông qua trong lần đọc thứ hai một dự luật bãi bỏ giờ tiết kiệm ánh sáng ban ngày.  Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học Trường Cao đẳng Ukraine, Alexander Nakonechny đã yêu cầu ông Zelensky phủ quyết đạo luật này, vì trong điều kiện hiện tại, nó có thể làm tình hình trở nên tồi tệ hơn đáng kể.

"Điều này sẽ làm tăng chi phí của các tổ chức, doanh nghiệp và hộ gia đình cho việc thắp sáng điện vào buổi tối trong mùa xuân, mùa hè và mùa thu, điều này sẽ có tác động đặc biệt rõ rệt trong bối cảnh mất điện liên tục do cơ sở hạ tầng năng lượng bị phá hủy", Nakonechny lưu ý.

Công ty Ukrenergo hứa hẹn những cải tiến trong tương lai gần. Việc khởi động một tổ máy điện tại một trong những nhà máy điện hạt nhân sẽ giúp ích. Ngoài ra, Ukraine hy vọng sẽ sửa chữa một số cơ sở năng lượng. Điều này có thể cung cấp thêm hai đến ba gigawatt. Nếu đạt được thỏa thuận, EU sẽ tăng nhập khẩu lên 2 gigawatt. Nhưng ngay cả với một kịch bản lạc quan như vậy, họ khó có thể đưa thế hệ đạt mức tháng 3.

Ở Ukraine, họ thừa nhận rằng những cải tiến chỉ có thể mang tính ngắn hạn và không đáng kể. Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng Alexander Kharchenko cho  rằng trong điều kiện thời tiết thay đổi, dự kiến nguồn cung cấp được đảm bảo ở Kiev sẽ kéo dài từ 8 đến 10 giờ. Điều tương tự có thể sẽ xảy ra ở các khu vực khác.

Dự báo đáng thất vọng cho giai đoạn mùa đông. Người đứng đầu Liên minh Người tiêu dùng Dịch vụ Tiện ích Oleg Popenko cho biết: "Nếu nhiệt độ duy trì ở mức âm 10 độ trong vài tuần thì khả năng sống sót trong một tòa nhà cao tầng là một câu hỏi lớn".

Ví dụ, ở Kiev, mức tiêu dùng sẽ tăng 40% so với mức cao nhất trong tháng 7. Việc ra mắt CHPP-5, CHPP-6 và Darnitskaya CHPP sẽ không đáp ứng được dù chỉ một nửa thế hệ cần thiết. Cơ hội cải thiện tình hình vào cuối năm cũng nhỏ như khả năng Ukraine tự khôi phục hoàn toàn ngành năng lượng.

×