Ngày 7/10, nhà văn 73 tuổi Abdulrazak Gurnah đã nhận giải Nobel văn học năm 2021. Sau gần 2 thập kỷ, Châu Phi lạii có văn sĩ được nhận danh hiệu cao quý này. Trong thông báo của mình, Ủy ban Nobel đã nhận xét về sự nghiệp văn chương của Abdulrazak Gurnah: "Ông đi sâu một cách không ngần ngại và đầy lòng trắc ẩn đối với ảnh hưởng của chủ nghĩa thực dân và số phận của những người tị nạn trong hố sâu ngăn cách giữa các nền văn hóa và lục địa".

Gurnah sinh ra ở Zanzibar và rời đến Anh năm 18 tuổi, cả hai yếu tố này đều đóng vai trò quan trọng trong những tác phẩm của ông. Nhiều tiểu thuyết của ông được viết về chủ đề lưu vong, di dời và sự rạn nứt trong bản sắc dân tộc.

Chủ nhân giải Nobel Văn học 2021 là tác giả của nhiều cuốn tiểu thuyết nhận được nhiều lời khen. Sau đây là tóm lược 6 tác phẩm được cho là nổi bật nhất của nhà văn Abdulrazak Gurnah.

Memory of Departure - Ký ức khởi hành (1988)

Lấy bối cảnh ở bờ biển Đông Phi, cuốn tiểu thuyết đầu tiên của Gurnah kể về một chàng trai trẻ đang đấu tranh dưới chế độ độc tài toàn trị, trước khi được gửi đến sống với một người chú giàu có ở Kenya. Người đọc đánh giá đây là "một nghiên cứu hấp dẫn về cuộc đấu tranh của một người đàn ông để tìm ra mục đích cho cuộc đời mình, một bức chân dung đầy ám ảnh về một xã hội truyền thống đang sụp đổ dưới sức nặng của nghèo đói và sự thay đổi nhanh chóng của xã hội".

Paradise - Thiên đường (1994)

Được lọt vào danh sách rút gọn cho Giải thưởng Booker năm 1994, cuốn tiểu thuyết này mở màn ở vùng đất Đông Phi trước Thế chiến thứ nhất và theo chân cậu bé 12 tuổi Yusuf, người đã bị giao cho một thương gia giàu có làm đầy tớ. Xuyên suốt cuốn sách, Yusuf kể lại những chuyến du ngoạn xuyên lục địa cùng với cuộc sống tự nhiên, các bộ tộc và những mối đe dọa mà họ gặp phải. Cuốn sách này được cho là một bài thiền sâu sắc về bản chất của tự do, sự mất mát của cậu bé nhạy cảm và cả một lục địa.

Admiring Silence - Khao khát lặng im (1996)

Nhân vật chính giấu tên chạy trốn khỏi Zanzibar vào những năm 1960 để đến Anh, nơi anh ta sớm yêu một phụ nữ người Anh và bắt đầu một gia đình. Khi chiến đấu với sự phân biệt chủng tộc, nhân vật chính cũng phải vật lộn với sự ghê tởm bản thân vì những nỗ lực để hòa nhập. 

Gurnah miêu tả khéo léo nỗi thống khổ của một người đàn ông bị mắc kẹt giữa hai nền văn hóa, mỗi nền văn hóa đều khiến anh ta không có liên kết với nền văn hóa còn lại.

By the Sea (2001)

Chạy trốn khỏi tình trang vô luật pháp và tham nhũng tại Zanzibar, Saleh Omar, một thương gia 65 tuổi, đã xin tị nạn ở Anh. Cuốn sách mô tả sự tàn ác của các quan chức nhập cư Anh và một bộ máy quan liêu lạc hậu làm nền tảng cho các nỗ lực tái định cư. Saleh cuối cùng bị đưa đến một thị trấn yên tĩnh bên bờ biển. Tình cờ, anh gặp con trai của người đàn ông đã gây khó khăn cho Saleh và gia đình anh ta, thế nhưng tình bạn cuối cùng của họ là sự hòa giải cho cả hai gia đình. Saleh Omar tìm thấy nơi ẩn náu của riêng mình trong tình bạn, một nơi tị nạn được tạo ra từ sẻ chia".

Desertion (2005)

Có hai câu chuyện tình yêu nghiệt ngã đan xen trong cuốn tiểu thuyết này: Năm 1899, một nhà thám hiểm người Anh và "kẻ chống đế quốc wallah" bị một chủ cửa hàng Đông Phi nhận vào và phải lòng em gái Rehana của anh ta, gây ra một vụ tai tiếng. Nhiều thập kỷ sau, một học giả Zanzibari kể lại những tai ương của chính gia đình mình: anh trai của ông đã yêu cháu gái của Rehana như thế nào.

×