Vì sao tằm bị bệnh?

Liên quan đến tình trạng tằm bị bệnh tại huyện Lâm Hà, Đức Trọng, TP. Bảo Lộc mà Dân Việt đã thông tin trước đó, ngày 8/3, ông Phạm Phi Long, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi Thú y và Thủy sản, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lâm Đồng cho biết, đã có những nhận định ban đầu và đưa ra một số giải pháp xử lý.

Theo ông Long, sau khi các cơ quan báo chí có phản ánh, trong tháng 2/2025, Chi cục đã phối hợp với Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Phòng NNPTNT, Trung tâm nông nghiệp các huyện, thành phố và Phòng Kinh tế thành phố Bảo Lộc, Hiệp hội Dâu tằm tơ Việt Nam, Trung tâm Nghiên cứu thực nghiệm nông lâm nghiệp Lâm Đồng đi kiểm tra thực tế, làm việc, trao đổi với các hộ trồng dâu nuôi tằm, cơ sở nuôi tằm con về tình trạng tằm bị bệnh hoặc tằm không quấn kén.

Sau khi kiểm tra, đoàn công tác đã nhận định trong khoảng thời gian từ tháng 8/2024 đến nay, thường xuất hiện bệnh trên tằm, có tình trạng tằm không quấn kén đã gây thiệt hại rất lớn đến các hộ nuôi tằm.

Hiện tượng tằm phát triển bình thường đến khi chín đưa lên né thì không quấn kén và phải hủy cả lứa nuôi xuất hiện rải rác ở các vùng nuôi tằm trên địa bàn tỉnh nhưng ảnh hưởng nặng nhất là xã Liên Hiệp, Bình Thạnh, huyện Đức Trọng (một số hộ bị ảnh hưởng liên tiếp trên 5 lứa nuôi).

Ngoài ra, trên tằm xuất hiện rải rác các triệu chứng tằm kẹ, tằm tiêu chảy, tằm bủng tại TP. Bảo Lộc và huyện Đức Trọng (một số hộ phải đổ bỏ cả lứa tằm hoặc sản lượng kén thấp trong khoảng 3 lứa/năm 2024). Tại huyện Bảo Lâm và Lâm Hà thì tình trạng trên bị nhẹ hơn.

Theo đánh giá ban đầu, tằm bị bệnh có thể do môi trường tại các vùng trồng dâu trên địa bàn tỉnh bị ô nhiễm làm cho tằm bị ngộ độc từ nhẹ đến nặng. Trường hợp bị ngộ độc nặng, tằm sẽ biểu hiện các triệu chứng bên ngoài rõ rệt, có thể gây chết tằm. Nếu tằm bị ngộ độc nhẹ thì sẽ không có biểu hiện bên ngoài, vẫn ăn dâu, có tuyến tơ nhưng không quấn kén.

Ngoài ra, tình trạng tằm bệnh như người dân mô tả phần lớn do vi rút (tằm kẹ, tằm bủng mủ), do vi khuẩn (tằm ăn yếu, tiêu chảy). Hiện nay, các nguồn bệnh này thường tồn dư trong môi trường nhà nuôi tằm (có thể ở nhà nuôi tằm con tập trung hoặc nhà nuôi tằm lớn hoặc cả hai) và dễ dàng lây lan sang các lứa tằm tiếp theo nếu không áp dụng tốt các biện pháp khử trùng, tiêu độc.

Ông Long cho biết thêm, một vài lứa tằm, có thể một phần nguyên nhân do ảnh hưởng từ chất lượng trứng giống tằm. Hiện nay, hầu hết trứng giống tằm lưỡng hệ cung ứng phục vụ sản xuất trên địa bàn tỉnh được nhập khẩu từ Trung Quốc. Tại một số thời điểm liên quan đến thời vụ sản xuất làm cho chất lượng trứng giống tằm không ổn định đã ảnh hưởng đến hiệu quả nuôi tằm trên địa bàn toàn.

Khuyến cáo người dân

Trước tình trạng tằm bị bệnh trên, ngành chức năng tỉnh Lâm Đồng khuyến cáo người dân nên đầu tư thâm canh dâu để nâng cao sản lượng và chất lượng lá dâu. Sử dụng các giống dâu có năng suất, chất lượng cao và thường xuyên theo dõi, quản lý, hướng dẫn việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật phòng trừ sâu bệnh hại dâu tằm. Bên cạnh đó, kiểm soát các loại thuốc diệt kiến, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật phù hợp và có thời gian cách ly an toàn để tránh ngộ độc cho tằm.

Đối với con giống tằm, người dân nên sử dụng giống tằm con của các cơ sở cung ứng tằm con có uy tín, đảm bảo chất lượng con giống. Khuyến khích các cơ sở nuôi tằm con liên kết, ký hợp đồng với các cơ sở cung ứng tằm giống để ràng buộc nhằm hạn chế những rủi ro do bệnh lây nhiễm hoặc do nguồn giống kém chất lượng.

Đồng thời, Chi cục Chăn nuôi Thú y và Thủy sản tỉnh Lâm Đồng cũng đưa ra những giải pháp về kỹ thuật đối với người chăn nuôi tằm. Trong đó, cần đặc biệt lưu ý đến nhiệt độ, độ ẩm và xử lý môi trường nuôi tằm của các hộ gia đình.

Theo đó, nhà nuôi tằm phải được làm thông thoáng đảm bảo nhiệt độ từ 24-27 độ C, ẩm độ từ 75-80%, tránh gió lùa trực tiếp vào nơi nuôi tằm. Người dân cũng không nên dùng dâu héo, dâu ôi để nuôi tằm. Vào những thời điểm điều kiện khí hậu bất lợi cho sự sinh trưởng của tằm cần giãn số lứa nuôi tằm để có thời gian cách ly phòng nuôi tằm.

Hiện, Chi cục Chăn nuôi Thú y và Thủy sản cũng kiến nghị Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh giao Chi cục Chăn nuôi, Thú y và Thủy sản, Trung tâm Khuyến nông tỉnh phối hợp với các đơn vị liên quan đánh giá thực nghiệm sản xuất với các giống tằm lưỡng hệ đã được công nhận tiến bộ kỹ thuật để khuyến khích, thu hút doanh nghiệp đầu tư, chủ động phát triển sản xuất trứng giống tằm, hạn chế phụ thuộc vào nguồn trứng tằm nhập khẩu.

Bên cạnh đó, lồng ghép từ các nguồn kinh phí tiếp tục tổ chức các lớp tập huấn, chuyển giao kỹ thuật sản xuất dâu tằm cho các hộ nông dân.

×