Bình dân học vụ số, hướng đến gia đình số, chợ số, nông thôn số

Lấy cảm hứng từ phong trào "Bình dân học vụ" do Chủ tịch Hồ Chí Minh khởi xướng năm 1945 nhằm xóa mù chữ và nâng cao dân trí, phong trào "Bình dân học vụ số" nhằm phổ cập kỹ năng số, giúp mọi người dân có thể tiếp cận, sử dụng và làm chủ công nghệ một cách hiệu quả.

"Chúng ta không chỉ kế thừa di sản quý báu của lịch sử, mà còn phải biết ứng dụng nó vào thực tiễn hiện nay. Việc trang bị tri thức số sẽ giúp người dân tự tin hơn trong môi trường số, chủ động nắm bắt cơ hội và thích nghi với sự phát triển của công nghệ", Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh.

Với phương châm "Kiến thức là nền tảng, công nghệ là công cụ để tiến xa", phong trào này không chỉ dựa vào chính sách hỗ trợ từ Chính phủ, mà còn chú trọng nâng cao nhận thức, khuyến khích từng cá nhân tự học, chủ động tham gia vào không gian số, từ đó góp phần thúc đẩy sự phát triển chung của đất nước.

Theo Kế hoạch triển khai Phong trào “Bình dân học vụ số", một trong những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu là triển khai các mô hình, phong trào lan tỏa kỹ năng số cho cộng đồng.

Mạng lưới “Đại sứ số”: Xây dựng mạng lưới “Đại sứ số” để phổ cập kỹ năng số cho cộng đồng qua mô hình Người hướng dẫn (mentor) - Người học (mentee).

Phong trào “Gia đình số”: Mỗi hộ gia đình có ít nhất một thành viên tham gia học tập, có hiểu biết về chuyển đổi số, kỹ năng số, sử dụng được nền tảng, dịch vụ số và hướng dẫn cho các thành viên trong gia đình.

Mô hình “Chợ số - Nông thôn số”: Đào tạo tiểu thương, nông dân và người dân khu vực nông thôn qua mô hình học tập 4T (Tiểu thương - Thương mại điện tử - Thanh toán không dùng tiền mặt - Tiết kiệm số), giúp người học nắm vững các kỹ năng, sử dụng công nghệ, nền tảng số trong công việc kinh doanh.

Mô hình “Mỗi công dân - Một danh tính số”: Bảo đảm 100% công dân từ 16 tuổi có danh tính số, hỗ trợ người dân cài đặt và sử dụng ứng dụng VNeID, tài khoản ngân hàng số.

3 trụ cột của chương trình chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới

Chương trình chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới, hướng tới nông thôn mới thông minh giai đoạn 2021-2025 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 924/QĐ-TTg ngày 02/8/2022 với 3 trụ cột: Phát triển chính quyền số ở nông thôn, Phát triển các chủ thể kinh tế số ở nông thôn và Phát triển xã hội số cho cộng đồng dân cư ở nông thôn.

Chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới để từng bước hình thành nông thôn mới thông minh, nâng cao hiệu quả hoạt động của cộng đồng, góp phần xây dựng nông thôn mới đi vào chiều sâu, hiệu quả và bền vững, trên cơ sở kế thừa, tiếp tục phát triển, hoàn thiện kết quả các chương trình, dự án về công nghệ thông tin, chuyển đổi số do Bộ Nông nghiệp và PTNT và các cơ quan liên quan đã và đang triển khai, đảm bảo tiết kiệm, hiệu quả và bền vững.

Phát huy vai trò của hệ thống chính trị, các ngành, các cấp, đặc biệt là vai trò trung tâm của người dân tham gia thực hiện chuyển đổi số, đẩy mạnh công tác xã hội hóa trong đầu tư hạ tầng, ứng dụng công nghệ, phát triển nguồn nhân lực để thực hiện hiệu quả chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới.

Từng bước hoàn thiện cơ chế, chính sách để khuyến khích người dân nông thôn chủ động áp dụng chuyển đổi số, góp phần phát triển kinh tế nông thôn, nâng cao chất lượng tiếp cận dịch vụ và đời sống của người dân nông thôn.

Mục tiêu tổng quát của Chương trình là đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong xây dựng nông thôn mới nhằm tăng cường hiệu quả thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, góp phần thúc đẩy kinh tế nông thôn, nâng cao chất lượng đời sống người dân, thu hẹp dần khoảng cách về chất lượng dịch vụ giữa nông thôn - thành thị, từng bước hướng tới nông thôn mới thông minh.

Bốn nhóm nhiệm vụ triển khai Chương trình bao gồm: Tuyên truyền, nâng cao nhận thức về chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới; Đẩy mạnh xây dựng chính quyền số trong xây dựng nông thôn mới; Thúc đẩy kinh tế số trong phát triển kinh tế nông thôn; Tập trung phát triển xã hội số trong xây dựng nông thôn mới.

Các nhóm giải pháp thực hiện Chương trình gồm: Đào tạo và nâng cao năng lực về chuyển đổi số; Xây dựng và hoàn thiện cơ chế, chính sách; Đẩy mạnh phát triển hạ tầng số và dữ liệu số; Triển khai thí điểm mô hình chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới; Huy động nguồn lực triển khai Chương trình.

Thực hiện phong trào "Bình dân học vụ số" tạo động lực cho chương trình chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới

Với nhiều điểm tương đồng trong mục tiêu, việc thực hiện phong trào "Bình dân học vụ số" tạo động lực cho chương trình chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới. Hiện, các địa phương trên cả nước đang nỗ lực triển khai phong trào "Bình dân học vụ số" với nhiều giải pháp thiết thực, cụ thể. Những thành quả của chương trình chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới cũng sẽ giúp các địa phương lan tỏa mạnh mẽ phong trào "Bình dân học vụ số".

Đơn cử như tại huyện Lương Sơn (Hòa Bình), hiện nay, 100% xã, thị trấn trên địa bàn huyện phủ sóng 4G/5G, gần 80% người trưởng thành sử dụng điện thoại thông minh, hơn 24.000 gia đình có kết nối internet băng rộng và 100% khu dân cư có tổ công nghệ số cộng đồng.

Do vậy, phong trào "Bình dân học vụ số” được triển khai trên địa bàn huyện Lương Sơn hướng đến mục tiêu: "Dễ học - Dễ hiểu - Dễ làm - Dễ nhớ - Dễ áp dụng”, giúp người dân sử dụng thành thạo điện thoại thông minh, ứng dụng dịch vụ công trực tuyến, thanh toán không dùng tiền mặt, bảo vệ thông tin cá nhân, nhận diện tin giả...

Tại Bình Định, Chủ tịch UBND tỉnh đã yêu cầu lồng ghép thực hiện phong trào “Bình dân học vụ số” vào kế hoạch triển khai đề án, chương trình liên quan đến chuyển đổi số do các cấp, ngành chủ trì.

Sở Khoa học và Công nghệ Bình Định có nhiệm vụ tham mưu Ban Thường vụ Tỉnh ủy bổ sung nhiệm vụ chỉ đạo triển khai Phong trào “Bình dân học vụ số” trên địa bàn tỉnh cho Ban Chỉ đạo về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tỉnh; tham mưu Ban Chỉ đạo về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tỉnh bổ sung nhiệm vụ của Tổ Công tác triển khai Phong trào “Bình dân học vụ số” trên địa bàn tỉnh cho Tổ giúp việc của Ban Chỉ đạo. Phối hợp với Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy, Văn phòng Tỉnh ủy, Công an tỉnh, Sở Giáo dục và Đào tạo và các đơn vị liên quan triển khai, theo dõi, đôn đốc, kiểm tra thực hiện Phong trào “Bình dân học vụ số”.

Sở Giáo dục và Đào tạo, các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn tỉnh có trách nhiệm phối hợp với Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy, Văn phòng Tỉnh ủy, Công an tỉnh, Sở Khoa học và Công nghệ và các đơn vị liên quan thường xuyên theo dõi, đôn đốc, kiểm tra thực hiện Phong trào “Bình dân học vụ số”.

Sở Nội vụ có nhiệm vụ phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ tổ chức triển khai Phong trào “Bình dân học vụ số” cho nhóm đối tượng cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong khu vực công. Lồng ghép thực hiện Phong trào “Bình dân học vụ số” vào kế hoạch triển khai đề án, chương trình liên quan đến chuyển đổi số do ngành nội vụ chủ trì. Xây dựng và triển khai thực hiện kế hoạch hưởng ứng Phong trào “Bình dân học vụ số” trong toàn ngành nội vụ tỉnh.

Sở Tài chính có nhiệm vụ chủ trì, phối hợp với Công an tỉnh và các đơn vị liên quan tổ chức triển khai Phương án đầu tư hệ thống nền tảng số phục vụ Phong trào theo hình thức đối tác công - tư (PPP) sau khi có kết quả nghiên cứu, đánh giá và hướng dẫn của Bộ Tài chính.

Ngày 28/5/2025, UBND tỉnh Đắk Nông đã ban hành kế hoạch số 344/KH-UBND triển khai phong trào “Bình dân học vụ số” trên địa bàn tỉnh Đắk Nông, với mục tiêu xây dựng công dân số, gia đình số, chợ số, nông thôn số...

Cụ thể, tổ chức thực hiện phong trào “Gia đình số”: Mỗi hộ gia đình có ít nhất một thành viên tham gia học tập, có hiểu biết về chuyển đổi số, kỹ năng số, sử dụng được nền tảng, dịch vụ số và hướng dẫn cho các thành viên trong gia đình.

Tổ chức thực hiện mô hình “Chợ số - Nông thôn số”: Đào tạo tiểu thương, nông dân và người dân khu vực nông thôn qua mô hình học tập 4T (Tiểu thương - Thương mại điện tử - Thanh toán không dùng tiền mặt - Tiết kiệm số), giúp người học nắm vũng các kỹ năng, sử dụng công nghệ, nền tảng số trong công việc kinh doanh.

Tổ chức thực hiện mô hình “Mỗi công dân - Một danh tính số”: Bảo đảm 100% công dân từ 16 tuổi có danh tính số, hỗ trợ người dân cài đặt và sử dụng ứng dụng VneID, tài khoản ngân hàng số.

Tổ chức thực hiện mô hình “Tổ công nghệ số cộng đồng”: Phát huy cao độ vai trò, nâng cao hiệu quả hoạt động của các tổ công nghệ số cộng đồng trên địa bàn tỉnh đã được thành lập trong triển khai thực hiện phong trào "Bình dân học vụ số”, với phương châm “đi từng ngõ, gõ từng nhà, hướng dẫn từng người”, nhất là ở vùng nông thôn, những nơi có điều kiện khó khăn, đồng bào dân tộc thiểu số, bảo đảm mọi người dân đều được phổ cập kỹ năng cơ bản về chuyển đổi số...

Chắc chắn, với sự hợp lực của chương trình chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới và phong trào "Bình dân học vụ số", mục tiêu xây dựng nông thôn mới thông minh sớm thành hiện thực.

×