Kể từ khi xuất hiện ở Việt Nam năm 2019, Dịch tả lợn châu Phi đã gây thiệt hại rất lớn cho ngành chăn nuôi, nhất là những nông hộ nhỏ. Tuy nhiên, nhờ thực hiện đồng bộ các giải pháp chăn nuôi an toàn sinh học, đặc biệt là nghiên cứu, phát triển vaccine Dịch tả lợn châu Phi, dịch bệnh nguy hiểm này đã từng bước được khống chế.

Theo báo cáo của Cục Chăn nuôi và Thú y (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), trong 6 tháng đầu năm 2025, toàn quốc ghi nhận 251 ổ dịch Dịch tả lợn châu Phi tại 35 tỉnh, thành phố, giảm 14,63% số địa phương có dịch, giảm 61,79% số ổ dịch và 81,27% thiệt hại so với cùng kỳ 2024...

Đối với Kế hoạch quốc gia Phòng chống dịch bệnh Dịch tả lợn châu Phi, giai đoạn 2020 - 2025; tính đến giữa năm 2025, ngành chăn nuôi - thú y đã gần hoàn thành mục tiêu trên 90% số xã, phường, thị trấn không có bệnh Dịch tả lợn châu Phi trong 2 năm đầu tiên; trên 95% số xã, phường, thị trấn không có bệnh Dịch tả lợn châu Phi trong 2 năm tiếp theo và trên 99% số xã, phường, thị trấn không có bệnh Dịch tả lợn châu Phi trong 2 năm cuối thực hiện Kế hoạch.

Thực hiện chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường tại cuộc họp ngày 30/5 nhằm rà soát lại quy trình phòng, chống dịch bệnh và tiêm phòng bệnh dịch tả lợn châu Phi, hôm nay, Báo Nông thôn Ngày nay/Dân Việt phối hợp với Cục Chăn nuôi và Thú y (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) tổ chức tọa đàm trực tuyến, với chủ đề: VACCINE DỊCH TẢ LỢN CHÂU PHI: LÀM GÌ ĐỂ NÔNG DÂN TIN TƯỞNG, SỬ DỤNG?

Tọa đàm nhằm đánh giá công tác phòng chống dịch tả lợn châu Phi trong thời gian qua, hiệu quả của vaccine Dịch tả lợn châu Phi trong công tác phòng chống dịch bệnh cũng như khuyến nghị các giải pháp để người dân sử dụng vaccine trong phòng chống dịch bệnh tả lợn châu Phi, kế hoạch của ngành chức năng, doanh nghiệp trong bối cảnh virus liên tục xuất hiện các biến chủng mới.

8:59

Tham dự Tọa đàm có:

- Ông Phan Quang Minh, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi và Thú y (Bộ Nông nghiệp và Môi trường).

- Ông Nguyễn Văn Điệp, Tổng Giám đốc Công ty CP AVAC Việt Nam.

-Ông Vũ Đăng Đồng, Giám đốc Trung tâm chẩn đoán thú y Dabaco

- Ông Vũ Văn Hoạt, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi – Thủy sản và Thú y tỉnh Hải Dương.

- Ông Trần Xuân Khương, Đại diện Công ty APHARMA (Hưng Yên)

- Ông Nguyễn Văn Thắng – HTX Chăn nuôi Hòa Mỹ (Hà Nội).

Cùng sự tham gia góp mặt của đại diện các cơ quan báo chí Trung ương, địa phương.

Tọa đàm được tường thuật trực tiếp trên Báo điện tử Dân Việt (danviet.vn)

9:12

Phát biểu khai mạc Tọa đàm, Nhà báo Nguyễn Văn Hoài, Tổng biên tập Báo NTNN/Dân Việt nhấn mạnh: "Từ khi xuất hiện ở Việt Nam năm 2019, bệnh dịch tả lợn châu Phi đã gây ra tác động và thiệt hại rất lớn đến người chăn nuôi nhỏ lẻ và các doanh nghiệp. Đến thời điểm này dưới sự chỉ đạo Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường), Cục Chăn nuôi và Thú y, bệnh dịch tả lợn châu Phi đã có những kết quả rất tốt, trong đó, các tỉnh, thành phố bước đầu đã kiểm soát, số ổ dịch đã giảm, đồng thời được kiểm soát.

6 tháng đầu năm 2025, chỉ có 260 ổ dịch bùng phát, đây là con số giảm nhiều so với những năm trước đây. Dù bệnh dịch tả lợn châu Phi đã cơ bản được kiểm soát, hộ chăn nuôi, doanh nghiệp đã áp dụng chăn nuôi an toàn sinh học, tiêm vaccine, tuy nhiên, tình hình dịch bệnh vẫn tiềm ẩn nhiều nỗi lo, trong đó, việc triển khai tiêm phòng vaccine vẫn còn những bất cập, khó khăn, tỷ lệ tiêm phòng chưa cao.

Để đưa ra những giải pháp chăn nuôi an toàn, nâng tỷ lệ tiêm phòng vaccine trên đàn lợn, từ đó, xây dựng ngành chăn nuôi bền vững, đóng góp vào tăng trưởng 2 con số Chính phủ đề ra, hôm nay, Báo Nông thôn Ngày nay/báo điện tử Dân Việt tổ chức tọa đoàn: Vaccine dịch tả lợn châu Phi: Làm gì để nông dân tin tưởng, sử dụng? Tọa đàm hôm nay là diễn đàn để cùng thảo luận, trao đổi thẳng thắn, đưa ra các giải pháp căn cơ từ cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp, từ đó, thúc đẩy ngành chăn nuôi Việt Nam phát triển bền vững.

9:23

Có thể khẳng định ít có loại dịch bệnh nào mà hệ thống văn bản chỉ đạo phòng chống dịch đầy đủ từ Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và PTNT (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường). Trước khi nói về những giải pháp đồng bộ để thực hiện sự chỉ đạo xuyên suốt đó, ông Phan Quang Minh, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi – Thú y (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã gửi lời cảm ơn Báo NTNN/Dân Việt đã tổ chức toạ đàm mang tính thời sự và nhiều ý nghĩa này.

Ông Minh chia sẻ: Vừa tuần trước Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến đã chủ trì cuộc họp Kế hoạch phòng chống dịch bệnh quốc gia 2025 – 2030. Trước đó, khi dịch tả lợn châu Phi xuất hiện tại Việt Nam, đã có nhiều giải pháp phòng chống dịch bệnh được đưa ra như vệ sinh, tiêu độc khử trùng, các giải pháp an toàn sinh hcoj, tuy nhiên một giải pháp then chốt thời điểm đó chưa có chính là vaccine. Trong hơn 2 năm qua, với sự chỉ đạo tích cực của Bộ NN&MT, các nhà chăn nuôi, cơ quan thú y, các nhà nghiên cứu trong nước và quốc tế đã nghiên cứu thành công và đưa vào sử dụng vaccine.

Đến thời điểm này đã tổng kết chương trình sau một thời gian thử nghiệm, đưa vào sử dụng và khẳng định vaccine là một trong những giải pháp hoàn toàn mới trong kế hoạch quốc gia phòng chống dịch bệnh trong thời gian tới. Về cơ bản từ 2019-2020 dịch tả lợn châu Phi xảy ra trên diện rộng, toàn quốc, số lượng ổ dịch tiêu huỷ rất lớn. Song từ năm 2023 đến nay, số ổ dịch giảm rõ rệt, gần 6 tháng xảy ra 260 ổ dịch trên 63 tỉnh, thành phố, số lợn phải tiêu huỷ trên 11.000 con, dịch chủ yếu xảy ra ở các hộ chăn nuôi hỏ lẻ, chưa áp dụng biện háp an toàn sinh học. So với giai đoạn trước, số ổ dịch giảm 15%, số lượng tiêu huỷ giảm khoảng 80% nhờ áp dụng các biện pháp phòng dịch, kiểm soát kịp thời. Hiện nay cả nước chỉ còn 126 ổ dịch tại 16 tỉnh thành chưa qua 21 ngày.

9:32

Từ tháng 5/2022, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã chính thức công nhận và cấp phép cho sử dụng vaccine phòng, chống dịch tả lợn châu Phi tại Việt Nam. Trả lời câu hỏi về công tác triển khai tiêm phòng vaccine Dịch tả lợn châu Phi trên đàn lợn trong cả nước được thực hiện như thế nào? ông Phan Quang Minh cho hay:

Một trong những giải pháp góp phần phòng chống dịch tả lợn châu Phi là đưa vào sử dụng vaccine dịch tả lợn Châu Phi. Kể từ khi vaccine Dịch tả lợn châu Phi được chính thức công nhận và cấp phép lưu hành vào tháng 5/2022, công tác tiêm phòng đã được triển khai từng bước và hiện đã phủ rộng khắp cả nước. Thống kê sơ bộ cho thấy, các doanh nghiệp đã sản xuất gần 7 triệu liều vaccine và cung ứng ra thị trường trong nước hơn 4 triệu liều để tiêm phòng. Ngoài ra, khoảng gần 1 triệu liều vaccine cũng đã được xuất khẩu sang một số quốc gia khác để hỗ trợ công tác phòng chống dịch.

Cũng theo báo cáo từ các cơ quan quản lý chuyên ngành, tính đến thời điểm hiện tại, cả nước đã có khoảng 35.000 hộ chăn nuôi được tiêm phòng vaccine Dịch tả lợn châu Phi. Đặc biệt, diện bao phủ đã đạt tới 45 tỉnh, thành phố, cho thấy phần lớn các địa phương trên cả nước đã áp dụng giải pháp tiêm phòng này. Dù số lượng tiêm phòng ở từng địa phương có thể chưa nhiều, nhưng độ bao phủ đã gần như toàn quốc.

Việc triển khai vaccine Dịch tả lợn châu Phi đã đóng góp quan trọng vào công tác phòng chống dịch bệnh. Các trường hợp ổ dịch được ghi nhận và báo cáo từ năm 2022 đến nay đều xảy ra trên những đàn lợn chưa được tiêm phòng vaccine. Điều này khẳng định hiệu quả của vaccine và là một bước tiến lớn của ngành chăn nuôi và thú y Việt Nam trong việc chủ động ứng phó với dịch bệnh nguy hiểm. Đối với các dịch bệnh nguy hiểm như dịch lở mồm long móng, dịch tai xanh và một số dịch bệnh khác, tiêm phòng vaccine là một giải pháp căn cơ trong điều kiện chăn nuôi hiện nay. Việc có vaccine trong tay và triển khai tiêm phòng sẽ góp phần nâng cao năng lực kiểm soát dịch bệnh trong thời gian tới.

9:38

Việt Nam là nước đầu tiên trên thế giới nghiên cứu, sản xuất và thương mại hóa thành công vaccine Dịch tả lợn châu Phi. Đến nay, đã có 3 loại vaccine Dịch tả lợn châu Phi được cấp phép lưu hành thương mại, bước đầu xuất khẩu sang một số nước Đông Nam Á.

Là doanh nghiệp tiên phong trong nghiên cứu, sản xuất vaccine, ông Vũ Đăng Đồng, Giám đốc Trung tâm chẩn đoán thú y Dabaco cho hay: Về vắc xin dịch tả lợn Châu Phi, hiện nay Việt Nam đã cấp phép lưu hành cho 3 loại vắc xin, trong đó Dabaco là một trong những doanh nghiệp lần đầu tiên tham gia vào lĩnh vực sản xuất vắc xin. Đây là một bước đi mới mẻ, đồng thời cũng đặt ra không ít khó khăn cho chúng tôi, cả về cơ sở vật chất và con người. Tuy nhiên, Dabaco đã nhận được sự tạo điều kiện rất lớn từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường), cũng như sự hỗ trợ từ Cục Thú y. Nhờ đó, Dabaco cùng các đơn vị khác như AVAC và NAVETCO đã được phép nhập con giống chính thống từ Hoa Kỳ.

Quá trình nghiên cứu, sản xuất được Dabaco thực hiện nghiêm ngặt tại phòng thí nghiệm an toàn sinh học cấp độ 3 của tập đoàn. Đến ngày 28/2/2025, vắc xin dịch tả lợn Châu Phi của Dabaco đã chính thức được Cục Thú y đánh giá và cấp phép lưu hành. Phải nói rằng, trong giai đoạn đầu, chúng tôi gặp không ít khó khăn. Tuy nhiên, nhờ sự đồng hành sát sao của các cơ quan quản lý nhà nước và sự hỗ trợ tích cực từ hệ thống trang trại của Dabaco cũng như các trang trại liên kết, chúng tôi đã triển khai thử nghiệm thành công. Hiện nay, ngoài việc đáp ứng nhu cầu trong nước, Dabaco cũng đang trong quá trình đàm phán với các đối tác quốc tế, trong đó có Philippines, với kỳ vọng vắc xin của chúng tôi sẽ tiếp tục được mở rộng thị trường và phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới.

Trong khi đó, ông Nguyễn Văn Điệp – Tổng Giám đốc AVAC cho biết, Vaccine AVAC ASF LIVE của AVAC đã được cấp phép lưu hành tháng 7/2022, đến năm 2023 được thương mại hóa. Để được cấp phép lưu hành thương mại, vaccine của chúng tôi phải trải qua quá trình nghiên cứu và tuân thủ các quy định chặt chẽ của các cơ quan nhà nước. Chúng tôi đã thử nghiệm, khảo nghiệm... qua các trang trại, và tiêm giám sát gần 600 trang trại... sau đó mới lưu hành thương mại tự do. Bên cạnh các việc phân phối trong nước, chúng tôi còn phối hợp với các đối tác nước ngoài như Philipines, Indonesia...

Trong đó, tại Philipines, chúng tôi đã phối hợp với đối tác ở đây đánh giá và đến 2024 đã được cấp phép lưu hành vaccine AVAC ASF LIVE. Mới đây, chúng tôi vừa xuất khẩu 120.000 liều vaccine ASF sang Indonesia. Qua quá trình sử dụng, các đối tác, người dân đều đánh giá sản phẩm của AVAC rất hiệu quả, bảo hộ cao qua đó góp phần giảm thiểu sự lây lan và ngăn chặn đại dịch ASF. Hiện, vaccine AVAC ASF LIVE đã và đang thỏa mãn các quy định và sắp được Tổ chức Thú y thế giới công bố. Sau khoảng 3 năm được cấp phép lưu hành, đến nay, chúng tôi đã cung cấp 3 triệu liều cho các địa phương trong nước và xuất khẩu 600.000 liều. Các đối tác cũng đánh giá và đưa vào sử dụng rất hiệu quả để giảm thiểu thiệt hại do ASF gây ra.

Ông Điệp cũng cho biết thêm: trong số bảy nền tảng công nghệ được xem xét cho việc phát triển vắc-xin phòng bệnh DTLCP, chúng tôi xác định vaccine sống nhược độc, phát triển bằng phương pháp cắt gen, là hướng đi khả thi nhất. Tuy nhiên, để có thể phát triển vắc-xin nhược độc trong thời gian ngắn nhất, cần đồng thời giải quyết ba thách thức kỹ thuật then chốt: (1) Lựa chọn và tối ưu hóa chủng virus nhược độc có độ an toàn cao; (2) Phát triển được dòng tế bào liên tục cho phép virus DTLCP nhân lên ổn định; (3) Xây dựng bộ dữ liệu toàn diện về đặc tính sinh học, tính sinh miễn dịch và độ an toàn của vắc-xin – đây là nền tảng khoa học thiết yếu để tiến tới sản xuất thương mại ở quy mô lớn.

AVAC đã thành công trong việc phát triển một dòng tế bào có nguồn gốc từ đại thực bào tự nhiên, được phân lập từ phôi thai lợn. Dòng tế bào này có khả năng sinh trưởng liên tục, ổn định về đặc tính sinh học, không chứa các gen gây ung thư (thường được sử dụng để gây bất tử tế bào), không nhiễm các vi sinh vật ngoại lai, và có khả năng lưu trữ lâu dài ở nhiệt độ âm sâu. Đặc biệt, dòng tế bào này cho phép virus vaccine DTLCP nhân lên nhanh chóng, đạt hiệu giá cao và ổn định về đặc tính sinh học.

9:46

Từ góc độ quản lý về lưu hành cũng như đánh giá chất lượng vaccine, ông Phan Quang Minh nhấn mạnh: Chúng ta đã có 3 loại vaccine được cấp phép lưu hành thương mại, thậm chí bước đầu đã được xuất khẩu sang một số nước Đông Nam Á. Trước khi được cấp phép lưu hành, các loại vaccine này đều trải qua quy trình đánh giá nghiêm ngặt theo quy định của Việt Nam, thậm chí còn khắt khe hơn do đây là lần đầu tiên vaccine Dịch tả lợn châu Phi được sản xuất.

Quy trình này có sự tham khảo ý kiến từ các chuyên gia quốc tế, đặc biệt là các chuyên gia từ Hoa Kỳ trong giai đoạn đầu, nhằm đảm bảo tối đa về mức độ an toàn, bảo hộ và vô trùng. Kết quả đánh giá cho thấy, tất cả các loại vaccine khi được lưu hành đều đảm bảo an toàn, không gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe vật nuôi. Về hiệu quả bảo hộ, theo quy định chung cho tất cả các loại vaccine, tỷ lệ bảo hộ tối thiểu phải đạt 80%.

Tuy nhiên, các vaccine Dịch tả lợn châu Phi của Việt Nam phần lớn đã đạt mức bảo hộ rất cao, lên tới 97-99% trong quá trình đánh giá. Vaccine Dịch tả lợn châu Phi của Việt Nam không chỉ được sử dụng thận trọng trong nước mà còn nhận được sự tin tưởng từ cộng đồng quốc tế. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam đã nhận được thư cảm ơn từ Chính phủ Cộng hòa Dominica về việc hỗ trợ vaccine và cử chuyên gia sang triển khai tiêm phòng tại đây.

Trong thời gian tới, trong quá trình sử dụng đề nghị người chăn nuôi trong quá trình sử dụng vaccine: mua đúng loại vaccine và đúng nơi cung cấp. Người chăn nuôi cần lưu ý mua đúng các loại vaccine đã được cấp phép lưu hành để tránh mua phải các sản phẩm giả mạo, trôi nổi trên thị trường.

9:55

Là địa phương tiên phong tổ chức tiêm trên diện rộng vaccine dịch tả lợn châu Phi cho đàn lợn, ông Vũ Văn Hoạt, Chi Cục trưởng Chi cục Chăn nuôi - Thủy sản và Thú ý Hải Dương chia sẻ về hiệu quả tiêm phòng vaccine Dịch tả lợn châu Phi. Theo đó, ông Hoạt chia sẻ:

Thực hiện Chỉ thị 41 và chỉ đạo của ngành thú y, về phía Hải Dương chúng tôi đã tiêm phòng vắc xin từ cuối 2024, trên địa bàn tiêm gần 50.000 liều trên đàn lợn thịt. Trong quá trình tiêm chúng tôi giám sát lấy mẫu đánh giá hiệu quả tiêm phòng, khi lợn tiêm 28 ngày, lấy 181 mẫu ở 17 hộ, tại 8 huyện và 15 xã để đánh giá, kết quả đánh giá cho thấy 100% mẫu đều đạt tỷ lệ bảo hộ 100%, sức khỏe lợn sau tiêm khỏe mạnh, phát triển tốt, tạo miễn dịch, lợn tiêm cho năm 2024 đã xuất bán, tiêm năm 2025 đánh giá vắc xin đến nay là an toàn, hiệu quả, chỉ số ít con lợn có sốt nhẹ, đau khớp, chúng tôi cho dùng vitamin để tăng sức khỏe cho vật nuôi.

10:0

Thủ tướng Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã có nhiều văn bản chỉ đạo các địa phương đẩy mạnh tiêm phòng vaccine Dịch tả lợn châu Phi để tăng cường phòng chống dịch bệnh. Nhưng thực tế, tỷ lệ tiêm phòng tại các địa phương còn thấp, thế thì đâu là nguyên nhân của tình trạng này?

Trả lời câu hỏi trên, ông Phan Quang Minh thông tin: Thủ tướng Chính phủ và Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo các địa phương đẩy mạnh tiêm phòng vaccine dịch tả lợn châu Phi nhằm tăng cường phòng chống dịch bệnh. Tuy nhiên, thực tế cho thấy tỉ lệ tiêm phòng tại các địa phương vẫn còn thấp.

Tôi cho rằng nguyên nhân đầu tiên và quan trọng nhất nằm ở nhận thức của người chăn nuôi. Nhiều hộ chưa thực sự nhận thức rõ về sự nguy hiểm của dịch tả lợn châu Phi và tầm quan trọng của việc tiêm phòng vaccine để bảo vệ đàn lợn. Thông tin về vaccine và hiệu quả của nó chưa được truyền tải đầy đủ và rõ ràng đến người dân. Tất cả các ổ dịch xảy ra trong thời gian qua đều liên quan đến các đàn lợn chưa được tiêm phòng." Thông tin này cần được phổ biến rộng rãi để người dân hiểu rõ và chủ động hơn trong việc tiêm phòng.

Nguyên nhân thứ hai liên quan đến việc truyền tải thông tin về hiệu quả bảo hộ của vaccine. Có thể có những trường hợp người dân còn băn khoăn về khả năng bảo vệ của vaccine sau khi tiêm. Tiêm phòng vaccine không chỉ đảm bảo an toàn mà còn có khả năng chống lại virus dịch tả lợn châu Phi, với tỉ lệ bảo hộ cao. Việc cung cấp thông tin minh bạch và chi tiết về hiệu quả này là rất cần thiết để tăng cường niềm tin cho người chăn nuôi. Một nguyên nhân nữa đó là giá thành vaccine, hiện nay giá thành vaccine đang trên dưới khoảng 60.000 đồng, mặc dù đây không phải là nguyên nhân chính gây ra tình trạng tỉ lệ tiêm phòng thấp trên tất cả các loại vaccine, nhưng với vaccine Dịch tả lợn châu Phi, giá cả có thể là một rào cản đối với một số hộ chăn nuôi, đặc biệt là các hộ nhỏ lẻ.

Để khắc phục tình trạng trên, tôi cho rằng, chúng ta cần đẩy mạnh công tác truyền thông: Cần tăng cường hơn nữa việc truyền thông để nâng cao nhận thức của người chăn nuôi về sự nguy hiểm của dịch bệnh và lợi ích của việc tiêm phòng vaccine. Tiêm phòng vaccine là then chốt của then chốt phòng chống dịch bệnh. Tôi cho rằng truyền thông đóng vai trò quan trọng về nâng cao nhận thức của người chăn nuôi. Thứ 2 là: Minh bạch thông tin về hiệu quả vaccine: Cung cấp thông tin rõ ràng, chi tiết về hiệu quả bảo hộ và an toàn của vaccine để người dân yên tâm sử dụng. Bên cạnh đó, chúng ta cần có các cơ chế, chính sách hỗ trợ về giá vaccine nhất là dịch tả lợn Châu Phi, dịch heo tai xanh, hoặc các chương trình hỗ trợ khác để giảm gánh nặng chi phí cho người chăn nuôi, đặc biệt là các hộ nhỏ lẻ. Nếu chúng ta giải quyết đồng bộ các vấn đề này sẽ góp phần nâng cao tỉ lệ tiêm phòng vaccine Dịch tả lợn châu Phi, từ đó tăng cường năng lực phòng chống dịch bệnh hiệu quả hơn trên phạm vi toàn quốc.

Bổ sung thêm phần trả lời của ông Minh, ông Vũ Đăng Đồng, đại diện Tập đoàn Dabaco cho hay: Đúng là bà con đang rất e ngại, trông chờ vào phản ứng của các doanh nghiệp lớn, điều này hoàn toàn chính xác. Tuyến bài của Báo điện tử Dân Việt phản ánh: Nỗi lo chất lượng vaccine dịch tả lợn châu Phi, chúng tôi thấy rất đúng thực tế, nhiều người nuôi lợn còn e ngại dùng vaccine mới vì chưa thực sự tin tưởng, bà con vẫn trông chờ vào phản ứng của các doanh nghiệp lớn.

Bên cạnh đó, tuyến bài cũng nêu ra được hạn chế trong việc tiêm phòng là các nhân viên, đại lý hướng dẫn người dân sai đối tượng chỉ định dẫn đến rủi ro cho đàn lợn. Hoặc người dân chưa phân biệt được đâu là vaccine thật hay giả. Tuy nhiên, cũng có thể trong quá trình tiêm phòng, bà con vừa mua tiêm phòng lợn đã bị ốm, sốt và chết sau 24h, có thể con lợn đó đã mang mầm bệnh, ủ bệnh sẵn khi tiêm vào mới phát bệnh nhanh như thế.

Hiện, số lượng tiêm vaccine ASF chưa nhiều nên miễn dịch quần đàn chưa đạt yêu cầu. Thực tế, chăn nuôi nông hộ, công tác an toàn sinh học, tiêu độc, sát trùng, tiêu diệt côn trùng... chưa cao nên gây lân lan dịch bệnh nhiều và có tiêm vaccine vẫn bị thiệt hại. Đến nay, chúng ta mới làm vaccine ASF trên lợn thịt, Dabaco cũng thế, hoàn thành trên lợn thịt và sau đó mới bước tới các bước tiếp theo cho con nái, đực, hậu bị... Nên bà con chắc sẽ còn e dè, vì thông tin về kỹ thuật, khoa học chưa được truyền thông hiệu quả.

Đại diện cho AVAC, ông Nguyễn Văn Điệp – Tổng Giám đốc cho hay, ngoài các ý ông Minh vừa nêu, ở góc độ DN chúng tôi cho rằng hiện nay việc đưa vaccine vào thực tế chưa đạt được hiệu quả, đó là tính thận trọng của người chăn nuôi, tất nhiên, một sản phẩm mới thì thận trọng là bình thường. Tôi nhớ hơn chục năm trước khi vaccine tai xanh đưa vào Việt Nam để sử dụng, thời điểm đó, những công ty vaccine lớn nhất thế giới cũng phải mất 3 năm mới đưa vào sử dụng đại trà. Và người chăn nuôi thường có câu hỏi, tại sao các doanh nghiệp chăn nuôi lớn không sử dụng vaccine dịch tả lợn châu Phi? Tôi cho rằng, doanh nghiệp họ cân nhắc yếu tố đầu tư, đồng thời áp dụng và thực hiện tốt chăn nuôi an toàn sinh học, vì vậy, họ sử dụng hạn chế.

Hiện nay, vaccine dịch tả lợn châu Phi đưa vào lưu hành và sử dụng trên 2 năm, vì vậy, việc người chăn nuôi chưa sử dụng thường xuyên cũng là điều bình thường. Để người chăn nuôi tăng sử dụng vaccine, chúng ta cần lan tỏa hơn nữa về độ an toàn của vaccine và những mô hình đã sử dụng vaccine hiệu quả.

10:16

Ông Nguyễn Văn Thắng, Đại diện HTX Chăn nuôi Hòa Mỹ (Hà Nội) bày tỏ những băn khoăn, tâm tư từ góc độ của người chăn nuôi trực tiếp. Ông Thắng khẳng định: ngành chăn nuôi lợn ở Việt Nam hiện nay đã đạt được trình độ và năng lực khá tốt, tiệm cận với các nước phát triển, từ quy mô trang trại, áp dụng kỹ thuật, cho đến công tác thú y, kiểm soát dịch bệnh. Các loại dịch bệnh nguy hiểm khác như tai xanh, lở mồm long móng… chúng ta đã khống chế, kiểm soát rất tốt. Chỉ còn dịch tả lợn Châu Phi là mối nguy lớn nhất, sống còn ở dịch tả lợn Châu Phi và cũng là nguyên nhân có thể khiến người chăn nuôi "trắng tay" nếu không kiểm soát được. Dịch tả lợn Châu Phi mà vào trại nào thì trại đó gần như mất hết.

Do đó, tôi muốn nhấn mạnh, nếu có vắc xin tốt, người chăn nuôi chắc chắn sẽ sử dụng. Không ai chủ quan nói rằng cứ áp dụng các biện pháp an toàn sinh học rồi bỏ qua vắc xin. Không ai dám đánh đổi như vậy. Tuy nhiên, hiện nay điều người chăn nuôi cần là niềm tin, thực tế. Chúng tôi chưa đủ tin tưởng vào hiệu quả vắc xin khi sản phẩm mới được đưa ra thị trường, thông tin tuyên truyền chưa đầy đủ, chưa thuyết phục. Các ý kiến nói rằng người chăn nuôi nhỏ đang chờ người chăn nuôi lớn tiêm trước. Tôi cho rằng nhận định này chưa sát với thực tế. Người chăn nuôi lớn cũng đang chờ sự khẳng định chắc chắn từ các nhà sản xuất và cơ quan quản lý. Nếu vắc xin tốt, người chăn nuôi lớn sẽ sẵn sàng sử dụng ngay, không phải vì họ tính toán chi phí hay hiệu quả kinh tế bằng các biện pháp khác.

Điều cốt lõi hiện nay là, người chăn nuôi chưa thực sự tin tưởng. Các cơ quan quản lý và doanh nghiệp vắc xin cần làm rõ hơn, nếu tiêm vắc xin, virus xâm nhập liệu có được kháng hoàn toàn không? Tỉ lệ bảo hộ cụ thể là bao nhiêu? Đến thời điểm này, các nhà sản xuất đã dám cam kết chưa? Nếu xảy ra rủi ro, có bồi thường không? Bồi thường như thế nào?

Với tư cách cá nhân một người chăn nuôi trực tiếp, tôi xin kiến nghị, nếu Nhà nước đánh giá vắc xin này là hiệu quả, cần tuyên truyền mạnh mẽ, chính thức trên các phương tiện truyền thông. Cơ quan quản lý có thể cân nhắc cơ chế bảo lãnh, nếu người dân sử dụng vắc xin theo đúng hướng dẫn mà vẫn xảy ra thiệt hại thì cơ quan quản lý có chính sách hỗ trợ, bồi thường như thế nào. Khi đó, tôi tin rằng người chăn nuôi sẽ đồng loạt tham gia tiêm chủng, không còn e ngại.

Thực tế tại địa phương tôi, rất nhiều hộ chăn nuôi vẫn đang do dự, dù đã nghe thông tin có những doanh nghiệp sản xuất vắc xin. Khi đã tiêm vắc xin rồi, nếu virus xâm nhập thì hiệu quả kháng bệnh đến mức nào, có bảo vệ được đàn lợn không? Thông tin này rất cần được truyền tải cụ thể và đầy đủ. Thậm chí, kể cả 60.000 đồng/liều, chúng tôi cũng tiêm ngay. Thay mặt các hộ chăn nuôi trong vùng của tôi, chúng tôi rất mong các nhà quản lý, nhà khoa học và doanh nghiệp sản xuất sẽ lắng nghe để có giải pháp thiết thực, củng cố lòng tin cho người chăn nuôi.

10:22

Chia sẻ với ông Thắng về những băn khoăn mà phần lớn bà con nông dân đang gặp phải, ông Nguyễn Văn Điệp nhấn mạnh: Tôi xin chia sẻ góc độ người sản xuất, về tính thận trọng với sản phẩm lớn, tôi có trao đổi cách đây một tuần với một DN FDI dịch tả vẫn chiếm tới tỷ trọng lớn các bệnh mà lợn dễ nhiễm nhất, họ áp dụng sinh học, họ cũng lo ngại lây chéo khi tiêm vắc xin, đây là lý do họ áp dụng an toàn sinh học, chờ thực tế từ ngoài thị trường rồi mới quyết định tiêm cho đàn lợn lớn của họ. Điều này cho thấy, ngay DN lớn cũng đều nêu lý do cần theo dõi thêm, họ vẫn có tính thận trọng khi tiêm vắc xin dù họ có áp dụng nhiều biện pháp khác. Với giá vắc xin 60.000 đồng hiện nay, nếu tiêm an toàn sẽ mang lại lợn nhuận rất nên đầu tư tiêm là điều không ai phủ nhận.

Tuy nhiên, DN có dám bảo đảm không, tôi chia sẻ chưa có DN nào bảo hành dùng vắc xin mà lợn không bị bệnh, bởi vắc xin chỉ là một hàng rào, không thể đảm bảo cho tất cả các bệnh cho lợn. Chưa kể, dân đưa vắc xin vào khi lợn đã nhiễm bệnh thì không thể đem lại hiệu quả.

Rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến an toàn vắc xin, không DN nào dám bảo lãnh. Vắc xin như mũ bảo hiểm, nếu tai nạn thì giảm chấn thương sọ não thôi chứ không thể khẳng định là người đội không bị chấn thương sọ não cả. Các yếu tố còn lại DN chúng tôi có thể bảo đảm chỉ là vắc xin an toàn, gây bệnh thì DN đền 100%, vắc xin an toàn mới được đưa ra sử dụng, cái này chúng tôi đã cam kết chứ không phải không. Chỉ những mô hình và giai đoạn tiêm nào đó chúng tôi mới đảm bảo an toàn cho người chăn nuôi thôi, còn khi đã đưa vắc xin ra thương mại thì không thể nào bảo đảm hết được.

Trả lời về những băn khoăn của ông Nguyễn Văn Thắng, ông Vũ Đăng Đồng chia sẻ thêm: Những tâm tư của bác Thắng cũng là một trong những băn khoăn của cơ quan quản lí nhà nước và các nhà khoa học. Với dịch tả lợn châu Phi, khi con lợn đang ủ bệnh thì chỉ 24 – 48 tiếng sau sẽ phát bệnh. Sản phẩm vaccine của Dabaco mặc dù mới được cấp phép lưu hành thương mại ngày 28/3/2025, song chúng tôi đã có một đội ngũ cán bộ kĩ thuật luôn đồng hành với bà con khi tiêm vaccine chứ không chỉ là đưa ra vaccine ra thị trường rồi thôi. Cán bộ kĩ thuật sẽ liên tục giám sát để vaccine được sử dụng đúng và phát huy hiệu quả tốt nhất. Doanh nghiệp sẽ cùng ngành chăn nuôi và thú ý đồng hành cùng bà con trong vấn đề này.

10:37

Có một thực tế hiện nay, người chăn nuôi cũng chịu tác động bởi nhiều lời quảng cáo, nhiều sản phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ, ông Trần Xuân Khương – đại diện APHARMA đã đưa ra khuyến cáo với bà con: Trong giai đoạn đầu, đã có những loại vaccine chưa rõ ràng về nguồn gốc hoặc không có khuyến cáo cụ thể, dẫn đến việc bà con sử dụng nhưng không đạt được hiệu quả mong muốn. Điều này đã gây ra tâm lý e ngại, mất niềm tin cho người chăn nuôi đối với cả những loại vaccine chính thống sau này. Trong quá trình sử dụng vaccine của một trang trại, chúng ta hãy đặt mình vào vị trí của người chăn nuôi: Nếu đàn lợn của trại hơn 100 con bị dịch đến ba lần thì coi như mất trắng. Nhưng nếu tiêm vaccine mà cứu được một lần thì lần sau trang trại đó sẽ cực kỳ tin tưởng và chủ động tiêm phòng. Ngược lại, nếu đã tiêm một lần mà không hiệu quả, việc thuyết phục lại bà con sẽ mất rất nhiều thời gian và cần sự tin tưởng từ các trang trại xung quanh.

Hiện nay đối với Công ty APHARMA, đối với các sản phẩm vaccine AVAC Việt Nam đưa ra qua đơn vị phân phối APHARMA đều được dán tem QR code để người chăn nuôi có thể kiểm tra nguồn gốc sản phẩm từ nhà máy AVAC sản xuất. Bên cạnh đó, APHARMA còn dán thêm một tem truy xuất nguồn gốc trên thân chai để theo dõi quá trình phân phối. Tem này giúp công ty biết chính xác lọ vaccine đã đi qua những kênh nào, từ đó kiểm soát được điều kiện bảo quản trong quá trình vận chuyển và lưu thông, đảm bảo vaccine luôn đạt chất lượng tốt nhất khi đến tay người chăn nuôi.

Chúng tôi khuyến cáo bà con chăn nuôi tìm hiểu tem, nhãn truy xuất nguồn gốc vaccine, để tránh mua phải sản phẩm trôi nổi trên thị trường. APHARMA cũng thường xuyên tổ chức các buổi hội thảo đầu bờ tại các địa phương, có sự phối hợp giữa đại lý phân phối, cán bộ thú y và bà con chăn nuôi. Mục đích là hướng dẫn chi tiết về cách thức sử dụng, đối tượng sử dụng, quy trình bảo quản và đánh giá hiệu quả vaccine để người dân nắm rõ.

Có một thực tế là những con lợn đã xác định ủ bệnh có tiêm phòng vaccine dịch tả lợn châu Phi được không. Việc tiêm phòng trong trường hợp này cần được xem xét kỹ lưỡng. Khi chúng ta đưa vaccine vào đàn lợn đang bị ảnh hưởng bởi các dịch bệnh khác như tai xanh và các dịch bệnh mới khác làm suy giảm hệ thống miễn dịch, khiến vaccine không đạt hiệu quả tối đa.

Do đó, APHARMA thường xuyên đồng hành cùng người chăn nuôi, thậm chí giai đoạn đầu chúng tôi thực hiện xét nghiệm mẫu máu từng con trước khi tiêm để kiểm tra xem có virus tả lợn châu Phi lưu hành trong môi trường hay không? Nếu có, đơn vị sẽ khuyến cáo không tiêm phòng để tránh rủi ro và đảm bảo hiệu quả. Giai đoạn đó, công ty đã trải qua rồi và bây giờ tiêm phòng vaccine dịch tả lợn Châu Phi đã được mại hoá. APHARMA thường xuyên tổ chức các hội thảo, tập huấn tại các địa phương để hướng dẫn chi tiết về vaccine để người dân nắm rõ.

10:41

Quay trở lại với tình hình Dịch tả lợn châu Phi, dù đạt được nhiều kết quả trong công tác phòng chống, kiểm soát dịch bệnh, tuy nhiên, ông Phan Quang Minh, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi và Thú y khuyến cáo:

Dịch tả lợn châu Phi xuất hiện từ 2019 đến nay và vẫn tồn tại ở nước ta. Từ đầu năm đã xảy ra ở 36 tỉnh, với trên 260 ổ dịch, rõ ràng virus vẫn tồn tại trên đàn lợn. Thời gian qua, Cục Chăn nuôi và Thú y, Chi Cục Chăn nuôi và Thú y các tỉnh, thành phố cũng lấy mẫu giảm sát. Theo đó, không chỉ trong đàn lợn, virus dịch tả châu Phi cũng xuất hiện và tồn tại ngoài môi trường. Thời gian tới, miền Bắc sẽ chuyển sang mùa mưa bão, miền Nam chuyển sang mùa mưa, vì vậy, nguy cơ bùng phát dịch bệnh rất cao.

Để bảo vệ đàn lợn, người chăn nuôi cần mua con giống tại những cơ sở chất lượng, có nguồn gốc, không có mầm bệnh; đồng thời tiêm đầy đủ vaccine phòng bệnh, áp dụng an toàn sinh học. Nếu trại “bùng” dịch thì phải báo cáo chính quyền địa phương để có các giải pháp tiêu hủy theo đúng quy định. Nhiều nông hộ nhỏ, nuôi vài con, khi có dịch không thông báo mà vứt ra môi trường, điều này tiềm ẩn nguy cơ lây lan dịch bệnh.

Bên cạnh đó, thông tin tuyên truyền rộng rãi về hiệu quả của việc sử dụng vaccine dịch bệnh tả lợn châu Phi, lan tỏa những mô hình hiệu quả, sử dụng vaccine thành công, người thật, việc thật. Đồng thời, đưa ra cảnh báo, thông tin về đối tượng tiêm… và giải pháp tiêm phòng là quan trọng nhất.

10:46

Từ thực tế triển khai ở Hải Dương, ông Vũ Văn Hoạt chia sẻ thêm kinh nghiệm để tiêm phòng vaccine Dịch tả lợn châu Phi trên diện rộng. Theo đó, việc băn khoăn, e dè khi tiêm vaccine mới, các đại biểu đã nói, như của ý kiến của đại diện Dabaco, nhất là giai đoạn đầu, bà con còn sử dụng chưa đúng cách nên chưa hiệu quả. Thậm chí vaccine chưa cấp phép đã tiêm phòng gây rủi ro khiến bà con mất niềm tin vào vaccine mới.

Thứ 2, đối tượng tiêm phòng mới chỉ tiêm cho lợn thịt, còn rất hở. Để chủ động, chúng ta phải tiêm cho các đối tượng lợn, tạo miễn dịch khép kín toàn đàn, đây mới là điều người dân, chăn nuôi đang rất cần. Chúng tôi đề nghị các công ty cần nghiên cứu, Cục CNTY hướng dẫn tạo điều kiện để các doanh nghiệp có vaccine tiêm phòng cho các đối tượng lợn khác giúp tạo miễn dịch toàn đàn.

Với Hải Dương, thứ nhất, khi triển khai tiêm phòng phải tham mưu tỉnh, đặc biệt, cơ quan chuyên môn phải tập huấn cho cán bộ thú y cơ sở, nhất là ở thú y xã để họ nắm rõ kiến thức để hướng dẫn người dân chuẩn. Hơn nữa, trước khi tiêm phòng chúng ta phải bồi bổ, tăng sức đề kháng cho lợn. Tiếp đến là phải tiêm đúng đối tượng, đến giờ, vaccine mới chỉ tiêm được cho lợn thịt trên 4 tuần tuổi thì phải tiêm đúng đối tượng đó, tránh tiêm sai chỉ định gây rủi ro cho người nuôi.

Trong quá trình tiêm phòng vaccine ASF, Hải Dương làm rất chặt chẽ. Chúng tôi hướng dẫn tiêm phòng cho lợn thịt từ 4 tuần tuổi trở lên. Lợn trên 60-70 không nên tiêm, vì sau tiêm phải hơn 20 ngày mới tạo miễn dịch, nếu sau tiêm bà con bán lợn ngày sẽ gây lãng phí. Bên cạnh đó, trong quá trình tiêm phải theo dõi sức khỏe đàn lợn sau tiêm, nếu có các biểu hiện, phản ứng phải được xử lý kịp thời. Sau khi tiêm, hơn 20 ngày mới tạo miễn dịch cho đàn lợn, đây là khoảng trống hở, nếu chúng ta không tuyên truyền người dân chăn nuôi an toàn sinh học có thể vẫn gây ra rủi ro cho đàn lợn. Sau tiêm chúng tôi lấy mẫu để đánh giá để xem xét bảo hộ của vaccine như thế nào để nhân rộng ra cho bà con hưởng lợi nhiều hơn. Mấy năm nay, chúng tôi đều sử dụng vaccine AVAC Việt Nam rất hiệu quả, bảo hộ cao.

Ở Hải Dương, chúng tôi cũng có công ty chăn nuôi lớn, ban đầu cũng rất băn khăn nhưng sau khi thuyết phục đơn vị này đã tiêm trên 600 con và đến nay đều bảo hộ tốt. Hiện tỉnh đã tiêm trên 1.4000 hộ. Vì sao bà con còn băn khoăn, vì vaccine của chúng ta chỉ tiêm cho lợn thịt thì chưa tạo miễn dịch toàn đàn vẫn có thể gây rủi ro cho người chăn nuôi. Chúng tôi rất mong sớm có vaccine cho lợn nái, đực, hậu bị để giúp bà con tiêm phòng hiệu quả, tạo miễn dịch khép kín toàn đàn đảm bảo sau tiêm phòng vaccine mới sẽ phòng, chống được ASF hiệu quả cao nhất.

Bổ sung thêm ý của ông Hoạt, ông Vũ Đăng Đồng cho hay: Tôi rất chia sẽ ý kiến anh Hoạt, việc chúng ta cần hoàn thiện toàn bộ hệ thống tiêm phòng vắc xin từ con nái, con giống đến con lợn thịt là vô cùng quan trọng, nhằm tạo điều kiện phát triển tốt nhất cho đàn nuôi cúa chúng ta. Các DN, cơ quan NN đang từng bước tiến hành. Tôi cũng chia sẽ thêm ý kiến anh Điệp, cơ quan Nhà nước, nhà khoa học đánh giá được 1 sản phẩm mới cần mất nhiều thời gian, không phải cứ tiêm vào là đánh giá được ngay, tiêm vắc xin cho lợn nái chúng tôi cũng đang triển khai, và xin hứa là sớm phủ toàn bộ, để đáp ứng nhu cầu của bà con.

10:58

Cùng trả lời thắc mắc của bạn đọc về việc virus dịch tả lợn châu Phi đã và đang biến chủng mới, sẽ tác động đến hiệu quả bảo hộ của các loại vaccine dịch tả lợn châu Phi đã được lưu hành?

Ông Vũ Đăng Đồng, đại diện Tập đoàn Dabaco cho biết, hiện chúng ta đang lưu hành TYPE 1 và 2 và con lai 1/2, hiện vaccine chỉ bảo hộ được type 2 thôi. còn lại con lai 1/2, vaccine của chúng ta (3 vaccine mới được công nhận lưu hành) không bảo hộ được. Nếu bảo hộ được cũng rất thấp chỉ khoảng 20%. Dabaco cũng như AVAC, chúng tôi cũng tiến hành quá trình nghiên cứu và hoàn thiện vaccine và tiếp tục phục vụ bà con chăn nuôi. Chúng ta cũng nhìn lại, vaccine phòng ASF type 2 chưa kín vòng chưa tiêm cho lợn giống, giờ chúng ta lại phải đối mặt với con lai, chủng mới nên rất khó khăn. Trong thời gian sớm, chúng tôi sẽ cố gắng nghiên cứu, sản xuất ra các vaccine mới để ngày càng hoàn thiện hơn, bảo hộ tốt hơn cho các chủng mới hiệu quả.

Ông Nguyễn Văn Điệp, Tổng Giám đốc Công ty CP AVAC Việt Nam cho hay: Đối với vắc xin AVAC do Công ty chúng tôi sản xuất, chúng tôi đã hoàn thiện bộ dữ liệu nghiên cứu dựa trên 6 dự án thử nghiệm trên đàn lợn nái. Các kết quả này đã được chúng tôi báo cáo với Bộ Nông nghiệp cũng như Cục Thú y từ tháng 6 năm ngoái. Trong suốt một năm qua, chúng tôi đã phối hợp với Trung tâm Kiểm nghiệm thú y Trung ương để xây dựng và hoàn thiện bộ tiêu chuẩn giá vắc xin cho đại trà. Trên cơ sở các dữ liệu nghiên cứu và chi phí tại khu vực phía Bắc, vắc xin của chúng tôi hoàn toàn có thể sử dụng an toàn cho lợn nái.

Thời điểm khuyến cáo tiêm vắc xin tốt nhất là trước khi phối giống hoặc trong giai đoạn đầu thai kỳ, để tránh tiêm cho lợn nái đang mang thai ở giai đoạn cuối, đặc biệt là trong ba tháng cuối thai kỳ. Kết quả nghiên cứu cho thấy vắc xin hoàn toàn an toàn, không gây truyền dọc từ mẹ sang con. Lợn con sinh ra không mang virus vắc xin và phát triển hoàn toàn bình thường. Đây là những dữ liệu hiện có về đặc tính của loại vắc xin hiện nay mà chúng tôi đang thương mại hóa. Để chính thức khuyến cáo sử dụng cho người chăn nuôi, chúng tôi vẫn cần chờ đánh giá cuối cùng và cấp phép từ Cục Thú y. Hiện nay, chúng tôi đang rất mong chờ sự xem xét, thẩm định và cấp phép mở rộng đối tượng sử dụng vắc xin cho lợn nái để có thể triển khai rộng rãi trong thực tiễn chăn nuôi.

Dưới góc độ quản lý, ông Phan Quang Minh nhấn mạnh: việc sử dụng vaccine tiêm phòng là giải pháp trọng tâm, kết hợp chặt chẽ với các biện pháp khác như giám sát dịch bệnh, đảm bảo an toàn sinh học và phát triển chăn nuôi bền vững. Bộ đã và đang chỉ đạo các doanh nghiệp, địa phương phối hợp chặt chẽ để đẩy mạnh công tác truyền thông, tuyên truyền về vaccine. Bên cạnh việc cung cấp thông tin, Bộ cũng yêu cầu các cơ quan chăn nuôi thú y địa phương và các doanh nghiệp cung ứng vaccine phải đồng hành, hỗ trợ kỹ thuật cho người chăn nuôi.

Mục tiêu là đảm bảo người dân tiêm phòng: Đúng loại vaccine đã được cấp phép lưu hành; Đúng quy trình theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Đúng đối tượng tiêm: Hiện tại, ba loại vaccine đang lưu hành chỉ sử dụng cho lợn từ 4 đến 8 tuần tuổi (trên 4 tuần tuổi). Chúng ta cũng cần cần kịp thời phát hiện và xử lý những trường hợp vaccine chưa được cấp phép lưu hành hoặc không có nhãn mác rõ ràng, vaccine trôi nổi.

Về mặt chính sách, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục báo cáo lên cấp cao hơn để hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển vaccine và có thể hỗ trợ sử dụng vaccine tại các địa phương. Mục tiêu là đảm bảo giá thành vaccine đến tay người chăn nuôi hợp lý, đặc biệt đối với các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ, nơi giá cả có thể là một trở ngại. Trong định hướng phát triển vaccine thú y, Bộ đã ưu tiên đầu tư, khuyến khích các nhà khoa học trong nước nghiên cứu. Cụ thể, trong việc thực hiện Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, Bộ đang có các đơn đặt hàng với các nhà khoa học và doanh nghiệp để ứng dụng nghiên cứu, sản xuất vaccine trong nước, kiểm soát chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế. Việt Nam chúng ta với tư cách là quốc gia đầu tiên sản xuất thành công vaccine Dịch tả lợn châu Phi, đã chủ động phối hợp chặt chẽ với Tổ chức Thú y Thế giới và các nhà khoa học quốc tế để xây dựng tiêu chuẩn về vaccine dịch tả lợn Châu Phi. Trong cuộc họp với Tổ chức Thú y Thế giới tháng 5 vừa qua, tài liệu của tổ chức đã đề cập đến nội dung này. Chúng tôi hy vọng trong thời gian sớm nhất, có thể trong năm nay, Tổ chức Thú y Thế giới sẽ ban hành tiêu chuẩn chính thức về vaccine Dịch tả lợn châu Phi, áp dụng không chỉ cho Việt Nam mà trên toàn thế giới.

Việc phát triển vaccine chất lượng cao, với khả năng bao phủ rộng hơn và hiệu quả được chứng minh trên thực địa, sẽ góp phần quan trọng vào việc kiểm soát dịch bệnh. Thực hiện Nghị quyết 57, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục phối hợp với các đơn vị liên quan để đề xuất các đặt hàng hoặc định hướng cho doanh nghiệp đầu tư phát triển nghiên cứu công nghệ vaccine. Bởi vì, virus dịch tả lợn châu Phi, cũng như các loại virus khác, có thể có sự thay đổi trên thực địa. Vì vậy, Bộ sẽ tiếp tục theo dõi, giám sát, lấy mẫu để đánh giá sự lưu hành của virus, cung cấp thông tin cho các doanh nghiệp và đơn vị liên quan để nghiên cứu phát triển vaccine, hoàn thiện vaccine hiện có để phù hợp với các chủng virus lưu hành và đảm bảo đối tượng bao phủ lớn hơn trong thời gian tới.

11:6

Sau khi nghe ý kiến của các vị đại biểu, ông Nguyễn Văn Thắng – HTX Chăn nuôi Hòa Mỹ chia sẻ: Tôi nhận thấy rằng, trong cộng đồng người chăn nuôi, tỷ lệ tiếp cận và tiếp thu đầy đủ những thông tin có lợi cho họ vẫn còn rất thấp, hôm nay tôi ngồi đây, tôi thấy là chỉ được 30% thôi. Nguyên nhân là bởi họ xuất thân từ những môi trường ít có điều kiện tiếp cận kiến thức chuyên môn, họ còn hạn chế trong việc nắm bắt thông tin khoa học.

Qua buổi trao đổi hôm nay, tôi cũng thấy hệ thống thông tin của chúng ta vẫn còn nhiều điểm chưa đầy đủ. Khi nói đến các chủng virus, tôi được biết hiện nay chúng ta có 2 chủng chính. Vậy, trong đó đã có vắc xin khắc phục được bao nhiêu chủng? bao nhiêu % mỗi chủng? Điều quan trọng là người chăn nuôi cần biết rõ khu vực mình đang chăn nuôi thuộc chủng virus nào. Nếu không xác định chính xác, họ sẽ dễ mắc sai lầm khi mua vắc xin không phù hợp với chủng virus đang lưu hành tại địa phương. Nhiều người vẫn nghĩ vắc xin nào cũng dùng được, nhưng thực tế không phải như vậy. Vì vậy, việc truyền thông phải đảm bảo đầy đủ, chính xác và rõ ràng, tránh tình trạng thông tin không rõ ràng, gây hiểu nhầm cho người chăn nuôi. Không thể nói rằng chỉ có một loại vắc xin là đủ, bởi vì nếu vùng của người này khác với vùng của người kia, thì chủng virus có thể cũng khác nhau. Trước khi tiêm phòng, người chăn nuôi cần liên hệ với cán bộ kỹ thuật để được tư vấn kỹ lưỡng, thậm chí nên xét nghiệm để xác định chủng virus đang tồn tại tại địa phương.

Tiếp nữa, tôi cũng rất vui mừng khi được biết rằng, trong thời gian tới, chúng ta sẽ có thêm những bước tiến trong nghiên cứu và khống chế dịch bệnh. Tôi thật sự phấn khởi và tin tưởng vào sự phát triển của ngành khoa học Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực chăn nuôi. Khi chúng tôi có thông tin đúng, thì dù dịch bệnh có xuất hiện, chúng ta vẫn có thể kiểm soát và vượt qua. Nếu không, dù có làm kiểu gì thì dịch bệnh vẫn có thể bùng phát, dù là ba tháng, sáu tháng hay một năm nữa.

11:11

Câu hỏi cuối để người chăn nuôi thực sự gắn bó với nghề, họ cần làm gì? Ông Nguyễn Văn Điệp nhấn mạnh: Ở góc độ DN sản xuất vaccine, chúng tôi vẫn muốn nhấn mạnh rằng, để bảo vệ đàn lợn hiệu quả cần thực hiện đồng bộ 2 yếu tố: An toàn sinh học và vắc xin, vắc xin là áo giáp thứ 2. Vaccine chỉ hiệu quả khi mình dùng đúng đối tượng, tiêm cho lợn thịt, tiêm khi lợn chưa nhiễm bệnh, tiêm 3-4 tuần thì có tác dụng và tiêm rồi vẫn phải áp dụng an toàn sinh học, không tiêm cho lợn bệnh. Cần có sự tuyên truyền dần dần để tăng nhận thức cho người chăn nuôi, để họ hiểu đúng vai trò của vắc xin, sử dụng đúng vắc xin, 2 điều đơn giản nhất chúng tôi muốn truyền đạt tới bà con chăn nuôi.

Khuyến cáo thêm với nông dân chăn nuôi trong bối cảnh có dịch tả lợn châu Phi, ông Vũ Đăng Đồng, đại diện Dabaco cho hay: Chăn nuôi an toàn sinh học (ATSH) phải tổng thể, công tác phun tiêu độc sát trùng phải được làm triệt để, thường xuyên. Khi chúng tôi xuống các trại, chúng tôi phun tiêu độc rất tốt nhưng khi vào trại lại gặp 1 đàn chó đang chạy ra vào chuồng thì không giải quyết được an toàn sinh học. Nên ngoài công tác tiêu độc, chúng ta phải đồng nhất nhận thức của mọi người trong gia trại, trang trại, đến thành lập vùng an toàn sinh học, vùng an toàn dịch bệnh. Nếu trong một trại, 10 người mà 9 người tuân thủ, 1 người không sẽ rất khó đảm bảo an toàn sinh học. Theo đó, chúng ta phải áp dụng và tuân thủ nghiêm ngặt giải pháp an toàn sinh học và kết hợp với tiêm phòng vaccine ASF đã được cấp phép lưu hành.

Ông Phan Quang Minh - Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi – Thú y (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) kết thúc tọa đàm: Theo tôi, chủ đề hôm nay là rất thiết thực. Câu hỏi đặt ra không nên chỉ là "bà con chăn nuôi cần làm gì" mà quan trọng hơn là "Cơ quan quản lý, doanh nghiệp nên khuyến cáo, hướng dẫn bà con như thế nào cho đúng". Bởi vì hầu hết các kinh nghiệm chống dịch hiệu quả đều bắt nguồn từ thực tiễn chăn nuôi của chính bà con. Từ thực tế đó, chúng ta tổng hợp và đưa ra giải pháp phù hợp. Trước hết, như chúng ta đã biết, mầm bệnh vẫn tồn tại trong đàn vật nuôi và ngoài môi trường, nhất là trong giai đoạn thời tiết chuyển mùa, thời điểm nguy cơ dịch bệnh càng cao.

Về nguyên tắc, nếu thực hiện đầy đủ các biện pháp thì việc phòng chống dịch là hoàn toàn khả thi. Tuy nhiên, trong thực tế, việc thực hiện ở nhiều nơi vẫn chưa triệt để. Nguyên tắc quan trọng nhất trong phòng chống dịch bệnh, dù là bệnh trên người hay trên động vật, vẫn là phòng bệnh là chính. Một khi để dịch đã bùng phát, việc kiểm soát sẽ rất khó khăn và tốn kém. Phòng bệnh phải được thực hiện đồng bộ từ khâu con giống, thức ăn, nước uống, vệ sinh chuồng trại, chăm sóc nuôi dưỡng đến thực hiện an toàn sinh học.

Tuy nhiên, với các mô hình chăn nuôi nhỏ lẻ, việc thực hiện đầy đủ quy trình an toàn sinh học là rất khó, nhưng tối thiểu cần đảm bảo vệ sinh, dọn dẹp sạch sẽ khu vực chăn nuôi.

Thứ hai, về phòng bệnh, nếu không may xảy ra dịch bệnh, cần chủ động phối hợp phát hiện sớm và xử lý kịp thời ngay từ khi có dấu hiệu đầu tiên. Xử lý sớm sẽ giúp giảm thiểu thiệt hại cho cả gia đình, cho các hộ nuôi xung quanh và xã hội. Thứ ba, đối với dịch tả lợn châu Phi, giải pháp quan trọng hiện nay là tiêm phòng vắc xin.

Đến thời điểm này, đã có ba loại vắc xin được Bộ Nông nghiệp cấp phép lưu hành, với chỉ định và đối tượng sử dụng rõ ràng. Các vắc xin này đã được kiểm định chất lượng, đảm bảo an toàn, vô trùng và có hiệu lực phòng bệnh. Vắc xin là do doanh nghiệp sản xuất. Tuy nhiên, việc sử dụng vắc xin cần tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn của nhà sản xuất, đặc biệt lưu ý là liều lượng tiêm và đối tượng tiêm phù hợp, hiện tại là lợn từ 4 tuần tuổi trở lên.

Tôi nghĩ, để nâng cao tỷ lệ tiêm phòng thành công, cần sự vào cuộc đồng bộ của cơ quan quản lý, người chăn nuôi và đặc biệt là các doanh nghiệp cung ứng vắc xin. Ở đây, doanh nghiệp không chỉ dừng lại ở việc cung cấp vắc xin mà trong quá trình triển khai, cần tích cực đồng hành, hỗ trợ kỹ thuật, đảm bảo quy trình vận chuyển, bảo quản đúng chuẩn, hướng dẫn tiêm phòng đúng đối tượng, liều lượng và kịp thời xử lý các sự cố sau tiêm nếu có.

Chúng ta cần tăng cường truyền thông, chia sẻ kinh nghiệm thực tế từ các mô hình chăn nuôi đã áp dụng thành công như ở Hải Dương để tạo niềm tin cho người chăn nuôi ở các địa phương khác. Việc đồng hành và hỗ trợ sát sao là rất quan trọng để khẳng định hiệu quả và an toàn của vắc xin. Chúng tôi cũng lưu ý, chỉ sử dụng vắc xin đã được cấp phép lưu hành chính thức. Tuyệt đối không sử dụng vắc xin trôi nổi, không rõ nguồn gốc hoặc đang trong giai đoạn thử nghiệm. Việc sử dụng vắc xin không đảm bảo sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả phòng bệnh và uy tín của những loại vắc xin đã được cấp phép.

Hiện nay, có những dấu hiệu cho thấy virus có thể tái tổ hợp và xuất hiện chủng mới, nhưng mức độ như thế nào vẫn cần cơ quan chuyên môn tiếp tục nghiên cứu, điều tra trên diện rộng. Đến thời điểm hiện tại, các loại vắc xin được lưu hành vẫn an toàn và hiệu quả nếu sử dụng đúng quy trình, đúng đối tượng. Trong thời gian tới, khi có thêm kết quả nghiên cứu, chúng tôi sẽ tiếp tục cập nhật thông tin cho các doanh nghiệp và bà con để kịp thời điều chỉnh các giải pháp phòng bệnh phù hợp với tình hình thực tế.