Do giá vaccine quá cao?

Báo điện tử Dân Việt mới đăng tải loạt bài: Nỗi lo dịch tả lợn châu Phi" phản ánh về tình hình lợn chết la liệt do dịch tả lợn châu Phi, bất cập trong công tác tiêm phòng và vấn đề về chất lượng vaccine của một số công ty, ông đánh giá như thế nào về các vấn đề mà báo đã nêu ra?

- Việc Báo điện tử Dân Việt phản ánh rất đúng bản chất. Hiện nay, có thể khẳng định, không có vaccine nào có thể bảo hộ miễn dịch đối với dịch tả lợn châu Phi (ASF) được 100%.Vaccine của Dabaco đang tiêm trong hệ thống các trang trại của Tập đoàn đáp ứng mọi điều kiện về an toàn sinh học cũng chỉ đạt bảo hộ cao nhất khoảng 95%.

Vaccine dịch tả lợn châu Phi DACOVAC-ASF2 đã được cấp phép lưu hành thương mại, đạt bảo hộ cao như thế, nhưng vì sao Dabaco chưa tiêu thụ vaccine ra ngoài để nông dân mua tiêm phòng cho đàn lợn?

- Vấn đề chính là do giá vaccine của Dabaco rất cao. Hiện nay có 3 loại vaccine dịch tả lợn châu Phi được cấp phép lưu hành nhưng giá bán vaccine của Dabaco cao nhất khoảng 80.000 đồng/con (cao hơn khoảng trên dưới 20.000 đồng/con so với các loại vaccine khác) nên chưa ai dám mua tiêm.

Vaccine dịch tả lợn châu Phi DACOVAC-ASF2 của Dabaco có khác biệt như thế nào với 2 loại vaccine được cấp phép lưu hành trước đó?

- Về mặt khoa học, cả 3 doanh nghiệp của Việt Nam đều được phía đối tác của Hoa Kỳ chuyển giao giống virus đã nghiên cứu thành công để tổ chức nghiên cứu, sản xuất vaccine dịch tả lợn châu Phi tại Việt Nam.

Tuy nhiên, 3 loại vaccine đều có sự khác biệt rõ rệt. Theo đó, 2 loại vaccine được cấp phép lưu hành năm 2022 chỉ cắt được 1 hoặc 6 đoạn gene. Riêng vaccine của Dabaco đã cắt được 9 đoạn gene giúp đơn vị có thể nghiên cứu và sản xuất được vaccine số lượng lớn trên tế bào dòng. Bên cạnh đó, vaccine cũng sẽ lành tính không gây ra phản ứng với đối tượng được tiêm phòng.

Các vaccine khác chỉ nghiên cứu khoảng 2 năm đã thành công và được cấp phép lưu hành thương mại, nhưng Dabaco phải mất 5 năm mới nghiên cứu và sản xuất thành công vaccine DACOVAC-ASF2.

Dù đã được cấp phép lưu hành thương mại từ 28/2/2025 nhưng đến nay Dabaco mới chỉ phục vụ tiêm phòng cho đàn lợn thịt trong hệ thống của Tập đoàn khoảng trên 1 triệu con/năm. Dự kiến năm 2028, chúng tôi sẽ nâng quy mô đàn lợn lên khoảng 2 triệu con, trong đó lợn nái khoảng 80.000 con.

Vaccine DACOVAC-ASF2 có tiêm được cho lợn nái, đực giống, hậu bị không?

-Vaccine DACOVAC-ASF2 của Dabaco chỉ tiêm được cho lợn thịt từ 8 đến khoảng 12 tuần tuổi. Đến nay, vaccine DACOVAC-ASF2 của Dabaco không tiêm được cho lợn nái và các đối tượng lợn khác. Chúng tôi đang tiếp tục nghiên cứu để sản xuất vaccine cho lợn nái, đực giống, hậu bị.

Nếu không tiêm phòng được cho lợn nái và các đối tượng lợn khác thì vaccine DACOVAC-ASF2 đâu có khác biệt gì nhiều so với 2 loại vaccine đã được công nhận lưu hành trước đó?

- Có thể nói, ASF là một loại dịch khá phức tạp, trong 100 năm kể từ khi xuất hiện, chưa có nước ngoài sản xuất được vaccine loại này, kể cả Mỹ hay Trung Quốc. Do đó, có thể khẳng định chưa có loại vaccine dịch tả lợn châu Phi được coi là hoàn hảo. Tuy vậy, trên nền tảng đã đạt được, chúng tôi vẫn đang tiếp tục đẩy mạnh nghiên cứu và hoàn thiện vaccine tiến tới có thể tiêm phòng được cho lợn nái và bảo hộ được đối với các biến chủng mới của virus ASF.

Trong quá trình đi thực tế, phóng viên ghi nhận thấy nhu cầu tiêm vaccine dịch tả lợn châu phi tại các trang trại, nông hộ rất cao, các doanh nghiệp chăn nuôi lợn quy mô lớn cũng rất muốn có vaccine để tiêm phòng nhưng vì sao chưa có ai đặt mua vacine DACOVAC-ASF2 của Dabaco ?

-Có thể do vừa qua có một số trại lợn đã tiêm phòng vaccine dịch tả lợn châu Phi bị chết, rủi ro nên họ chưa dám mua vaccine của các doanh nghiệp, trong đó có Dabaco. Hơn nữa, vaccine của chúng tôi có giá rất cao nên người dân còn e ngại, chưa dám mua để tiêm phòng.

Dabaco cho rằng, vaccine DACOVAC-ASF2 đang tiêm trong hệ thống trang trại của mình, trong điều kiện an toàn sinh học, vaccine có thể bảo hộ được 95%, con số này có quá cao không, thưa ông?

- Vaccine của chúng tôi được nghiên cứu rất kỹ lưỡng và đã qua các bước thử nghiệm rất nghiêm ngặt, bài bản. Hơn nữa, trong hệ thống trang trại nuôi lợn, Dabaco đều lắp đặt các hệ thống kiểm soát dịch bệnh rất chặt chẽ, hiện đại đảm bảo đàn lợn luôn khỏe mạnh, không mang mầm bệnh nên khi tiêm vaccine sẽ đạt bảo hộ cao.

Đối với đàn lợn đã mang mầm bệnh hoặc thể trạng yếu khi tiêm phòng vaccine mới có thể bị phản ứng ngay sau 24 giờ. Không đảm bảo an toàn sinh học sẽ không phát huy được hiệu quả bảo hộ của vaccine mới

Trong quá trình nghiên cứu, thử nghiệm vaccine mới, Dabaco đã từng gặp sự cố hay rủi ro chưa?

- Trong nghiên cứu khoa học, rủi ro là điều không thể tránh khỏi. Thời gian gian đầu, trong quá trình nghiên cứu và tiêm thử nghiệm cho các đối tượng lợn, chúng tôi nhận thấy, đàn lợn nái đươc tiêm phòng không đảm bảo sức khỏe sinh sản.

Bên cạnh đó, các đối tượng lợn dưới 8 tuần tuổi và trên 12 tuần tuổi được tiêm phòng đều bị khớp, phối... rất nhiều. Đến nay, dù vaccine của Dabaco đã được cấp phép lưu hành thương mại nhưng chúng tôi khuyến cáo chỉ tiêm phòng cho đàn lợn thịt trên 8 đến khoảng 12 tuần tuổi sẽ đạt hiệu quả bảo hộ cao nhất.

Tuy nhiên, trong quá trình tiêm, cơ thể lợn phải khỏe mạnh, không mang bệnh lý nền. Trước và sau khi tiêm phòng vaccine DACOVAC-ASF2 khoảng 2 tuần, các trang trại không được tiêm các loại vaccine nhược độc khác.

Đặc biệt, để vaccine có hiệu quả tốt nhất, sau khi tiêm phòng vaccine mới các trang trại vẫn phải đảm bảo an toàn sinh học. Tránh trường hợp sau tiêm, các trại chủ quan, có thể bị rủi ro dịch bệnh.

Trong điều kiện đảm bảo an toàn sinh học tại các trang trại của Dabaco, việc tiêm phòng cho đàn lợn đạt bảo hộ cao. Tuy nhiên, sắp tới, Dabaco cũng phải tính đến việc phân phối, bán vaccine ra ngoài cho nông dân sử dụng. Trong điều kiện chăn nuôi nông hộ nhỏ lẻ, tự phát, không đảm bảo an toàn sinh học, liệu vaccine của Dabaco có bảo hộ được không? Làm sao để người chăn nuôi nhỏ vẫn sử dụng được vaccine mới an toàn, hiệu quả?

- Để ngăn ngừa dịch tả lợn châu Phi, chúng ta phải tiêm vaccine kết hợp với chăn nuôi an toàn sinh học. Chúng tôi đã tính đến phương án bán vaccine DACOVAC-ASF2 cho người chăn nuôi nhưng có kiểm soát. Từc là Dabaco chỉ bán vaccine cho các trại đảm bảo an toàn sinh học, an toàn dịch bệnh.

Đồng thời, Dabaco cũng sẽ đào tạo và xây dựng đội ngũ kỹ thuật đưa về các địa phương để hướng dẫn người dân tiêm phòng vaccine mới đạt hiệu quả cao nhất.

Hiện nay, ở nước ta đang lưu hành 3 chủng dịch tả lợn châu Phi gồm type 1, 2 và biến chủng "con lai" 1/2. Trong khi đó, cả 3 loại vaccine được cấp phép lưu hành chỉ bảo hộ được chủng ASF type 2 nên chúng tôi vẫn đang tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện vaccine để theo kịp được với các biến chủng mới của ASF.

Xin cảm ơn ông!

Ngày 29/03/2025, tại tỉnh Bắc Ninh, Công ty Cổ phần Tập đoàn Dabaco Việt Nam đã tổ chức Lễ khánh thành Nhà máy sản xuất vaccine DACOVET và công bố chính thức thương mại hóa vaccine phòng bệnh dịch tả lợn châu Phi (ASF) - DACOVAC-ASF2.

Với hơn 60.000 nái cơ bản và sản lượng hơn 1,5 triệu lợn thịt/năm, Dabaco nhận thức rõ tầm quan trọng của việc kiểm soát dịch bệnh trong ngành chăn nuôi. Từ khi ASF lần đầu tiên xuất hiện tại Việt Nam vào năm 2019, Dabaco đã xác định rõ sứ mệnh của mình: không chỉ đương đầu với thử thách, mà phải tiên phong trong việc phát triển vaccine, bảo vệ ngành chăn nuôi, bảo vệ nền nông nghiệp quốc gia.

Thông qua hợp tác với Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), Dabaco đã tiếp cận thành công công nghệ virus nhược độc ASF-G-Delta I 177L và nhanh chóng phát triển vaccine DACOVAC-ASF2, với hiệu quả bảo hộ lên đến 80-100%.

Nhà máy DACOVET, được khởi công vào tháng 8/2022 với tổng đầu tư hơn 300 tỷ đồng, có công suất lên đến 200 triệu liều vaccine mỗi năm, trang bị hệ thống dây chuyền hiện đại, đồng bộ từ các quốc gia công nghiệp phát triển như Hoa Kỳ, Đức và Nhật Bản.

Đây không chỉ là nhà máy sản xuất vaccine duy nhất tại Việt Nam ứng dụng công nghệ đóng gói tự động và kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt, mà còn là cơ sở tiên phong cung cấp sản phẩm vắc xin chất lượng quốc tế cho ngành chăn nuôi.

Tháng 8/2024, nhà máy DACOVET được cấp chứng nhận GMP-WHO, khẳng định chất lượng và sự hiện đại của cơ sở sản xuất. Đến ngày 28/02/2025, vaccine DACOVAC-ASF2 chính thức được cấp phép lưu hành thương mại, góp phần bảo vệ an ninh lương thực quốc gia và mở ra cơ hội mới cho ngành chăn nuôi.

×