Đăng nhập/ Đăng ký
| 
Bình luận
0
Thời xưa, Quốc Tử Giám được coi là trường học nơi tập trung anh tài của đất nước, đào tạo nên những bậc hiền tài phục vụ cho Giang Sơn Xã Tắc. Tuy nhiên vào thời Lê Sơ, đã từng có một người thầy tên Trần Ích Phát, dù chỉ đỗ kỳ thi Hương (tương dương cử nhân ngày nay) nhưng đã đào tạo ra 74 tiến sĩ gồm 3 Trạng nguyên, 4 Bảng nhãn, 6 Thám hoa, 10 Hoàng giáp, 51 tiến sĩ. Điều này thì ngay cả Quốc Tử Giám đương thời cũng không theo kịp.
(Tranh: Bìa sách NXB Kim Đồng).
Vào thời Lê Sơ, một gia đình nông dân ở làng Triều Dương, huyện Chí Linh (tỉnh Hải Dương) sinh được bé trai rất hôi ngô, đặt tên là Trần Ích Phát. Dù trong dòng tộc không có ai theo con đường khoa bảng nhưng từ bé Trần Ích Phát đã sớm bộc lộ tư chất thông minh, trí nhớ siêu phàm, kinh sách chỉ xem qua đã thuộc. Tiếng lành đồn xa, khắp nơi đều biết.
Năm 15 tuổi ông đã đọc nhiều sách về thi ca, kinh nghĩa… văn chương nổi tiếng khắp thiên hạ. Khoa thi năm 1448 thời vua Lê Nhân Tông, ông dự kỳ thi Hương và đỗ đầu tức Giải nguyên.
Tuy nhiên bước vào kỳ thị Hội thì Trần Ích Phát lại không đậu, khiến nhiều người rất tiếc. Dù còn rất trẻ nhưng sau khi thi trượt, Trần Ích Phát lại không đợi khoa thi tới để thi tiếp, cũng không ra làm quan.
Cuốn “Những người thầy trong sử Việt” ghi rằng Phát tự nhủ: “Mình không làm được tiến sĩ thì sẽ đào tạo ra tiến sĩ, kể cả là thám hoa, bảng nhãn, trạng nguyên”. Trần Ích Phát liền về quê mở trường dạy học.
Trần Ích Phát nổi tiếng hay chữ từ nhỏ, nên nghe nói ông mở trường dạy học, học trò, sĩ tử các nơi nô nức kéo đến. Sách “Những người thầy trong sử Việt” có ghi lại rằng:
“Đường vào nhà ông, viên tri phủ phải cho đắp rộng thênh thang như đường cái quan để khi vinh quy bái tổ, các vị tân khoa đến tạ ơn thầy.”
“Cả làng trễ nải nghề nông, chỉ chăm chú làm nghề cất nhà cho các sĩ tử trọ học, thế hệ này chưa kịp đi thì thế hệ kia đã đến.”
“Một cửa hàng bán giấy bút, dầu đèn mọc lên bên cây đa đầu làng, lúc nào cũng tấp nập người mua.”
Trước việc có quá nhiều học trò, Trần Ích Phát đành phải chọn học trò để dạy, chỉ nhận trò có tư chất. Tùy vào tư chất của mỗi trò mà ông có cách dạy riêng. Hiểu cái hay điểm mạnh của trò để phát huy, tìm lỗ hổng kiến thức của trò để bù đắp. Ông rất quan tâm đến đặc điểm tâm lý của học trò, khích lệ việc học của mỗi trò theo một cách khác nhau.
Không chỉ tận tình chỉ bảo học trò, Trần Ích Phát cũng hướng dẫn trò cách tự học, tự mình tìm ra các giải đáp còn vướng mắc. Ngoài ra ông còn hướng dẫn các trò cũ dạy lại cho các trò mới vào trường.
Những nỗ lực của Trần Ích Phát đem lại kết quả to lớn. Qua 9 khoa thi từ năm 1463 đến 1496, Triều đình có 9 Trạng nguyên, 10 Bảng nhãn, 10 Thám hoa. Thì riêng học trò của Trần Ích Phát đã góp mặt 3 Trạng nguyên, 4 Bảng nhãn, 6 Thám hoa. Ngoài ra còn có 10 Hoàng giáp và 51 tiến sĩ.
Nhiều học trò của ông đỗ bảng vàng khi còn rất trẻ, Trạng nguyên nổi tiếng Vũ Kiệt đỗ khi 21 tuổi, Trần Sùng Dĩnh đỗ trạng nguyên khi 23 tuổi, Nguyễn Huân đỗ bảng nhãn lúc 21 tuổi, Đinh Lưu Kim đỗ thám hoa khi mới 18 tuổi, Thân Cảnh Vân đỗ thám hoa năm 25 tuổi, v.v..
Trường thi thời xưa. (Tranh minh họa của họa sĩ Đức Hòa trong bộ “Lịch sử Việt Nam bằng tranh”.
Trần Ích Phát đào tạo ra 3 Trạng nguyên là Vũ Kiệt (đỗ năm 1472), Trần Sùng Dĩnh (đỗ năm 1487) và Nghiêm Hoản (đỗ năm 1496). Đặc biệt là 2 khoa thi năm 1487 và 1498, thì Tam khôi (tức 3 người đỗ đầu là Trạng nguyên, Bảng nhãn, Thám hoa) đều là học trò của Trần Ích Phát.
Nhiều bài thi do học trò của ông chắp bút đều là những áng văn trị quốc bất hủ, trở thành hình mẫu cho các sĩ tử sau này học tập. Đặc biệt bài Văn sách “Đế Vương trị quốc” của Trạng nguyên Vũ Kiệt trở thành kiệt tác trị quốc, chống tham nhũng, trấn hưng giáo dục. (Xem bài: Bài thi trạng nguyên: Kiệt tác trị quốc, chống tham nhũng, chấn hưng giáo dục)
Trần Ích Phát cũng dạy cả đạo làm người, làm quan cho các học trò của mình. Vì thế mà học trò của ông đều trở thành những bầy tôi chính trực, làm quan thanh liêm một lòng vì dân, giúp nhà Lê bước vào giai đoạn thịnh trị, văn minh xán lạn.
So với trường Quốc Tử Giám cùng thời thì số lượng nhân tài xuất thân từ trường của Trần Ích Phát dường như vượt trội. Chả thế mà thời ấy người ta truyền rằng ngót nửa số quan trong Triều là học trò của ông.
Vua Lê Thánh Tông khi còn là hoàng tử lưu lạc trong dân gian đã nghe tiếng Trần Ích Phát, mến phục ông. Sau ông lại giúp đào tạo ra nhiều nhân tài cho Triều đình, vì thế mà Vua đặc cách phong cho ông là Đông Các đại học sĩ dù ông mới chỉ đỗ kỳ thi Hương. Dẫu được Vua quan tâm, ông vẫn không ra làm quan, chỉ ở quê nhà, nỗ lực dạy học.
Trung tướng Võ Thứ, nguyên Phó tư lệnh Quân khu 5, nguyên Phó tổng Thanh tra Quân đội nhân dân Việt Nam - là một trong những cán bộ lãnh đạo đầu tiên của cuộc khởi nghĩa Ba Tơ (tháng 3/1945). Thời điểm ấy, cơ quan Tham mưu của Quân khu 5 tổ chức tập huấn quân sự cho cán bộ chỉ huy tham mưu của quân khu và các đơn vị để chuẩn bị trận đánh lớn trên chiến trường Khu 5.
Chiều 5/6, lễ ra mắt cuốn sách “Tinh hoa cách mạng Việt Nam” của nhà báo Hà Đăng đã diễn ra trụ sở Báo Nhân dân.
Chia sẻ
Một nam bệnh nhân 42 tuổi, quê Bắc Ninh được chuyển đến Khoa Cấp cứu – Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương trong tình trạng nguy kịch sau một ngày làm việc ngoài trời giữa thời tiết nắng nóng gay gắt.
Chia sẻ
PC Đắk Lắk vừa công bố báo cáo kết quả tiết kiệm điện năm 2024, ghi nhận những thành tích ấn tượng trong việc thực hiện Chỉ thị 20/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường tiết kiệm điện giai đoạn 2023-2025 và các năm tiếp theo. Công ty không chỉ hoàn thành mà còn vượt xa các chỉ tiêu đề ra, góp phần quan trọng vào việc đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển kinh tế - xã hội bền vững của tỉnh.
Chia sẻ
Không chỉ sở hữu vị trí độc tôn bên bờ biển Sầm Sơn, The Pathway còn chinh phục giới đầu tư nhờ hệ tiện ích “đỉnh chóp”, kiến tạo không gian sống, nghỉ dưỡng và trải nghiệm đẳng cấp cho cư dân và du khách.
Chia sẻ
Sau sáp nhập, địa phương mới được hình thành sẽ có diện tích lớn nhất cả nước với gần 24.200km2, gấp gần 10 lần tỉnh Hưng Yên.
Chia sẻ
Lực lượng chức năng cùng người dân giải cứu thành công con cá heo nặng khoảng 200kg mắc cạn tại cảng Tiên Sa, Đà Nẵng.
Chia sẻ
Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị xem xét, báo cáo Quốc hội điều chỉnh kỳ họp thứ 9 để thông qua Nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh sớm hơn (có thể là ngày 16 hoặc 17/6) và có hiệu lực ngay.
Chia sẻ
Nguồn gốc của cầu thủ mới nhập tịch Malaysia là Facundo Garces (đang thi đấu ở CLB Alaves tại La Liga) vẫn còn là bí ẩn. Nếu sử dụng cầu thủ trái luật, “Bầy hổ” có thể bị FIFA phạt nặng.
Chia sẻ
Đó là nhận định của ông Nguyễn Tử Quảng - Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng giám đốc BKAV trong khuôn khổ “Diễn đàn kinh tế Việt Nam 2025 – Kinh tế tư nhân gỡ rào cản – giao trọng trách" do Báo Người Lao Động tổ chức sáng ngày 5/6.
Chia sẻ
Giữa lúc dân mạng tranh cãi về quán cơm có “giá trên trời” ở TP.HCM, một bà mẹ ba con ở Ninh Bình lại khiến dân mạng "gật gù" với những bữa ăn gia đình vừa ngon mà chi phí chỉ chưa tới 100.000 đồng cho 5 người.
Chia sẻ
Giá hàng loạt mặt hàng xăng dầu trong nước được điều chỉnh tăng tại phiên điều hành giá ngày 5/6, theo đó các mặt hàng xăng tăng cao nhất hơn 130 đồng/ lít, dầu tăng mạnh gần 300 đồng/ lít.
Chia sẻ
Sở Nông nghiệp và Môi trường TP.Huế yêu cầu tạm dừng tổ chức phiên đấu giá quyền khai thác 2 mỏ khoáng sản trên địa bàn vì phát hiện có dấu hiệu vi phạm.
Chia sẻ
Thiên An chính thức gửi tâm thư đến Jack, bày tỏ mong muốn chấm dứt mọi ồn ào và sẵn sàng đối mặt với mọi yêu cầu pháp lý từ anh, kể cả xét nghiệm ADN, vì tương lai của con gái Sol.
Chia sẻ
Dù ít “đất diễn” trong tiểu thuyết kiếm hiệp Kim Dung, nhưng Du Thản Chi đã từng được Kim Dung tán thưởng rất nhiều.
Chia sẻ
Việc tham dự của Việt Nam thể hiện sự quan tâm trong việc giải quyết các thách thức toàn cầu như nóng lên, ô nhiễm, bảo vệ đa dạng sinh học – Đại sứ Pháp Olivier Brochet phát biểu trong cuộc gặp gỡ báo chí ngày 4/6.
Chia sẻ
V.League 2024/2025 chỉ còn lại 2 vòng và có 5 CLB phải nỗ lực tối đa để “chạy trốn” khỏi 1 suất xuống hạng trực tiếp cũng như 1 suất đá play-off được dự báo vô cùng cam go và ẩn chứa rất nhiều rủi ro.
Chia sẻ
Các tỉnh Bắc Bộ ngày nắng gián đoạn, chiều tối và đêm có mưa vài nơi. Tây Bắc, Đông Bắc, Bắc Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ mưa giông về tối.
Chia sẻ
Phát biểu tại buổi lễ kỷ niệm 100 năm ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 – 21/6/2025) và 15 năm ra mắt báo điện tử Dân Việt (8/6/2010 – 8/6/2025) với chủ đề “Khát vọng vươn xa”, nhà báo Nguyễn Văn Hoài, Tổng biên tập báo NTNN/Dân Việt khẳng định "Báo Dân Việt đã trở thành một cây xanh đủ vững chãi để lan tỏa giá trị báo chí đúng nghĩa"
Chia sẻ
Liên quan đến vụ việc một nam điều dưỡng nhiễm HIV tại Phòng khám Đa khoa Quốc tế Cộng đồng bị tố có hành vi quấy rối tình dục bệnh nhân, Sở Y tế Hà Nội cho biết đã vào cuộc xử phạt phòng khám, tước giấy phép hành nghề 2 tháng với một bác sĩ.
Chia sẻ
Giữa không khí căng thẳng của kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 sáng ngày 5/6, một hình ảnh đặc biệt tại điểm thi Trường THCS Bình An (Quận 8) đã chạm đến trái tim nhiều người. Đó là khoảnh khắc em Mai Xuân Triều, một nam sinh bị teo cơ tủy bẩm sinh, được bạn bè và thầy cô tận tình hỗ trợ di chuyển vào phòng làm thủ tục dự thi trên chiếc xe lăn quen thuộc.
Chia sẻ
Dương Chung Hiếu xảy ra mâu thuẫn với Huỳnh Văn Thương nên hẹn nhau đến khu đất trống giải quyết, trước khi đi, cả 2 rủ thêm hàng chục người khác mang hung khí đến đánh nhau.
Chia sẻ
Bố mẹ chồng mặt cắt không còn giọt máu. Họ xin lỗi tôi thay cho con trai ngu dại, bảo tôi tha thứ cho chồng vì đứa nhỏ. Nhưng tôi đã chuẩn bị kịch bản này từ lâu.
Chia sẻ
Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết trong một buổi họp báo ngày 4/6 rằng ông có thể cân nhắc cho phép thành lập các đội quân tư nhân ở Ukraine.
Chia sẻ
Huyện Cẩm Giàng (Hải Dương) vừa có thêm 4 xã Tân Trường, Ngọc Liên, Cẩm Hưng, Lương Điền đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu năm 2024.
Chia sẻ
Lãi suất ngân hàng cao nhất hôm nay 5/6: Với mức điều chỉnh cao nhất chỉ còn 5,9%/năm, Bac A Bank vừa là cái tên tiếp theo rút khỏi nhóm có mốc lãi suất từ 6,0% trở lên.
Chia sẻ
Sau một thời gian nuôi thử nghiệm, nhiều nông dân ở tỉnh Hải Dương đã nhận thấy giống cá chuối hoa mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn so với các loại cá truyền thống.
Chia sẻ
Theo báo Anh và Mỹ, Romeo Beckham chia tay bạn gái Kim Turnbull sau 7 tháng hẹn hò. Nguyên nhân được cho là không liên quan đến mối bất hòa với Brooklyn và Nicola.
Chia sẻ
Trong bối cảnh không có Công Phượng, Tiến Linh chưa lấy lại phong độ, Tuấn Hải được kỳ vọng trở thành "vai chính" của hàng công.
Chia sẻ
Đàm Vĩnh Hưng chia sẻ về tuổi thơ thiếu thốn tình cảm của mình khi bố mẹ chia tay, phải về sống với bà. Nam ca sĩ muốn con trai không phải trải qua hoàn cảnh như mình.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Trần Hưng 
