Ngư trường cạn kiệt

Ông Nguyễn Trung Khương, một ngư dân ở xã Bình Châu, huyện Xuyên Mộc (tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu) cho tàu cá nằm bờ từ sau Tết Ất Tỵ đến nay do nghề câu mực không còn hiệu quả.

“Ngư trường cạn kiệt, đi biển toàn lỗ, lại khó tìm lao động nên tôi đành cho tàu nghỉ”, ông Khương nói. Theo Ban Quản lý Cảng cá Bến Lội-Bình Châu, hơn 50% trong số 225 tàu câu mực tại đây đang nằm bờ vì thua lỗ.

Xã Phước Tỉnh, huyện Long Đất của tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cũng có hơn 200 tàu cá đang nằm bờ do thua lỗ, không có chi phí đi biển hoặc không đủ giấy tờ xuất bến.

Ông Nguyễn Văn Nhỏ, chủ 3 cặp tàu giã cào đánh bắt xa bờ công suất 500CV/tàu cho biết, chỉ có 2/3 cặp tàu hoạt động từ đầu năm đến nay.

Bình quân cứ khoảng 10 ngày, các tàu sẽ tải cá về với sản lượng từ 15-17 tấn cá, nhưng 70% là cá heo chuyên cung cấp cho các nhà máy làm thức ăn chăn nuôi nên có giá trị thấp, doanh thu chỉ đạt 600-700 triệu đồng/tháng, trong khi chi phí đánh bắt hết 800 triệu đồng/tháng/cặp tàu.

Ông Dư Trung Hoàng (phường 4, TP Vũng Tàu) có 5 tàu dịch vụ hậu cần chuyên thu mua hải sản của các ghe tàu đang đánh bắt trên biển rồi vận chuyển về bờ.

Từ đầu năm đến nay do hoạt động đánh bắt của ngư dân không hiệu quả nên ông chỉ chạy 2 tàu, còn 3 tàu nằm bờ.

Hải sản cập bến cảng Tân Phước (huyện Long Đất, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu) với nhiều loại cá heo làm thức ăn chăn nuôi có giá trị thấp.

Trước đây cứ 5-7 ngày sẽ có một chuyến tải cá về bờ, thì nay 15 ngày mới chạy một chuyến, sản lượng giảm mạnh từ 20-30 tấn xuống 12-15 tấn/chuyến. Sau khi trừ chi phí, chủ tàu lỗ 100-200 triệu đồng/tàu.

Khó khăn trong tuyển lao động

Thêm vào đó, tình trạng thiếu hụt lao động càng khiến ngư dân thêm điêu đứng. Ông Nguyễn Văn Nhỏ cho biết, mỗi cặp tàu cần 14-15 lao động, nhưng 5 tháng qua, ông chỉ đủ người cho 2 cặp tàu, mãi đến đầu tuần này mới tuyển đủ lao động cho cặp thứ 3.

Tương tự, ông Nguyễn Hoàng Anh, chủ ghe ở thị trấn Long Hải (huyện Long Đất), luôn trong tình trạng thiếu lao động dù đã ứng lương trước và chia hoa hồng cao. “Không bao giờ tôi tuyển đủ người cho 4 tàu nhà mình. Lao động không gắn bó, hay nhảy việc”, ông Anh than thở.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng nhiều tàu cá thiếu bạn ghe là do ngư trường cạn kiệt, tàu đi biển lỗ nên thu nhập lao động được chia cũng giảm mạnh. Nếu lúc trước lao động đi biển có thu nhập từ 12-15 triệu đồng/tháng thì nay chỉ còn 7-8 triệu đồng, thậm chí có tháng chưa được 5 triệu đồng/người.

Tàu cá nằm bờ ở Cảng Bến Lội-Bình Châu (huyện Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu).

Theo bà Phạm Thị Na, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, do thu nhập giảm nên lao động nghề cá có xu hướng chuyển qua làm các ngành nghề khác thu nhập cao hơn.

Ngoài ra, tham gia hoạt động khai thác hải sản không chỉ có lao động trong tỉnh mà còn có lao động ngoài tỉnh, chủ yếu là lao động phổ thông đến từ các tỉnh miền Tây và Bắc Trung Bộ.

Do là lao động thời vụ, không có sự ràng buộc nên các lao động ở lĩnh vực này thiếu sự gắn bó với chủ tàu và hay bỏ việc, nhảy việc khi được chủ tàu khác trả lương cao hơn.

Nhằm tháo gỡ khó khăn trong đánh bắt và tìm kiếm, giữ chân lao động trên tàu cá, thời gian qua tỉnh đã mở nhiều lớp đào tạo, bồi dưỡng thuyền viên, thợ máy, thuyền trưởng cũng như đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ ngư dân nâng cao năng lực khai thác, chất lượng lao động, tăng thu nhập và đảm bảo an toàn trên biển.

Các chính sách bao gồm: hỗ trợ đóng mới tàu cá, chi phí nhiên liệu, bảo hiểm thân tàu và thuyền viên; hỗ trợ công nghệ khai thác, bảo quản sản phẩm; thiết bị thông tin, giám sát hành trình; hỗ trợ rủi ro do tai nạn, sự cố và hỗ trợ chuyển đổi nghề, giảm tàu khai thác ven bờ.

“Trong thời gian tới, ngành thủy sản tiếp tục thực hiện các giải pháp nhằm phát triển nghề cá bền vững, giảm dần số lượng và tăng dần chất lượng đội tàu đánh bắt xa bờ; sắp xếp, cơ cấu lại việc khai thác, chế biến hải sản theo hướng bảo vệ nguồn lợi thủy sản”, bà Na nói.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu hiện có 4.913 tàu cá, trong đó 2.411 tàu cá trên 15m hoạt động vùng khơi; 311 tàu cá vùng khơi đang nằm bờ. Nguyên nhân do tàu hư hỏng, làm ăn thua lỗ không đủ chi phí, thiếu lao động hoặc không đủ giấy phép xuất bến.

×