Trung Quốc cổ đại có tứ đại mỹ nhân, gồm có: Tây Thi, Vương Chiêu Quân, Vương Ngọc Hoàng và Điêu Thuyền. Đồng thời, Trung Quốc cổ đại còn có tứ đại mỹ nam, gồm có: Phan An, Lan Lăng Vương, Tống Ngọc và Vệ Giới. Người ta thường so sánh những người tướng mạo anh tuấn với hình tượng Phan An.

Phan An là người huyện Trung Mưu, tỉnh Hà Nam, là một nhà văn phong lưu hào phóng vào thời Tây Tấn. Phan An đã trở thành một đại từ để gọi những người nam khôi ngô tuấn tú trong thời Trung Quốc cổ đại. Phan An không chỉ có dung mạo anh tuấn mà còn có tài hoa xuất chúng. Từ nhỏ Phan An đã nổi tiếng là một thần đồng, hơn nữa còn vô cùng hiếu kính với mẹ. Thế nhưng Phan An lại là một người thích nịnh hót. "Tấn Thư' miêu tả Phan An là một người có tài hoa có tướng mạo, nhưng lại là người quá nóng nảy ham lợi. Lúc gặp người quyền quý, cho dù chưa thấy dáng người, anh ta đã khom người hành lễ từ xa với đoàn người đang đi tới, hành vi đê tiện, không biết liêm sỉ.

Cùng là một trong tứ đại mỹ nam nhưng Lan Lăng Vương lại hoàn toàn khác hẳn. Lan Lăng Vương Cao Trường Cung là người con trai thứ tư của Cao Trừng, là cháu của của Cao Hoan – người đặt nền móng dựng nên nước Bắc Tề. Mặc dù có xuất thân cao quý, nhưng vì mẹ của ông có thân phận thấp hèn nên địa vị của Lan Lăng Vương vốn không bằng các anh em của ông. Khi lớn lên, Cao Trường Công được phong làm thứ sử Tịnh Châu, chính là vùng Thái Nguyên, Đại Đồng, tỉnh Sơn Tây ngày nay. Đến những năm Minh Nguyên của triều Bắc Tề, khi Cao Trường Công 20 tuổi, ông được phong là Lan Lăng Vương.

Tục ngữ có câu: "Đa nạn hưng bang, nghịch cảnh dục nhân" (Tạm dịch: Nhiều nạn có thể khiến đất nước hưng thịnh, nghịch cảnh có thể rèn luyện con người). Trong hoàn cảnh bị phân biệt đối xử, Lan Lăng Vương không chỉ luyện được một thân võ nghệ cao cường. Điều đáng quý hơn nữa là dù trong nghịch cảnh ông vẫn luôn giữ được tính tình nhẫn nghĩa, trung hậu. Sử sách có chép rằng: Lan Lăng Vương không chỉ có võ công cao cường mà khuôn mặt còn anh tuấn, da trắng như nữ nhân.

Trên "Lan Lăng Trung Võ Vương Bia" có chép rằng, Lan Lăng Vương "phong thái hào sảng, khí chất trong sáng", mô tả ông thông minh sáng suốt, tác phong nhanh nhẹn, khí thế hiên ngang, hào quang tỏa sáng, lời nói dễ nghe, thanh âm trong trẻo. Như vậy, chúng ta có thể thấy rằng Lan Lăng Vương bên ngoài tướng mạo anh tuấn, bên trong nội tâm lương thiện nhân ái, là một nam nhân mà bao nữ nhân hằng mơ ước.

Lan Lăng Vương và chiến thắng Mang Sơn

Vào năm Hà Thanh thứ 3, Bắc Chu liên minh với Đột Quyết, vây đánh một thành quan trọng của Bắc Tề là thành Lạc Dương. Quân đội Bắc Chu sử dụng phương pháp đắp núi đất, đào địa đạo để tấn công vào thành. Sau hơn 30 ngày chiến đấu, quân đội trấn giữ trong thành Lạc Dương đã sức cùng lực kiệt, nghĩ rằng sẽ đến cảnh nước mất nhà tan. Thế nhưng trong lúc ấy, từ núi Bắc Mang của thành Lạc Dương đột nhiên xuất hiện một đội quân, giống như Thiên binh từ trời giáng xuống. Nhìn từ xa, chỉ thấy một vị thủ lĩnh, trên đầu mang một chiếc mặt nạ hung ác, thân mặc áo giáp, tay cầm dao sắc, khiến mọi người chói mắt, trông giống như dạ xoa sống lại, vô cùng dữ dằn, hung dữ.

Quân địch chưa từng thấy quân đội nào có khí thế như vậy, vừa nhìn thấy vị thủ lĩnh kia đã cảm thấy hồn xiêu phách lạc. Những binh sĩ của địch hoảng sợ, thầm nghĩ: "Lẽ nào là thần linh giáng trần? Thân phàm xác thịt của ta làm sao chống đỡ nổi. Những lúc thế này, bảo toàn tính mạng là hơn".

Binh lính phía trên quay đầu bỏ chạy. Binh lính phía sau vẫn chưa hiểu chuyện gì, tưởng rằng đội quân phía trước đã bị đánh bại, nên cũng quay lưng chạy. Vì vậy, quân địch đại loạn, bại binh như núi đổ, giống như nước triều rút đi, dẫm đạp lên nhau, tử thương vô số. Dưới sự dẫn đầu của vị thủ lĩnh kia, binh sĩ đột phá vòng vây của quân địch, mở một con đường máu, xông thẳng vào đến tận tường thành phía bắc của thành Lạc Dương. Binh lính trong thành lúc này vẫn đang bối rối, chưa hiểu chuyện gì, chỉ thấy vị thủ lĩnh mang mặt nạ răng nanh xấu ác kia nhẹ nhàng đưa tay lên, cởi bỏ mặt nạ.

Thì ra phía sau lớp mặt nạ kia là một khuôn mặt anh tuấn, trắng trẻo, không phải ai khác mà chính là Lan Lăng Vương Cao Trường Cung. Quân giữ thành của Bắc Tề mừng rỡ hô lớn, lập tức mở cổng thành. Quân binh trong thành đánh ra ngoài, tập hợp cùng với đội quân do Lan Lăng Vương dẫn đầu, triệt để đánh tan quân đội Bắc Chu. Trong sử sách gọi là trận chiến Mang sơn.

Thiên cổ danh khúc

Trong trận chiến Mang Sơn, Lan Lăng Vương đã cứu nguy cho thành Lạc Dương, nhờ vậy danh tiếng của ông cũng vang xa. Vậy nguyên nhân gì khiến Lan Lăng Vương phải đeo mặt nạ? Nguyên đằng sau đã khiến mọi người phải bất ngờ. Thì ra trước đó, những lần Lan Lăng Vương tham gia chiến đấu thường bị quân địch cười nhạo. Chỉ cần Lan Lăng Vương để lộ mặt, quân địch liền cười lớn, nói rằng: "Xem ra nước Đại Tề của các người không còn người nào, đến cả nữ nhân cũng phải ra chiến trường!".

Trong trận chiến của hai nước, bởi vì dung mạo anh tuấn mà vô cớ bị sỉ nhục, Lan Lăng Vương thấy tức giận nên dứt khoát phải đeo một chiếc mặt nạ lớn có răng nanh hung ác. Làm như vậy không những có thể che đi dung mạo nhu hòa của mình, mà đồng thời chiếc mặt lớn xấu xí kia còn có thể có tác dụng cổ vũ sĩ khí của binh lính, dọa sợ quân địch.

Sau chiến thắng trong trận Mang Sơn, Hoàng đế Bắc Tề đích thân tổ chức yến tiệc, ăn mừng công lao của Lan Lăng Vương, sắc phong ông thành Thượng Thư Lệnh. Những tướng sĩ trong quân đội, dựa trên những chiến công vĩ đại của Lan Lăng Vương đã sáng tạo ra một nhạc khúc để tưởng nhớ, lấy tên là Lan Lăng Vương Nhập trận khúc. Người nhảy múa trong ca khúc này, sẽ có biểu tượng rõ ràng nhất là một chiếc mặt nạ lớn, tay cầm kiếm dài. Với các động tác chặt, đâm, chém trên vũ đài, bộ pháp linh hoạt, động tác anh vũ, phối thêm với nhạc điệu mang phong cách cổ xưa, bi tráng, thuần hậu đã biểu hiện khí thế hiên ngang của người lính trên sa trường, biểu dương sự anh dũng uy nghiêm của Lan Lăng Vương.

Đằng sau chiếc mặt nạ

Lan Lăng Vương đã tham gia rất nhiều trận chiến. Mỗi lần chiến đấu, ông đều đeo mặt nạ và lần nào cũng giành được thắng lợi. Bởi vì chiến công hiển hách nên danh tiếng của Lan Lăng Vương ngày một truyền xa. Có nhiều người cho rằng đó là hiệu quả của chiếc mặt nạ dữ tợn. Có lẽ đó không phải là do ma lực của chiếc mặt nạ kia.

Lan Lăng Vương có vẻ ngoài hiền lành, nội tâm vững mạnh, giọng nói dáng điệu đều đẹp đẽ, thanh tao. Lúc làm tướng lĩnh, ông luôn cần mẫn chăm lo quân vụ, không hề giải đãi. Lan Lăng Vương còn là người luôn đồng cam cộng khổ cùng với các binh sĩ dưới trướng. Mỗi khi lập chiến công và được ban thưởng vàng bạc, ông đều chia lại cho từng người. Thậm chí có được một quả dưa thôi, Lan Lăng Vương cũng sẽ chia sẻ cho binh sĩ. Không chỉ vậy, Lan Lăng Vương còn là một người thẳng thắn vô tư, tính tình khoáng đạt.

Khi đang nhận chức thứ sử Doanh Châu, Lan Lăng Vương được bạn bè tặng một số tài vật. Hành tham quân Dương Sĩ Thâm đã dâng sớ, tố cáo Lan Lăng Vương nhận hối lộ. Bởi vì việc này, Hoàng đế đã bãi miễn chức vụ thứ sử Doanh Châu của ông. Thế nhưng khi có chiến sự, Hoàng đế lại không thể không dùng ông. Lan Lăng Vương lại nhận chức đại tướng quân dẫn quân đến thảo phạt quân Chu ở quận Định Dương. Lúc đó, Dương Sĩ Thâm lo sợ đại họa sẽ giáng xuống đầu mình, hằng ngày đều nơm nớp lo sợ. Sau khi biết được, Lan Lăng Vương chủ động nói với Dương Sĩ Thâm rằng: "Ta không phải là loại tiểu nhân có thù phải báo, người có thể yên tâm được rồi. Ta sẽ không báo thù người đâu!"

Nhưng Dương Sĩ Thâm vẫn không tin, ngày đêm lo sợ, ăn ngủ không yên, lo lắng rằng không lâu nữa, sẽ có đại nạn giáng xuống đầu. Lan Lăng Vương nghe được chuyện này, liền cười lớn. Để Dương Sĩ Thâm cảm thấy an tâm, Lan Lăng Vương bèn tìm một lỗi nhỏ của Dương Sĩ Thâm, rồi chỉ phạt nhẹ, cho đánh 20 trượng. Sau khi bị đánh xong, Dương Sĩ Thâm mới cảm thấy an tâm. Vũ Thành Đế của nhà Bắc Tề muốn thưởng cho công lao của Lan Lăng Vương, cho người mang 20 cô gái đẹp đến tặng cho Lan Lăng Vương làm tiểu thiếp. Đối mặt với lệnh của Hoàng đế, Lan Lăng Vương không thể từ chối, nhưng chỉ giữ lại một người để làm tượng trưng.

Vào ngày lâm chung, Lan Lăng Vương đã mang tất cả sổ nợ đến cả ngàn lượng vàng ra đốt. Có lẽ dưới chiếc mặt nạ hung ác kia, mỹ đức khiến mọi người hoàn toàn bái phục của Lan Lăng Vương chính là pháp bảo giúp ông trăm trận trăm thắng.

Trương Hương Hương cứu chủ

Lan Lăng Vương có dung mạo anh tuấn, chiến công hiển hách, được mọi người tin phục, nên có thể nói là "công cao hơn chủ". Sau khi Hậu chủ Cao Vĩ lên ngôi không lâu, mẹ của ông là Hồ Thái hậu sợ rằng Lan Lăng Vương sẽ đoạt mất ngôi vị của con trai mình, liền muốn lập mỹ nhân kế để giết chết ông. Hồ Thái hậu giả truyền thánh chỉ của Hoàng đế, ban thưởng cho Lan Lăng Vương một phi tần tên là Trương Hương Hương. Dưới danh nghĩa là ban thưởng, Hồ Thái hậu lập mưu để phi tần này giết ông.

Trương Hương Hương có sắc đẹp quốc sắc thiên hương. Nếu so về tướng mạo, Trương Hương Hương nếu được ghép đôi với Lan Lăng Vương thì quả thật vô cùng xứng đôi. Một người có vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành, một người là đệ nhất mỹ nam trong thiên hạ, đúng là một đôi trời sinh. Thế nhưng sau khi Trương Hương Hương để gả vào phủ, Lan Lăng Vương vẫn giữ gìn lễ tiết, đối đãi với nàng bằng lễ nghi với phi tần trong cung. Trương Hương Hương hiểu rõ mục đích hành động của mình, bèn tìm mọi cách để quyến rũ Lan Lăng Vương.

Chớp mắt đã nửa năm trôi qua, Trương Hương Hương thấy Lan Lăng Vương vẫn không động tâm vì sắc đẹp, nên không những cảm phục ông là một người quân tử chân chính, mà còn cảm động trước tấm lòng trung quốc ái quốc của ông. Vì thế, Trương Hương Hương không chỉ không giết chết Lan Lăng Vương mà còn nói rõ toàn bộ âm mưu của Hồ Thái hậu cho ông. Sau khi Hồ Thái hậu khi biết kế hoạch bị bại lộ, thẹn quá hóa giận, vô cùng tức giận, muốn triệu Trương Hương Hương vào cung để giết chết cô.

Thế nhưng, sau khi biết rõ mọi việc, cảm động trước sự xinh đẹp và lương thiện của Trương Hương Hương, Lan Lăng Vương liền nhận nàng làm thiếp. Cả hai người đều dành tình cảm cho nhau, thắm thiết mặn nồng. Kế hoạch của Hồ thái hậu đã không thành công mà còn tác thành cho hai người, khiến Thái hậu vô cùng tức giận. Về sau, câu chuyện này được gọi là câu chuyện "Trương Hương Hương cứu chủ", trở thành một giai thoại thiên cổ được lưu truyền trong dân gian cho đến tận ngày nay.

Do bị đố kỵ mà bị hãm hại

Lúc này, Hậu chủ của Bắc Tề là hoàng đế Cao Vĩ, tổ chức yến tiệc mừng Lan Lăng Vương chiến thắng khải hoàn trở về. Sau khi xem bản "Lan Lăng Vương nhập trận khúc", Hậu chủ Cao Vĩ uống xong chén rượu, cảm khái nói với Lan Lăng Vương rằng: "Vào trận quá sâu, chẳng may gặp chuyện, hối hận sao kịp?".

Lan Lăng Vương không nghĩ ngợi nhiều, lập tức đáp rằng: "Việc nhà quan hệ mật thiết, chẳng nghĩ mà làm rồi".

Thì ra Lan Lăng Vương Cao Trường Cung và Hậu chủ Cao Vĩ là hai anh em họ, đều là cháu nội của Cao Hoan. Bởi vậy, việc Lan Lăng Vương yêu nước như yêu gia đình cũng là việc hoàn toàn hợp tình hợp lý. Thế nhưng người nói vô tình nhưng người nghe lại hữu ý. Lúc Cao Vĩ nghe được Lan Lăng Vương nói ra hai từ "Việc nhà" bỗng lặng im, chén rượu trên tay suýt nữa đã rơi xuống đất. Cao Vĩ thầm nghĩ: "Việc nước sao lại trở thành việc nhà của ngươi. Ngôi vị Hoàng đế của ta đặt ở đâu? Lẽ nào ngươi muốn mưu phản?".

Lúc này Cao Vĩ nhớ lại lúc binh sĩ hát khúc "Lan Lăng Vương nhập trận khúc", biểu hiện khí thái cao ngạo dũng mãnh của Lan Lăng Vương, trong lòng không khỏi rùng mình. Thế là Cao Vỹ sinh ra lòng nghi kỵ đối với Lan Lăng Vương. Lan Lăng Vương đương nhiên cũng hiểu rõ điều này. Chỉ cần một chút thay đổi trên sắc mặt của Hoàng đế, ông cũng đã có thể nhận ra. Lan Lăng Vương vốn nghĩ rằng sẽ giải thích ngay lúc đó, nhưng ông sợ càng giải thích thì có thể sẽ càng phiền phức. Vì thế, lời đã đến miệng nhưng cũng đành nuốt xuống.

Lan Lăng Vương cảm thấy vô cùng oan ức, nhưng lại không thể nói ra. Lúc tiến đánh Bắc Chu, ông lại cư xử không bình thường. Lan Lăng Vương bắt đầu nhận hối lộ, thu gom tài vật. Tướng lĩnh thân tín của ông là Úy Tương Nguyện thấy vậy, bèn hỏi rằng: "Đại vương nhận sự ủy thác của triều đình, sao lại trở nên tham lam tàn nhẫn như vậy?".

Lan Lăng Vương trầm tư không trả lời. Úy Tương Nguyện nói tiếp: "Há chẳng phải vì đại thắng Mang Sơn, đại vương sợ oai võ gây nghi kỵ, nên tự bêu xấu mình sao?".

Lan Lăng Vương lặng lẽ gật đầu. Úy Tương Nguyện lại tiếp tục nói: "Nếu triều đình nếu nghi kỵ đại vương, vin vào tội này để trừng phạt, cầu phúc ngược lại còn nhanh chóng gặp vạ".

Lan Lăng Vương nghe được những lời này, liền rơi lệ. Úy Tương Nguyện nói tiếp: "Đại vương trước đã có công, nay lại báo tiệp, tiếng tăm quá lớn, nên xưng bệnh ở nhà, tránh dự vào chính sự nữa".

Thế là Lan Lăng Vương đóng cửa, không tiếp khách, ở nhà tĩnh dưỡng. Nhưng khi triều đình có chiến sự với nước Nam Trần, Lan Lăng Vương sợ rằng mình sẽ phải nhận chức đại tướng quân, liền than thở rằng: "Năm ngoái mặt ta bị sưng, nay sao không tái phát?".

Từ đó Lan Lăng Vương có bệnh cũng không chịu chữa trị.

Tháng 5 năm Vũ Bình thứ 4, Hậu chủ Cao Vĩ phái người đưa rượu độc đến cho Lan Lăng Vương. Lan Lăng Vương nói với Vương phi Trịnh thị rằng: "Ta trung thành phụng sự bề trên, có tội gì với trời mà nhận rượu độc thế này?".

Trịnh phi hỏi rằng: "Vì sao đại vương không xin đến trước mặt Hoàng thượng để giải thích?".

Lan Lăng Vương trả lời: "Rượu độc đã đưa đến đây rồi. Hoàng đế làm sao còn có thể gặp được nữa?".

Thế là ông một hơi uống hết chén rượu độc. Chính vì như vậy, đệ nhân mỹ nam trong thiên hạ, một đại anh hùng đầu đội trời chân đạp đất, lúc đo chỉ vỏn vẹn 33 tuổi đã phải hàm oan mà ra đi. Từ đó về sau, thế gian đã không còn Lan Lăng Vương nữa, Bắc Tề cũng không còn người tài để dùng. Bốn năm sau, Bắc Chu công phá được kinh đô Nghiệp thành của Bắc Tề. Bắc Tề diệt vong.

×