Nỗi lo dịch tả: Lợn chết la liệt, trang trại xóa sổ, nông dân không dám tái đàn (Bài 1)

Hơn 1 tháng qua, phóng viên Báo điện tử Dân Việt đã đi đến nhiều trang trại ở khắp các tỉnh, thành miền Bắc. Đi đến nơi đâu cũng thấy một màu u ám của người chăn nuôi bởi dịch tả lợn châu Phi đã quay trở lại và "hại hơn xưa". Dịch cứ nối tiếp, lứa lợn trước đến lứa lợn sau. Lo lắng. Hoang mang. Mong mỏi có được vaccine phòng bệnh chất lượng, hiệu quả, nhưng đến nay vẫn là một... giấc mơ xa vời.
Lợn bỏ ăn, sốt cao, chết nhanh

Đàn lợn của gia đình ông Đào Ngọc Thu ở xã Việt Yên, huyện Yên Mỹ (Hưng Yên) con nào con nấy đang đang khỏe, ăn uống, phát triển bình thường, nhưng sau khi tiêm phòng vaccine dịch tả lợn châu Phi, các con lợn trong trại lại bất ngờ bỏ ăn và sốt cao và lăn đùng ra chết dần hàng loạt khiến vợ chồng ông không kịp trở tay.

Hôm chúng tôi đến nhà, bà Lê Thị Hải (vợ ông Đào Ngọc Thu) đang lúi húi nấu cơm tối dưới bếp. Khi được hỏi về chuyện chăn nuôi lợn, bà Hải chưa hết bức xúc nói: "Lợn chết hết lâu rồi em. Giờ giá lợn tăng cao mà mình trống chuồng, nợ nần đầm đìa khắp nơi. Mỗi khi nhắc đến lợn chỉ muốn khóc thôi".

Chúng tôi đang nói chuyện thì ông Đào Ngọc Thu (sinh năm 1971, chồng bà Hải) đi làm về, trên mặt mũi, quần áo vẫn lấm lem hồ vữa. Ông Thu cho biết, từ khi đàn lợn của gia đình gặp sự cố chết hết, đến giờ ông phải bỏ chăn nuôi để đi làm thợ xây, vợ đi chợ để lo tiền trả lãi vay ngân hàng.

Nhắc đến chuyện tiêm vaccine dịch tả lợn châu Phi, vợ chồng ông Thu đều lắc đầu ngao ngán. Ông Thu kể: "Khoảng đầu tháng 9/2024, khi giá lợn tăng cao nhưng một số trại ở xã có dấu hiệu bị dịch tả lợn châu Phi, hai vợ chồng đều rất lo nên tìm mua vaccine để tiêm phòng bảo vệ đàn vật nuôi".

Sau khi được hàng xóm giới thiệu, vợ chồng tôi đã liên hệ với ông Nam, đầu mối phân phối vaccine dịch tả lợn châu Phi ở Văn Lâm (Hưng Yên) để đặt mua 4 lọ vaccine với giá 2,4 triệu đồng. Do thời gian lâu, ông Nam cũng không nhớ lọ vaccine đó như thế nào.

Sau khi đặt mua, chúng tôi được ông Nam giao hàng đến tận nhà và hướng dẫn bỏ vaccine (đang được bảo quản lạnh) ra ngoài để khoảng 2 tiếng, khi các lọ về nhiệt độ thường mới tiền hành pha tiêm cho lợn.

Thời điểm tiêm vaccine, đàn lợn trong chuồng của ông Thu có khoảng hơn 100 con, trong đó có hơn 10 lợn nái, hậu bị, lợn thịt, con giống. Sau khi pha dung dịch với vaccine đông khô theo tỷ lệ hướng dẫn, ông Thu cẩn thận dùng bơm tiêm của người để lấy vaccine tiêm cho đàn nái và hậu bị, giống khoảng 40 con. Số lợn còn lại chưa tiêm được ông tách ra các ô chuồng riêng để theo dõi.

Sau khi tiêm xong vaccine khoảng 18 giờ tối, ông Thu đóng cửa trại về nhà (cách đó vài trăm mét) để ăn cơm. Khoảng 2 giờ sau, ông nhờ vợ ra chuồng cho lợn ăn mới phát hiện một con nái bỏ ăn và có dấu hiệu bất thường nên gọi ông ra thăm, khám mới phát hiện lợn bị sốt cao.

"Tôi từng học qua lớp sơ cấp về thú y và chăn nuôi lợn lâu năm nên khi phát hiện bất thường tôi lấy nhiệt kế của người đưa vào hậu môn của vật nuôi ngay để kiểm tra. Phát hiện lợn sốt trên 39 độ, chúng tôi đã dùng thuốc tiêm cho vật nuôi ngay để hạ sốt.

Tuy nhiên, sau vài giờ tiêm, đo lại vẫn thấy lợn sốt cao hơn và lấy đèn soi trên bẹn đùi sau vật nuôi có nhiều nốt đỏ bất thường. Sau đó, lợn yếu dần và chết rất nhanh sau khoảng 4 giờ tiêm vaccine dịch tả lợn châu Phi", ông Thu nói và cho hay: Sau khi con nái đầu tiên bị chết đưa đi chôn, các ngày sau đó, các con lợn khác trong đàn đã được tiêm vaccine cũng xuất hiện các triệu chứng tương tự, có con sốt cao, người đỏ rực như hòn than, mồm sùi bọt mép, có con thổ huyết ra đầy chuồng rồi nằm chết la liệt.

Cả đàn lợn được tiêm vaccine lần lượt chết, các con lợn ở các ô chuồng bên cạnh chưa được tiêm cũng bị lây bệnh đổ gục dần. Khoảng đầu tháng 10/2024, cả trại lợn còn sót lại 1 nái mẹ và đàn hơn chục con giống được ông Thu mắc màn để bảo vệ nhưng cũng chỉ cầm cự được vài ngày sau cũng bị lây bệnh chết hết.

"Khoảng giữa tháng 10/2024, toàn bộ trại lợn của tôi bị xóa sổ kéo theo khoản nợ lên đến gần 1 tỷ đồng khiến vợ chồng tôi trở tay không kịp. Mấy chục năm chăn nuôi, tôi thực sự không ngờ mình lại bị hạ gục nhanh đến thế", ông Thu bộc bạch.

Cũng là trại chăn nuôi lợn lâu năm ở xã Việt Yên, ông Lê Văn Thịnh cho biết, ông từng mua 2 loại vaccine dịch tả lợn châu Phi để tiêm phòng cho đàn lợn nhưng không đạt hiệu quả như mong muốn.

"Trại của tôi từng bị dịch nên rất kỳ vọng vào loại vaccine mới sẽ phòng trừ và bảo vệ được đàn lợn nhưng sau khi tiêm, lợn vẫn bị nhiễm dịch nặng hơn và chết nhanh nên chúng tôi rất nghi ngờ về chất lượng và mức độ bảo hộ của sản phẩm mới", ông Thịnh nói.

Cam kết bảo hộ cao nhưng lợn tiêm xong vẫn chết

Cùng trong tình cảnh thê thảm giống ông Thu, ông Thịnh ở Hưng Yên, ông Hoàng Dũng ở xã Minh Đức, TP.Phổ Yên (Thái Nguyên) cũng mới bị đại dịch hạ gục.

"Khi tìm mua vaccine, chúng tôi được đại lý giới thiệu và cam kết bảo hộ cao nên đã rủ mấy anh em mua hơn 30 triệu đồng vaccine tiêm cho lợn nhưng sau khi tiêm xong lợn càng bị nhiễm bệnh", ông Dũng nói và khẳng định: Mấy trăm con lợn nái, thịt, giống của tôi sau khi tiêm phòng xong đều bị ốm, sốt, co giật, có con nổi nốt đỏ trên người và sau vài ngày bỏ ăn, ốm, lợn đều lăn ra chết. Chúng tôi mổ khám đều thấy lá lách bị sưng phù, xuất huyết đặc trưng, triệu chứng của lợn bị nhiễm bệnh dịch tả lợn châu Phi.

Điều bức xúc hơn là sau khi tiêm phòng vaccine mới không hiệu quả, ông Dũng và mọi người đã liên hệ với đầu mối bán vaccine và được hướng dẫn gửi mẫu về nhà máy để kiểm tra, xét nghiệm. "Sau khi gửi mẫu (một con lợn giống trên 15kg được đóng đá trong thùng xốp) về nhà máy khoảng vài ngày sau có kết quả. Họ báo lợn bị nhiễm bệnh dịch tả lợn châu Phi chủng mới nên vaccine không phòng được càng khiến mọi người phẫn nộ hơn.

Ở nông thôn, mọi nguồn thu nuôi sống gia đình của chúng tôi đều dựa vào đàn lợn. Do tin tưởng vào chất lượng của sản phẩm mới nên mọi người mới mua vaccine tiêm phòng nhưng lợn vẫn bị nhiễm dịch chết hết. Chúng tôi đều trắng tay, nợ nần ngập đầu rồi", ông Dũng buồn rầu nói thêm.

Ông Dũng cho biết thêm, sau khi đàn lợn bị nhiễm bệnh dịch chết anh đã đưa đi chôn khoảng 200 con, còn khoảng vài chục lợn nái ngoại có giá vài chục triệu đồng/con phải bán chạy cho thương lái với giá khoảng trên dưới 1 triệu đồng/con.

"Lợn nhà chết đã đành, nhiều trại nhờ tôi mua vaccine về tiêm bị nổ dịch chết hết dẫn đến phá sản càng khiến mình hối hận và áy náy hơn", ông Dũng nói và kiến nghị, rất mong doanh nghiệp sản xuất, phân phối vaccine dịch tả lợn châu Phi sớm có chính sách hỗ trợ, bồi thường cho các trại bị thiệt hại sau tiêm vaccine mới.

"Đa phần, các trại đều khó khăn, ít vốn, phải chăn nuôi theo kiểu "lấy ngắn nuôi dài" nên khi bị thiệt hại sẽ rất thê thảm và không có nguồn lực để tái đàn, khôi phục lại chăn nuôi. Từ bài học của chúng tôi, rất mong nhà nước và các doanh nghiệp cần nghiên cứu và thử nghiệm kỹ lưỡng hơn trước khi sản xuất và đưa các loại vaccine mới ra thị trường để đảm bảo lợi ích cho người dân chăn nuôi", ông Dũng kiến nghị.

Trao đổi với PV Báo điện tử Dân Việt, bà Trần Thị Len, cán bộ thú y xã Việt Yên, huyện Yên Mỹ (Hưng Yên) xác nhận: Tại các trại, nông hộ chăn nuôi lợn trên địa bàn xã từng mua tiêm vaccine dịch tả lợn châu Phi mới được phép lưu hành trên thị trường nhưng không hiệu quả và lợn vẫn bị nhiễm bệnh, chết sau tiêm.

"Trước đây, khi nhà nước cho phép lưu hành vaccine dịch tả lợn châu Phi, chúng tôi đã vận động, kêu gọi người dân đăng ký mua vaccine để tiêm phòng, bảo vệ đàn lợn nhưng không ai đăng ký. Mới đây, cũng có một số hộ chủ động mua vaccine để tiêm cho lợn nhưng cũng không có hiệu quả", bà Len khẳng định.

Còn nữa...

×