Tiêm phòng vaccine dịch tả lợn châu Phi phủ rộng, hiệu quả cao

Chia sẻ tại Tọa đàm "Vaccine dịch tả lợn châu Phi: Làm gì để nông dân tin tưởng, sử dụng?”, ông Phan Quang Minh - Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi và Thú y, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết: Kể từ tháng 5/2022, khi Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) chính thức công nhận và cấp phép lưu hành vaccine dịch tả lợn châu Phi tại Việt Nam, công tác tiêm phòng đã được triển khai từng bước và hiện đã phủ rộng khắp cả nước.

Thống kê sơ bộ cho thấy, các doanh nghiệp đã sản xuất gần 7 triệu liều vaccine và cung ứng ra thị trường trong nước hơn 4 triệu liều để tiêm phòng. Ngoài ra, khoảng gần 1 triệu liều vaccine cũng đã được xuất khẩu sang một số quốc gia khác để hỗ trợ công tác phòng chống dịch.

Theo báo cáo từ các cơ quan quản lý chuyên ngành, tính đến thời điểm hiện tại, cả nước đã có khoảng 35.000 hộ chăn nuôi được tiêm phòng vaccine dịch tả lợn châu Phi. Đặc biệt, diện bao phủ đã đạt tới 45 tỉnh, thành phố, cho thấy phần lớn các địa phương trên cả nước đã áp dụng giải pháp tiêm phòng này. Dù số lượng tiêm phòng ở từng địa phương có thể chưa nhiều, nhưng độ bao phủ đã gần như toàn quốc.

Việc triển khai vaccine Dịch tả lợn châu Phi đã đóng góp quan trọng vào công tác phòng chống dịch bệnh. Các trường hợp ổ dịch được ghi nhận và báo cáo từ năm 2022 đến nay đều xảy ra trên những đàn lợn chưa được tiêm phòng vaccine. Điều này khẳng định hiệu quả của vaccine và là một bước tiến lớn của ngành chăn nuôi và thú y Việt Nam trong việc chủ động ứng phó với dịch bệnh nguy hiểm.

Ông Minh chia sẻ: “Việt Nam tự hào là quốc gia đầu tiên trên thế giới nghiên cứu, sản xuất và thương mại hóa thành công vaccine dịch tả lợn châu Phi. Đến nay, đã có 3 loại vaccine Dịch tả lợn châu Phi được cấp phép lưu hành thương mại, bước đầu xuất khẩu sang một số nước Đông Nam Á”.

Ông Phan Quang Minh khẳng định, trước khi được cấp phép lưu hành, tất cả các loại vaccine này đều trải qua quy trình đánh giá nghiêm ngặt theo quy định của Việt Nam, thậm chí còn khắt khe hơn do đây là lần đầu tiên vaccine dịch tả lợn châu Phi được sản xuất.

Quy trình này có sự tham khảo ý kiến từ các chuyên gia quốc tế, đặc biệt là các chuyên gia từ Hoa Kỳ trong giai đoạn đầu, nhằm đảm bảo tối đa về mức độ an toàn, bảo hộ và vô trùng.

Về hiệu quả bảo hộ, theo quy định chung cho tất cả các loại vaccine, tỷ lệ bảo hộ tối thiểu phải đạt 80%. Tuy nhiên, các vaccine dịch tả lợn châu Phi của Việt Nam phần lớn đã đạt mức bảo hộ rất cao, lên tới 97-99% trong quá trình đánh giá.

“Vaccine dịch tả lợn châu Phi của Việt Nam không chỉ được sử dụng thận trọng trong nước mà còn nhận được sự tin tưởng từ cộng đồng quốc tế, bằng chứng là thư cảm ơn từ Chính phủ Cộng hòa Dominica về việc hỗ trợ vaccine và cử chuyên gia sang triển khai tiêm phòng tại đây” - ông Minh chia sẻ.

Kế hoạch phát triển vaccine dịch tả lợn châu Phi theo Nghị quyết 57

Mặc dù Thủ tướng Chính phủ và Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo các địa phương đẩy mạnh tiêm phòng vaccine dịch tả lợn châu Phi, nhưng thực tế tỷ lệ tiêm phòng tại các địa phương vẫn còn thấp.

Ông Phan Quang Minh chỉ ra nguyên nhân đầu tiên và quan trọng nhất nằm ở nhận thức của người chăn nuôi. Nhiều hộ chưa thực sự nhận thức rõ về sự nguy hiểm của Dịch tả lợn châu Phi và tầm quan trọng của việc tiêm phòng vaccine để bảo vệ đàn lợn. Thông tin về vaccine và hiệu quả của nó chưa được truyền tải đầy đủ và rõ ràng đến người dân. "Tất cả các ổ dịch xảy ra trong thời gian qua đều liên quan đến các đàn lợn chưa được tiêm phòng", ông Minh nhấn mạnh.

Nguyên nhân thứ hai liên quan đến việc truyền tải thông tin về hiệu quả bảo hộ của vaccine. Có thể có những trường hợp người dân còn băn khoăn về khả năng bảo vệ của vaccine sau khi tiêm. Việc cung cấp thông tin minh bạch và chi tiết về hiệu quả bảo hộ cao, khả năng chống lại virus Dịch tả lợn châu Phi là rất cần thiết để tăng cường niềm tin cho người chăn nuôi.

Một nguyên nhân nữa là giá thành vaccine, hiện nay giá thành vaccine đang trên dưới 60.000 đồng. Mặc dù đây không phải là nguyên nhân chính gây ra tình trạng tỷ lệ tiêm phòng thấp trên tất cả các loại vaccine, nhưng với vaccine Dịch tả lợn châu Phi, giá cả có thể là một rào cản đối với một số hộ chăn nuôi, đặc biệt là các hộ nhỏ lẻ.

Để khắc phục tình trạng trên, ông Minh cho rằng cần đẩy mạnh công tác truyền thông để nâng cao nhận thức của người chăn nuôi về sự nguy hiểm của dịch bệnh và lợi ích của việc tiêm phòng vaccine.

Ông Minh khẳng định, tiêm phòng vaccine là "then chốt của then chốt" trong phòng chống dịch bệnh. Bên cạnh đó, cần minh bạch thông tin về hiệu quả và an toàn của vaccine để người dân yên tâm sử dụng.

Ngoài ra, cần có các cơ chế, chính sách hỗ trợ về giá vaccine, đặc biệt là dịch tả lợn châu Phi và dịch heo tai xanh, hoặc các chương trình hỗ trợ khác để giảm gánh nặng chi phí cho người chăn nuôi, đặc biệt là các hộ nhỏ lẻ.

Nếu giải quyết đồng bộ các vấn đề này sẽ góp phần nâng cao tỷ lệ tiêm phòng vaccine dịch tả lợn châu Phi, từ đó tăng cường năng lực phòng chống dịch bệnh hiệu quả hơn trên phạm vi toàn quốc.

Đối với lo ngại về virus dịch tả lợn châu Phi có thể biến chủng mới và ảnh hưởng đến hiệu quả bảo hộ của vaccine, ông Phan Quang Minh cho biết Bộ Nông nghiệp và Môi trường coi việc sử dụng vaccine tiêm phòng là giải pháp trọng tâm, kết hợp chặt chẽ với các biện pháp khác như giám sát dịch bệnh, đảm bảo an toàn sinh học và phát triển chăn nuôi bền vững. Bộ đã và đang chỉ đạo các doanh nghiệp, địa phương phối hợp chặt chẽ để đẩy mạnh công tác truyền thông, tuyên truyền về vaccine.

Bên cạnh việc cung cấp thông tin, Bộ cũng yêu cầu các cơ quan chăn nuôi thú y địa phương và các doanh nghiệp cung ứng vaccine phải đồng hành, hỗ trợ kỹ thuật cho người chăn nuôi.

Mục tiêu là đảm bảo người dân tiêm phòng đúng loại vaccine đã được cấp phép lưu hành, đúng quy trình theo hướng dẫn của nhà sản xuất, và đúng đối tượng tiêm (hiện tại ba loại vaccine đang lưu hành chỉ sử dụng cho lợn từ 4 đến 8 tuần tuổi). Đồng thời, cần kịp thời phát hiện và xử lý những trường hợp vaccine chưa được cấp phép lưu hành hoặc không có nhãn mác rõ ràng, vaccine trôi nổi.

Về mặt chính sách, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục báo cáo lên cấp cao hơn để hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển vaccine và có thể hỗ trợ sử dụng vaccine tại các địa phương. Mục tiêu là đảm bảo giá thành vaccine đến tay người chăn nuôi hợp lý, đặc biệt đối với các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ, nơi giá cả có thể là một trở ngại.

Trong định hướng phát triển vaccine thú y, Bộ đã ưu tiên đầu tư, khuyến khích các nhà khoa học trong nước nghiên cứu. Cụ thể, trong việc thực hiện Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang có các đơn đặt hàng với các nhà khoa học và doanh nghiệp để ứng dụng nghiên cứu, sản xuất vaccine trong nước, kiểm soát chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế.

“Việt Nam, với tư cách là quốc gia đầu tiên sản xuất thành công vaccine dịch tả lợn châu Phi, đã chủ động phối hợp chặt chẽ với Tổ chức Thú y Thế giới và các nhà khoa học quốc tế để xây dựng tiêu chuẩn về vaccine dịch tả lợn châu Phi. Trong cuộc họp với Tổ chức Thú y Thế giới tháng 5 vừa qua, tài liệu của tổ chức đã đề cập đến nội dung này. Chúng tôi hy vọng trong thời gian sớm nhất, có thể trong năm nay, Tổ chức Thú y Thế giới sẽ ban hành tiêu chuẩn chính thức về vaccine dịch tả lợn châu Phi, áp dụng không chỉ cho Việt Nam mà trên toàn thế giới” - ông Minh thông tin.

Ông Minh cho biết: Thực hiện Nghị quyết 57, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục phối hợp với các nhà khoa học, doanh nghiệp và đơn vị liên quan để đề xuất các đặt hàng hoặc định hướng cho doanh nghiệp đầu tư phát triển nghiên cứu công nghệ vaccine. “Bởi vì, virus dịch tả lợn châu Phi, cũng như các loại virus khác, có thể có sự thay đổi trên thực địa”- ông Minh chia sẻ.

Vì vậy, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tiếp tục theo dõi, giám sát, lấy mẫu để đánh giá sự lưu hành của virus, cung cấp thông tin cho các doanh nghiệp và đơn vị liên quan để nghiên cứu phát triển vaccine, hoàn thiện vaccine hiện có để phù hợp với các chủng virus lưu hành và đảm bảo đối tượng bao phủ lớn hơn trong thời gian tới.

Để vaccine phát huy tối đa hiệu quả, ông Phan Quang Minh khuyến cáo người chăn nuôi cần lưu ý mua đúng loại vaccine đã được cấp phép lưu hành và tại đúng nơi cung cấp, tránh mua phải các sản phẩm giả mạo, trôi nổi trên thị trường. Đồng thời, cần tiêm đúng đối tượng và liều lượng theo hướng dẫn sử dụng, đảm bảo liều lượng chính xác để vaccine phát huy tối đa hiệu quả bảo hộ.

Ông Minh nhấn mạnh, vaccine là yếu tố quan trọng nhất nhưng không phải là duy nhất. Bộ Nông nghiệp và Môi trường khuyến cáo người dân tuyệt đối không chủ quan, cần áp dụng đồng bộ các biện pháp vệ sinh, tiêu độc, khử trùng chuồng trại để nâng cao hiệu quả phòng chống dịch bệnh.

×