Theo tục lệ, lễ cúng Thần rừng được tổ chức luân phiên giữa hai làng Ograng và De Chí. Địa điểm tổ chức là một ngọn núi cách làng khoảng 5km. Từ sáng sớm, người dân đã tấp nập chuẩn bị lễ vật, gùi thịt, nếp, rượu cần… rồi cùng nhau men theo con đường mòn lên núi.

Lễ vật dâng cúng bao gồm một con heo quay, một con gà và một ghè rượu cần – những sản vật tượng trưng cho lòng thành kính của người dân đối với Thần rừng. Già làng Siu Dơih (SN 1947, làng Ograng), người chủ trì buổi lễ, cho biết: "Lễ cúng rừng đã có từ xa xưa, được ông bà truyền lại qua nhiều thế hệ. Đây không chỉ là dịp để tạ ơn thần linh mà còn là lời cam kết của dân làng trong việc giữ gìn rừng thiêng".

Khi lễ vật đã được bày biện đầy đủ, già làng Siu Dơih trang nghiêm đứng trước bàn cúng, cất cao lời khấn, mời Thần rừng, Thần núi, Thần nước về chứng giám. Trong lời khấn, già làng cầu mong các vị thần bảo vệ dân làng, mang đến mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi và cuộc sống sung túc. Đặc biệt, già làng cũng đại diện dân làng tuyên lời thề giữ rừng, bảo vệ khu rừng thiêng như một phần linh hồn của cộng đồng.

Nghi lễ không chỉ là một hoạt động tâm linh mà còn mang ý nghĩa giáo dục sâu sắc. Từ già đến trẻ, ai ai cũng thấm nhuần tinh thần bảo vệ rừng, coi rừng như báu vật gắn bó mật thiết với đời sống. Sau khi kết thúc nghi lễ, dân làng cùng quây quần bên nhau, thưởng thức bữa tiệc dưới những tán cây già, trong không khí ấm áp của sự đoàn kết. Không chỉ mang ý nghĩa tâm linh, lễ cúng rừng còn là cách để người Jrai truyền tải thông điệp bảo vệ rừng một cách tự nhiên và hiệu quả.

Ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Ia Grai, cho biết: "Lễ cúng rừng của đồng bào Jrai có ý nghĩa rất lớn trong việc tuyên truyền, nâng cao nhận thức bảo vệ rừng. Nhờ tinh thần gắn kết với rừng, thời gian qua, trên địa bàn không xảy ra vụ phá rừng nào".

Những năm trước, khi UBND tỉnh Gia Lai có quyết định giao đất, giao rừng cho hai cộng đồng làng Ograng và De Chí, các làng đã nhanh chóng thành lập hai tổ quản lý, bảo vệ rừng. Các tổ này hoạt động tích cực, thường xuyên tuần tra, đảm bảo rừng không bị xâm hại. Bên cạnh đó, nguồn thu từ dịch vụ môi trường rừng cũng giúp người dân có thêm thu nhập, cải thiện cuộc sống. Nhờ rừng, người Jrai có thể tận thu mật ong, măng le và các sản phẩm lâm sản khác, tạo thêm sinh kế mà vẫn giữ được hệ sinh thái tự nhiên.

Chia sẻ về ý nghĩa của nghi lễ này, ông Ngô Khôn Tuấn – Chủ tịch UBND xã Ia Pếch, nhấn mạnh: "Lễ cúng rừng không chỉ là nét văn hóa truyền thống mà còn là một hình thức tuyên truyền hiệu quả. Thông qua lễ cúng, người dân ý thức hơn về tầm quan trọng của rừng, gắn kết hơn trong cộng đồng và cùng nhau bảo vệ tài nguyên thiên nhiên".

Hiện nay, xã Ia Pếch có hơn 559ha rừng, toàn bộ diện tích này đều do cộng đồng hai làng Ograng và De Chí quản lý. Nhờ sự chung tay của người dân, những cánh rừng nơi đây vẫn xanh tươi, cung cấp không khí trong lành và bảo vệ nguồn nước, đất đai cho đời sau. Chính tinh thần trách nhiệm này đã giúp công tác quản lý, bảo vệ rừng ở địa phương ngày càng hiệu quả hơn.

Lễ cúng Thần rừng của người Jrai không chỉ là một nghi thức truyền thống mà còn là biểu tượng cho tình yêu rừng, ý thức bảo vệ môi trường của cộng đồng. Khi tiếng cồng chiêng vang lên giữa đại ngàn, khi những nụ cười rạng rỡ xuất hiện trên gương mặt dân làng, ta hiểu rằng rừng không chỉ là nơi che chở mà còn là linh hồn của cả một dân tộc. Và khi những lời thề giữ rừng vang lên trong nghi lễ, đó không chỉ là cam kết với thần linh, mà còn là lời hứa với thế hệ mai sau.

×