Đăng nhập/ Đăng ký
| 
Thu Thủy-Phòng Phát huy Giá trị Tài liệu (Cổng TTĐT TTLT QG I)
Chủ nhật, ngày 18/08/2024 05:53 GMT+7
Bình luận
0
Chủ nhân lăng Cơ Thánh là ông Nguyễn Phúc Luân – Thân phụ của Vua Gia Long, người sáng lập vương triều Nguyễn với 13 đời Vua trị vì trong 143 năm, mà vị Vua cuối cùng là Hoàng đế Bảo Đại.
Ông Nguyễn Phúc Luân sinh ngày 11 tháng Sáu năm 1733 (29 tháng Tư năm Quý Sửu), mất ngày 24 tháng Mười năm 1765 (10 tháng Chín năm Ất Dậu), là con thứ hai của Võ vương Nguyễn Phúc Khoát (1714-1765), anh của Định vương Nguyễn Phúc Thuần (1765-1777), được đào tạo để nối nghiệp chúa.
Hình ảnh lăng Cơ Thánh, nơi an nghỉ của thân phụ vua Gia Long, làng Cư Chánh, xã Thủy Bằng, thị xã Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế. Sưu tầm.
Năm Ất Dậu (1765), chúa Nguyễn Phúc Khoát băng hà, đã để lại Di chiếu cho người con trai thứ hai là Nguyễn Phúc Luân nối ngôi. Nhưng Tể tướng Trương Phúc Loan cùng một số gian thần lộng quyền sửa đổi di chiếu, tống Nguyễn Phúc Luân vào ngục và đưa Nguyễn Phúc Thuần (chỉ mới 12 tuổi) lên ngôi làm “bù nhìn” để dễ bề giám sát. Tháng Chín năm 1765, Nguyễn Phúc Luân qua đời ở phủ đệ [1].
Năm 1790, tướng Nguyễn Văn Ngũ của quân Tây Sơn sai người đào mồ Nguyễn Phúc Luân, lấy xương cốt ném xuống dòng sông Hương. Một ngư dân là Nguyễn Ngọc Huyên làm nghề chài lưới vớt được xương sọ, cất giấu và trao lại cho Vua Gia Long để làm lễ cát táng[2].
Năm 1801, Vua Gia Long lệnh cho cải táng hài cốt tại nơi chôn cất cũ, đặt tên là Cơ Thánh lăng. Do lăng chỉ chôn hộp sọ của Nguyễn Phúc Luân, nên dân địa phương vẫn quen gọi là lăng Sọ.
Năm Gia Long thứ 3 (1804), nhà vua phong cho Ngọc Huyên chức Cai đội, làm Suất xã dân xã Cư Chánh sai giữ gìn lăng hoàng khảo[3].
Đến năm Minh Mệnh thứ 11 (1830) Nguyễn Ngọc Huyên được phong tước An Ninh bá. Khi mất, Vua Gia Long đã cho lập miếu thờ ông ngay bên cạnh lăng mộ chúa Nguyễn Phúc Luân[4].
Sinh thời ông Nguyễn Phúc Luân không ở ngôi chúa. Nhưng năm 1806, Vua Gia Long vẫn truy tôn miếu hiệu của thân phụ là Hưng tổ Hiếu Khang Hoàng đế và hậu hiệu của thân mẫu là Hưng tổ Hiếu Khang Hoàng hậu.
Cả hai vị này đều thờ tại Hoàng khảo miếu nằm góc Tây nam trong Hoàng thành. Miếu xây dựng vào năm Gia Long thứ 3 (1804) [5], trên vị trí Thế miếu hiện nay.
Trung tâm Lưu trữ quốc gia I, Châu bản triều Nguyễn: Bản phụng chỉ của nhà Vua ban cho Nguyễn Hữu Thận ngày mồng 1 tháng Chín năm Minh Mệnh thứ 6 (1825) về việc thưởng cho binh lính, thợ săn, dân phu phục vụ ngày giỗ ở Hưng miếu.
Năm Minh Mệnh thứ 2 (1821), Hoàng khảo miếu được dời lùi về phía bắc chừng 50m để lấy chỗ dựng Thế miếu và đổi tên thành Hưng Tổ miếu[6]. Hằng năm, vào các ngày giỗ tổ Hưng miếu, triều đình đều phái binh lính, thợ săn, dân phu săn bắt thú rừng và các địa phương dâng tiến sản vật để phục vụ làm tế lễ.
Ngày mồng 1 tháng Chín năm Minh Mệnh thứ 6 (1825) nhà Vua ban chỉ cho Nguyễn Hữu Thận cấp thưởng cho 14 tên lính Cẩm y, Nội hầu, Thượng trà, Tiểu sai, mỗi tên 5 mạch tiền; 120 thợ săn, dân phu ở Phù Bài, Thuỷ Ba, mỗi tên 5 mạch tiền, nửa phương gạo; dân phu ở phủ Thừa Thiên theo hầu việc, 5 phương gạo phục vụ các ngày mồng 10, 14 tháng Chín là ngày giỗ tổ Hưng miếu [7].
Vào những dịp cuối năm hay tiết thanh minh các vua triều Nguyễn đều đích thân hoặc phái công tôn, hoàng thân đến lăng Cơ Thánh tế lễ, để tỏ lòng của con cháu tưởng nhớ tới công đức của tổ tiên. Bản phụng dụ của nhà vua ban cho Phan Bá Đạt ngày 14 tháng Ba năm Thiệu Trị thứ nhất (1841): “Tết Thanh minh năm nay trẫm đến yết lễ lăng Thiên Thụ rồi lại đến yết lễ tại các lăng Cơ Thánh, Thụy Thánh, và lăng của hoàng tỷ.
Thấy các cây thông ở đó xanh tốt, đường đi thẳng thắn chỉnh tề thật là an ủi lòng kính hiếu của trẫm. Vì vậy những người thủ hộ từ thân biền cho tới binh lính, gia ân đều thưởng cho mỗi người 2 tháng tiền lương” [8].
Khu vực tẩm được bao bọc bởi tường thành khổng lồ, quy mô hoành tráng với nhiều công trình, tuy nhiên đến nay phần lớn đã bị chiến tranh hủy hoại, chỉ còn lại khu vực chính, nơi có nấm mồ hình vuông, 3 tầng chôn sọ Chúa Nguyễn Phúc Luân vẫn nguyên vẹn.
Sử liệu gốc - Châu bản triều Nguyễn còn giữ lại những kí ức về lịch trình tu bổ nền mặt tường thành có nhiều chỗ bị hư hại vào năm Tự Đức thứ 20 (1867), cột trụ cấm năm Tự Đức thứ 21 (1868), lan can bị cháy vào trong hạn cấm vào năm Duy Tân thứ 9 (1915), giới hạn cột cấm bên trái lăng bị cháy vào năm Bảo Đại thứ 5 (1930) [9].
Tồn tại đã hơn 200 năm với kiến trúc lăng Sọ thực tế không độc đáo và hoành tráng như lăng tẩm của các vị vua dưới triều Nguyễn khác.
Tuy nhiên, sự hiện hữu của Cơ thánh lăng nhắc nhở một trang sử ảm đạm của lịch sử Việt Nam cuối thế kỷ XVIII và những câu chuyện đượm buồn của cuộc đời chúa Nguyễn Phúc Luân vang vọng mãi đến ngàn đời sau.
Đại Nam nhất thống chí. Tập I. NXB Thuận Hóa, Thừa Thiên Huế, 1992, tr.40: “Lăng Cơ Thánh táng Hưng tổ Hiếu Khang Hoàng đế, ở núi Cư Chánh, huyện Hương Thủy”.
[1] Đại Nam thực lục. Tập 1. NXB Giáo dục. Hà Nội, 2007, tr.180.
[2] Đại Nam thực lục. Tập 1. NXB Giáo dục, Hà Nội, 2007, tr.499.
[3] Đại Nam thực lục. Tập 1. NXB Giáo dục, Hà Nội, 2007, tr.634.
[4] Đại Nam thực lục. Tập 1. NXB Giáo dục, Hà Nội, 2007, tr.499.
[5] Đại Nam thực lục. Tập 1. NXB Giáo dục, Hà Nội, 2007, tr.629.
[6] Đại Nam nhất thống chí. Tập 1. NXB Thuận Hóa, Thừa Thiên Huế, 1992, tr. 40.
[7] TTLTQG I, Châu bản triều Nguyễn.
[8] TTLTQG I, Châu bản triều Nguyễn.
[9] TTLTQG I, Châu bản triều Nguyễn.
Ngày 24-5-1932, tỉnh Pleiku (Gia Lai ngày nay) chính thức được thành lập. Trải qua bao thăng trầm lịch sử trong 90 năm hình thành và phát triển, bộ mặt của tỉnh đã có sự đổi thay toàn diện trên tất cả các lĩnh vực.
Lịch sử xoay vần, 150 năm sau kể từ khi gia tộc người này bị Tư Mã Ý tru diệt, con cháu của ông ta giống hệt như Tư Mã Ý năm xưa, ra tay diệt trừ thế lực nhà Tư Mã.
Chia sẻ
Kể từ khi Đại Vũ truyền ngôi cho con trai, thời kỳ phong kiến ở Trung Quốc mở ra một hệ thống cha truyền con nối. Nhưng trong lịch sử có một triều đại, Thái hậu trước khi lâm chung khuyên Hoàng đế truyền ngôi cho em trai của mình, nguyên nhân vì sao?
Chia sẻ
Phát biểu trong buổi họp báo sau thất bại của B.Bình Dương trước Hà Nội FC, HLV Nguyễn Công Mạnh đã lên tiếng xác nhận chia tay đội bóng.
Chia sẻ
MC Bích Hồng bị SCTV dừng tất cả các chương trình sau phát ngôn gây phẫn nộ của MC này về buổi hợp luyện diễu binh diễu hành tối 18/4.
Chia sẻ
Ngày sinh Âm lịch của một người giống như số trang của một kịch bản cuộc đời, ẩn chứa những điềm báo thú vị.
Chia sẻ
"Hội Nhà báo Việt Nam và các cấp ủy trung ương sẽ luôn đồng hành, nỗ lực tháo gỡ những khó khăn mà giới báo chí đang đối mặt", Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam khẳng định.
Chia sẻ
Làm khách trước Đông Á Thanh Hóa ở vòng 19 V.League 2024/2025, Thể Công Viettel buộc phải thắng để nuôi hy vọng bám đuổi đương kim vô địch Thép xanh Nam Định và Hà Nội FC trong cuộc đua vô địch. Thế nhưng bất ngờ đã xảy ra trên sân Thanh Hóa khi đội khách để thua với tỷ số 1-3.
Chia sẻ
Tối 19/4, bầu trời TP.HCM bừng sáng trong màn pháo hoa rực rỡ, thu hút đông đảo người dân đổ về các điểm trung tâm chiêm ngưỡng.
Chia sẻ
Ngày 19/4, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai Trịnh Xuân Trường đã chủ trì Hội nghị triển khai kế hoạch lấy ý kiến nhân dân về Đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, Đề án hợp nhất tỉnh Lào Cai và tỉnh Yên Bái.
Chia sẻ
Trong Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam hiện đang trưng bày bộ bài tú lơ khơ vẽ tay mộc mạc bằng mực xanh đã phai màu. Mặt sau quân át cơ có hàng chữ viết tay: “Kỷ niệm Đội điều trị lán 2”. Đây là sản phẩm tự tạo của các đồng chí thương binh Đội điều trị lán 2, Binh trạm 44, Đoàn 559 - Bộ đội Trường Sơn.
Chia sẻ
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hôm 19/4 vừa áp đặt lệnh trừng phạt đối với 3 công ty Trung Quốc với cáo buộc các công ty này giúp Nga sản xuất tên lửa Iskander tiên tiến.
Chia sẻ
Sáng 19/4, tại Chùa Đậu - TP. Hà Nội đã diễn ra hội thảo góp phần giải mã về hiện tượng “toàn thân xá lợi” của hai vị Thiền sư Vũ Khắc Minh, Vũ Khắc Trường.
Chia sẻ
Không có tượng đài nào dựng từ nước mắt. Không có huy chương nào dành cho sự hy sinh lặng thầm. Nhưng chính từ những hy sinh không tên tuổi ấy, hòa bình hôm nay được xây nên - không chỉ bằng máu, mà bằng cả một đời lặng lẽ gánh chịu vết thương.
Chia sẻ
Tình báo Quốc phòng Ukraine tuyên bố họ đã thực hiện nhiều chiến dịch thành công dẫn đến tổn thất lớn về nhân sự và thiết bị cho quân đội Nga ở tỉnh Zaporizhzhia.
Chia sẻ
Tuấn Hải tỏa sáng giúp Hà Nội FC đánh bại B.Bình Dương 3-0 ngay trên sân Gò Đậu tối 19/4, đội bóng Thủ đô áp sát ngôi đầu của Thép Xanh Nam Định.
Chia sẻ
Theo ông Lê Minh Tuấn - Giám đốc Sở Nội vụ tỉnh Bình Định, khảo sát bước đầu, tỉnh này có khoảng 900 người có nguyện vọng xin nghỉ, khi sắp xếp đơn vị hành chính.
Chia sẻ
Tiền vệ Việt kiều cao 1m80 được HLV Kim Sang-sik gọi lên ĐT Việt Nam??; Tuấn Linh quyết giúp CLB Bình Định trụ hạng; M.U muốn đổi Rashford lấy Watkins; cố danh thủ Croatia qua đời ở tuổi 39; cựu sao M.U từng bị phạt vì húc đầu vào nhân viên bảo vệ.
Chia sẻ
Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình khóa XX, kỳ thứ 42 đã ban hành Nghị quyết số 11-NQ/TU về Đề án hợp nhất tỉnh Hưng Yên và tỉnh Thái Bình và Đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã.
Chia sẻ
Trong hai tuần qua, không quân Ukraine đã thực hiện chiến dịch không kích quy mô lớn nhằm vào các vị trí chiến lược của Nga, nhiều trong số đó là các trung tâm chỉ huy và nơi đóng quân của các chỉ huy Nga.
Chia sẻ
Tình huống này cũng giống như rất nhiều tình huống khác trong bóng đá mà mọi công nghệ dù hiện đại đến đâu cũng bất lực, quyết định cuối cùng lại thuộc về nhận định của trọng tài, và trọng tài vẫn là con người.
Chia sẻ
Về huyện An Minh (tỉnh Kiên Giang), hỏi thăm nhà ông Thùy Văn Ớt, tên thường gọi Ba Ớt ở ấp Ngọc Thuận, xã Ðông Hưng A, huyện An Minh gần như ai cũng biết. Ông Ba Ớt được biết đến là một trong những người tiên phong ở địa phương áp dụng quy trình nuôi tôm công nghệ cao, lợi nhuận thu về mỗi năm hàng tỷ đồng.
Chia sẻ
Đà Nẵng nổi tiếng không những là nơi diễn ra cuộc “thử lửa” đầu tiên của nước ta với Pháp cách đây 178 năm (tháng 5/1847) mà còn là nơi có bức ảnh chụp đầu tiên của nước ta. Bức ảnh này được một nhà ngoại giao người Pháp chụp vào tháng 6/1845 dưới chân núi Sơn Trà.
Chia sẻ
Thần Tài sẽ đặc biệt ưu ái 3 con giáp này vào tháng 4 và tháng 5, giúp họ cải thiện vận may tài chính, gia đình thêm thịnh vượng, sung túc.
Chia sẻ
Sáp nhập 2 tỉnh Thái Bình, Hưng Yên, vùng đất mới mở rộng là vùng đất cổ xưa với nhiều làng cổ. Hai trong số các làng cổ nổi tiếng nhất của tỉnh mới sau sáp nhập là làng Nôm (xã Đại Đồng, huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên) và làng Mẹo hay còn gọi là làng Phương La, (xã Thái Phương, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình).
Chia sẻ
Hướng tới chào mừng 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, Giải bóng rổ học sinh, sinh viên Đại học Quốc gia TP.HCM (ĐHQG-HCM) mở rộng 2025 được tổ chức với sự tham gia của hàng trăm vận động viên.
Chia sẻ
Một lần nữa, Viktor Lê là toả sáng để góp công vào chiến thắng của CLB Hồng Lĩnh Hà Tĩnh. Chia sẻ liên quan đến cậu học trò Việt kiều Nga, HLV Nguyễn Thành Công đã bật mí những điều khá bất ngờ.
Chia sẻ
Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Liên bang Nga Dmitry Medvedev tuyên bố rằng Liên minh châu Âu (EU) nên noi theo gương Mỹ, ngừng tham gia vào cuộc xung đột tại Ukraine. Theo ông, điều này sẽ cho phép Nga “xử lý tình hình nhanh hơn”.
Chia sẻ
Tỉnh Sơn La đồng loạt tổ chức lấy ý kiến nhân dân về phương án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính cấp xã, phường, thị trấn. Dự kiến, sau sáp nhập, tỉnh Sơn La còn 75 đơn vị hành chính cấp xã.
Chia sẻ
Nghệ sĩ Nhân dân Trung Đức sẽ tái ngộ Nghệ sĩ Nhân dân Thu Hiền cùng nhiều nghệ sĩ tên tuổi trong chương trình “Ký ức Trường Sơn” kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam.
Chia sẻ
Mảnh đất Hải Phòng, Hải Dương có nhiều nghệ sĩ nổi tiếng, được công chúng mến mộ như NSND Trần Nhượng, NSND Tố Uyên, NSƯT Đăng Dương, NSƯT Phương Anh...
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
