Sản vật núi rừng bày bán la liệt

Ngay từ sáng sớm, từng tốp bà con người Tày đã í ới rủ nhau xuống chợ. Không biển hiệu, không cần sạp hàng kiên cố, chỉ vài tấm bạt trải dưới đất là đủ để biến khu chợ quê nhỏ bé thành những gian hàng ngập tràn màu sắc của rau rừng, cá suối, măng rừng…

Măng rừng có lẽ là sản vật không thể thiểu của chợ phiên mùa này. Những bó măng sặt tươi rói, ống nhỏ, dài, vỏ mỏng, được bó gọn gàng, để trên manh tải nhỏ.

Bà Hoàng Thị Lý, 56 tuổi, người bản Muỗng, hồ hởi giới thiệu: “Đây là măng sặt – măng sạch của rừng. Giờ đang mùa, đi rừng một buổi là hái được mấy chục bó. Luộc chấm muối ớt thì hết cơm, mà đem xào, hầm xương hay muối chua cũng thơm ngon không kém gì đặc sản phố thị đâu”.

Bên cạnh măng là hàng rau rừng tươi non còn đọng sương sớm gồm rau dớn, rau tầm bóp xanh mơn mởn...

Những loại rau này không có trong siêu thị dưới xuôi, chỉ mọc tự nhiên nơi khe núi, đồi cao, hoàn toàn không có phân bón, thuốc trừ sâu.

Có người đến chợ chỉ để mua vài bó rau, nửa cân măng, rồi thong thả đi bộ về nhà, thế là đủ thức ăn cho một ngày.

Măng sặt là sản vật đặc trưng của núi rừng vùng cao Yên Bái. Ảnh: Kiều Hải

Những củ khoai lang luộc ở chợ phiên Bằng La, thứ quà ăn vặt gợi nhớ tuổi thơ dân dã, mộc mạc.

Ở một góc chợ, những chiếc chậu nhôm đựng cá suối còn ngọ nguậy, miệng cá thở phập phồng.

Đó là loại cá nhỏ như đầu đũa, bắt từ các khe đá, suối sâu quanh bản. Người bản địa bắt cá từ sáng sớm, đem xuống chợ bán luôn trong ngày.

“Cá được nướng nguyên con hoặc kho mặn, ăn cùng cơm nếp thì ngon hơn cả thịt gà”, chị Nhiên một khách hàng tại chợ Thượng Bằng La cho biết.

Không xa đó là những rổ ốc đá, trai rừng, cua núi – những loại sản vật ăn theo mùa, ai nhanh thì có, ai chậm thì hết.

“Ốc đá này đem luộc chấm chẩm chéo, ai ăn rồi thì cứ hỏi mãi”, một cụ bà người Tày móm mém cười nói.

Cua núi nhỏ, vỏ cứng, thịt chắc được người dân bản địa rang muối hoặc nấu canh rau rừng. Còn bọ xít rừng – món ăn đặc sản của người dân bản địa nếu biết cách chế biến sẽ vô cùng hấp dẫn.

Trứng gà ta cũng là mặt hàng đắt khách tại chợ quê Thượng Bằng La. Quả trứng tuy nhỏ nhưng có lòng đỏ vàng ruộm.

Chợ quê ở đây có cả gà rừng, vịt cỏ, thả tự nhiên quanh khe suối, ăn thóc, ăn rau nên thịt chắc, thơm, bán hết vèo vèo.

Những con ốc đá bày bán ở chợ phiên Bằng La (Yên Bái) được người dân bắt từ các khe nước, lạch suối đá. Ảnh: Kiều Hải.

Một điểm đặc biệt không thể bỏ qua khi đến chợ là hàng bánh chưng đen của bà con người Tày.

Bánh được gói bằng lá dong, dùng gạo nếp trộn với tro cây núc nác tạo màu đen bóng, nhân thịt lợn và đỗ xanh, dẻo thơm, ngậy béo nhưng ăn không bị ngán.

Bánh chưng đen là món không thể thiếu trong các dịp lễ Tết của người Tày, nay được mang xuống chợ để du khách phương xa có dịp thưởng thức.

Giữa chợ có quán chè nhỏ, vài chiếc ghế gỗ cũ kỹ, có người ngồi ăn tại chỗ, lại có người mua về dăm ba cốc chè đỗ đen, chè nếp cẩm. Mỗi cốc chè chỉ có giá vài nghìn đồng nhưng chứa đựng cả tình cảm của người nấu.

Chợ phiên – nơi lưu giữ tinh túy ẩm thực vùng cao

Không khí chợ tấp nập đến khoảng 9 - 10 giờ là vãn dần. Bà con lại xếp gọn đồ đạc rồi lần lượt ra về.

Bức tranh chợ phiên vùng cao Bằng La ở Yên Bái không ồn ào, vội vã mà yên bình. Ảnh: Kiều Hải.

Dù chỉ họp vài tiếng buổi sáng, nhưng phiên chợ Thượng Bằng La như một bức tranh sống động về ẩm thực và văn hóa của vùng cao Yên Bái.

Ở đó, mỗi sản vật là một câu chuyện về cách sống gần gũi với thiên nhiên và cả sự hiếu khách, chân thành của những con người mộc mạc nơi đây.

Chợ phiên không chỉ giúp bà con tiêu thụ nông sản mà còn góp phần gìn giữ những nét văn hóa truyền thống của đồng bào người Tày bao đời nay.

Không cần cầu kỳ, sang trọng, chợ phiên vùng cao vẫn giữ được cái chất riêng – nơi sản vật sạch, con người thật thà, giá cả phải chăng.

Đó chính là lý do vì sao khách từ các nơi, thậm chí cả du khách dưới xuôi vẫn tìm về đây mỗi phiên chợ, không chỉ để mua đồ, mà để có dịp cảm thụ về văn hoá cũng như nếp sống của đồng bào nơi đây.

Bởi chợ quê Thượng Bằng La không chỉ đơn thuần là nơi mua bán, trao đổi hàng hoá mà còn là kho tàng sản vật núi rừng, là nơi ta tìm lại chút yên bình giữa cuộc sống hiện đại.

×