Chiều 24/6, Quốc hội thảo luận ở hội trường về kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV.

Nhiều cán bộ, nhân viên y tế, quân đội, công an chống dịch vẫn chưa được chi trả

Phát biểu tại phiên thảo luận, đại biểu Huỳnh Thị Phúc (đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu) đã nêu lên những vướng mắc trong quản lý, thanh quyết toán các nguồn lực và chính sách cho lực lượng phòng chống dịch Covid-19 vẫn chưa được giải quyết triệt để.

Bà Phúc cho biết, dù Chính phủ đã có Nghị quyết 28 (tháng 12/2023) để triển khai Nghị quyết 99 của Quốc hội nhằm tháo gỡ khó khăn, nhưng đến nay một dự thảo nghị quyết để giải quyết dứt điểm các tồn đọng vẫn chưa được ban hành.

"Dự thảo rất hay nhưng cho đến nay vẫn chưa được ban hành. Trong khi đó, các đơn vị, địa phương vẫn đang chờ đợi", bà Phúc nhấn mạnh.

Hệ quả là nhiều cán bộ, nhân viên y tế, quân đội, công an và các lực lượng ngoài công lập tham gia chống dịch đến nay vẫn chưa được hưởng chế độ, chính sách đã đề ra, thậm chí có người còn chưa được xét duyệt hồ sơ.

"Dù không còn mang tính thời sự, nhưng việc này cần được giải quyết dứt điểm để lan tỏa tinh thần nhân văn, ghi nhận những đóng góp thầm lặng mà vô cùng quý giá của lực lượng tuyến đầu", đại biểu Phúc kiến nghị.

Điều hành phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đã yêu cầu Bộ trưởng Bộ Y tế trả lời trực tiếp về vấn đề này.

"Đề nghị Bộ trưởng Đào Hồng Lan cung cấp thông tin về việc thanh quyết toán chế độ cho những người trực tiếp tham gia chống dịch Covid-19. Ba năm hết dịch rồi, Nghị quyết 99 của Quốc hội cũng đã có. Bây giờ tiến độ đến đâu và đề nghị Bộ trưởng cho biết bao giờ xong?", Phó Chủ tịch Quốc hội đặt câu hỏi thẳng thắn.

Những vướng mắc lớn trong bối cảnh "chưa có tiền lệ"

Giải trình sau đó, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, Chính phủ đã ban hành một loạt chính sách về chế độ phụ cấp cho đội ngũ cán bộ, nhân viên y tế trực tiếp tham gia chống dịch xuyên suốt giai đoạn dịch bệnh.

Bà dẫn chứng hàng loạt Nghị quyết của Chính phủ như Nghị quyết 37, 16, 58 và 145, đã quy định rõ đối tượng, mức hưởng và điều kiện để chi trả. Cơ chế tài chính cũng được xác định do ngân sách nhà nước bố trí theo phân cấp, Trung ương sẽ hỗ trợ các địa phương khó khăn. Đặc biệt, Nghị quyết 80 của Quốc hội đã cho phép kéo dài thời gian chi trả các chế độ này đến hết năm 2023.

"Đến nay, theo thống kê chúng tôi nhận được từ các địa phương gửi về, không có nội dung nào đề cập đến vướng mắc trong việc thực hiện chi trả đối với đội ngũ cán bộ đi làm công tác phòng chống dịch Covid-19", Bộ trưởng Đào Hồng Lan khẳng định.

Theo Bộ trưởng Đào Hồng Lan, vướng mắc lớn hiện nay nằm ở 3 nhóm vấn đề phức tạp, phát sinh trong bối cảnh chống dịch "chưa có tiền lệ".

Thứ nhất là việc thanh toán quyết toán chi phí xét nghiệm Covid-19 theo cơ chế đặt hàng. Trong giai đoạn cấp bách, nhiều địa phương, đơn vị đã đặt hàng xét nghiệm theo số lượng thực tế mà chưa kịp có đơn giá chính thức hoặc chưa tuân thủ đầy đủ quy định pháp luật về đặt hàng tại thời điểm đó. Giờ đây, việc quyết toán lại khoản chi này không có cơ sở pháp lý để thực hiện.

Tiếp đó là việc thanh toán vật tư, hóa chất theo hình thức "vay, mượn". Để kịp thời cứu người, nhiều bệnh viện đã phải vay, mượn trang thiết bị, vật tư y tế từ các đơn vị khác. Việc thanh toán, quyết toán cho các khoản "vay, mượn" này cũng đang bế tắc vì không có quy định trong các luật liên quan.

Cuối cùng là việc xác lập sở hữu toàn dân với tài sản tài trợ. Các tổ chức, cá nhân đã tài trợ rất nhiều tài sản, trang thiết bị cho các cơ sở y tế. Tuy nhiên, thủ tục để xác lập quyền sở hữu toàn dân cho những tài sản này đang gặp vướng mắc, khiến các đơn vị không thể chính thức đưa vào quản lý và sử dụng lâu dài.

"Những nội dung này hiện chưa có cơ chế giải quyết theo các quy định của pháp luật, kể cả pháp luật về dân sự", bà Lan nhấn mạnh tính phức tạp của vấn đề.

Về quy trình xử lý, Bộ trưởng cho biết Bộ Y tế đã rất tích cực, trình Chính phủ 3 tờ trình (số 1301, 233, 551) và đã lấy ý kiến tất cả các bộ, ngành, địa phương để tổng hợp vướng mắc và đề xuất phương án.

Tuy nhiên, một thay đổi quan trọng đã làm quy trình kéo dài. Ban đầu, Bộ Y tế xây dựng dự thảo dưới dạng một Nghị quyết trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành. Nhưng theo ý kiến của Bộ trưởng Bộ Tư pháp, căn cứ theo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật mới (có hiệu lực từ năm 2025), hình thức phù hợp để giải quyết vấn đề này phải là một Nghị định của Chính phủ, chứ không phải Nghị quyết của Quốc hội như trước đây.

"Hiện nay, căn cứ vào công văn của Bộ Tư pháp vào tháng 5, Bộ Y tế đang triển khai xây dựng theo hình thức Nghị định và sẽ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội trước khi trình Chính phủ ban hành", Bộ trưởng thông tin.

Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nhấn mạnh sự cấp thiết của vấn đề và đề nghị Bộ Y tế phải đẩy nhanh tiến độ.

"Đề nghị Bộ trưởng cần cố gắng làm càng sớm càng tốt, bởi các địa phương đang rất kỳ vọng vào việc này để tháo gỡ vướng mắc trong thanh quyết toán, cũng như hợp thức hóa tài sản mà các tổ chức, cá nhân đã đóng góp", Phó Chủ tịch Quốc hội chỉ đạo.

×