Đi đâu cũng là xứ Đông

Sau sắp xếp đơn vị hành chính các cấp, cả tên, địa giới hành chính, quê hương của nhiều người sẽ không còn như trước.

Thế nhưng, mỗi người càng thêm nâng niu, trân trọng những giá trị lịch sử, văn hoá truyền thống, tình cảm với quê hương.

Nhiều cái tên không có trên bản đồ mới nhưng sẽ luôn khắc sâu trong tâm trí, còn mãi trong tâm hồn, di sản, qua những tấm ảnh, tư liệu được lưu truyền.

Trong ngôi nhà nhỏ ở số 1, ngõ 1 đường Trần Thánh Tông (TP Hải Dương), ông Phạm Quý Mùi vẫn cặm cụi viết sách, viết sử về TP Hải Dương, về tỉnh Hải Dương và về xứ Đông.

Ông bảo tôi muốn ghi chép lại một số nét đã biết về xứ sở của chúng ta để sau đó lớp trẻ, ai yêu quê hương, muốn tìm hiểu thấy biết những tri thức mới thì bổ sung thêm vào cho đầy đủ, phong phú về mảnh đất và con người xứ Đông...

Ông Phạm Quý Mùi (TP Hải Dương) sáng tác, lưu giữ nhiều tư liệu lịch sử về tỉnh Hải Dương.

Bản đồ TP Hải Dương, cuốn Sơ thảo lịch sử Đảng bộ thị xã Hải Dương và nhiều tư liệu khác vẫn được ông Mùi nâng niu, trân trọng.

Bất cứ ai đến đây để xin tư liệu lịch sử của quê hương, ông Mùi cũng chào đón nhiệt tình và sẵn sàng cung cấp những gì ông có cho người cần. Qua bao nhiêu năm, tủ sách của ông ngày càng đầy thêm.

Cuốn sách đầu tiên ông Mùi chắp bút xuất bản vào năm 1988 là cuốn Sơ thảo lịch sử Đảng bộ thị xã Hải Dương.

Ông là người viết sử Thành Đông từ những ngày còn phải viết tay, sửa bản thảo trên giấy rồi mang ra nhà máy in ở đường Điện Biên Phủ gõ từng chữ, in bằng máy sắp chữ. Qua 37 năm, cuốn sơ thảo này cùng nhiều tư liệu lịch sử khác của Hải Dương vẫn được ông gìn giữ và tiếp tục bổ sung.

"Tôi đang viết bài giới thiệu về cuốn Lịch sử Đảng bộ tỉnh Hải Dương và sẽ hoàn thành trước khi tỉnh hợp nhất với TP Hải Phòng. Cuốn Thủ phủ xứ Đông tôi đang viết dở sẽ tiếp tục được hoàn thiện và sẽ cập nhật những thay đổi trong địa giới hành chính, những dấu mốc lịch sử quan trọng của tỉnh nhà", ông Mùi chia sẻ.

Ở tuổi 84, ông Mùi vẫn cặm cụi viết sách về xứ Đông.

Lời mở trong cuốn Thủ phủ xứ Đông, ông Mùi đang viết dở

Trò chuyện với ông Mùi khiến tôi thêm tự hào với những giá trị truyền thống, lịch sử, văn hoá giàu đẹp của vùng đất xứ Đông mà cốt lõi là ở Hải Dương.

Ông bảo mọi chuyện luôn tuân theo quy luật tự nhiên, hướng về nguồn cội của nó chứ không lo mất đi hay mai một. "Sử sách vẫn còn nguyên đó, không ai xoá đi được. Xứ Đông vẫn là xứ Đông, đi đâu về đâu vẫn là xứ Đông", ông Mùi khẳng định.

Ông Mùi không lo hợp nhất tỉnh, thành phố hay bỏ cấp huyện, sáp nhập cấp xã sẽ làm mất đi những giá trị lịch sử, văn hoá, truyền thống, nét đẹp riêng có của quê hương.

Theo ông Mùi, hồn đất, tình quê, con người xứ Đông vẫn đó, chỉ là sự thay đổi về địa giới, tên gọi chứ không mất đi. Trong khi đó, sự thay đổi luôn là tất yếu, thời nào cũng có. Vậy mới làm nên những trang sử dày dặn, hào hùng.

Hợp nhất để lan toả

Năm nay, vải Thanh Hà được mùa. Ông Hoàng Văn Lượm, người trông nom, chăm sóc cây vải thiều tổ ở thôn Thuý Lâm, xã Thanh Sơn, Thanh Hà càng phấn khởi vì mới đầu mùa đã có tới nghìn khách về tham quan cây vải tổ, tăng gấp 3 lần năm ngoái. Trong đó, có nhiều người đến từ TP Hải Phòng.

Ông Hoàng Văn Lượm (huyện Thanh Hà, tỉnh Hải Dương) giới thiệu cho khách du lịch về cây vải thiều tổ của quê hương. Ảnh: LINH LINH

Ông Lượm bảo khách từ Hải Phòng năm nay đến đây nhiều do việc đi lại khá thuận tiện, và cũng vì sắp hợp nhất nên nhiều người muốn sang thăm, tìm hiểu đặc sản nổi tiếng của Hải Dương.

"Mọi người bảo tới đây là về chung một nhà, vải thiều Thanh Hà, đặc sản Hải Dương cũng là đặc sản TP Hải Phòng rồi. Thấy khách tự hào, mình cũng phấn khởi lây", ông Lượm vui vẻ nói.

Vải thiều Thanh Hà - đặc sản nổi tiếng của tỉnh Hải Dương rồi đây sẽ thành đặc sản của TP Hải Phòng mới sau hợp nhất. Dù huyện Thanh Hà không còn, vải thiều Thanh Hà vẫn ở đó.

Ông Lượm tin tưởng rằng việc hợp nhất sẽ không làm mai một mà càng thêm sức lan toả, phát huy giá trị truyền thống, văn hoá của địa phương.

Ông Lượm luôn tự hào, chăm sóc cây vải thiều tổ và kỳ vọng những giá trị truyền thống, văn hoá sẽ ngày càng được lan toả sau hợp nhất. Ảnh: LINH LINH

Nhiều người sẽ biết đến, tìm về cây vải thiều tổ hơn nữa. Sau này, quả vải thiều Thanh Hà sẽ đi theo đường sắt, đường tàu, qua đất cảng để vươn xa hơn.

Ở TP Chí Linh, nơi có nhiều di tích lịch sử, văn hoá nổi tiếng của tỉnh Hải Dương, người dân cũng kỳ vọng vào sự lan toả, giao thoa văn hoá khi hợp nhất.

Anh Lê Đăng Sơn ở phường Sao Đỏ (TP Chí Linh) phấn khởi nói: "Sau hợp nhất với Hải Phòng, các di tích có lẽ sẽ càng được quan tâm đầu tư đồng bộ, quy mô hơn và có sự kết nối.

Nhiều khách du lịch ở Hải Phòng sẽ về thăm, tìm hiểu các di tích tại Hải Dương hiện nay. Mỗi một chuyến thăm là một lần thêm hiểu về mảnh đất, con người và cũng tăng sức lan toả giá trị di tích, lịch sử, văn hoá xứ Đông", anh Sơn cho biết.

Khi không còn tên tỉnh trên bản đồ, ta càng nâng niu, gìn giữ cho trọn hồn đất, tình quê.

×