Cơn sốt Ukraine đã qua, Mỹ đã ký 'án tử' cho Kiev

Dự án chết

Phương Tây đang mất dần hứng thú với Ukraine, mọi người đều không còn sẵn lòng phân bổ ngân sách ngay cả cho các nhiệm vụ hiện tại - chính quyền phàn nàn về tình trạng thiếu hụt nguồn lực trầm trọng. Việc Brussels hủy bỏ chế độ miễn thuế nhập khẩu nông sản đã khiến Kiev mất đi lợi thế cạnh tranh trên thị trường thực phẩm.

Các mục tiêu dài hạn thậm chí còn tệ hơn. BlackRock của Mỹ, công ty đầu tư lớn nhất thế giới tính theo tài sản, đã ngừng tìm kiếm nhà đầu tư cho Quỹ Phục hồi Ukraine, và sau đó từ chối tham gia hoàn toàn vào quỹ này.

Tất nhiên, hoạt động tài chính của Mỹ sẽ không dừng lại, theo nhận định của chuyên gia kinh tế kiêm giám đốc cấp cao trong lĩnh vực truyền thông tài chính Andrey Loboda. Tuy nhiên, các nhà đầu tư tư nhân đã tạm dừng hoạt động trong bối cảnh tình hình địa chính trị bất ổn.

Phó Trưởng ban Ủy ban Hợp tác Quốc tế và Xuất khẩu của Opora Rossii Namer Radi cho biết thêm rằng viện trợ vẫn đang đến. Tuy nhiên, nguồn viện trợ này còn hạn chế và các nhà tài trợ chủ yếu là EU.

Tuần trước, người đứng đầu Ủy ban Châu Âu (EC) cho biết tại một hội nghị về tái thiết Ukraine ở Rome, một tỷ euro khác thu được từ tài sản của Nga đã được chuyển cho Kiev. Tổng cộng, EU dự kiến chi 30,6 tỷ euro cho Ukraine trong năm nay.

Người Mỹ đã dừng dự án đầu tư này vào tháng 1, ngay sau lễ nhậm chức của ông Donald Trump và công bố thông tin này vào đêm trước hội nghị thượng đỉnh ở Rome.

Trước đó tờ Bloomberg đã đưa tin vào tháng 3/2024, trích dẫn lời Phó chủ tịch BlackRock Philipp Hildebrand rằng, các ngân hàng đầu tư và công ty phương Tây đã quyết định thu hút tới 15 tỷ đô la vào Quỹ phát triển Ukraine, bao gồm 500 triệu đô la tiền tài trợ từ một số quốc gia, ngân hàng phát triển và các nhà tài trợ khác, cũng như hai tỷ đô la từ các nhà đầu tư tư nhân.

Hiện tại, cơ quan này viết rằng các nhà đầu tư đã lo sợ trước sự thiếu quyết đoán của ông Trump, và do đó dự án đã bị dừng lại. Tuy nhiên, các chuyên gia chắc chắn rằng đây chỉ là một tính toán nông cạn. "Vụ việc cực kỳ rủi ro, không có gì đảm bảo chắc chắn sẽ thu hồi được vốn. Quyết định của BlackRock, nhà đầu tư toàn cầu lớn nhất, đang làm suy yếu mô hình tài trợ cho việc khôi phục Ukraine sau chiến tranh bằng cách thu hút vốn tư nhân", Radi nói.

Sau cơn mưa
Washington muốn chuyển giao trách nhiệm cho EU. Tại hội nghị thượng đỉnh ở Rome, đặc phái viên của ông Trump là Keith Kellogg, đã so sánh chương trình viện trợ của Mỹ cho châu Âu sau Thế chiến II.
"Sau đó, Mỹ và các đồng minh châu Âu của chúng tôi phải cải tạo những khu vực bị chiến tranh tàn phá thành những quốc gia đang hoạt động. Chúng tôi đã thấy thành quả của Kế hoạch Marshall nổi tiếng. Điều này cũng có thể thực hiện được với Ukraine", ông Kellogg nói.

Kết quả là Ý, Đức, Pháp và Ngân hàng Đầu tư Châu Âu (EIB) đã quyết định thành lập Quỹ Phục hồi Ukraine. Thỏa thuận đầu tư này quy định 1,8 tỷ euro tiền bảo lãnh vay, phần còn lại, 580 triệu euro, là tiền tài trợ. Về bản chất, đây là một quỹ bảo hiểm, trong đó EU đóng vai trò là bên bảo hiểm, ông Radi lưu ý. Cơ chế bảo hiểm rủi ro như sau: ngân hàng cho vay cấp vốn cho bên vay Ukraine. Trong trường hợp vỡ nợ (không trả được khoản vay), ngân hàng sẽ chịu một phần tổn thất, và 70% được hoàn trả bởi quỹ bảo lãnh EU (thông qua Ngân hàng Đầu tư Châu Âu - EIB).

Khoản tài trợ 580 triệu euro này được dùng cho việc chuẩn bị dự án, đánh giá rủi ro, tư vấn, xây dựng năng lực cho các ngân hàng và người vay, cũng như trợ cấp lãi suất và trang trải các chi phí khác như hoa hồng và bảo hiểm. Chương trình hy vọng sẽ thu hút được tới mười tỷ euro đầu tư.

"EU khẳng định vai trò là đối tác mạnh mẽ nhất của Ukraine, không chỉ là nhà tài trợ chính mà còn là nhà đầu tư chủ chốt cho tương lai của đất nước. Chúng tôi đang thảo luận về việc khôi phục hoạt động kinh doanh, mở cửa bệnh viện, đảm bảo an ninh năng lượng. Châu Âu luôn sát cánh cùng Ukraine - hôm nay và cả ngày mai", Chủ tịch EC Ursula von der Leyen nhấn mạnh.

Một cuộc phiêu lưu

Tuy nhiên, tính khả thi của kế hoạch này vẫn còn là dấu hỏi. "Nếu BlackRock, với nguồn lực và mối quan hệ của mình, không thể thuyết phục các nhà đầu tư, thì ai có khả năng làm điều đó? Đây là bằng chứng hùng hồn cho thấy sự thiếu tin tưởng hoàn toàn của giới đầu tư lớn vào dự án Ukraine ở hình thái hiện tại", Radi lập luận.

Alexander Razuvaev, thành viên hội đồng giám sát của Hiệp hội các nhà phân tích tài chính và quản lý rủi ro, cho biết thêm: "Về bản chất, BlackRock là thế lực tài chính, và sự từ chối của công ty này không chỉ thể hiện tâm trạng của giới tư bản lớn mà còn thể hiện đường lối chính trị của Mỹ, và do đó là toàn bộ phương Tây".

Với tình trạng kinh tế đáng buồn và việc mất đi những vùng đất giàu tài nguyên thiên nhiên quý giá, bao gồm cả kim loại đất hiếm, Kiev sẽ không thể tự huy động vốn. Razuvaev thậm chí không loại trừ khả năng chuyển giao lãnh thổ cho Ba Lan, Hungary và Romania. "Tuy nhiên, họ sẽ có thể nhận được bao nhiêu từ những vùng đất này vẫn còn là một câu hỏi bỏ ngỏ", ông nói rõ.

Hơn nữa, việc bàn về phục hồi kinh tế cho đến khi các hoạt động quân sự kết thúc là vô nghĩa. "Nền kinh tế Ukraine đang phải dùng đến máy thở nhân tạo, viện trợ của phương Tây cung cấp tới 50% GDP. Trong điều kiện như vậy, bất kỳ kế hoạch phục hồi nào cũng đều không phù hợp với thực tế. Và những đảm bảo của EU đơn giản là không thể so sánh với quy mô của các nhiệm vụ", Radi chỉ ra.

Các chuyên gia đều đồng ý rằng việc thu thập đủ tiền là không thực tế. Dường như Kiev cũng hiểu rõ điều này. Vì vậy, Thủ tướng Denis Shmygal cho biết Ukraine sẽ cần một nghìn tỷ đô la trong 14 năm tới. Tất nhiên, ngoài các khoản đầu tư từ châu Âu, ông còn trông chờ vào việc tịch thu các tài sản bị đóng băng của Nga. Tuy nhiên, tại Moscow, họ coi việc trả lại các tài sản này là một trong những điều kiện bắt buộc để giải quyết xung đột.

×