Bình luận
0
Dòng họ Lê làng Mộ Trạch, xã Tân Hồng (huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương), từ xưa được đánh giá là tấm gương tiết nghĩa phát xuất từ bốn cha con Tiến sĩ Lê Cảnh Tuân, Lê Thái Điệp, Lê Thiếu Dĩnh, Lê Thúc Hiền.
Theo “Lê thị gia phả sự tích ký”, thủy tổ của dòng họ là Lê Hữu Huy, quê ở Lão Lạt, huyện Thuần Lộc, Ái Châu (Thanh Hóa). Con của cụ là Lê Như Du lấy vợ người làng Mộ Trạch, di dời về quê vợ sinh sống.Cụ Lê Như Du sinh ra Lê Cảnh Tuân đỗ Thái học sinh khoa Tân Dậu (năm 1381) triều Trần Phế Đế.
Có tài liệu cho rằng Lê Cảnh Tuân đỗ Thái học sinh khoa Canh Thìn (năm 1400) triều Hồ cùng với Nguyễn Trãi.Từ đời Lê Thúc Hiền trở đi, con cháu phát triển đông đúc, hình thành nên nhiều ngành thứ của dòng họ, trong đó có nhiều người thành đạt về khoa cử và quan trường như Trạng nguyên Lê Nại, Hoàng giáp Lê Tư, Hoàng giáp Lê Quang Bí...
Năm 27 tuổi, cha của Lê Quang Bí đỗ Đệ nhất giáp Tiến sĩ cập đệ Đệ nhất danh (Trạng nguyên) trong khoa thi lấy đỗ 55 tiến sĩ ở khoa thi Ất Sửu (1505) đời vua Lê Uy Mục.
Đặc biệt là cha ông thi cả năm trường đều đỗ thủ khoa, làm đến chức Hữu thị lang bộ Hộ. Khi cha ông mất còn được truy tặng tước Đạo Trạch bá.
Theo gia phả dòng họ, lên 5 tuổi Lê Quang Bí đã có tiếng hiếu học, được người đương thời gọi là thần đồng. Lại sinh ra trong một dòng họ khoa bảng nên không chỉ kinh sách, mà ngay cả những đạo lý làm người – làm quan đã thấm nhuần trong Lê Quang Bí như một chân lý, phép tắc.
Năm Bính Tuất (1526), khi ấy 21 tuổi, Lê Quang Bí tham gia ứng thí. Đề bài thi Đình là một bài văn sách hỏi về các bậc thánh nhân trị thiên hạ. Khoa thi này lấy đỗ 20 người. Lê Quang Bí đã đỗ Hoàng giáp, đứng thứ tư.
Sách “Đại Việt sử ký toàn thư” chép: Khoa thi Hội năm Thống Nguyên thứ 5 (đời Lê Cung Hoàng, 1526), lấy đỗ 20 người, ba người đỗ đầu (Đệ nhất giáp Tiến sĩ cập đệ) là Trần Văn Vân (Tất Văn), Nguyễn Văn Du, Lưu Trung Doãn. Nhóm Lê Quang Bí bốn người đỗ Đệ nhị giáp Tiến sĩ xuất thân (Hoàng giáp).
Cũng năm đó, Mạc Đăng Dung tiếm ngôi nhà Lê. Vua Lê Cung Hoàng và Thái hậu đều tự tử. Mạc Đăng Dung sai người sang sứ nhà Minh báo rằng con cháu nhà Lê không còn ai, đại thần họ Mạc tạm quyền trông coi việc nước, cai trị dân chúng.
Vua Minh Thế Tông không tin, sai sứ sang dò la tin tức. Họ Mạc tìm cách đút lót sứ giả, rồi làm hai hình người bằng vàng và bạc cùng châu báu, của lạ vật lạ tiến cúng, vua Minh mới đồng ý. Từ đó, hai nước lại thông sứ đi lại.
Theo “Đại Việt sử ký toàn thư”, năm 1528 Lê Quang Bí được ban tước Tô Xuyên hầu. Ông trải qua các chức Hàn lâm viện hiệu lý, kiêm tư vấn làm ở viện 9 năm, rồi được bổ làm Sơn Tây hiến sát sứ, sau đó thăng Tuyên Quang đạo Thừa ty tham chính, Ngự sử đài, thiêm đô ngự sử, kiêm thời Tư trung doãn Tả thị lang Lại bộ.
Hành động 18 năm chịu đựng không làm nhục quốc thể của Hoàng giáp Lê Quang Bí đáng ghi danh gương tiết tháo thời nhà Mạc.
Tháng Giêng năm 1546, vua Mạc Hiến Tông (Phúc Hải) chết, Mạc Phúc Nguyên lên ngôi vua, tức Mạc Tuyên Tông, sai Lê Quang Bí sang nước Minh cống hàng năm. Sách “Đại Việt thông sử” của Lê Quý Đôn chép rằng: “Khi sứ đoàn đến Nam Ninh, triều Minh ngờ là quan giả mạo, bắt phải chờ để tra xét minh bạch đã, mới cho dâng lễ phẩm.
Thế rồi gửi văn thư đi tra xét, nhưng chẳng có hồi âm, Quang Bí cứ phải lưu tại sứ quán chờ mệnh lệnh của vua Mạc Phúc Nguyên, trong khi trong nước nhiều nạn (do nhà Mạc đánh nhau với vua Lê - chúa Trịnh), bỏ khiếm khuyết việc cống hiến đã mấy năm liền, nên vua cũng không dám tâu xin”.
Trong tình thế ấy, sứ thần Lê Quang Bí cứ phải ăn dầm ở dề tại quán dịch Nam Kinh, đi không được mà về cũng không xong. Đến năm Quý Hợi, niên hiệu Gia Tĩnh thứ 42 (1563), quan quân Lưỡng Quảng nhà Minh mới sai người đưa Lê Quang Bí tới Bắc Kinh. Lúc đó, Mạc Phúc Nguyên cũng sai hầu mệnh gửi cho Lê Quang Bí 25 lạng bạc để thưởng lạo.
Tuy nhiên, khi Quang Bí tới kinh đô, lại bị lưu ở sứ quán đến 3 năm ròng rã. Lúc ông đi sứ là vào năm Gia Tĩnh đời vua Thế Tông nhà Minh, nhưng lúc này thì đã sang năm Long Khánh đời vua Mục Tông mà ông vẫn long đong nơi đất Bắc...
Thường các sứ thần ta, tuy chữ Hán rất giỏi nhưng lại ít giao tiếp. Vì thế, thông thường khi đàm đạo với người Hán phải dùng cách bút đàm, nếu không có người phiên dịch. Nhưng Lê Quang Bí sau mười mấy năm ở bên ấy đã nói làu thông tiếng Bắc Kinh.
Ông có dịp làm quen, giao du với nhiều danh sĩ Trung Hoa. Vị đại học sĩ Lí Xuân Phương rất kính trọng sự hiểu biết và nhất là lòng trung trinh của ông với vua nước Việt nên đã tâu sự việc lên vua Minh để sứ An Nam được vào dâng cống phẩm sau 18 năm chờ đợi.
Chính vì chuyến đi sứ có thời gian dài hiếm có nên người phương Bắc lúc ấy ví ông như Tô Vũ - sứ thần thời Hán Vũ Đế. Tô Vũ vâng mệnh Hán Vũ Đế đi sứ Hung Nô bị quý quốc láng giềng đày đọa bắt chăn dê 19 năm ở ven hồ Bai Can quanh năm không bóng người, phải đào hang bắt chuột, bới rễ cây để ăn với lời đe dọa của Thiền Vu Hung Nô: “Bao giờ dê đực đẻ con thì nhà ngươi mới được về Hán”.
Nghe những lời đe nẹt vô lý nhưng Tô Vũ chẳng hề lung lay ý chí giữ nguyên tiết tháo, quyết không làm nhục mệnh vua, trung trinh với cố quốc. 19 năm của Tô Vũ và 18 năm của Lê Quang Bí, trong lịch sử có lẽ khó có gương thứ 3. Nhờ có quốc sỉ, có triết lý làm quan tận trung, làm người tận hiếu mà Lê Quang Bí lẫn Tô Vũ tránh được nỗi quốc nhục.
Tấm bia cổ 'Tô quận công thần đạo bi minh' kể sự tích họ Lê và tiểu sử của Lê Quang Bí.
Hoàng giáp Lê Quang Bí lúc rời nước đi sứ 41 tuổi, tóc hãy còn xanh, khi trở về tuổi đã gần 60, tóc đã bạc. Ông là vị sứ thần có chuyến đi sứ lâu nhất trong lịch sử nước Nam.
Sách “Hoa Việt thông sử lược” của hai tác giả Sông Bằng và Vân Hạc kể lại giai thoại khi Lê Quang Bí bị giữ ở Nam Ninh, ông vẫn điềm tĩnh không hề sợ hãi. Những ngày trời nắng, ông lại nằm phơi bụng ra ngoài trời. Người Minh hỏi thì ông vỗ bụng nói: “Tôi phơi sách trong này cho khỏi mốc”.
Người Minh bắt đọc cả bộ Đại học, ông đọc suốt một lượt không sai chữ nào. Triều thần Trung Quốc nể phục xin vua Minh cho Lê Quang Bí ra ngụ tại khách quán.
Tài học của Lê Quang Bí từ đó lừng lẫy khắp kinh đô Trung Quốc. Mộ tài ông, một học trò người Minh tên là Đặng Hồng Chấn (“Hoa Việt bang giao sử” ghi là Đặng Hồng Thần) đã đỗ Cử nhân, xin theo làm học trò.
Đến khoa thi năm Kỷ Mùi (1559), Đặng Hồng Chấn đỗ Tiến sĩ, được bổ làm Tri huyện ở hạt Quảng Đông rồi thăng lên làm Chủ sự ở Yên Kinh. Theo sách này, Đặng Hồng Chấn đã dâng sớ kể sự tình của thầy, góp phần giúp Lê Quang Bí được vua Minh cho về nước.
Trong thời gian bị giữ, Lê Quang Bí có sáng tác các tập thơ “Tô Công phụng sứ” gồm 24 bài thơ Đường luật, thuật lại chuyện Tô Vũ đời nhà Hán đi sứ sang Hung Nô để gửi gắm tâm sự của mình.
Trong đó có những câu: Khôn lấy mồi thơm dỗ tiết ngay/Cho nên lưu lạc nước non này/ Bốn mùa đắp đổi kho trăng gió/ Một áng thừa lưa lộc tháng ngày/Chẳng những lòng vàng trên bể Bắc/Đã nguyên đầu bạc dưới đền Tây/Tấc niềm bộc bạch hàng thơ lụa/Phó mặc bên trời chiếc nhạn bay.
Ngoài ra, ông còn một tập thơ khác, gồm một số bài thơ trong cuốn “Tư lương vận lục”, viết theo đề tài lịch sử và hoài cổ, trong đó có những bài ca ngợi các vị tổ tiên là Lê Cảnh Tuân và Vũ Quỳnh với lời lẽ rất lâm ly.
Chuyến về nước của Lê Quang Bí cũng lắm sự ly kỳ. Vua Mạc phải cử Thái bảo Thượng thư Giáp Hải lên tận Lạng Sơn đón sứ về. Trong sách “Đại Nam quốc sử diễn ca” có những câu chứng tỏ chi tiết này: “Thuần Phúc sai Thượng thư Giáp Hải/ Đi lên miền biên giới Lạng Sơn/ Đón Lê Quang Bí sứ thần/ Phải đi mười tám năm tròn tới nay”.
Lúc Lê Quang Bí đi sứ là vào đời vua Mạc Phúc Nguyên, lúc về đã sang đời vua Mạc Mậu Hợp. Lê Quý Đôn về sau có viết lời cảm khái về ông: “Lúc ra đi tóc mây xanh mướt, khi trở về râu tuyết bạc phơ phơ!”.
Sau khi về nước, Lê Quang Bí được vua Mạc Hậu Hợp phong cho chức Thượng thư bộ Lại. Theo “Đại Việt thông sử”, thấy chuyện đi sứ của ông giống hệt Tô Vũ, vua Mạc phong cho tước Tô quận công. Tài liệu ở làng quê ông cho biết trước khi đi sứ, Lê Quang Bí mới chỉ có một con gái. Sau khi về nước, tuổi đã già, ông không có thêm con.
Hiện nay, giới sử học chưa rõ Hoàng giáp Lê Quang Bí mất năm nào. Tuy nhiên tại nhà thờ họ Lê làng Mộ Trạch có văn bia ghi công Lê Quang Bí, do Bảng nhãn Đỗ Uông soạn năm 1578, điều này khẳng định ông mất trước năm 1578.
Trong tập “Tô công phụng sứ” của Lê Quang Bí tại Trung Quốc vẫn còn lưu bài thơ “Bắc Hải chăn dê”: Cờ sứ vững cầm một cán không/Mười thu nghìn dặm, tiết cô trung/Đất Hồ, sương tuyết gầy mình hạc/Đền Hán, ngày đêm nhớ mặt Rồng/Bể Bắc ngày chầy dê chưa đẻ/Trời Nam nẻo viễn nhạn khôn không/Khăng khăng chẳng chuyển lời vàng đá/Bia tạc muôn đời tượng tướng côn
Trao đổi với phóng viên sáng 22/7 về tin bão mới nhất, ông Hoàng Phúc Lâm – Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết, bão số 3 WIPHA đang nằm trên đất liền ven biển giữa Hưng Yên và Ninh Bình, sức gió mạnh nhất đạt cấp 8-9 (62-88 km/h), giật cấp 11. Mưa lớn kéo dài tại Thanh Hóa, Nghệ An khiến nguy cơ lũ quét, sạt lở đất tăng cao.
Mưa lớn và nước lũ dâng cao trong đêm 23 và sáng 24/7, đã khiến nhiều khu vực ở Nghệ An bị cô lập. Lực lượng chức năng đã làm việc xuyên đêm để di dời người dân khỏi vùng ngập lụt, đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản, đồng thời triển khai khẩn trương công tác cứu hộ trong bối cảnh thời tiết diễn biến phức tạp.
Chia sẻ
Xác định tham gia diễu binh trên biển là nhiệm vụ vinh dự, cán bộ chiến sĩ trên các tàu tên lửa, săn ngầm thuộc Vùng 2 luôn tập trung huấn luyện đội hình, tác nghiệp vận động... bảo đảm thuần thục, chính xác, thống nhất.
Chia sẻ
Chứng thực bản sao, chữ ký cá nhân, hợp đồng, đó là những loại giấy tờ phổ biến Chủ tịch UBND xã có thẩm quyền xác nhận. Luật Tổ chức chính quyền địa phương cũng cho phép Chủ tịch xã được ủy quyền thực hiện chứng thực trong một số trường hợp cụ thể, nhằm tạo thuận lợi cho người dân và hiệu quả quản lý hành chính.
Chia sẻ
Có phải bệnh ung thư là loại bệnh đặc thù của lối sống hiện đại? 100 năm trước, bệnh ung thư có hiếm gặp ở Việt Nam?
Chia sẻ
Đau đầu dữ dội, gáy cứng, sốt cao, bệnh nhân được chẩn đoán viêm màng não, sức khỏe nguy kịch vì còn kèm theo nhiều bệnh nền nguy hiểm.
Chia sẻ
TP.HCM đang đẩy mạnh việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy Hội Nông dân các cấp. Đây là động thái cụ thể hóa chủ trương của Trung ương và Thành ủy nhằm xây dựng hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.
Chia sẻ
Với 1 Huy chương Vàng và 4 Huy chương Bạc, đoàn Việt Nam nằm trong top 10 quốc gia có kết quả cao nhất tại IPhO 2025.
Chia sẻ
Theo Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Phú Thọ, thực hiện xóa nhà tạm, nhà dột nát đến nay tỉnh Phú Thọ (sau sáp nhập 3 tỉnh Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hòa Bình) đã hỗ trợ khởi công xây dựng 10.760 căn. Trong đó, số nhà ở cho hộ nghèo, cận nghèo được xây mới, sửa chữa là 5.762.
Chia sẻ
Đêm 23 rạng sáng 24/7, Đội CSGT An Sương đã tổ chức tuần tra đặc biệt trên tuyến quốc lộ 22 để xử lý các hành vi vi phạm tốc độ.
Chia sẻ
Bất ngờ để Quế Ngọc Hải ra đi, Becamex TP.HCM đã ngay lập tức tìm được gương mặt thay thế xứng tầm.
Chia sẻ
Cơ quan điều tra VKSND tối cao vừa ra quyết định khởi tố bị can đối với Phạm Tấn Hoàng (nguyên Phó Chánh án TAND cấp cao tại Đà Nẵng, nay là Toà phúc thẩm TAND tối cao tại Đà Nẵng) về tội “Nhận hối lộ”, quy định tại khoản 2 Điều 354 Bộ luật Hình sự.
Chia sẻ
Với niềm tin “thiên nhiên có mọi thứ ta cần”, thương hiệu Cỏ Mềm đã bền bỉ bảo vệ sự bền vững của Trái đất, trả lại giá trị cho cộng đồng với dự án trồng rừng mang tên “Rừng An Lành”.
Chia sẻ
Khi đại lộ Tây Thăng Long hoàn thiện, không chỉ là một tuyến giao thông chiến lược của Thủ đô, đây còn được xem là đòn bẩy quan trọng giúp giá bất động sản dọc hành lang phát triển mới tăng tốc, mở ra biên lợi nhuận hấp dẫn cho những nhà đầu tư nhanh nhạy.
Chia sẻ
Mới đây, đạo diễn Khương Dừa đã chia sẻ đoạn clip ghi lại chuyến ghé thăm nhà hàng của Nghệ sĩ Nhân dân Hữu Quốc và nghe chuyện kinh doanh khó khăn của nam nghệ sĩ.
Chia sẻ
Nam tài xế Vũ Xuân B. (SN 1997) điều khiển ô tô Audi lạng lách trên cao tốc Nội Bài - Lào Cai bị cảnh sát truy tìm. Qua kiểm tra, lực lượng chức năng xác định người này dương tính với ma túy.
Chia sẻ
Chính phủ Đức không nên đe dọa công dân của mình bằng một cuộc tấn công từ Nga, bởi vì Tổng thống Nga Putin đang hành động một cách lý trí, nghị sĩ Đảng Cánh tả Gregor Gysi phát biểu.
Chia sẻ
Nông dân Sơn La tích cực chuyển đổi số, nâng cao sản xuất, kết nối thị trường, nâng cao thu nhập, góp phần hoàn thành tiêu chí thu nhập trong xây dựng nông thôn mới.
Chia sẻ
Hình thức “phạt tiền thay cho phạt tù” trong một số tội danh kinh tế không chỉ linh hoạt mà còn phản ánh xu thế tư pháp hiện đại, giúp tăng tính phục hồi, giảm tải cho hệ thống nhà tù và tòa án; đồng thời khuyến khích người phạm tội khắc phục hậu quả và hợp tác với pháp luật.
Chia sẻ
Một giống mận đột biến từ vườn nhà, một hướng đi khác biệt theo tiêu chuẩn hữu cơ, cùng sự đồng hành của tín dụng “tam nông” từ Agribank – tất cả đã góp phần tạo nên thương hiệu mận hồng Sân Tiên – sản phẩm nông nghiệp đặc trưng đang vươn xa từ vùng đất Cù Lao Dung, TP Cần Thơ.
Chia sẻ
Cây cảnh có vẻ đẹp tuyệt vời này khiến nhiều người cảm thấy không chân thật. Mỗi chiếc lá nhỏ xanh mướt như một tác phẩm kỳ diệu của thiên nhiên.
Chia sẻ
Giá USD hôm nay 24/7 nối dài chuỗi giảm ba phiên giảm liên tiếp khi thị trường thận trọng trước thời hạn áp thuế quan đối ứng 1/8. Trong khi đó, tỷ giá "chợ đen" bán ra giảm 30 đồng về mức 26.430 đồng/USD.
Chia sẻ
V.League 2025/2026 chuẩn bị chứng kiến cuộc đua vô địch khốc liệt chưa từng có. Không chỉ các ông lớn như CLB CAHN, những tân binh như Ninh Bình FC cũng vung tiền chiêu mộ hàng loạt ngôi sao, tạo nên thế cạnh tranh đầy kịch tính.
Chia sẻ
Giá xăng dầu hôm nay ngày 24/7 trên các trang giao dịch dầu thô thế giới ghi nhận giá dầu bất ngờ tăng nhẹ sau nhiều phiên lao dốc.
Chia sẻ
Đức đã yêu cầu Mỹ đảm bảo chắc chắn về việc cung cấp hệ thống phòng không Patriot cho Ukraine. Trong một cuộc phỏng vấn với tạp chí Der Spiegel, Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius cho biết Washington phải đưa ra các cam kết ràng buộc và đẩy nhanh quá trình thay thế cho các quốc gia chuyển giao Patriot cho Kiev.
Chia sẻ
Sở Xây dựng TP. Huế thông báo về giá bán (tạm tính) nhà ở xã hội các khối nhà XH1 và XH4 tại khu phức hợp Thủy Vân.
Chia sẻ
Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế) được công bố đang trở thành tâm điểm của giới chứng khoán, đặc biệt trong bối cảnh nhà đầu tư cá nhân chiếm hơn 80% giá trị giao dịch chứng khoán. Do đó, bất kỳ thay đổi nào trong cách tính thuế cũng sẽ ảnh hưởng đáng kể đến tâm lý và hoạt động giao dịch trên thị trường.
Chia sẻ
Thanh tra Chính phủ sẽ triển khai đợt thanh tra diện rộng các dự án chậm tiến độ, vướng mắc, có nguy cơ thất thoát, lãng phí theo chỉ đạo của Thủ tướng, với quy mô lên tới hàng nghìn tỷ đồng.
Chia sẻ
Sau cơn sốt đầu năm, thị trường đất nền quý 2/2025 bắt đầu hạ nhiệt rõ rệt cả về nguồn cung lẫn mức độ quan tâm, trong khi đó căn hộ chung cư vươn lên dẫn dắt xu hướng đầu tư mới.
Chia sẻ
Sau đây là thống kê học phí các trường đại học ở Hà Nội năm 2025-2026 nhằm giúp thí sinh có lựa chọn phù hợp khi đăng ký nguyện vọng đại học 2025.
Chia sẻ
Trong bối cảnh mới khi cả nước vận hành bộ máy chính quyền địa phương hai cấp, sáp nhập 3 tỉnh Bình Thuận, Đắk Nông, Lâm Đồng thành tỉnh Lâm Đồng mới, quy hoạch xã nông thôn mới đã không còn phù hợp và việc điều chỉnh quy hoạch đang được đặt ra.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Trần Siêu 
