Bình luận
0
Một ngày đầu tháng 9/2022, trong dịp ra đảo Phú Quý, chúng tôi tìm đến viếng đền thờ công chúa Bàn Tranh. Vừa hỏi thăm đường đi, nhiều người dân trên đảo Phú Quý đã hướng dẫn chúng tôi rất nhiệt tình…
Theo ghi nhận của chúng tôi, đền thờ Công chúa Bàn Tranh nằm dưới chân núi Cao Cát, gần một làng chài của xã Long Hải. Cảm nhận đầu tiên của chúng tôi là cuộc sống của người dân ở xung quanh đền sung túc, bởi nhiều căn nhà mới khang trang đang mọc lên.
Từ bên trong đền thờ Công chúa Bàn Tranh nhìn ra cổng chính. Ảnh: Bùi Phụ
Có thể nói, sau bao thăng trầm thay đổi của thời gian, đền thờ công chúa Bàn Trang hiện nay vẫn giữ được nét cổ kính, uy nghi trên “hòn ngọc” giữa biển khơi này. Cửa chính đền thờ công chúa Bàn Tranh quay về phía Nam, cách cảng bến tàu Phú Quý 8km. Cổng đền được xây dựng và chạm trổ hoa văn rất tinh xảo. Trong đền được sơn son thếp vàng đầy vẻ tôn kính...
Mùi hương trầm từ ban thờ công chúa Bàn Tranh tỏa ra, khiến mọi mệt mỏi đường xa như nhóm du khách chúng tôi tan biến...
Ông Hai, đã hơn 70 tuổi, một cư dân sống từ nhỏ đến giờ ở gần đền thờ cho biết, người dân ở đảo này rất tôn kính, biết ơn công chúa Bàn Tranh nên ngày nào cũng có người dân vào đền thắp hương.
“Việc thờ công chúa Bàn Tranh đã trở thành tín ngưỡng thiêng liêng nhất của người dân trên đảo. Vì vậy, người dân chúng tôi phải có trách nhiệm trông coi đền thờ để dịp cúng tế hàng năm để bà con trên đảo quy tụ về cúng tế công chúa Bàn Tranh…”, ông Hai nói.
Đền thờ Công chúa Bàn Tranh xã Long Hải huyện đảo Phú Quý tỉnh Bình Thuận. Ảnh: Bùi Phụ
Theo lời ông Hai, đến ngày Mùng 3 tháng Giêng (Âm lịch), người dân trên đảo Phú Quý tổ chức long trọng lễ hội tại đền thờ công chúa Bàn Tranh nhân ngày giỗ công chúa.
Dịp này, Ban Quản lý đền thờ tổ chức nghi lễ thỉnh rước sắc phong của công chúa Bàn Tranh tại làng đang lưu giữ, thờ phụng sắc về đền thực hiện tế lễ.
Cũng theo lời ông Hai, đền thờ công chúa Bàn Tranh thể hiện bước kế thừa, tiếp biến và dung hợp văn hóa của cộng đồng người Việt khi đến tiếp quản và xây dựng cuộc sống trên đảo Phú Quý. Đặc biệt việc trông coi, thờ phụng và cúng tế hàng năm được diễn ra luân phiên giữa các làng trên đảo.
“Theo quy ước mỗi làng được lưu giữ sắc phong, phụng thờ, cúng tế trong thời gian 1 năm. Sang năm sau, sẽ luân chuyển sang làng khác và cứ thế luân chuyển khắp các làng trên đảo theo trình tự…”, ông Hai chia sẻ.
Nhiều người dân lớn tuổi trên đảo Phú Quý cho biết, vào dịp này, đoàn lễ khởi hành nghinh rước sắc phong tại làng đang giữ sắc rồi đi qua các ngõ đường trong làng rồi về đền thờ công chúa Bàn Tranh. Người dân ăn mặc đẹp, nghiêm trang tham gia lễ hội rất đông, bày tỏ lòng thành kính bên âm thanh của nhạc cụ dân gian suốt hành trình của buổi lễ.
Sắc màu trang phục của người dân và âm thanh của nhạc cụ như hòa quyện vào nhau, tạo nên nét đẹp độc đáo, thể hiện sắc thái văn hóa thiêng liêng của người dân trên đảo Phú Quý. Nhân dịp này, khắp nơi trên đảo Phú Quý còn diễn ra các lễ hội dân gian đậm sắc thái miền biển như: hò chèo bả trạo, hát bội, múa tứ linh…
Bên trong đền thờ công chúa Bàn Tranh được sơn son thếp vàng đầy vẻ tôn kính...Ảnh: Bùi Phụ
Theo truyền thuyết và tư liệu của bảo tàng tỉnh Bình Thuận, công chúa Bàn Tranh tên thật là Po Sah Ina là con gái vương quốc Chămpa. Vua Po Kathit, còn có tên Po Dam (Po Kathit, người Việt gọi là Bàn La Trà Duyệt) làm vua từ năm 1458 đến 1460.
Công chúa Bàn Tranh yêu một chàng trai cùng dân tộc nhưng khác tôn giáo, không thuộc dòng dõi hoàng tộc nên bị các vị đại thần triều đình lúc bấy giờ phản đối.
Công chúa bị cho là mang tội bất kính với vua cha nên phải chịu hình phạt lưu đày ra hoang đảo vĩnh viễn không được trở về đất liền. Vua cha đã ban cho công chúa Bàn Tranh một số tùy tùng, dụng cụ sản xuất, đánh bắt hải sản, nhiều hạt giống lương thực, chiếc thuyền buồm để tự mưu sinh...
Sau những ngày lênh đênh trên biển, thuyền của công chúa cặp vào hòn đảo. Và từ đó, công chúa cùng những tùy tùng đi theo đã khai khẩn, mở đất lập làng tạo dựng cuộc sống mới trên hòn đảo này.
Sau khi qua đời, thi thể công chúa được người dân chôn cất tại đảo và lập đền thờ. Khoảng đầu thế kỷ XVII ngôi đền được người Việt tiếp quản, gìn giữ và thờ phụng cho đến ngày nay.
Bệ thờ công chúa Bàn Tranh. Ảnh: Bùi Phụ
Theo Bảo tàng tỉnh Bình Thuận, công chúa Bàn Tranh là người có công đầu trong việc đưa lên đảo những giống lương thực, hoa màu, hướng dẫn người dân trên đảo khai khẩn đất đai, làm ruộng vườn, hình thành xóm làng, chỉ dạy người dân cách trồng trọt, làm nghề nông…
Còn theo sử Chăm, năm 1460, Vua Po Kathit nhường ngôi cho em trai là Trà Toàn và vị vua kế vị đã có chỉ dụ cho Công chúa Bàn Tranh được phép trở về đất liền. Thế nhưng, do yêu cuộc sống hiện tại trên đảo, công công chúa đã không về, sống vui vẻ đảo cho đến cuối đời. Khi công chúa qua đời, người dân trên đảo lập mộ chôn cất công chúa.
Với những công lao to lớn của công chúa Bàn Tranh, người dân trên đảo Phú Quý đã tôn vinh gọi đền thờ công chúa Bàn Tranh hay đền thờ Bà Chúa Xứ.
Ghi nhận những công lao to lớn của công chúa Bàn Tranh, các vua Triều Nguyễn đã phong bà là Hiển dũng Chương uy Hùng nghị Đoan túc chi Thần. Từ đời vua Minh Mạng (1820-1840) cho tới vua Khải Định (1916-1925) đã ban tặng cho bà 8 sắc phong, giao cho ngư dân đảo Phú Quý thay nhau hương khói, phụng thờ…
Trong miếu thờ công chúa Bàn Tranh, còn một số di vật linh thiêng như bài vị, bệ thờ, liễn đối, hoành phi viết bằng chữ Hán, ca ngợi tài năng, công đức Công chúa Bàn Tranh như:
Hiển hách miếu thần ngàn năm còn đó Linh thiêng cung thánh vạn thuở chẳng dời. Câu đối khắc bằng chữ Hán gắn ở cột đền thờ có nội dung: Linh thần hiển hách phù trong đảo Giúp nước thay trời cứu vạn dân.
Một góc làng chài trên đảo Phú Quý. Ảnh: Bùi Phụ
Từ khi tạo lập đến nay, đền thờ công chúa Bàn Tranh đã trải qua gần 400 năm tồn tại, do tác động của môi trường biển đảo khắc nghiệt nên ngôi đền đã được các thế hệ người Chăm và người Việt tiếp nối tu bổ, tôn tạo. Qua nhiều lần trùng tu, đền thờ công chúa Bàn Tranh vẫn giữ nguyên nét ban đầu và phần mộ của công chúa Bàn Tranh nằm trong đền thờ.
Đền thờ công chúa Bàn Tranh hiện cũng là một trong những điểm du lịch tâm linh nổi tiếng ở đảo Phú Quý và được nhiều khách du lịch gần xa đến viếng khi du lịch hòn đảo này.
Theo UBND huyện Phú Quý( Bình Thuận), đợt trùng tu năm 2009 đã làm cho diện mạo đền thờ trở nên bề thế và trang nghiêm với các hạng mục: Cổng chính, Cột cờ, Bình phong, Võ ca và Chính điện được phân bố trên một trục thẳng và bao bọc đền là hệ thống tường thành kiên cố.
Đền thờ công chúa Bàn Tranh còn lưu giữ 3 bia thờ công chúa Bàn Tranh được tạc từ đá hoa cương màu xám xanh có niên đại khoảng 400 năm.
Do khi sống có nhiều công trạng trong việc khai khẩn đất đai, quy tụ nhân dân hình thành xóm làng, khi mất đi linh hiển bảo vệ vùng biển phía Nam của Tổ quốc, hộ trì dân đi biển tai qua nạn khỏi trong nhiều trận bão tố, nên công đức của Bà được truyền tụng:
Hạnh đức của Bà đời chiêm ngưỡng ngàn năm tôn kính
Công ơn sự nghiệp độ linh thiêng muôn thuở còn ghi.
Đền thờ công chúa Bàn Tranh được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng di tích lịch sử quốc gia tại Quyết định số 227/QĐ-BVHTTDL ngày 28/01/2015.
Ukraine có thể sớm nhận được vũ khí có khả năng tấn công sâu vào lãnh thổ Nga, bao gồm cả Moscow. Hai nhà cung cấp tiềm năng đang được xem xét: Đức và Mỹ.
Chia sẻ
Fanpage chính thức của CLB Bình Định vừa phát đi thông báo chia tay 4 ngôi sao dày dạn kinh nghiệm, gồm Mạc Hồng Quân, Vũ Minh Tuấn, Dương Văn Khoa và Trần Trung Hiếu. Thực tế, cả 4 đã rời sân Quy Nhơn từ cách đây ít ngày.
Chia sẻ
VFF “ra tay”, tiền vệ Việt kiều Julien Nguyễn khoác áo ĐT Việt Nam?; CĐV M.U tức giận vì Garnacho; Leanna Paul xác nhận chia tay Delap; Chelsea tiến gần chữ ký của Xavi Simons; Real sẵn sàng chi 100 triệu bảng mua Rodri.
Chia sẻ
Việc ca sĩ Jack tổ chức họp báo ra mắt sản phẩm, nhưng lại kể chuyện đời tư, lãnh đạo Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM sẽ rà soát xử lý.
Chia sẻ
Chí sĩ Trần Quý Cáp (1870 - 1908) lúc nhỏ tên là Trần Nghị, tự là Dã Hàng, Thích Phu, hiệu là Thai Xuyên. Ông sinh ra trong một gia đình nông dân ở làng Bất Nhị, xã Điện Phước, huyện Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam. Trần Quý Cáp nổi tiếng là người thông minh và là 1 trong những học trò xuất sắc của Đốc học Mã Sơn Trần Đình Phong. Tuy nhiên, con đường khoa cử của ông khá lận đận, đến năm 1904 ông mới đậu Tiến sĩ.
Chia sẻ
Thủ tướng tạm quyền Thái Lan Phumtham Wechayachai tuyên bố sẽ không có cuộc đàm phán nào với Campuchia diễn ra cho đến khi giao tranh dọc biên giới kết thúc, hãng tin CNN đưa tin.
Chia sẻ
Thông tin ban đầu, diễn viên Lan Phương ly thân gây xôn xao dư luận. Thông tin hiện đang khiến người hâm mộ lo lắng về cuộc sống riêng tư của cô.
Chia sẻ
Nước lũ trên sông La dâng nhanh, khoảng 700 hộ dân ở các thôn ven sông thuộc xã Đức Quang (tỉnh Hà Tĩnh) bị ảnh hưởng. Trước tình hình khẩn cấp, người dân khẩn trương di dời đồ đạc, kê cao tài sản để tránh thiệt hại do lũ.
Chia sẻ
Hàng chục cảnh sát cùng xe cứu thương có mặt bên một cống nước trên đường Nguyễn Văn Linh, TP.HCM để tìm kiếm 1 người nghi bị rơi xuống cống.
Chia sẻ
Ẩn mình giữa cao nguyên B’Lao, làng Tân Hà – “trận đồ bát quái” giữa lòng siêu tỉnh Lâm Đồng – khiến bao người ngỡ ngàng bởi quy hoạch kỳ lạ, kiến trúc hiếm có và đời sống cộng đồng bền vững suốt hơn 70 năm. Vì sao nơi đây được ví như “Hà Nội mới” giữa rừng chè, và có thể trở thành điểm sáng du lịch mới của Tây Nguyên?
Chia sẻ
Trong các tháng cao điểm của mùa khô 2025, PC Đắk Lắk đã tích cực ứng dụng công nghệ sửa chữa điện nóng (Hotline) trên đường dây 22kV mà không phải cắt điện. Điều này góp phần tích cực trong giảm thời gian tạm ngưng cấp điện cho khách hàng, nâng cao chất lượng phục vụ và dịch vụ.
Chia sẻ
Chiều 24/7, ông Đỗ Văn Chiến, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam thăm, tặng quà gia đình chính sách TP.Hải Phòng.
Chia sẻ
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Thu Hằng nhấn mạnh: Thái Lan và Campuchia là láng giềng của nhau và của Việt Nam cũng như cùng là thành viên ASEAN. Điều quan trọng nhất hiện nay là hai bên hết sức kiềm chế, không sử dụng vũ lực, không để căng thẳng leo thang, giải quyết hòa bình và thỏa đáng các bất đồng.
Chia sẻ
Trước diễn biến dịch sốt xuất huyết có xu hướng lan rộng, đặc biệt tại khu vực ngoại thành, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Vũ Thu Hà yêu cầu tổ chức cao điểm phòng, chống dịch từ tháng 7, không để dịch bệnh bùng phát vào thời điểm trọng đại của đất nước trong tháng 8 và 9.
Chia sẻ
Việc trao quyền "tự quyết" cho chính quyền địa phương, đặc biệt cấp xã có thể giúp địa phương chủ động thực hiện công tác giảm nghèo. Điều này có thể sẽ tạo ra những thành công mới cho hoạt động giảm nghèo trong giai đoạn tới.
Chia sẻ
Bước sang tháng 8, 4 con giáp này sẽ mở ra một bước ngoặt lớn trong sự nghiệp, sự giàu có sẽ theo sau vận may trong công việc.
Chia sẻ
Hai Thượng nghị sĩ Mỹ – bà Jeanne Shaheen thuộc đảng Dân chủ và ông Lindsey Graham thuộc đảng Cộng hòa – vừa bày tỏ quan ngại sâu sắc rằng một đạo luật mới được thông qua tại Ukraine có nguy cơ làm suy yếu những tiến bộ quan trọng trong cuộc chiến chống tham nhũng của nước này, khi trao quyền kiểm soát các cơ quan chống tham nhũng cho Tổng công tố.
Chia sẻ
Thiên nhiên ưu đãi giúp nguồn thủy sản (các loại cá, tôm...) ở lòng hồ Trị An (một hồ nước ngọt nhân tạo ở tỉnh Đồng Nai, rộng 32.000ha với 76 đảo lớn, nhỏ) phát triển khá phong phú, dồi dào. Từ đó, nhiều người dân từ khắp miền đất nước đã tập trung về đây sinh sống và gắn bó với nghề đánh bắt thủy sản từ vài chục năm nay.
Chia sẻ
CLB Hải Phòng có lẽ là đội bóng khiêm tốn nhất trên thị trường chuyển nhượng khi vẫn giữ nguyên bộ khung và âm thầm đưa về những bản hợp đồng trẻ đầy tiềm năng.
Chia sẻ
Trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, ba mũi nhọn được kỳ vọng đưa kinh tế Việt Nam đột phá: đầu tư hạ tầng hiện đại, tăng trưởng kinh tế dựa trên nền tảng công nghệ và sự hình thành các trung tâm tài chính quốc tế.
Chia sẻ
Xã Phát Diệm, tỉnh Ninh Bình (mới) thành lập trên cơ sở sắp xếp toàn bộ diện tích tự nhiên, quy mô dân số của thị trấn Phát Diệm, xã Thượng Kiệm, xã Kim Chính (huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình cũ). Với diện tích 23,1 km² và dân số 37.617 người, Phát Diệm sau sáp nhập tiếp tục triển khai các chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM) theo lộ trình và mục tiêu đã đề ra, phấn đấu đạt chuẩn NTM kiểu mẫu vào năm 2030 và trở thành phường trước năm 2035.
Chia sẻ
Dự đoán điểm chuẩn đại học năm 2025 năm nay giảm một số tổ hợp, tuy nhiên, thí sinh vẫn cần lưu ý những nội dung dưới đây.
Chia sẻ
Những đợt giao tranh ác liệt đã bùng nổ hôm thứ Năm tại các khu vực biên giới tranh chấp lâu năm giữa Thái Lan và Campuchia, đánh dấu sự leo thang đột ngột của căng thẳng âm ỉ đã kéo dài nhiều tháng qua giữa 2 nước. Dưới đây là những nguyên nhân cơ bản dẫn đến cuộc xung đột chết người hiện nay.
Chia sẻ
Chia sẻ với Dân Việt, chuyên gia truyền thông Nguyễn Ngọc Long nhận định việc khán giả bày tỏ sự cảm thông với nghệ sĩ khi họ vi phạm pháp luật nghiêm trọng không sai về mặt nhân tính, nhưng có thể gây nguy hiểm về mặt xã hội.
Chia sẻ
Sau khi sáp nhập ba xã cũ của TP Buôn Ma Thuột, xã Hòa Phú mới (tỉnh Đắk Lắk) xác định nhiều mục tiêu phát triển trong nhiệm kỳ mới. Tại Đại hội Đại biểu Đảng bộ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025–2030, Đảng bộ xã đặt quyết tâm xây dựng Hòa Phú trở thành đô thị công nghiệp hiện đại, phát triển nhanh, bền vững và tự chủ ngân sách.
Chia sẻ
Liên danh Công ty Đô thị mới Cam Lâm vừa công bố báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) của phân khu đầu tiên thuộc dự án Khu đô thị mới Cam Lâm. Đây là bước khởi đầu cho việc triển khai một trong những siêu dự án lớn nhất tại Khánh Hòa với tổng vốn đầu tư lên tới 10 tỷ USD.
Chia sẻ
Nổi bật là hai mô hình sáng tạo, mang lại hiệu quả kinh tế cao: nuôi ốc hương biển ở phường Hiệp Thành và nuôi lươn không bùn trong bể composite tại xã Vĩnh Mỹ A, tỉnh Cà Mau. Đây là 2 mô hình hay của một số nông dân trong tỉnh Cà Mau, tìm hướng chuyển đổi sản xuất bền vững, trước những tác động ngày càng nghiêm trọng của biến đổi khí hậu, giá tôm bấp bênh, dịch bệnh diễn biến phức tạp...
Chia sẻ
Tờ The Nation của Thái Lan đưa tin, Không quân Hoàng gia Thái Lan (RTAF) đã lên tiếng bác bỏ thông tin một chiếc tiêm kích F-16 của nước này bị Campuchia bắn hạ. Trong khi đó, Phnom Penh cáo buộc Bangkok là bên khơi mào căng thẳng bằng cách sử dụng máy bay chiến đấu và tuyên bố sẽ bảo vệ chủ quyền của mình.
Chia sẻ
Trong lịch sử Việt Nam, từng có vị tướng dùng động vật làm kế hỏa công, phá bỏ vòng vây và giành được chiến thắng trước đối thủ.
Chia sẻ
Cảng Hàng không quốc tế Đà Nẵng và Bệnh viện Quân y 17 ký kết quy chế phối hợp ứng phó y tế khẩn cấp tại sân bay, nhằm nâng cao năng lực cấp cứu, vận chuyển nạn nhân và xử lý tình huống khẩn nguy, góp phần đảm bảo an toàn cho hành khách và cán bộ nhân viên.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Bùi Phụ 
