Tên lửa có thực sự đuổi theo máy bay chiến đấu như trong phim?

Tên lửa trong thực tế không đuổi theo mục tiêu, chúng chặn mục tiêu lại. Dựa trên các tính toán được thực hiện trong đơn vị dẫn đường của tên lửa, tên lửa sẽ tính toán vị trí tương lai của mục tiêu và rút ra con đường ngắn nhất tới nó. Loại điều hướng này được tên lửa thực hiện gọi là Điều hướng theo tỷ lệ (Proportional Navigation), trong đó tên lửa lập kế hoạch và thực hiện một đường dẫn trực tiếp để đánh chặn mục tiêu. Điều này là do tất cả các tên lửa có thời gian hạn chế để đánh chặn mục tiêu của chúng. Các thuật toán đánh chặn tốt hơn, mục tiêu ít cơ động hơn và không có biện pháp đối phó càng làm tăng khả năng tiêu diệt tên lửa.

Nếu bằng cách nào đó một máy bay chiến đấu có thể khiến tên lửa bỏ lỡ và bay qua, có nghĩa là tên lửa bị đánh bại hoàn toàn.

Các máy bay chiến đấu đều có các giải pháp phòng thủ chống lại tên lửa, nhưng không như bạn tưởng tượng, nó không giống với một trận chiến trên không giữa các máy bay chiến đấu ở cự ly gần. Các máy bay chiến đốc tốc độ rất nhanh, đặc biệt là khi chuyển hướng sử dụng chính tốc độ cao để đối phó với tên lửa (Tốc độ cao hơn có nghĩa là bán kính quay lớn hơn, do đó tên lửa có thể không thể trở thành một máy bay chiến đấu, thay vào đó sẽ bay vượt qua máy bay chiến đấu – lỡ mục tiêu).

Theo Huffington Post, một tên lửa khi được phóng ra ngoài tầm bắn trống sẽ ngay lập tức kích hoạt động cơ và đạt được độ cao nhất có thể. Một khi động cơ cháy hết, tên lửa sẽ lướt tới mục tiêu của nó. Năng lượng tiềm năng mà nó lưu trữ dưới dạng độ cao cao hơn có thể được sử dụng để sượt qua một khoảng cách lớn hơn đến mục tiêu hoặc điều động để theo dõi mục tiêu cơ động. Nó có một lượng năng lượng cố định để dành cho một trong hai điều này - cả hai đều làm giảm độ cao và tốc độ của tên lửa. Để tiêu diệt mục tiêu, tên lửa phải có đủ năng lượng để đến vị trí mục tiêu với độ cao và tốc độ không khí đủ để cơ động trong giai đoạn cuối và phát nổ trong bán kính gây chết người.

Các phi công lái máy bay chiến đấu liên tục đánh giá Pk (xác suất tiêu diệt) của một tên lửa chống lại những hành động mà kẻ thù có khả năng thực hiện đối với tên lửa. Để giúp họ đánh giá liệu một phát bắn có tốt hay không, máy bay hiển thị hệ thống ký hiệu cho thấy hiệu quả của tên lửa đối với các loại mục tiêu khác nhau của các mục tiêu (điều động, không cơ động...). Mã vạch này xuất hiện dưới dạng DLZ (vùng khởi động động), thang đo phạm vi dọc trông như thế này:

Bên trái là một dấu mũ cho biết vị trí dọc theo phạm vi của mục tiêu hiện tại. Bên phải là các phạm vi tiêu diệt các loại mục tiêu khác nhau. Một số thuật ngữ liên quan:

Raero (phạm vi khí động học) là phạm vi tối đa mà tên lửa có thể bay tự động. Tên lửa sẽ đốt cháy đến độ cao tối đa, và sau đó lướt đi khoảng cách tối đa mà không cần đánh lái. Một tên lửa được phóng ở tầm này sẽ chỉ có hiệu quả đối với mục tiêu bay theo đường thẳng về phía máy bay chiến đấu. (Lưu ý rằng các phạm vi này thể hiện phạm vi giữa máy bay chiến đấu và mục tiêu tại thời điểm khi tên lửa tác động [cái gọi là phạm vi cực F], chứ không phải khi tên lửa được phóng đi. Vì vậy, Raero áp dụng cho các mục tiêu hướng thẳng vào máy bay chiến đấu, không phải mục tiêu vẫn đứng yên). 

Ropt (phạm vi tối ưu) tương tự Raero nhưng để tên lửa có đủ năng lượng để cơ động trong giai đoạn cuối chống lại mục tiêu phòng thủ. Vì vậy, nói cách khác, một phát bắn ở tầm này sẽ có hiệu quả đối với mục tiêu hướng thẳng vào máy bay chiến đấu, sau đó thực hiện các thao tác phòng thủ ở giai đoạn cuối. 

Rpi (xác suất đánh chặn) giống như Ropt nhưng không yêu cầu tên lửa phải gác xép (đốt lên độ cao lớn hơn). Một mục tiêu ở tầm này cho phép tên lửa bắn thẳng về phía trước. 

Rtr (quay và chạy) là phạm vi tối đa mà mục tiêu có thể lập tức quay và bay theo hướng ngược lại và vẫn có thể tiếp cận được bằng tên lửa. 

Rmin là phạm vi tối thiểu mà tên lửa có thể được phóng đi, nhắm mục tiêu và phát nổ mà không gây ra mối đe dọa nào cho máy bay phóng tên lửa.

Vì vậy, như bạn có thể thấy, nếu dấu mũ nằm giữa Rmin và Rtr (vùng không lối thoát), bạn có thể thấy rằng bất kỳ tên lửa nào bạn phóng đều được đảm bảo tiếp cận được mục tiêu, bất kể mục tiêu là gì. Tất nhiên, điều đó không có nghĩa nó sẽ bắn trúng mục tiêu: Mục tiêu có thể đánh lừa tên lửa bằng các biện pháp đối phó nhưng ít nhất tên lửa sẽ có khả năng tiếp cận mục tiêu bất kể là gì.

Thông tin thêm: Tên lửa đất đối không có thời gian bay rất ngắn và bẻ lái rất hạn chế. Nhưng tên lửa SAM của Nga rất nguy hiểm. Tên lửa SAM cực kỳ nhanh, chúng rất nhẹ (trọng lượng) và sử dụng động cơ tên lửa để tăng tốc nhanh hơn nhiều so với mục tiêu bằng lực đẩy phản lực. Hầu hết các tên lửa SAM chỉ có đủ nhiên liệu để kéo dài khoảng 5 giây, nhưng trong thời gian đó chúng tăng tốc nhanh hơn 3, 4 lần so với tốc độ tối đa của hầu hết các máy bay chiến đấu. Ngay cả sau khi các động cơ tên lửa bị đốt cháy, chúng vẫn có đủ động lực để lèo lái vào các mục tiêu.

×