Nắm bắt cơ hội từ tiềm năng sẵn có

Sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 922/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình phát triển du lịch nông thôn trong xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025, du lịch nông thôn cả nước, trong đó có Hà Nội, đã có bước phát triển mạnh mẽ.

Hà Nội với lợi thế về các làng nghề truyền thống, hệ thống di tích lịch sử phong phú và vị trí thuận lợi gần trung tâm Thủ đô đang trở thành điểm sáng. Xã Hồng Vân (huyện Thường Tín) là minh chứng tiêu biểu khi đã biết khai thác thế mạnh làng nghề sinh vật cảnh gắn với phát triển du lịch. Theo Bí thư Đảng ủy xã Hồng Vân Nguyễn Hải Đăng, địa phương đang nỗ lực đưa thương mại - du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, phấn đấu trở thành điểm đến hấp dẫn, là trung tâm kết nối vùng vào năm 2025.

Không chỉ có Hồng Vân, Hà Nội cũng đang triển khai các tuyến du lịch gắn với các làng nghề nổi tiếng như nón Chuông (Thanh Oai), tăm hương Quảng Phú Cầu (Ứng Hòa), dệt Phùng Xá (Mỹ Đức), tạo ra hành trình trải nghiệm đa dạng cho du khách.

Ở khu vực phía Tây, điểm đến du lịch cộng đồng bản Miền (Ba Vì) cũng được chú trọng với chủ đề “Chữa lành - Tịnh tâm - Dưỡng tuệ” gắn với văn hóa người Dao Quần Chẹt, nghề làm thuốc nam truyền thống, mang lại sự khác biệt so với các mô hình khác.

Du lịch phải gắn với đặc trưng, phát huy nội lực địa phương

Theo Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Xuân Đại, việc xây dựng nông thôn mới của thành phố luôn tuân thủ quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội Thủ đô, bám sát quy hoạch vùng huyện, xã, đảm bảo hài hòa giữa công nghiệp hóa, hiện đại hóa và bảo tồn giá trị văn hóa dân tộc.

“Xây dựng nông thôn mới phải phát huy nội lực của cộng đồng, ý chí tự chủ, tự lực, tự cường của nhân dân là chính, kết hợp với sự hỗ trợ của Nhà nước. Việc phát triển du lịch nông thôn phải phù hợp với điều kiện, đặc trưng từng địa phương và đóng góp vào mục tiêu xây dựng Thủ đô xanh, sạch, đẹp và phát triển bền vững”, ông Nguyễn Xuân Đại nhấn mạnh.

Thành phố Hà Nội đang phấn đấu mỗi huyện, thị xã có tiềm năng sẽ triển khai từ 1 đến 3 sản phẩm “dịch vụ du lịch cộng đồng và điểm du lịch”, đồng thời xây dựng ít nhất một mô hình liên kết du lịch nông nghiệp đặc thù có sự tham gia của các chủ thể như nông dân, hợp tác xã, hộ kinh doanh và doanh nghiệp.

Theo Văn phòng Điều phối nông thôn mới Trung ương, hoạt động du lịch nông thôn hiện vẫn còn không ít khó khăn. Nhiều mô hình tự phát, manh mún, sản phẩm du lịch đơn điệu, trùng lặp và mang tính mùa vụ. Hoạt động liên kết, kết nối điểm đến còn yếu, đặc biệt là kết nối liên tỉnh, liên vùng.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã chỉ đạo các địa phương xây dựng các mô hình du lịch nông thôn phù hợp với thế mạnh và lợi thế của mình, đồng thời tập trung tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho người dân. Bộ cũng đã phê duyệt 20 mô hình thí điểm du lịch nông thôn gắn với làng nghề, bảo tồn di sản, phát huy giá trị văn hóa và bảo vệ cảnh quan nông thôn.

Trong định hướng giai đoạn 2026 - 2030, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tiếp tục khắc phục những hạn chế, đồng thời thúc đẩy phát triển du lịch gắn với bảo tồn văn hóa truyền thống. Đặc biệt, Bộ khuyến khích ứng dụng công nghệ số trong bảo tồn, số hóa tư liệu di sản, quảng bá du lịch nông thôn, phát triển sản phẩm du lịch đặc thù gắn với ẩm thực, làng nghề, nghệ thuật dân gian.

Những mô hình hiệu quả cần nhân rộng

Hà Nội đã và đang có những mô hình du lịch nông nghiệp sinh thái kết hợp giáo dục trải nghiệm đạt hiệu quả tích cực, tiêu biểu như Công viên nông nghiệp Long Việt (Sóc Sơn), Trang trại Đồng quê (Ba Vì), Vườn sinh thái Phúc Thọ Hoa Bay (Phúc Thọ), Trang trại học đường Vạn An (Thanh Trì)… Những mô hình này đã góp phần thu hút khách du lịch, tạo sinh kế cho người dân và nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp.

Mô hình trồng nho hữu cơ kết hợp du lịch sinh thái ở xã Vĩnh Ngọc (Đông Anh) cũng là hướng đi mới, kết hợp được sản xuất nông nghiệp bền vững với phát triển du lịch trải nghiệm. Mỗi năm, mô hình này mang lại thu nhập đáng kể cho người dân và tạo thêm không gian sinh thái xanh giữa vùng đô thị hóa nhanh.

Đáng chú ý, xã Hồng Vân (Thường Tín) sau nhiều năm phát triển du lịch làng nghề sinh vật cảnh đã từng bước trở thành điểm đến sinh thái làng nghề nổi bật của Hà Nội. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã Hồng Vân nhiệm kỳ 2020 - 2025 đã đặt mục tiêu phấn đấu xây dựng xã “du lịch - sinh thái - làng nghề”, hướng tới trở thành trung tâm du lịch vùng phía Nam Thủ đô.

Phát triển du lịch nông thôn Hà Nội rõ ràng là hướng đi đúng đắn, nhưng để đạt hiệu quả bền vững cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành, đặc biệt là sự tham gia chủ động của người dân.

Theo Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới Hà Nội, thành phố tiếp tục đẩy mạnh xúc tiến thương mại, xây dựng thương hiệu sản phẩm OCOP gắn với phát triển du lịch. Việc phát triển sản phẩm du lịch đặc thù theo từng vùng, khai thác giá trị ẩm thực, nghề truyền thống, di sản văn hóa sẽ là chìa khóa để tạo nên thương hiệu riêng cho du lịch nông thôn Thủ đô.

Hà Nội cũng đặt mục tiêu xây dựng cộng đồng du lịch văn minh, thân thiện, phát huy vai trò của hiệp hội du lịch, các tổ chức nghề nghiệp trong việc kết nối, quảng bá và nâng cao chất lượng dịch vụ.

Phát triển du lịch nông nghiệp, nông thôn là hướng đi tất yếu, vừa nâng cao giá trị nông nghiệp, vừa bảo tồn văn hóa, tạo sinh kế cho người dân và góp phần hoàn thành các tiêu chí xây dựng nông thôn mới. Tuy nhiên, để du lịch nông thôn thực sự khởi sắc, cần sự phối hợp chặt chẽ của cả hệ thống chính trị, sự vào cuộc đồng bộ từ các cơ quan quản lý văn hóa, du lịch, nông nghiệp cho đến từng người dân, từng cộng đồng địa phương.

×