Hà Nội đề xuất 5 nhóm chính sách đặc thù phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo

Dự thảo Nghị quyết do UBND TP Hà Nội chủ trì xây dựng gồm 5 nhóm chính sách lớn, mang tính đột phá và lần đầu tiên được thể chế hóa ở cấp Thành phố.

Tháo gỡ điểm nghẽn, huy động nguồn lực xã hội hóa

Thời gian qua, Hà Nội đã triển khai nhiều cơ chế, chính sách để phát triển khoa học và công nghệ. Tuy nhiên, thực tiễn triển khai vẫn cho thấy một số bất cập, khó khăn như: Nhiều nhiệm vụ nghiên cứu chưa gắn với thực tiễn sản xuất, kinh doanh; hoạt động chuyển giao kết quả khoa học và công nghệ còn chậm; các tổ chức, doanh nghiệp tham gia chưa được hưởng ưu đãi tương xứng; các thủ tục hành chính liên quan đến tài chính, đầu tư công, chuyển giao tài sản, kết quả nghiên cứu chưa được điều chỉnh đầy đủ.

Đáng chú ý, TP Hà Nội chưa có chính sách cụ thể để thúc đẩy và hỗ trợ những nhiệm vụ khoa học, công nghệ trọng điểm do doanh nghiệp chủ trì, không sử dụng ngân sách nhà nước, khiến cho tiềm năng huy động nguồn lực xã hội hóa còn rất hạn chế.

Từ thực tế đó, việc ban hành một nghị quyết riêng của HĐND TP là cần thiết để tháo gỡ các điểm nghẽn và đưa khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo trở thành động lực tăng trưởng mới của Thủ đô.

Bà Nguyễn Thị Mai, Trưởng phòng Khoa học và Sở hữu trí tuệ, Sở Khoa học và Công nghệ Hà Nội cho biết: Dự thảo nghị quyết được xây dựng trên cơ sở Luật Thủ đô năm 2024, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi 2025), đồng thời tiếp thu đầy đủ các định hướng từ Nghị quyết 57-NQ/TƯ của Bộ Chính trị, Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, cùng nhiều văn bản chỉ đạo từ Quốc hội và Chính phủ.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Hà Nội Lê Hồng Sơn khẳng định: Việc ban hành nghị quyết là một bước cụ thể hóa chiến lược phát triển Thủ đô theo hướng khoa học công nghệ, sáng tạo, bền vững. Trong đó, trọng tâm là tạo môi trường pháp lý, tài chính, tổ chức để khuyến khích nghiên cứu, ứng dụng, thương mại hóa kết quả khoa học và công nghệ; thúc đẩy mối liên kết Nhà nước - nhà khoa học - doanh nghiệp - nhà đầu tư; xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo đồng bộ, hiện đại.

5 nhóm chính sách đặc thù mang tính đột phá

Dự thảo nghị quyết đưa ra 5 nhóm chính sách lớn, mang tính đột phá. Trong đó, điểm nổi bật là Thành phố được phép đặt hàng, tuyển chọn và giao trực tiếp các nhiệm vụ khoa học và công nghệ trọng điểm. Điều này mở ra cơ hội để các tổ chức, doanh nghiệp tư nhân đầu tư vào nghiên cứu, đổi mới sáng tạo, được công nhận là nhiệm vụ trọng điểm và hưởng đầy đủ các chính sách ưu đãi.

Thành phố cũng sẽ áp dụng cơ chế chuyển giao không bồi hoàn tài sản, kết quả, sản phẩm hình thành từ các nhiệm vụ sử dụng ngân sách nhà nước, thông qua Sàn Giao dịch công nghệ Hà Nội. Việc này kỳ vọng rút ngắn quy trình thương mại hóa, tăng tốc độ lan tỏa các thành tựu khoa học vào cuộc sống.

Về hỗ trợ tài chính, dự thảo quy định hỗ trợ tối đa 100% chi phí mua sắm và vận hành thiết bị cho đề tài nghiên cứu, hỗ trợ tối đa 50% chi phí cho dự án sản xuất thử nghiệm, đồng thời mở rộng hưởng ưu đãi tương tự như doanh nghiệp công nghệ cao.

Chính sách về thu hút nhân lực khoa học công nghệ cũng được đẩy mạnh với quy định mở rộng đối tượng là chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài nước, người Việt Nam ở nước ngoài có uy tín, năng lực, nhằm đáp ứng yêu cầu hội nhập và cạnh tranh toàn cầu.

Ngoài ra, Thành phố sẽ áp dụng cơ chế khoán chi đến sản phẩm cuối cùng, thay cho cách thức lập dự toán chi tiết hiện hành vốn gây chậm trễ và phức tạp trong triển khai các đề tài nghiên cứu.

Một điểm mới đáng chú ý nữa là cho phép lập dự toán cho các hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo khác như tổ chức hội thảo, thành lập hội đồng tư vấn, tổ công tác chuyên đề, thu hút chuyên gia…

Cùng với ngân sách Thành phố, Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ của Hà Nội sẽ là kênh tài trợ quan trọng, không bị ràng buộc bởi quy định bảo toàn vốn. Quỹ này có thể cấp kinh phí, tài trợ, cho vay hoặc hỗ trợ cho các tổ chức thực hiện nhiệm vụ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Đặt nền móng cho Thủ đô đổi mới, hiện đại và bền vững

Có thể nói, Nghị quyết quy định một số chính sách đặc thù phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của thành phố Hà Nội là một văn bản có tính chất mở đường, góp phần tháo gỡ những điểm nghẽn kéo dài nhiều năm qua trong hoạt động nghiên cứu, ứng dụng và thương mại hóa kết quả nghiên cứu.

Bằng việc trao quyền tự chủ cao hơn cho tổ chức, cá nhân, đồng thời tạo ra hệ thống hỗ trợ tài chính, tổ chức, nhân lực và pháp lý đồng bộ, nghị quyết sẽ góp phần thúc đẩy mạnh mẽ vai trò của khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong chiến lược phát triển Thủ đô.

Khi nghị quyết được thông qua và triển khai hiệu quả, Hà Nội sẽ không chỉ khẳng định vị thế dẫn đầu cả nước về khoa học, công nghệ, mà còn trở thành một trong những trung tâm đổi mới sáng tạo hàng đầu trong khu vực, từng bước hiện thực hóa mục tiêu xây dựng Thủ đô thông minh, xanh, hiện đại và bền vững.

×