Tín ngưỡng thờ Trần Triều trong dân gian gắn liền với huyền tích về Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn – vị tướng trong lịch sử Việt Nam được Thánh hóa. Tín ngưỡng này đặc biệt ở chỗ, không thuộc hệ thống thờ Tứ phủ, mà có hình thức lên đồng cổ xưa rất đặc dị, thậm chí rùng rợn, không phải người nào cũng thực hiện được.
Hầu đồng, một hình thức văn hóa -tín ngưỡng góp phần tạo nên di sản tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ, đã từng có thời gian bị coi là mê tín dị đoan cũng có lý do cả chủ quan và khách quan.
Về chủ quan, loại hình nghệ thuật này đã từng bị lợi dụng cho việc bói toán hay các hoạt động mê muội khác. Mặt khác, công bằng là cũng đã có lúc chúng ta có cái nhìn thiên lệch, khắt khe và thiếu sự gạn lọc về hiện tượng văn hóa - tín ngưỡng này.
Từ năm 2016, “Tín ngưỡng thờ mẫu” đã trở thành di sản thứ 11 của Việt Nam được UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
Tuy có nhiều hình thức, nhiều "giá" hầu khác nhau, nhưng hầu Trần triều là một trong những hình thức đặc sắc, mang đậm dấu ấn cổ xưa nhất.
Hệ thống thờ tự Trần Triều bao gồm: Vương phụ - Vương Mẫu, Vương phi Phu nhân, Tứ vị Vương Tử, Nhị vị Thánh Cô và Lục Bộ Đức Thánh Ông ( tức 6 vị tướng theo hầu Đức Ông Trần Quốc Tuấn )…
Nhà Trần không thuộc hệ thống thờ Tứ Phủ, mà có lối thờ tự riêng và phép tắc riêng. Tuy nhiên có điểm chung là Thần Chủ của cả hai bên đều thuộc dòng Thiên Tiên, giáng phàm để cứu dân độ thế, phạt ác trừ tà; và đều dùng hình thức thăng đồng để thỉnh chư vị Thần linh.
Muốn hầu được Trần Triều, theo quan niệm dân gian, thì trước hết thanh đồng phải có "căn", ăn lộc nhà Trần mới được đội lệnh hầu đồng. Trong huyền tích cũng cho rằng, các nghi thức hầu đồng này cực kỳ linh thiêng, có sự kết nối năng lượng vô hình từ chính các vị Thánh được thỉnh về thượng đồng.
Nét đặc sắc khi hầu nhà Trần là phép lên đai thượng, xiên lình, lấy dấu mặn. Đức ông khi thượng đồng xiên lình hai tai và hai lình quân; Tứ vị vương tử ngự đồng lên đai thượng, xiên lình; Vương cô đệ nhị về đồng mang theo cờ kiếm, lấy dấu mặn, Đức ông về chứng.
Nghi thức xiên lình trong giá hầu Trần triều.
Dấu mặn dùng để chữa bệnh, trị tà, chữa điên, trấn yểm....theo quan niệm dân gian, thường là trấn yểm cho Đền to phủ lớn, trấn những vùng long mạch lớn, nếu dùng máu Thánh để trấn thì khó mà phá được. Phép lên đai thượng, xiên lình, lấy dấu mặn thường chỉ những người "căn cao nặng" mới hầu được, vì khi lên đai thượng hai người đứng hai bên kéo dây thít chặt vào cổ, mắt ngầu đỏ lộn tròng, mặt hổ phù, nhiều người không phải căn cao mà lên đai thượng chết ngay trên sập hầu.
Hiện nay có nhiều quan điểm cho rằng chỉ Đức ông Đệ Tam mới lên đai thượng vì giống gông xiềng khi bị oan, tuy vậy ý nghĩa thực sự của lên đai thượng là khi lên đai thượng mặt của người hầu sẽ thành mặt hổ phù thể hiện sự uy linh, thần oai của Thánh, vì vậy không chỉ Đức ông Đệ Tam mà Tứ vị Vương Tử khi ngự đồng làm việc đều lên đai thượng, xiên lình. Xiên lình là hình thức của Sa man giáo, ở Việt Nam xiên lình tượng trưng cho những hiện tượng siêu nhiên, thần thông của bề trên.
"Thánh Ông có lệnh truyền ra
Các quan thủy bộ cùng là chư dinh
Hô vang trấn động Nam thành
Đánh Đông dẹp Bắc tung hoành mọi nơi"
Cho tới hiện nay, hệ thống thờ tự Trần Triều vẫn trải rộng khắp miền Bắc như ở đền Kiếp Bạc, đền Bảo Lộc, đền Cổ Trạch, đền Trần Thương, đền A Sào…
( Bài viết sử dụng hình ảnh của thanh đồng Phủ Thụy- thủ nhang đền Nam Thiên Tứ Thánh (Hương Sơn, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang)
Thực hiện: Phạm Quốc Dũng
Ở Đồng Hới mùa này mà rủ nhau ra bờ kè biển Nhật Lệ, tỉnh Quảng Trị mới (trước sáp nhập thuộc tỉnh Quảng Bình cũ) vừa thưởng thức thiên nhiên không mất tiền, vừa nhấm nháp hải sản tươi ngon thì hết “nước chấm”.
Chia sẻ
Giá USD hôm nay 16/7 trong nước, tỷ giá trung tâm tiếp tục tăng 20 đồng lên 25.168 VND/USD. Ngược chiều, thị trường "chợ đen" vẫn quay đầu giảm, ngược chiều với xu hướng chung.
Chia sẻ
Thanh tra Ngân hàng Nhà nước khu vực 12 vừa có kết luận thanh tra đối với Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Tây Ninh (Vietcombank Tây Ninh). Trong đó, phát hiện chi nhánh này có nhiều tồn tại về cấp vốn tín dụng, xử lý nợ xấu, thu hồi nợ ngoại bảng, mua bán ngoại tệ.
Chia sẻ
Sau nhiều nỗ lực nghiên cứu và phục tráng, giống nếp Cút, đặc sản nức tiếng của huyện Tư Nghĩa (cũ) đã chính thức được “hồi sinh”. Đây là tin vui không chỉ với nông dân xã Nghĩa Kỳ (nay là xã Nghĩa Giang, tỉnh Quảng Ngãi) mà còn với những ai yêu thích hương vị dẻo thơm đặc trưng của loại nếp truyền thống này.
Chia sẻ
Cựu HLV CLB CAHN dẫn dắt CLB Bắc Ninh; M.U chốt giá mua Mbeumo; Messi rời Inter Miami để khoác áo Newell’s Old Boys?; Liverpool muốn bán Konate, Real Madrid lập tức “ép giá”; Hoa khôi châu Âu 2022 từ chối dự tiệc sinh nhật của Lamine Yamal.
Chia sẻ
Quán cà phê kết đầu tiên kết nối thẳng với phần ngầm của metro nằm tại ga Nhà hát Thành phố. Quán đẹp, không gian mở theo hướng xanh và tiện lợi nhưng do nằm ở tầng hầm trung tâm thương mại nên phần trần hơi thấp.
Chia sẻ
Mặc dù thông báo là 8h ngày 16/7 có thể tra cứu điểm thi nhưng mới sáng sớm đã có một số thí sinh xôn xao vì biết điểm thi từ 0h.
Chia sẻ
Dự án phim "Có anh, nơi ấy bình yên" đã chính thức ra mắt khán giả. Bộ phim hứa hẹn sẽ thu hút sự quan tâm của công chúng khi đề cập tới các vấn đề mang đậm dấu ấn thời sự, phản ánh sống động một trong những chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước - đưa công an chính quy về xã.
Chia sẻ
Dự đoán điểm chuẩn đại học 2025 sau khi công bố điểm thi, phổ điểm thi tốt nghiệp THPT đang là chủ đề "nóng" được thí sinh quan tâm.
Chia sẻ
Đúng 8h sáng 16/7, Bộ GDĐT đã chính thức công bố điểm thi tốt nghiệp THPT năm 2025 sau bao ngày thí sinh mong ngóng.
Chia sẻ
Tổng Thư ký NATO Mark Rutte hôm thứ Tư đã cảnh báo rằng các quốc gia như Brazil, Trung Quốc và Ấn Độ có thể sẽ chịu tác động nghiêm trọng từ các biện pháp trừng phạt thứ cấp nếu họ tiếp tục làm ăn với Nga.
Chia sẻ
Sổ tay hướng dẫn công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực đất đai khi thực hiện chính quyền địa phương hai cấp, Bộ Nông nghiệp và Môi trường nêu rõ 3 bước đăng ký cấp sổ đỏ lần đầu ở cấp xã người dân cần nắm rõ.
Chia sẻ
6 cây cảnh này không chỉ có tác dụng thanh lọc không khí, điều hòa cảm xúc mà còn ẩn chứa nhiều tác dụng phong phú đối với sức khỏe.
Chia sẻ
Giá xăng dầu hôm nay ngày 16/7 trên các trang giao dịch dầu thô thế giới giá dầu thô hồi phục nhẹ sau cú lao dốc ngày hôm qua 15/7.
Chia sẻ
Từ một ấp đảo nằm giữa rừng ngập mặn của TP HCM, người dân tại đây đã mạnh dạn thử sức làm du lịch. Mô hình du lịch cộng đồng ở ấp đảo Thiềng Liềng (xã Thạnh An, TP HCM) là một mô hình tiêu biểu trong việc tận dụng thế mạnh địa phương để phát triển kinh tế.
Chia sẻ
Trong thông báo được đưa ra vào chiều ngày 15/7/2025, CLB B.Bình Dương (Becamex Bình Dương) đã có những chia sẻ về quyết định đổi tên ở mùa giải 2025/2026.
Chia sẻ
Chủ trì hội nghị Ban Thường vụ Đảng uỷ UBND tỉnh Hưng Yên, ông Nguyễn Khắc Thận - Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu, với đề xuất sửa chữa các khu nhà ở, khu chung cư làm nhà ở công vụ, phải xác định nhu cầu của cán bộ, công chức, tránh tình trạng lãng phí.
Chia sẻ
Hơn 2.500 căn biệt thự, liền kề bung hàng tại Hà Nội chỉ sau nửa năm, gấp 9 lần cùng kỳ 2024. Tuy nhiên, giá bán vẫn “neo đỉnh”, nhiều dự án cao cấp chạm ngưỡng 400 triệu đồng/m2.
Chia sẻ
Nhiều khu tập thể cũ tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ cao do tình trạng cơi nới “chuồng cọp”, hệ thống điện xuống cấp, thiếu trang thiết bị phòng cháy chữa cháy.
Chia sẻ
Cộng hòa Séc không có kế hoạch tham gia sáng kiến của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc mua vũ khí Mỹ cho Ukraine thông qua NATO. Nước này đang tập trung vào các dự án viện trợ khác cho Kiev, Thủ tướng Petr Fiala cho biết trong một bình luận với Publico.
Chia sẻ
Ông Nguyễn Thanh Phong, cựu Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm Bộ Y tế và những người khác bị cáo buộc nhận hơn 75 tỷ đồng để cấp hơn 10.000 giấy tiếp nhận hồ sơ đăng ký công bố sản phẩm.
Chia sẻ
Hầu hết người dân vui mừng và bày tỏ sự hài lòng với mô hình “một cửa” cấp xã, mong rằng “cứ đà này tiến lên”.
Chia sẻ
Lấy bảo tồn văn hóa làm trọng tâm, Quảng Ninh đang từng bước phát triển du lịch cộng đồng, tạo sinh kế bền vững cho đồng bào dân tộc thiểu số. Những giá trị truyền thống không chỉ được giữ gìn mà còn trở thành “chìa khóa” giúp nhiều hộ dân thoát nghèo, vươn lên ổn định cuộc sống.
Chia sẻ
Nhờ mối quan hệ với Trợ lý của một lãnh đạo cấp cao, Chủ tịch Tập đoàn Thuận An được “mở đường” để tham gia đấu thầu dự án cầu Vĩnh Tuy 2. Sau đó, nhiều cán bộ Ban Quản lý dự án Hà Nội còn cung cấp tài liệu giúp doanh nghiệp này trúng gói thầu gần 290 tỷ đồng.
Chia sẻ
UBND TP. Hà Nội vừa ban hành quyết định số về việc cho phép chuyển mục đích sử dụng đất tại ô đất ký hiệu D14, Khu đô thị mới Cầu Giấy (phường Cầu Giấy) để thực hiện Dự án tòa nhà hỗn hợp - trụ sở công ty.
Chia sẻ
Có chủ đầu tư tranh thủ “sóng” sáp nhập tỉnh, thành để đẩy giá bán tăng 10% chỉ sau 1 đêm, tạo làn sóng đầu cơ mạnh. Nhưng đến nay, thị trường đã hạ nhiệt, nguồn cung tăng mạnh nhưng vẫn lệch pha.
Chia sẻ
Ba lần đổi tên, ba lần thay đổi địa giới hành chính – tưởng như có thể làm nhòe đi khái niệm “quê nhà”, nhưng không, chính những đổi thay ấy lại càng khiến tôi thêm trân quý, thêm thấu hiểu và yêu sâu đậm hơn mảnh đất đã nuôi tôi lớn lên từ thuở chào đời.
Chia sẻ
Xã Đại Huệ, tỉnh Nghệ An (xã Đại Huệ trước kia thuộc huyện Nam Đàn) có hơn 70 ha trồng hoa thiên lý. Hoa thiên lý, ngon, bổ dưỡng, được người tiêu dùng ưa chuộng. Năm nay, hoa thiên lý được mùa, thương lái đến tận ruộng để thu mua với giá ổn định nên người dân xã Đại Huệ rất phấn khởi. Nhờ trồng hoa thiên lý, người dân có thu nhập cao.
Chia sẻ
Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông đã yêu cầu Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky không tấn công quân sự vào Moscow. Tuyên bố này được đưa ra để đáp trả những đồn đoán của truyền thông rằng ông đã khuyến khích Kiev thực hiện các cuộc tấn công tên lửa tầm xa vào sâu trong lãnh thổ Nga.
Chia sẻ
Chứng kiến U23 Malaysia để thua 0-2 trước U23 Philippines ở trận ra quân tại bảng A giải U23 Đông Nam Á 2025, các fan hâm mộ bóng đá Đông Nam Á đã lên tiếng châm biếm "Harimau Malaya".
Chia sẻ
