Căng thẳng đã gia tăng đáng kể trên Bán đảo Triều Tiên trong những ngày gần đây sau khi Triều Tiên và Hàn Quốc thử nghiệm hàng loạt tên lửa đạn đạo.

Vào ngày 12/9, Triều Tiên cho biết họ đã thử nghiệm một tên lửa hành trình tầm xa "chiến lược" có khả năng bắn trúng mục tiêu cách đó 1.500 km (930 dặm).

Ba ngày sau, cả hai nước đều phóng thử tên lửa đạn đạo - loại vũ khí dẫn đường có thể mang đầu đạn hạt nhân.

Lược sử hai miền Triều Tiên

Sau thất bại của đế quốc Nhật Bản trong Chiến tranh thế giới thứ hai, Mỹ và Liên Xô đã phân chia quyền kiểm soát Bán đảo Triều Tiên, vốn nằm dưới sự cai trị của Nhật Bản.

Liên Xô kiểm soát lãnh thổ ở phía bắc và Mỹ kiểm soát phía nam.

Năm 1950, quân đội Triều Tiên, được sự hậu thuẫn của Trung Quốc và Liên Xô, đã xâm lược miền Nam, khơi mào cho Chiến tranh Triều Tiên. Để đáp lại, Mỹ đã triển khai khoảng 1,78 triệu quân trong cuộc chiến kéo dài ba năm.

Sau đó, hai bên đình chiến, tuy nhiên không có hiệp ước hòa bình chính thức nào được ký kết.

Đối đầu quân sự

Cả hai miền Triều Tiên đều tăng cường chi tiêu quân sự của họ trong thời gian qua.

Theo Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế, Triều Tiên có quân đội lớn thứ tư trên thế giới với khoảng 1,28 triệu quân nhân đang hoạt động.

Theo Bộ Ngoại giao Mỹ, Triều Tiên, quốc gia với 25,8 triệu dân, đã chi gần 1/4 tổng sản phẩm quốc nội (GDP) cho quân đội - nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào trên thế giới.

Trong khi đó, quân đội của Hàn Quốc có khoảng gần 600.000 người, chỉ bằng một nửa quân số Triều Tiên. Ngoài ra, có khoảng 26.400 lính Mỹ đang đồn trú tại ít nhất 73 căn cứ trên khắp đất nước Hàn Quốc.

Trại Humphreys, căn cứ quân sự lớn nhất của Mỹ ở nước ngoài, nằm cách Khu phi quân sự (DMZ) khoảng 100km (60 dặm), chia cắt hai miền Triều Tiên.

Là một phần của Thỏa thuận các biện pháp đặc biệt (SMA), chính phủ Hàn Quốc phải trả 1 tỷ USD mỗi năm để nhận được hỗ trợ quân sự từ Mỹ.

Các chương trình tên lửa

Kể từ năm 1984, Triều Tiên đã thực hiện hơn 150 vụ thử tên lửa, theo Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS).

Những thử nghiệm này bao gồm từ tên lửa tầm ngắn (SRBM) - những tên lửa có tầm bắn dưới 1.000 km (620 dặm) - đến tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) - với tầm bắn tối thiểu 5.500 km (3.400 dặm), thường được sử dụng để mang vũ khí hạt nhân.

Hơn một nửa trong số các cuộc thử nghiệm này diễn ra trong 10 năm qua dưới thời nhà lãnh đạo Kim Jong Un, người thừa kế quyền lực sau khi cha ông qua đời vào năm 2011.

Người đàn ông 37 tuổi này đã đe dọa sẽ tiếp tục chế tạo vũ khí công nghệ cao nhắm vào Mỹ và bác bỏ lời kêu gọi đối thoại của chính quyền Biden, đồng thời yêu cầu Washington cần phải từ bỏ các chính sách "thù địch" trước.

Vào tháng 5, chính quyền Biden đã công bố một cách tiếp cận mới đối với Triều Tiên, nói rằng họ vẫn theo đuổi phi hạt nhân hóa nhưng sẽ không đưa ra bất kỳ "món hời" nào cho Bình Nhưỡng.

Tầm bắn tên lửa đạn đạo của Triều Tiên đã tăng dần trong những năm qua. Vào tháng 11/2017, nước này đã bắn thử ICBM Hwasong-15, có tầm bắn ước tính là 12.874 km (8.000 dặm) và có thể vươn tới bất kỳ đâu trên lục địa nước Mỹ.

Chương trình hạt nhân của Triều Tiên

Năm 2003, Triều Tiên rút khỏi Hiệp ước phổ biến vũ khí hạt nhân - một thỏa thuận quốc tế của LHQ nhằm ngăn chặn việc phổ biến vũ khí hạt nhân và công nghệ vũ khí.

Ba năm sau, dưới sự lãnh đạo của Kim Jong Il, nước này đã cho nổ vũ khí hạt nhân đầu tiên tại bãi thử hạt nhân dưới lòng đất Punggye-ri nằm sâu trong vùng núi phía đông bắc.

Tổng cộng, Bình Nhưỡng đã tiến hành 6 vụ thử hạt nhân.

Gần đây nhất, vào tháng 9/2017, người ta cho rằng Triều Tiên đã thử nghiệm một quả bom khinh khí hơn 140 kilotonne - loại bom nguyên tử cực kỳ mạnh mẽ.

Vào tháng 8/2021, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) cho biết họ tin rằng Triều Tiên đã khởi động lại một lò phản ứng hạt nhân nhằm mục đích sản xuất plutonium cho vũ khí nguyên tử.

Triều Tiên đang phải chịu nhiều lệnh trừng phạt quốc tế do các chương trình thử nghiệm vũ khí hạt nhân và tên lửa đạn đạo.

Bộ Quốc phòng Mỹ ước tính Triều Tiên có từ 20 đến 60 vũ khí hạt nhân.

Người thực hiện: Lê Phương; Nguồn: AL JAZEERA

×