Bình luận
0
Vượt cầu Bình Than sang bên kia sông Đuống, đây Đền Cao Lỗ Vương, kia bãi Nguyệt Bàn, xuôi Lục Đầu giang mênh mang sóng nước, theo đê hữu sông Thái Bình về xã Lai Hạ, huyện Lương Tài (tỉnh Bắc Ninh)- quê hương của danh nhân khoa bảng Hàn Thuyên.
Dẫn vào đền thờ Hàn Thuyên ở khu Đồng Bến, phía Tây Bắc thôn Lai Hạ, xã Lai Hạ, thay cho con đường nhỏ ngày xưa, mưa lầy, nắng bụi, nay là con đường nhựa phẳng lỳ, rộng rãi, kết nối đi nhiều ngả.
Cũng chẳng còn dấu tích ngôi đền nhỏ mà hiển hiện một quần thể di tích lịch sử, tâm linh bề thế, khang trang giữa sức sống của mênh mông ruộng đồng và trù phú làng quê.
Dâng nén tâm nhang, thành kính tri ân bậc tiền nhân, chúng tôi được đồng chí Bí thư Đảng uỷ xã Lai Hạ Phạm Đăng Biển và ông Nguyễn Hữu Dính, Trưởng tộc dòng họ cụ Hàn Thuyên ở thôn Lai Hạ đưa tham quan khu đền và tìm hiểu về danh nhân khoa bảng Hàn Thuyên.
Thời gian trôi qua mấy thế kỷ, chiến tranh, địch hoạ… khiến tư liệu về Hàn Thuyên không còn nhiều. Cụ Nguyễn Thuyên (tức Hàn Thuyên), sinh ngày 15-2, mất ngày 17-5 (chưa rõ năm sinh và năm mất), người thôn Lai Hạ, xã Lai Hạ, huyện Lương Tài (Bắc Ninh).
Nguyễn Thuyên là cháu gọi cụ Nguyễn Dương là ông nội. Cụ Nguyễn Dương là võ cử làm quan thời nhà Lý được phong Thái Bảo- Quận công. Nguyễn Thuyên đỗ Thái học sinh (Tiến sĩ) năm 1247 và làm quan triều Trần đến Hình bộ thượng thư, có nhiều công lao trong việc xây dựng triều chính, giữ kỷ cương, phép nước và an dân.
Đền thờ Hàn Thuyên, xã Lai Hạ, huyện Lương Tài (tỉnh Bắc Ninh).
Hàn Thuyên nổi tiếng trong lịch sử với bài Văn tế cá sấu. Dựa vào những hiện vật đang lưu giữ tại đền thờ Hàn Thuyên và dày công lật tìm cứ liệu từ Đại Việt sử ký toàn thư (1993), Nxb Khoa Học Xã Hội; Văn học Việt Nam thế kỷ X đến nửa đầu thế kỷ XVIII (1998), Nxb Giáo dục; Lịch sử Đảng bộ xã Lai Hạ (2018)… về sự kiện này, được biết: Năm Nhâm Ngọ (1282) niên hiệu Thiệu Bảo, thứ 4 đời Trần Nhân Tông “…tháng tám, mùa thu có cá sấu đến sông Phú Lương (sông Hồng ngày nay).
Nhà vua sai quan Hình bộ thượng thư là Nguyễn Thuyên làm bài văn thả xuống sông, cá sấu tự nhiên bỏ đi, nhà vua thấy việc đó giống như việc Hàn Dũ bèn cho Nguyễn Thuyên được đổi họ Hàn…”.
Ông Nguyễn Hữu Dính còn cho biết thêm câu chuyện vẫn được dòng họ ông kể lại qua bao đời: “Nhờ công đuổi được cá sấu, vua Trần ngỏ ý ban thưởng cho Hàn Thuyên nhưng ông chỉ xin vua cho người dân Lai Hạ vốn nghề nông và chài lưới còn nhiều khó khăn được đặc quyền đánh bắt cá ở một số con sông trong vùng”.
Hiện nay có một số văn bản tương truyền là bài Văn tế cá sấu của Hàn Thuyên. Các văn bản đó người đời sau đã sửa chữa nên không còn nguyên gốc.
Tại đền thờ Hàn Thuyên hiện treo một văn bản bài Văn tế cá sấu với phần dịch nghĩa, hàm chứa đầy tinh thần tự tôn dân tộc, như sau: “Kia hỡi ngặc ngư mày có hay ?/Bể Đông rộng rãi là nơi mày/ Phú Lương đây thuộc về thánh vực/ Lạc lối đâu mà lại tới đây/ Phải biết rằng người Việt ta xưa/ Vốn dân chài lưới có đâu vừa/ Đời Hùng vẽ mình vua dậy bảo/ Ngày đêm sông nước đảo long chừa/ Thánh thần đã dõi bấy chiều nay/ Đây từ hải ấp ngôi trời hay/ Võ công vang dậy bốn phương tĩnh/ Bể bể sông sông cũng nặng trong/ Từ nay xa dân dân cày cấy/Các vật đều yên đâu an đấy/ Ta vâng thánh thượng bảo ngay mày/ Về ngay biển Đông mà vùng vẫy”.
Là người từng có nhiều năm nghiên cứu văn học và văn hoá Việt Nam, giảng dạy tại các trường Đại học và công tác tại Viện nghiên cứu Đông Nam Á thuộc Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, Phó Giáo sư, Tiến sĩ văn học Lại Phi Hùng hiện là giảng viên cao cấp Khoa Du lịch và Khách sạn, Đại học Kinh tế quốc dân trao đổi: Trước đây có người đã cho rằng bài Văn tế cá sấu đó được viết bằng chữ Nôm, nhưng điều đó không lấy gì làm chắc chắn vì bài văn đã được thả xuống sông không còn lưu truyền văn bản.
Trong Đại Việt sử ký toàn thư ghi lại: “Hàn Thuyên lại giỏi làm thơ phú quốc ngũ. Thơ phú nước ta dùng nhiều quốc ngữ, thực bắt đầu từ đấy (từ sự kiện bài Văn tế cá sấu)”. Và vua Tự Đức từng có thơ khen Hàn Thuyên: “Quốc ngữ văn chương mới nhúng tay/Chẳng quên tiếng mẹ khá khen thay/Sông Lô đuổi sấu in Hàn Dũ/Nên được nhà vua đổi họ ngay”. Dựa vào cứ liệu trên có thể thấy nhiều khả năng bài văn tế được viết bằng chữ Nôm.
Cũng theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ văn học Lại Phi Hùng: Đóng góp đặc biệt quan trọng của Hàn Thuyên là với nền văn học viết bằng chữ Nôm của dân tộc. Ông được coi là người đầu tiên mang chữ Nôm dùng vào văn học, cụ thể là dùng luật thơ Đường làm thơ Nôm nên đời sau gọi thơ Nôm theo Đường luật là “Hàn luật”, đồng thời là tác giả của tập thơ Phi sa tập.
Nhờ có ông áp dụng vào thơ phú chữ Nôm đã khởi đầu trong việc giúp tiếng nói đời thường của dân tộc trở thành ngôn ngữ văn học, đưa ngôn ngữ tiếng Việt lên đỉnh cao mới để nuôi dưỡng, gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa, tinh thần dân tộc.
Tưởng nhớ công lao to lớn của danh nhân khoa bảng Hàn Thuyên, người dân Lai Hạ lập đền thờ tại đất ở của cụ ngày xưa từ thế kỷ XIV và tổ chức lễ hội đền vào ngày 17-5 (Âm lịch) hằng năm. Năm 1995, đền thờ Hàn Thuyên được xếp hạng Di tích Quốc gia.
Theo thời gian và thăng trầm của lịch sử, chiến tranh, đền thờ Hàn Thuyên nhiều lần bị tàn phá. Trên nền cũ, người dân vùng đất nghèo Lai Hạ thành kính dựng ngôi đền nhỏ ba gian với gỗ bạch đàn, lợp ngói và nung nấu quyết tâm, nỗ lực tu bổ nơi thờ tự khang trang hơn để tưởng nhớ người con ưu tú của quê hương.
Đồng chí Phạm Đăng Biển, Bí thư Đảng uỷ xã Lai Hạ cho biết: Năm 2004, UBND xã Lai Hạ (huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh) đã thành lập Ban vận động xây dựng ngôi đền mới.
Suốt gần 20 năm từng bước kiên trì tôn tạo với nhiều nỗ lực của các cấp và nguồn kinh phí hơn 20 tỷ đồng của tỉnh, huyện, con em quê hương và các nhà hảo tâm, đền thờ Hàn Thuyên đã cơ bản hoàn thành các hạng mục theo quy hoạch tổng thể, bề thế, khang trang từ nghi môn, tiền tế, thượng điện, hậu cung, tả vu, hữu vu, nhà bia...
Hệ thống các bia đá, các di vật thời Lý, Trần lưu giữ tại di tích mang giá trị sâu sắc. Cùng với đó là các di sản văn hóa phi vật thể phong phú bồi đắp thêm giá trị khu di tích.
Trân trọng tiếp nối những giá trị cha ông trao truyền, đền thờ Hàn Thuyên vẫn luôn là trung tâm sinh hoạt văn hóa cộng đồng của nhân dân địa phương. Tại đây, hằng năm, xã Lai Hạ vẫn tổ chức biểu dương, khen thưởng giáo viên, học sinh thuộc các trường của xã đạt thành tích cao trong công tác, học tập.
Các cấp bộ Đoàn của huyện Lương Tài tổ chức các đợt kết nạp đoàn viên mới. Trường THPT Hàn Thuyên (thành phố Bắc Ninh) và Trường THCS Hàn Thuyên (huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh) cũng thường xuyên tổ chức cho cán bộ, giáo viên và học sinh về dâng hương, tham quan…
Và các hoạt động đó đều gắn với giáo dục để bồi đắp truyền thống hiếu học, tri ân công lao của bậc tiền nhân, nhân lên niềm tự hào, tự tôn dân tộc, tình yêu quê hương, đất nước và ý thức trách nhiệm gìn giữ văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
TP Hải Phòng đã thống nhất tên gọi tổ chức tự quản của cộng đồng dân cư tại xã, phường, đặc khu trên địa bàn thành phố là thôn hoặc tổ dân phố.
Quảng Ninh thí điểm 5 khu đất làm nhà ở thương mại theo hướng linh hoạt, không thu hồi đất mà cho phép doanh nghiệp thỏa thuận chuyển nhượng quyền sử dụng đất.
Chia sẻ
Giảm 5cm vòng eo chỉ với 339 nghìn đồng/buổi, không cần tập luyện hay ăn kiêng – đó là lời quảng cáo “có cánh” từ các cơ sở thẩm mỹ Aurora. Thứ công nghệ “độc lạ” mang tên sóng cao tần được giới thiệu có thể đào thải mỡ qua mồ hôi và đại tiện. Vậy sự thật phía sau công nghệ này là gì?
Chia sẻ
Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Gia Lai cho hay, kết quả xét nghiệm mẫu bệnh của 54 con lợn không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc, kiểm dịch đang vận chuyển vào phía Nam dương tính với dịch tả lợn châu Phi.
Chia sẻ
Cung nhà giá rẻ ngày càng co hẹp trong khi nhu cầu mua vẫn rất lớn, đẩy mặt bằng giá lên cao. Techcombank tiếp tục rót vốn mạnh vào bất động sản, dẫn đầu hệ thống về dư nợ ngành này.
Chia sẻ
Yến Vy tại Mỹ bận rộn với 40 giờ làm việc tại casino mỗi tuần, gác lại chuyện tình cảm để tập trung vào sự nghiệp và cuộc sống.
Chia sẻ
Trên mạng xã hội đang lan truyền bài viết “Sốt cao là một trong những vũ khí rất mạnh để trị ung thư” gây xôn xao kèm theo các lý lẽ mà chuyên gia cho rằng đây là những diễn giải sai khoa học, tiềm ẩn nguy cơ nghiêm trọng cho sức khỏe cộng đồng.
Chia sẻ
Trung tâm Phục vụ hành chính công TP Hà Nội đề nghị các đơn vị không giới thiệu, tiếp tay hoặc cấu kết với dịch vụ trung gian gây khó dễ người dân, doanh nghiệp khi giải quyết thủ tục hành chính.
Chia sẻ
Hơn 20 năm sống ở xứ người, hai từ “Việt Nam” trong tôi là tiếng gọi thân thương về nơi mình được sinh ra, là niềm tự hào khi giới thiệu tinh hoa của đất nước với bạn bè thế giới, là ký ức được dệt thành từ tình yêu và nỗi nhớ, là dòng sông Lam chảy mãi đến vô cùng…
Chia sẻ
Anh Võ Xuân Đặng(SN 1990) ở xã Sơn Mỹ, tỉnh Lâm Đồng mới (trước là một phần của huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận cũ) nghiên cứu, biến xơ mướp khô bị người ta bỏ đi, làm thành đồ gia dụng tiện lợi, xuất khẩu sang Mỹ, châu Âu... Mô hình hay này đang tạo công ăn việc làm cho hàng chục người dân địa phương có thu nhập ổn định hàng tháng.
Chia sẻ
Theo Kế hoạch triển khai thi hành Luật Tổ chức chính quyền địa phương số 72/2025, Bộ Nội vụ là cơ quan thường trực giúp Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giải quyết vướng mắc khi tổ chức chính quyền 2 cấp.
Chia sẻ
Trước thông tin lan truyền trên mạng “chữa đột quỵ bằng cách chích máu ở đầu ngón tay và dái tai” chỉ với một cây kim, bác sĩ đã lên tiếng cảnh báo nguy hiểm.
Chia sẻ
Bắt giữ nghi phạm sát hại cô gái trẻ trong đêm; điều tra vụ cháy khiến đôi nam, nữ thương vong; lời khai của nhóm đối tượng chặn đường cướp tài sản, hãm hại 2 cô gái trẻ... là những tin nóng 24 giờ qua.
Chia sẻ
Những chuyến đi viện dài ngày cùng con gái khiến vợ chồng anh Phín gần như kiệt quệ. Gánh nặng kinh tế ngày một đè nặng khiến anh Phín ôm mặt bất lực.
Chia sẻ
Trước diễn biến phức tạp của bệnh dịch tả lợn châu Phi trên một số địa bàn trong cả nước, ngày 22/ 7/ 2025, UBND thành phố Hải Phòng đã ban hành Công điện khẩn số 04/CĐ-UBND về việc tập trung triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp phòng, chống, bệnh dịch tả lợn châu Phi nhằm hạn chế tối đa thiệt hại cho người chăn nuôi và bảo vệ an toàn đàn vật nuôi.
Chia sẻ
Trước hiệu quả đem lại từ trồng thử nghiệm những mùa trước, vụ hè thu năm 2025, bà con nông dân xã Đức Minh, tỉnh Hà Tĩnh (trước đây là xã Tùng Châu, huyện Đức Thọ cũ) tiếp tục mở rộng diện tích trồng lạc trái vụ nhằm nâng cao thu nhập.
Chia sẻ
Có lẽ trong số các tên phường của tỉnh Đồng Nai mới thuộc tỉnh Bình Phước (cũ), tên phường Phước Long, Lộc Ninh, An Lộc, Bình Long… được biết đến nhiều trong lịch sử hiện đại vì là nơi diễn ra các trận đánh ác liệt trong kháng chiến chống Mỹ.
Chia sẻ
Ở mạn đồng rừng xã Thanh Kỳ, tỉnh Thanh Hóa (trước sáp nhập nhà một phần diện tích của huyện Như Thanh, tỉnh Thanh Hóa), trong cộng đồng dân tộc Thái ngày nay vẫn còn có một số người gắn với nghiệp đi rừng săn ong vò vẽ và các sản vật khác từ rừng.
Chia sẻ
Văn khấn mùng 1 tháng 6 nhuận Âm lịch 2025 chính xác nhất, giúp gia chủ cầu bình an, may mắn, khỏe mạnh, làm ăn phát tài phát lộc.
Chia sẻ
Trên những đỉnh núi quanh năm sương mù bao phủ ở tỉnh Tuyên Quang mới (sau sáp nhập tỉnh Hà Giang), có một loài cây cổ thụ, thân đầy rêu phong, lá đón gió trời, ướp đẫm sương đêm, phủ trắng như đọng tuyết, mang lại cho đời những vị ngọt thơm, theo chân người Dao xuống núi, “du hành” đến tận trời Âu. Đó là câu chuyện của bạt ngàn chè Shan tuyết cổ thụ trên dãy Tây Côn Lĩnh hùng vĩ.
Chia sẻ
Cuộc sống vợ chồng son của tôi diễn ra 1 cách tẻ nhạt, như những người lạ ở ghép chung nhà.
Chia sẻ
Đoàn đại biểu của TP.HCM do Trung tướng Mai Hoàng, Giám đốc Công an TP.HCM làm trưởng đoàn đã đến thăm hỏi, tặng quà các gia đình chính sách tiêu biểu, nhân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 – 27/7/2025).
Chia sẻ
Không quân Hoàng gia Thái Lan (RTAF) xác nhận đã triển khai 4 máy bay chiến đấu F-16 để tiến hành một cuộc không kích khác vào một mục tiêu quân sự ở Campuchia. Trong khi đó, Bộ Quốc phòng Campuchia đưa ra cảnh báo không chia sẻ hình ảnh hoặc video về các hoạt động chuyển quân hoặc cho thấy các vị trí quân sự cũng như vũ khí giữa bối cảnh xung đột biên giới với Thái Lan.
Chia sẻ
Phụ nữ sinh vào 3 tháng Âm lịch dưới đây thường mang số mệnh vượng phu ích tử, mang lại may mắn cho chồng, nuôi dạy con cái thành đạt.
Chia sẻ
Màn bắn pháo hoa sẽ diễn ra vào 22 giờ 00 đến 22 giờ 8 phút ngày 10/8/2025, với quy mô gồm 300 quả pháo hoa tầm cao và 60 giàn pháo hoa tầm thấp, kéo dài 8 phút tại khu vực đường đua F1, phường Từ Liêm.
Chia sẻ
Vân Trung Hạc biệt hiệu Cùng Hung Cực Ác, là hiện thân của dục vọng và sự tàn bạo. Hắn là một kẻ háo sắc, không từ bất cứ thủ đoạn nào để đạt được mục đích của mình. Số phận của hắn kết thúc dưới Lục Mạch Thần Kiếm của Đoàn Dự khi đang có ý định làm hại Vương Ngữ Yên.
Chia sẻ
Ukraine có thể sớm nhận được vũ khí có khả năng tấn công sâu vào lãnh thổ Nga, bao gồm cả Moscow. Hai nhà cung cấp tiềm năng đang được xem xét: Đức và Mỹ.
Chia sẻ
Fanpage chính thức của CLB Bình Định vừa phát đi thông báo chia tay 4 ngôi sao dày dạn kinh nghiệm, gồm Mạc Hồng Quân, Vũ Minh Tuấn, Dương Văn Khoa và Trần Trung Hiếu. Thực tế, cả 4 đã rời sân Quy Nhơn từ cách đây ít ngày.
Chia sẻ
VFF “ra tay”, tiền vệ Việt kiều Julien Nguyễn khoác áo ĐT Việt Nam?; CĐV M.U tức giận vì Garnacho; Leanna Paul xác nhận chia tay Delap; Chelsea tiến gần chữ ký của Xavi Simons; Real sẵn sàng chi 100 triệu bảng mua Rodri.
Chia sẻ
Việc ca sĩ Jack tổ chức họp báo ra mắt sản phẩm, nhưng lại kể chuyện đời tư, lãnh đạo Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM sẽ rà soát xử lý.
Chia sẻ
Chí sĩ Trần Quý Cáp (1870 - 1908) lúc nhỏ tên là Trần Nghị, tự là Dã Hàng, Thích Phu, hiệu là Thai Xuyên. Ông sinh ra trong một gia đình nông dân ở làng Bất Nhị, xã Điện Phước, huyện Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam. Trần Quý Cáp nổi tiếng là người thông minh và là 1 trong những học trò xuất sắc của Đốc học Mã Sơn Trần Đình Phong. Tuy nhiên, con đường khoa cử của ông khá lận đận, đến năm 1904 ông mới đậu Tiến sĩ.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Bảo Anh 
