Bình luận
0
Ngôi làng cổ Kim Đôi còn có tên gọi là Dủi Quan (nghĩa là người dân nơi đây từng sống bằng nghề dủi tôm cá ngoài đồng và sông, đồng thời có lắm người làm quan).
Nằm bên bờ Nam sông Cầu, cách trung tâm thành phố Bắc Ninh chừng dăm cây số, làng Kim Đôi hàng thế kỷ được mệnh danh là một trong những "lò tiến sĩ"của nước ta.
Đền thờ các tiến sĩ làng Kim Đôi, nay là phường Kim Chân, TP Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh.
Trải từ triều Lê sơ, Lê - Trịnh đến nhà Nguyễn, làng Kim Đôi có 26 tiến sĩ, chủ yếu tập trung vào hai dòng họ Phạm - Nguyễn hội tụ sinh sống và lập đền thờ, văn chỉ ở xóm Ngoài.
Tuy nhập cư muộn hơn so với họ Nguyễn nơi đây nhưng họ Phạm cũng đã góp vào kỳ tích của làng khoa bảng hàng đầu cả nước với số lượng 7 Tiến sĩ và tên tuổi của họ đã lưu danh thiên cổ vào bảng vàng, bia đá Văn Miếu - Quốc tử giám Thăng Long và Huế.
Căn cứ vào gia phả, bia đá, sắc phong và đối chiếu trên một số sử liệu, xin giới thiệu 7 Tiến sĩ họ Phạm để thấy rõ truyền thống khoa bảng Kim Đôi:
1: Phạm Thiệu, hiệu Quế Nham, đỗ đệ nhị giáp Tiến sĩ khoa Quý Sửu, hiệu Mạc Cảnh Lịch (1527 - 1592) làm tới chức Thượng thư Bộ Lễ, tước Châu Khê Hầu. Từng đi sứ Trung quốc.
2: Phạm Đình Châu (1646 - ?), đỗ Tiến sĩ khoa Ất Sửu (1685) lúc 39 tuổi, làm quan Giám sát Ngự sử.
3: Phạm Nguyễn Đạt (1729-1791), còn có tên Phạm Tiến, hiệu Lập Trai, tự Khoa Chương, Đoan Lạng. Ông là con trai của Hương cống Phạm Chuẩn. Đỗ Tiến sĩ khoa Đinh Sửu niên hiệu Cảnh Hưng năm thứ 18 (1757) lúc 29 tuổi. Làm quan Hàn Lâm thị độc quyền Tham chánh Sơn Tây, được cử làm Giám thị khoa thi Hội rồi được thăng Đông Các Đại học sĩ.
Mùa xuân Giáp Thìn (1784) được cử đi sứ Trung Quốc gặp vua Càn Long nhà Thanh ở hành cung Nhiệt Hà. Khi về được thăng Thừa chánh sứ, tước Kim Vân Bá. Năm Chiêu Thống Đinh Mùi (1787) được tiến hàng Tả thị lang bộ Binh nhưng vẫn làm Thừa Chánh sứ Sơn Tây. Năm 1788 ông cùng em Phạm Đình Dư và Phạm Đình Phan chống lại Tây Sơn. Khi Nhà Lê mất, ông không ra làm quan và mất tại quê nhà.
4: Phạm Đình Phan, còn có tên là Phạm Hòa Phát, hay Phiên Tạo Sĩ. Đỗ Tạo sĩ (tức Tiến sĩ ngành võ) khoa Quý Mùi 1763 thời Lê Hiển Tông được cử trấn thủ Thái Nguyên. Đời Lê mạt ông cùng em là Tiến sĩ Phạm Đình Dư và cháu họ là Thông giúp vua Mẫn Đế (Chiêu Thống) thu phục Thăng Long.
Đến khi vua Mẫn Đế chạy sang Nhà Thanh cầu viện thì Phạm Đình Phan chạy lên Lạng Giang (Bắc Giang) tổ chức nghĩa binh chống lại quân Tây Sơn, nhưng đánh không lại đã uống thuốc độc bảo toàn khí tiết với Nhà Lê.
5: Phạm Đình Dư (em ruột của Tiến sĩ Phạm Đình Phan) đỗ Tiến sĩ khoa Ất Mùi niên hiệu Cảnh Hưng năm thứ 36 (1775) lúc 34 tuổi. Ban đầu làm Hàn lâm thị thư, năm Bính Ngọ (1786) được thăng Đốc trấn Lạng Sơn, năm Đinh Mùi (1787) thăng Tham tri chính sự, Thiêm đô ngự sử, tước Quỳnh Hà Bá.
Khi Nguyễn Hữu Chỉnh nổi loạn, vua Lê Chiêu Thống chạy sang Trung Quốc, Phạm Đình Dư từ quan. Khi vua Lê Chiêu Thống về nước, Phạm Đình Dư được tiến chức Đồng Bình Chương sự, Thượng thư Bộ Lại, Tri Quốc Tử Giám, tước Quỳnh Hà Hầu. Nhà Lê mất, ông về quê ẩn dật rồi tạ thế.
6: Phạm Bá Thiều (1793 - 1856), còn gọi là Phạm Thuật Trai, tự Thuật Phủ, húy Phó, sau húy Bá Thiều, thụy Ôn Tĩnh. Ông đỗ Cử nhân năm Mậu Tý (1828), đỗ Tiến sĩ khoa Nhâm Thìn (1832). Ông từng trải qua nhiều trọng trách: Hàn lâm Viện Biên tu, Tri phủ Tư Nghĩa, Án sát Ninh Bình, Án sát Nghệ An, Viên ngoại lang Bộ Hộ, Đốc học ở Sơn Tây, Tư nghiệp rồi Tế Tửu Quốc Tử Giám ở Huế và làm quan đến chức Trung nghị đại phu, Thái bộc tự khanh sung Toản tu Quốc Sử Quán.
Sau khi về hưu, ông mở trường dạy học. Học trò của ông có nhiều người thành đạt như: Quan Trụ Giám Hữu Niên - Bảng nhãn Vũ Duy Thanh; Thám hoa Mai Anh Tuấn; Hoàng giáp Bùi Thức Kiên, Hoàng Đình Tá, Nguyễn Khắc Cần và các Tiến sĩ: Phạm Phú Thứ, Đặng Trần Chuyên, Nguyễn Quý Tân.
7: Phạm Quĩ (1805-?), còn có tên là Phạm Văn Lĩnh, là em con chú của Tiến sĩ Phạm Bá Thiều. Đỗ Tiến sĩ khoa Kỷ Sửu 1829 khi 25 tuổi. Ông là người trong sạch, cứng rắn, từng giữ các chức: Hàn lâm viện Biên tu, Tri phủ Diên Khánh (nay là Nha Trang), Án sát tỉnh Lạng Sơn và tỉnh Bình Định, Thị lang Bộ Binh, Hữu tham tri Bộ Lễ, thăng Thượng thư Bộ Binh kiêm Đô đốc sát biên, Hữu Đô Ngự sử, Tổng đốc Bình Phú (gồm hai tỉnh Bình Định, Phú Yên).
Ông từng quyết liệt chống thực dân Pháp ở Sài Gòn - Gia Định. Ông mất khi đang làm quan. Trên đường đưa linh cữu của ông về quê nhà đi qua các tỉnh, các quan địa phương đều lập đàn tế ông. Khi về đến Kim Đôi, vua lệnh cho một số quan về tế lễ ông. Vua Thiệu Trị (1841 - 1846) rất thương tiếc, phong cho ông vào hàng Nhất phẩm triều đình.
Qua đây có thể thấy họ Phạm Kim Đôi đã đạt kỷ lục hiếm có: Trong 7 Tiến sĩ thì có 3 vị đại thần là Thượng thư nắm giữ các bộ quan trọng trong triều đình (Phạm Thiệu - Thượng thư Bộ Lễ, Phạm Đình Dư - Thượng thư Bộ Lại, Phạm Quĩ -Thượng thư Bộ Binh) và 2 vị là sứ thần (Phạm Thiệu, Phạm Nguyễn Đạt), 2 vị làm Ngự sử (Phạm Đình Châu, Phạm Đình Dư), 1 vị là Tế tửu tức Hiệu trưởng Quốc Tử Giám (Phạm Bá Thiều).
Với nhiều cống hiến cho đất nước trên các lĩnh vực chính trị, quân sự, văn hóa ở các triều đại, 7 Tiến sĩ họ Phạm Kim Đôi đã tôn vinh thêm truyền thống văn hiến Kinh Bắc và mãi là niềm tự hào cho dân tộc Việt...
TP Hải Phòng đã thống nhất tên gọi tổ chức tự quản của cộng đồng dân cư tại xã, phường, đặc khu trên địa bàn thành phố là thôn hoặc tổ dân phố.
Sau chiến thắng ngược dòng 2-1 của U23 Việt Nam trước U23 Philippines ở vòng bán kết giải U23 Đông Nam Á 2025, một số fan hâm mộ bóng đá Đông Nam Á đã dự đoán thầy trò HLV Kim Sang-sik sẽ lên ngôi vô địch.
Chia sẻ
Thủ tướng Malaysia, ông Anwar Ibrahim hôm nay xác nhận Thái Lan và Campuchia đã đồng ý thiết lập lệnh ngừng bắn và bắt đầu rút quân khỏi khu vực biên giới sau cuộc đụng độ vũ trang khiến nhiều dân thường thiệt mạng.
Chia sẻ
Dù đã hết thời hạn giấy phép từ tháng 10/2023, khu du lịch Suối Tiên (lòng hồ Thủy Yên, xã Chân Mây – Lăng Cô, TP. Huế) vẫn hoạt động.
Chia sẻ
Không chỉ tại Vietcombak, trước thực trạng các vụ lừa đảo qua tài khoản ngân hàng diễn ra ngày càng tinh vi, các ngân hàng lớn như Agribank, MB... đã đồng loạt cảnh báo tài khoản nghi ngờ lừa đảo ngay trên ứng dụng, giúp khách hàng nhận diện rủi ro và chủ động phòng ngừa ngay từ bước chuyển tiền.
Chia sẻ
Ngày 25/7, Đảng bộ Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh An Giang tổ chức thành công Đại hội đại biểu lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, đề ra nhiều nhiệm vụ quan trọng và xác định 3 khâu đột phá.
Chia sẻ
Tối 24 và rạng sáng 25/7, nước lũ từ thượng nguồn sông Cả (Nghệ An) dâng nhanh, gây ngập sâu nhiều thôn xóm ven sông La thuộc các xã Đức Quang và Đức Minh (tỉnh Hà Tĩnh). Gần 150 hộ dân bị ảnh hưởng, nhiều tuyến đường bị chia cắt, giao thông đình trệ, thiệt hại hoa màu ước tính thiệt hại lên tới hàng tỷ đồng.
Chia sẻ
Niềng răng thường được xem là giải pháp cải thiện nụ cười, nhưng nhiều người rơi vào tình trạng dở khóc, dở cười khi vừa mất thời gian, mất tiền lại ảnh hưởng đến sức khỏe bởi gặp phải “nha tặc”.
Chia sẻ
Tháng 8, có 3 con giáp đặc biệt vượng vận trong tháng này, công việc suôn sẻ, tài lộc dồi dào, dễ dàng nắm bắt cơ hội làm giàu.
Chia sẻ
Trước ngày 1/1/2026, theo quy định mới, sẽ có 6 trường hợp bắt buộc phải đổi hoặc cấp lại Giấy phép lái xe theo mẫu mới. Nếu không thực hiện đúng thời hạn, người điều khiển phương tiện có thể bị xử phạt hành chính lên tới 20 triệu đồng.
Chia sẻ
Bộ Chính trị, Ban Bí thư nghiêm túc phê bình các địa phương chậm kiện toàn nhân sự chủ chốt, nhất là chức danh bí thư, chủ tịch Ủy ban nhân dân, chủ tịch Hội đồng nhân dân cấp xã.
Chia sẻ
TP Hà Nội vừa chính thức phát động chiến dịch 45 ngày đêm hỗ trợ chuyển đổi số tại 126 xã, phường – một bước đi quyết liệt nhằm tăng tốc triển khai mô hình chính quyền đô thị hai cấp sau khi hoàn tất việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã.
Chia sẻ
U23 Việt Nam đã có trận đấu khó khăn trước U23 Philippines tại vòng bán kết giải bóng đá U23 Đông Nam Á 2025, nhưng cuối cùng thầy trò HLV Kim Sang-sik đã giành chiến thắng 2-1 và người hâm mộ đánh giá rất cao về cuộc so tài này.
Chia sẻ
Lợi dụng danh nghĩa nhân viên ngân hàng, một phụ nữ ở TP.Huế đã lừa đảo chiếm đoạt trót lọt số tiền gần 29 tỷ đồng.
Chia sẻ
Trong khi Ukraine tiếp tục hứng chịu các cuộc tấn công dồn dập của Nga, một cuộc khủng hoảng lòng tin đang âm thầm lan rộng trong lòng đất nước vì chính nhà lãnh đạo của họ: Tổng thống Volodymyr Zelensky. Một báo cáo vừa công bố khiến giới quan sát quốc tế không khỏi lo ngại: Số binh sĩ Ukraine đào ngũ hiện đã vượt quá tổng quân số hiện tại của quân đội Anh, Pháp và Đức cộng lại.
Chia sẻ
Lê Phúc Thịnh “nổ” với nhiều người dân ở Cà Mau rằng mình có thể thu xếp cho họ xuất khẩu lao động ở Hàn Quốc với giá hàng chục triệu đồng/người để chiếm đoạt hơn 1,8 tỷ đồng.
Chia sẻ
Đến nay, qua đường công văn, hộp thư điện tử, zalo, Sở Xây dựng TP.Cần Thơ đã tiếp nhận 38 hiến kế về giải pháp chống ngập cho Cần Thơ từ người dân, công ty, nhà khoa học, trường đại học.
Chia sẻ
Có lần, một cư dân núi Cấm, xã An Hảo (huyện Tịnh Biên, tỉnh An Giang cũ trước sáp nhập tỉnh Kiên Giang, An Giang) rủ tôi: “Bữa nào rảnh, lên đây đi câu cá núi, cá chành dục với tụi tui, bao vui, bao ngon!”. “Bữa nào rảnh”, chớp mắt là 10 năm sau. Nhưng đối với người miền xuôi như chúng tôi, cái vui, cái ngon thì vẫn vậy, vẫn đặc biệt vô cùng.
Chia sẻ
Mỗi nơi mang một sắc thái riêng, nơi thâm trầm như một khúc hát buồn, chốn lại rộn rã như vũ điệu của đất trời giữa đại ngàn.
Chia sẻ
Trung Quốc ban hành văn bản yêu cầu kiểm soát chặt nội dung phim ngắn, đặc biệt cấm xây dựng nhân vật siêu năng lực phi thực tế và các mô-típ ngôn tình xa rời đời sống.
Chia sẻ
Dưới chân núi ở thôn Thôm Khoan, xã nông thôn mới-xã Vĩnh Thông, tỉnh Thái Nguyên (trước sáp nhập tỉnh, Vĩnh Thông là một xã huyện Bạch Thông, tỉnh Bắc Kạn cũ) hiện còn nhiều ngôi nhà sàn truyền thống đã tồn tại từ 50 đến cả 100 năm.
Chia sẻ
Tại hội nghị diễn ra chiều nay (25/7), Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng gợi mở một số vấn đề cho Khánh Hòa, doanh nghiệp và nhà đầu tư để cùng nhau phát triển.
Chia sẻ
Cổ phiếu bất động sản phân hoá mạnh trong phiên 25/7 khi VHM tăng vọt kéo nhóm ngành đi lên, nhưng VIC và VRE lại chịu lực chốt lời, kìm hãm đà tăng toàn ngành ở mức 0,52%.
Chia sẻ
Trồng bưởi hữu cơ ở tỉnh Đồng Nai mới (sau sáp nhập tỉnh Bình Phước, Đồng Nai) không chỉ giúp tăng thu nhập mà còn góp phần giữ tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới. Kiểu trồng bưởi ra quả ngon, thân thiện môi trường đang mở ra hướng đi mới cho nông dân, giúp đất sạch, người khỏe, nông thôn đẹp, giàu.
Chia sẻ
Công an TP.Đà Nẵng vừa triệt phá đường dây mua bán, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy quy mô liên tỉnh, bắt giữ 6 đối tượng, thu giữ lượng heroin lớn nhất từ trước đến nay trên địa bàn – đủ chia lẻ thành khoảng 1.000 tép.
Chia sẻ
U23 Việt Nam đã có chiến thắng ngược 2-1 trước U23 Philippines để giành vé vào chung kết giải U23 Đông Nam Á 2025. Thế nhưng chiến thắng của thầy trò HLV Kim Sang-sik trở nên không trọn vẹn khi Nguyễn Đình Bắc và Nguyễn Quốc Việt dính chấn thương.
Chia sẻ
Vietbank Long An bị phát hiện hàng loạt sai phạm trong hoạt động cho vay, thẩm định tài sản, giám sát sử dụng vốn và xử lý tài sản bảo đảm, làm dấy lên lo ngại về rủi ro pháp lý. Những sai phạm này được nêu rõ trong kết luận thanh tra vừa được Thanh tra Ngân hàng Nhà nước chi nhánh khu vực 13 công bố.
Chia sẻ
Bị đe dọa là liên quan đường dây rửa tiền, nữ sinh 18 tuổi ở Hà Nội bị ép cắt đứt liên lạc với gia đình, quay clip khỏa thân qua Zoom để "hợp tác điều tra", sau đó bị đe dọa tống tiền.
Chia sẻ
Sở Xây dựng TP.Đà Nẵng yêu cầu các đơn vị triển khai kế hoạch cắt tỉa cây xanh đô thị theo từng tuyến đường, khu vực để đảm bảo an toàn trong mùa mưa bão 2025, đồng thời vẫn giữ được độ che phủ bóng mát giữa thời điểm nắng nóng kéo dài.
Chia sẻ
Được vinh danh Di sản Thế giới năm 2014, Erbil là một trong những khu định cư lâu đời với lịch sử hơn 6000 năm, là minh chứng cho sự sống mãnh liệt của con người.
Chia sẻ
Nam sinh 18 tuổi ở Hà Nội bị nhóm người giả danh công an lừa chuyển 150 triệu đồng, rồi dọa gia đình bán nam sinh này sang Campuchia. Vào cuộc điều tra, cảnh sát phát hiện nam sinh này thực ra đang ở trong nhà nghỉ.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Cổng TTĐT Bắc Ninh 
