Bộ phim Thương nhớ đồng quê được ra mắt vào năm 1995, dựa theo truyện ngắn cùng tên của nhà văn Nguyễn Huy Thiệp. Phim do đạo diễn, Nghệ sĩ Nhân dân Đặng Nhật Minh "cầm trịch".

Phim tái hiện chân thực bối cảnh làng quê Việt Nam những năm 80 của thế kỷ XX, thời điểm mà tình hình kinh tế và xã hội Việt Nam đang gặp nhiều thử thách với sự chênh lệch rõ ràng giữa thành phố và làng quê.

Phim miêu tả tình thế khó xử của làng quê khi trai tráng bỏ lên thành thị, bỏ làng lại cho phụ nữ, trẻ nhỏ và những người già. Nghệ sĩ Nhân dân Đặng Nhật Minh luôn tâm niệm "nông dân là người chịu thiệt thòi nhất" và luôn muốn làm điều gì đó để cảm thông với họ.

Không chỉ thành công trong nước, Thương nhớ đồng quê đã vượt ra khỏi lũy tre làng, xuất hiện tại hơn 60 liên hoan phim quốc tế như Busan (Hàn Quốc), Toronto (Canada), Chicago (Hoa Kỳ) và thu về nhiều giải thưởng. Đây được xem là bộ phim Việt Nam đạt kỷ lục về số lần được mời tham dự các liên hoan phim quốc tế tính đến thập niên đầu tiên của thế kỷ XXI.

Nghệ sĩ Nhân dân Thúy Hường bật khóc vì nhân vật của mình "quá xấu"

Điểm nhấn đặc biệt của Cine 7 - Ký ức phim Việt tuần này là cuộc gặp gỡ đầy cảm xúc với Nghệ sĩ Nhân dân Thúy Hường - người đã làm nên thành công vang dội của vai diễn Ngữ, chị dâu của Nhâm. \

Ngữ là biểu tượng cho người phụ nữ truyền thống: cam chịu, tần tảo, nhẫn nhục nhưng ẩn chứa nhiều đè nén, bức bối. Vốn là một nghệ sĩ quan họ, Nghệ sĩ Nhân dân Thúy Hường đã có một "cơ duyên" đặc biệt khi bén duyên với điện ảnh. Và vai diễn "tay ngang" này đã khiến đạo diễn Đặng Nhật Minh phải thốt lên: "Ôi, cô Ngữ của Thương nhớ đồng quê đây rồi!".

Trong chương trình, Nghệ sĩ Nhân dân Thúy Hường lần đầu chia sẻ về những áp lực khi là một diễn viên không chuyên nhưng phải đối mặt với một vai diễn có nội tâm sâu sắc, nhiều trường đoạn đắt giá: khi đọc lá thư chồng gửi về, khi nghe những lời đồn đoán của hàng xóm hay khoảnh khắc được Nhâm an ủi.

Đặc biệt, nữ nghệ sĩ tiết lộ về cảm xúc bất ngờ khi phát hiện đạo diễn yêu cầu trang điểm già dặn, có phần "xấu hơn" so với thực tế, một chi tiết đã giúp cô lấy cảm xúc chân thực cho vai diễn.

Khán giả nhìn thấy hình ảnh gần gũi của làng quê Việt Nam qua bộ phim "Thương nhớ đồng quê"

Những yếu tố tạo nên thành công bất hủ của Thương nhớ đồng quê qua lời chia sẻ của đạo diễn Đặng Nhật Minh là hình ảnh gần gũi và chân thực của làng quê Việt Nam. Ông quan niệm: "Tôi nghĩ phim là hình ảnh, phải nhìn chứ không phải để nghe. Nếu có thoại thì cũng rất súc tích và gợi chứ không phải thoại một cách dông dài thế này thế kia".

Với tính cách tỉ mẩn, chú trọng vào chi tiết, bộ phim được ông sử dụng ít lời thoại, thay vào đó là ngôn ngữ hình ảnh nhiều màu sắc và đầy tính nghệ thuật. Không gian làng quê hiện lên bằng những thói quen sinh hoạt, lễ hội truyền thống và cả văn hóa của làng quê Bắc bộ Việt Nam.

Cánh đồng Việt Nam hiện lên chân thực qua từng thước phim “Thương nhớ đồng quê”

Sự hiện diện của các loài động vật đặc trưng và âm thanh hiện trường chân thực tạo nên hơi thở quen thuộc, gần gũi với khán giả.

Đạo diễn Đặng Nhật Minh cũng đặc biệt tâm huyết của cao trào bộ phim với chi tiết 2 em bé bị tai nạn ô tô do tài xế say rượu. Ông từng rất băn khoăn về sự bi thảm của chi tiết này nhưng ông đã tôn trọng tác giả để đưa vào nhằm lên án sự công nghiệp hóa mang lại đau khổ cho người nông dân. Đây không chỉ là biến động của giai đoạn công nghiệp hóa làng quê mà còn là sự biến động trong mỗi người dân ở làng quê ấy.

Hai người phụ nữ đối ngược nhau trong “Thương nhớ đồng quê”

Thương nhớ đồng quê khắc họa một cách tinh tế và đầy ám ảnh mối quan hệ phức tạp giữa Nhâm và hai người phụ nữ xuất hiện bên cạnh tuổi 17 của anh. Đó là Nghệ sĩ Nhân dân Thúy Hường trong vai Ngữ - chị dâu của Nhâm, đại diện cho hình ảnh người phụ nữ truyền thống: cam chịu, tần tảo, nhẫn nhục nhưng mang trong mình rất nhiều đè nén bức bối.

Đối lập với Ngữ là Nghệ sĩ Nhân dân Lê Vân trong vai Quyên - người đàn bà vượt biên trở về làng, đại diện cho tân thời, tự do, táo bạo nhưng cũng ẩn chứa nỗi lạc lõng khi mất đi phần nào cội rễ. Nhâm - Ngữ - Quyên là "tam giác" cảm xúc mà đạo diễn Đặng Nhật Minh đã dày công xây dựng, một hướng đi được phát triển sâu sắc hơn so với truyện ngắn gốc của nhà văn Nguyễn Huy Thiệp.

NSND Lê Vân vai Quyên (bên trái) và NSND Thúy Hường vai Ngữ (bên phải)

Cine7 - Ký ức phim Việt với bộ phim Thương nhớ đồng quê phát sóng vào lúc 21h tối thứ Bảy, ngày 14/06 trên VTV3 và ứng dụng VTV Go - Đài Truyền hình Việt Nam.

×