Hồi sinh một định dạng ảnh đã tuyệt chủng

Phim peel-apart, từng được hai hãng lớn là Polaroid và Fujifilm sản xuất, hiện đang trở thành mặt hàng xa xỉ trong giới chụp ảnh cổ điển tại Trung Quốc. Loại phim này có đặc điểm độc đáo là người dùng phải tự tay bóc lớp giấy phủ để ảnh hiện ra sau khi chụp. Ra đời từ năm 1947, phim peel-apart mang theo phong cách ảnh cổ điển với tông màu biến thiên, ánh sáng không đều và hạt ảnh thô – những đặc điểm từng bị xem là khuyết điểm nhưng giờ lại trở thành yếu tố được săn đón.

Sau khi các hãng ngừng sản xuất vào giữa những năm 2010, giá loại phim này tăng vọt. Trên các nền tảng thương mại điện tử Trung Quốc, một hộp phim hết hạn sử dụng có thể được rao bán với giá lên tới 4.500 nhân dân tệ (khoảng 621 USD), trong khi giá ban đầu chỉ khoảng 70 nhân dân tệ cho mỗi hộp 10 tấm. Tại các studio chụp ảnh cổ điển, một bức ảnh đơn lẻ từ loại phim này có thể tiêu tốn từ 300 đến 600 nhân dân tệ – mức giá không hề nhỏ với đại đa số người tiêu dùng trẻ.

Trào lưu ảnh peel-apart được thúc đẩy mạnh mẽ bởi các nền tảng mạng xã hội như Xiaohongshu – phiên bản Trung Quốc của Instagram – nơi có hơn 67.000 bài viết liên quan đến loại ảnh này. Các bức ảnh được đăng tải thường mang phong cách chân dung nghệ sĩ, kèm những chú thích như “mỗi lần chụp là một ảnh ít hơn trên đời” hay “chụp như thần tượng”. Sự hiếm hoi và khó tiếp cận của phim peel-apart càng khiến người dùng trẻ thêm khao khát trải nghiệm.

Từ thú vui của người đam mê thành trào lưu mạng xã hội

Yu Ji, chủ một cửa hàng máy ảnh Polaroid cũ tại thành phố Hàng Châu, tỉnh Chiết Giang, cho biết ông bắt đầu kinh doanh loại máy ảnh này từ hơn bảy năm trước. Khi đó, peel-apart vẫn là một khái niệm lạ lẫm, ít người hỏi đến. “Lúc đó một hộp phim màu chỉ khoảng 70 tệ, phim đen trắng còn rẻ hơn. Hầu hết khách hàng là người đam mê nhiếp ảnh, chưa ai yêu cầu cụ thể phim peel-apart cả”, ông nhớ lại.

Tuy nhiên, nhu cầu tăng đột biến trong những năm gần đây đã khiến giá cả leo thang chóng mặt. Để đáp ứng, Yu Ji đã nhập 20 hộp phim Fujifilm từ nước ngoài, với giá khoảng 150 nhân dân tệ mỗi tấm. Hiện tại, mỗi bức ảnh peel-apart tại cửa hàng của ông có giá 360 nhân dân tệ, trong khi ảnh chụp bằng mẫu máy ảnh Polaroid Big Shot từ thập niên 1970 có giá lên đến 400 nhân dân tệ.

Khách hàng chính của Yu Ji giờ đây chủ yếu là sinh viên và người hâm mộ nghệ sĩ nổi tiếng, những người tìm đến với mong muốn “giữ lại những tàn tích cuối cùng của một định dạng sắp biến mất”. Tác động từ mạng xã hội đã tạo nên làn sóng mạnh mẽ, thúc đẩy nhu cầu đến từ cả những người vốn không am hiểu về máy ảnh film.

Yi Tong, một influencer với hơn 10.000 người theo dõi trên Xiaohongshu, cho biết sức hút của ảnh peel-apart đến từ sự độc quyền. “Không phải ai cũng chụp được, và chính sự hiếm hoi đó là điều hấp dẫn,” cô nói. Một video ngắn ghi lại buổi chụp ảnh peel-apart của cô đã thu hút hơn 6.700 lượt thích – cao hơn nhiều so với trung bình các bài đăng trước đó.

Tương tự, Vivian Lu, một nhà sáng tạo nội dung khác, cũng chia sẻ rằng cô cảm thấy xứng đáng khi bỏ ra 330 nhân dân tệ để chụp một tấm bằng máy Big Shot. “Chính cảm giác ‘mỗi lần chụp là mất đi một bức ảnh’ khiến nó khác biệt với Polaroid”, cô nói.

Ngay cả Fujifilm, hãng từng sản xuất phim peel-apart, cũng không khỏi bất ngờ trước sự hồi sinh của loại phim đã ngừng sản xuất này. Một đại diện của hãng cho biết toàn bộ phim peel-apart đang lưu hành hiện nay đều là hàng tồn kho, đã hết hạn sử dụng. Họ cảnh báo rằng chất lượng ảnh không còn được đảm bảo, và cho rằng xu hướng hiện tại có thể chỉ là một chiêu trò tăng tương tác mạng xã hội.

Tuy vậy, dường như người tiêu dùng trẻ tại Trung Quốc lại không quá quan tâm đến độ bền hay tính ổn định kỹ thuật. Với họ, ảnh peel-apart không chỉ là một tấm ảnh, mà là một mảnh thời gian – nơi sự ngẫu nhiên, lỗi kỹ thuật và cả chi phí đắt đỏ góp phần tạo nên một trải nghiệm cá nhân mang tính biểu tượng. Trong thế giới tràn ngập hình ảnh kỹ thuật số sắc nét, họ đang chọn quay về với những khuyết điểm – để tìm lại cảm xúc và tính người trong từng khung hình.

×