Đăng nhập/ Đăng ký
| 
Đặng Hùng (Hội viên Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam)
Thứ tư, ngày 15/02/2023 09:18 GMT+7
Bình luận
0
Họ Trần dấy nghiệp vương từ đất Hải ấp, Lưu Xá, Tinh Cương (huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình ngày nay). Sử cũ viết: "Kinh thành có loạn Quách Bốc, Thái tử Sảm (vua Lý Huệ Tông sau này) chạy về Hải ấp, ở nhà công quán của Trần Lý tại Lưu Gia thôn (nay là Lưu Xá, xã Canh Tân, Hưng Hà, Thái Bình). Thấy con gái Trần Lý là Trần Thị Dung có tư sắc bèn cưới làm vợ, phong cho Lý (bố vợ) tước Minh Tự, cho cậu vợ là Tô Trung Từ giữ chức Điện tiền chỉ huy sứ".
Đền thờ Linh Từ Quốc Mẫu Trần Thị Dung (người phụ nữ gắn liền với quá trình mở nghiệp đế vương của họ Trần) ở làng lại xã Liên Hiệp, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình. Ảnh: Quang Thọ
Như vậy đã rõ, quê hương của Trần Thị Dung là làng Lưu Xá (huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình), đây cũng quê hương của Trần Lý, Trần Thừa, Trần Tự Khánh, Trần Liễu, Trần Cảnh...
Về Lưu Xá ngày nay, tới thăm làng Lưu Gia xưa nằm sát bên bờ sông Luộc, chúng ta chỉ còn thấy sót lại ở đây hai ngôi mộ được xây từ thời Lý của Thái phó Lưu Ba và Lưu Khánh Đàm.
Công tác khảo cổ học giúp ta biết được cách ngày nay khoảng vài trăm năm, do sông bị nắn dòng (khi bị nước dâng, bão lụt) nên phần lớn "Bến Lưu Gia" và thôn Lưu Gia bị chìm trong nước.
Theo các cụ ở làng Lưu Xá thì hiện tại con đê lớn nằm sát bờ sông ngày nay là giữa làng Lưu Gia xưa. Khu vực sát bờ đê, khi đào xuống khoảng 1 mét vẫn tìm được gạch, đồ gốm có niên đại thời Lý, thời Trần.
Hiện ở đây còn hai giếng cổ tương truyền có từ thời nhà Trần. Ngược về xã Liên Hiệp, huyện Hưng Hà, tới thăm làng Nại, chúng ta được biết nơi đây có mộ và đền thờ Linh Từ Quốc Mẫu Trần Thị Dung.
Qua tìm hiểu được biết làng Ngừ và làng Nại xưa là thái ấp của Tô Trung Từ (nhà Lý phong cấp). Mẹ Trần Thị Dung là chị gái Tô Trung Từ, khi còn nhỏ tuổi, Trần Thị Dung đã về Lưu Xá ở với cậu ruột tại làng Ngừ. Sau này đất làng Ngừ được triều đình cấp phong cho Linh Từ.
Sách "Đại Việt sử ký toàn thư", trang 474 viết: "Yên Sinh Vương có hiềm khích với Thái Tôn (vua Trần Cảnh), Linh Từ điều đình cho hòa giải, lại làm anh em như trước. Đến khi người Nguyên sang xâm lấn, kinh thành thất thủ. Linh Từ ở Hoàng Giang giữ gìn thái tử, cung phi, công chúa và vợ con các tướng thoát khỏi giặc cướp.
Lại khám xét thuyền của các nhà có chứa đồ quân khí, đều lấy hết đưa đến quan. Nói về phần giúp đỡ nội trị cho nhà Trần thì Linh Từ có nhiều công lớn. Thế mới biết trời sinh ra Linh Từ cốt để mở nhà Trần"...
Cuộc đời của Linh Từ Trần Thị Dung luôn gắn chặt với giai đoạn đầu của Vương triều Trần. Từ việc lấy Hoàng tử Sảm để dọn đường đưa họ Trần vào triều đình nhà Lý, cho đến khi bị giáng xuống làm Thiên Cực công chúa và lấy Trần Thủ Độ, bà đã trải qua biết bao thăng trầm, vinh có, nhục có, vui cũng có và buồn cũng có.
Nhìn lại cuộc đời của Linh Từ, tuy lấy chồng từ năm 1209 nhưng mãi đến tháng 2 năm 1211, Trần Thị Dung mới chính thức về kinh thành Thăng Long.
Việc Tô Trung Từ được phong làm Thái úy phụ chính, Trần Tự Khánh làm Chương Thành hầu và Trần Thị Dung được phong làm Nguyên phi thì ít nhiều cũng là cái gai trong mắt của hoàng tộc nhà Lý và Thái hậu Đàm Thị. Nhất là khi thế lực của Trần Tự Khánh và Tô Trung Từ mạnh lên thì sự nghi ngờ họ Trần của vua và thái hậu càng tăng. Thậm chí đầu năm 1213, Trần Thị Dung bị vua và thái hậu giáng xuống làm ngự nữ.
Với tài năng và sắc đẹp của mình, bà đã thuyết phục và xóa được sự nghi ngờ của vua Lý Huệ Tông đối với họ Trần. Vì vậy, vào năm 1216, vua Lý đã phong cho bà là Phu nhân Thuận Chinh. Mặc dù được vua tin yêu nhưng bà vẫn không thoát được sự giám sát gay gắt của thái hậu Đàm Thị.
Sử cũ ghi thái hậu cho rằng phu nhân (Trần Thị Dung) là bè đảng của giặc, bảo vua bỏ đi, rồi sai người nói với phu nhân tự giải quyết lấy.
Đỉnh cao của sự nghi ngờ này là việc thái hậu sai người bỏ thuốc độc vào món ăn của phu nhân, việc không thành, thái hậu lại sai người cầm chén thuốc độc bắt phu nhân phải tự tử. Nhưng nhờ có Lý Huệ Tông che chở nên Trần Thị Dung đã thoát nạn.
Tháng 12 năm 1216, khi thế lực nhà Trần đã mạnh lên, Trần Tự Khánh được phong làm Thái úy phụ chính, Trần Thừa làm Nội thị phán thủ và bản thân bà được phong làm Hoàng hậu thì sóng gió đến với Trần Thị Dung mới tạm lắng xuống. Sau khi sinh công chúa Chiêu Thánh và công chúa Thuận Thiên, đặc biệt là khi Lý Huệ Tông mắc chứng điên thì vai trò của Trần Thị Dung ngày càng được thể hiện rõ nét ở cương vị Hoàng hậu.
Nhất là khi bà liên kết cùng Trần Thủ Độ trong "màn kịch" vua Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho chồng là Trần Cảnh; chấm dứt hơn hai trăm năm cầm quyền của nhà Lý trên đất Đại Việt. Đây là cuộc "đoạt ngôi" hiếm có trong lịch sử các triều đại phong kiến Việt
Khoảng năm 1226-1227, bà lấy Trần Thủ Độ. Trong điều kiện lúc đó, Trần Thị Dung tái giá cũng không có gì là đáng trách. Nhưng với việc lấy Trần Thủ Độ, sau này bà bị các sử gia Nho giáo chê trách. Xét thấy ở thời kỳ nhà Trần thì đạo Nho chưa thực sự phát triển như thời Lê, Nguyễn sau này; mặt khác, trong hoàng tộc nhà Trần lúc đó cũng khuyến khích và cho phép.
Nhiều người cho rằng Trần Thị Dung và Trần Thủ Độ yêu nhau từ nhỏ, điều này cũng chưa hẳn đã đúng. Vì thực tế thì Trần Thị Dung sống với cậu là Tô Trung Từ từ nhỏ, đến khi về ở với cha thì gặp Thái tử Sảm.
Tất nhiên, Trần Thủ Độ lúc còn bé ở với bác là Trần Lý (bố Trần Thị Dung) nhưng đến nay vẫn chưa có một tư liệu nào đề cập một cách chính xác và có sức thuyết phục về mối tình này. Thực ra, việc Trần Thị Dung lấy Trần Thủ Độ là lẽ tự nhiên quy luật tất yếu của xã hội cuối nhà Lý, đầu nhà Trần tạo ra, đưa họ ngày càng gắn bó chặt chẽ với nhau hơn trong việc củng cố và xây dựng Vương triều Trần khi còn non trẻ.
Thực tế cho thấy, khi Trần Thủ Độ ép Trần Cảnh lấy vợ của Trần Liễu, dẫn đến việc Trần Liễu nổi loạn chống lại Trần Thủ Độ, thì không ai khác mà chính Trần Thị Dung đứng ra hòa giải mối xích mích giữa Trần Liễu và Trần Cảnh, Trần Thủ Độ. Việc tiến phong An Sinh Vương và cấp thái ấp ở Yên Sinh, Đông Triều cho Trần Liễu cũng là cách hòa giải hợp lý của vợ chồng Trần Thủ Độ để tránh mầm họa về sau cho triều đình nhà Trần.
Hiện nay ở huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình còn có làng Quán Triều (Triều Quyến, xã Hòa Tiến, huyện Hưng Hà), tương truyền là nơi bà Linh Từ đưa gia quyến của hoàng tộc và vợ con các tướng lĩnh về sinh sống để tránh sự tấn công truy ép của giặc Nguyên Mông. Quả là đúng khi "Toàn thư" viết: "Trời sinh Linh Từ cốt để mở nghiệp nhà Trần".
"Kỷ Mùi Thiệu Long năm thứ 2 (1259), (Tống Khai Khánh năm thứ 1), mùa xuân, tháng giêng, Linh Từ quốc Mẫu Trần Thị (Dung) mất"(1). Từ đất Phù Ngự, Tinh Cương, bà ra đi góp phần mở nghiệp nhà Trần; khi mất bà được hoàng tộc nhà Trần đưa về chôn cất tại làng Phù Ngự. Trải qua biết bao thăng trầm của lịch sử, ngôi mộ của bà cũng bị hao mòn theo mưa gió, thời gian.
Theo một số cụ cao tuổi ở Liên Hiệp thì mộ của bà nằm ở gần bờ mương. Vào những năm 1960-1970, khi làm sân kho, làm nghĩa trang, người ta đã đào đất ở khu Nấm Cao (tương truyền là nơi đặt mộ của Trần Thị Dung) và phát hiện có một ngôi mộ cổ (hiện ở gần nghĩa trang liệt sĩ làng Nại, xã Liên Hiệp) gỗ vàng tâm được chôn theo kiểu quách cũi (gỗ đóng bốn xung quanh) gần lăng của Trần Thủ Độ.
Cho rằng có thể đây là mộ của bà Chúa Ngừ, mọi người đã lấp đất và trông nom hương khói hàng năm.
Năm 2006-2007, khu lăng mộ đền thờ Trần Thị Dung đã được ủy ban Nhân dân tỉnh Thái Bình và ngành văn hóa đầu tư xây dựng khang trang, to rộng, cảnh quan rất đẹp.
Quả là nơi hấp dẫn khách du lịch gần xa và cũng là sự tri ân của thế hệ sau đối với người phụ nữ làng Phù Ngự đã góp phần mở nghiệp nhà Trần từ những năm đầu của thế kỷ XIII.
Hoàng gia vương triều nhà Nguyễn sống trong Tử Cấm Thành ở Huế. Khu vực này có khoảng 50 công trình, lâu đài, cung điện. Bên trong những lầu son, gác tía chốn kinh kỳ là cuộc sống của những cung tần, mỹ nữ mà dân gian không dễ gì đoán được…
Tìm hiểu cách bộ phim Sex Education giúp tôi hiểu con cái hơn. Lắng nghe tâm sự và yêu thương vô điều kiện là điều quan trọng.
Chia sẻ
Thủy Hử là một trong tứ đại tiểu thuyết cổ điển của Trung Quốc nói về 108 anh hùng Lương Sơn Bạc, dù là phim truyền hình làm lại từ truyện truyền hình hay tiểu thuyết, đều được mọi người vô cùng yêu thích.
Chia sẻ
Trong Tây Du Ký, có một yêu tinh, tiên giới không thu mà địa ngục không nhận, nhưng lại có mối quan hệ mật thiết với Tôn Ngộ Không. Đó là ai?
Chia sẻ
Một đám cháy lớn bùng phát dữ dội tại nhà hàng hải sản Biển Xanh ở TP.Dĩ An, Bình Dương, thực khách và nhân viên nháo nhào tháo chạy ra ngoài.
Chia sẻ
Sở GDĐT TP.HCM sẽ lần đầu tiên áp dụng phương thức công bố đồng thời điểm thi và điểm chuẩn tuyển sinh lớp 10 công lập, dự kiến từ ngày 23 đến 26/6.
Chia sẻ
Người sinh vào 3 tháng Âm lịch này vượt khó ở tuổi trẻ, đến trung niên sẽ gặt hái thành công lớn về sự nghiệp và tài chính, cuộc sống ngày càng thịnh vượng, viên mãn.
Chia sẻ
Bước ra từ cuộc thi Tiếng hát Việt toàn cầu 2023 và giành giải Á quân 1, cô gái đến từ Quảng Trị - Đức Thoa ra mắt Album Vol1 với tên gọi “Nốt mưa”.
Chia sẻ
Sau sự cố chập điện, hơn 10.000 con gà thịt tại trang trại của một người dân ở xã Diễn Phú, huyện Diễn Châu, Nghệ An bị chết ngạt. Nhận được thông tin, chính quyền địa phương đã huy động hàng chục người giúp chủ trại sơ chế gà chết, vớt vát chút tài sản.
Chia sẻ
Một đoạn clip ghi lại cảnh một con cá voi lớn há miệng ngoi lên mặt nước để săn mồi, phía trên là đàn chim biển chao liệng, vừa xuất hiện trên mạng xã hội và thu hút hàng ngàn lượt chia sẻ. Được biết, hình ảnh trên được ghi lại ở biển Bình Định.
Chia sẻ
Sau cuộc nhậu buổi tối, xuất phát từ những mâu thuẫn trong gia đình, Vàng Hừ Lòng (30 tuổi, trú tại bản Huổi Han, xã Bum Tở, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu) đã không kiềm chế được bản thân, ra tay đánh tử vong người bố dượng.
Chia sẻ
Hai phụ nữ đi chung xe máy theo hướng TP.HCM về miền Tây qua Long An, do thắng gấp khi trời mưa, xe ngã, bị container cán tử vong.
Chia sẻ
Năm nay, mùa mưa đến sớm hơn dự kiến. Từ đầu tháng 5 đã xảy ra một số cơn mưa lớn kéo dài, người trồng mì (trồng cây sắn) ruộng mới ở tỉnh Tây Ninh mừng vì giá thu mua củ khoai mì tăng, nay lại rầu vì mưa sớm.
Chia sẻ
“Chuyền bóng chuẩn vào, chắc chắn lên, hãy đảm bảo người được nhận bóng ở tư thế thuận lợi nhất chứ đừng chỉ nghĩ đến việc chuyền đi cho có”, HLV Kim Sang-sik gằn giọng, hét lớn về phía các cầu thủ trong buổi tập của ĐT Việt Nam tại Malaysia.
Chia sẻ
Đình Triệu hoàn toàn bình phục chấn thương, Nguyễn Filip phải dự bị?; HLV Sellami vui mừng khi giúp Jordan dự VCK World Cup 2026; Arsenal đàm phán mua Sesko; cầu thủ Tottenham tức giận khi HLV Postecoglou bị sa thải; M.U quyết qua mặt Arsenal trong vụ Gyokeres.
Chia sẻ
Tỷ phú công nghệ Mỹ Elon Musk đã đề xuất thành lập "Đảng Hoa Kỳ", đánh dấu sự thay đổi mạnh mẽ trong chiến lược chính trị.
Chia sẻ
Trường Đại học Mở Hà Nội vừa thông tin sẽ bổ sung xét tuyển tổ hợp C00 đối với nhóm ngành Luật.
Chia sẻ
Tống Anh Tuấn, tài xế Lexus hành hung nam shipper gây thương tích 8%, được đình chỉ điều tra vụ án do bị hại rút đơn, được trả tự do ngay tại tòa sau gần 4 tháng tạm giam. Việc này căn cứ vào quy định nào của pháp luật?
Chia sẻ
Vận may bất ngờ gõ cửa với 3 con giáp may mắn nhất khi mọi xui xẻo tiêu tan, Thần Tài chiếu cố đặc biệt, khiến họ liên tục nhận tin vui trong cuộc sống.
Chia sẻ
Phương Mỹ Chi là một trong những ca sĩ bước ra từ sân chơi nhí giữ được sức hút hiếm hoi ở thời điểm hiện tại.
Chia sẻ
Theo báo cáo chính thức từ Kiev, các đơn vị Không quân Ukraine đã bắn hạ một máy bay tiêm kích Su-35 của Nga trong một nhiệm vụ gần hướng Kursk vào sáng sớm thứ Bảy, ngày 7/6.
Chia sẻ
Từ chỗ là món quà quê mộc mạc, trái mãng cầu-quả đặc sản Tây Ninh đang từng bước vươn xa – có mặt trong các hệ thống phân phối lớn, tham gia các hội chợ nông sản, và dần khẳng định vị thế trên thị trường trong nước lẫn quốc tế.
Chia sẻ
HLV Peter Cklamovski vừa công bố danh sách 30 tuyển thủ Malaysia tham dự cuộc đọ sức với ĐT Việt Nam tại lượt trận thứ 2 bảng F, vòng loại thứ 3 Asian Cup 2027.
Chia sẻ
Kể từ ngày 9/6, Trung tâm phục vụ hành chính công TP Hà Nội chính thức triển khai tiếp nhận 100% hồ sơ theo hình thức trực tuyến và trực tuyến toàn trình đối với các thủ tục hành chính lĩnh vực hoạt động xây dựng, trong đó có cấp phép xây dựng nhà ở.
Chia sẻ
Việc sáp nhập, sắp xếp lại các đơn vị hành chính cấp xã tại Bình Dương đang bước vào giai đoạn hoàn tất. 36 xã, phường mới Bình Dương đã sẵn sàng đi vào hoạt động từ ngày 1/7 tới.
Chia sẻ
Áng Sáng AZA thừa nhận cô hành xử thiếu suy nghĩ, làm ảnh hưởng đến anh HIEUTHUHAI - một nghệ sĩ mà cô tôn trọng, ngưỡng mộ.
Chia sẻ
Ông Phạm Văn Lắm ở khu vực 3, phường Hưng Thạnh, quận Cái Răng, với mô hình trồng rau an toàn trong nhà lưới mang lại thu nhập ổn định hàng chục triệu đồng mỗi tháng. Năm 2019, cùng với sự hỗ trợ của Hội Nông dân phường, ông Lắm cùng các nông dân lân cận thành lập Tổ hợp tác Rau an toàn Hưng Thạnh với 20 thành viên.
Chia sẻ
Trong hoạt động cuối cùng của phái đoàn công tác Bộ Nông nghiệp và Môi trường làm việc tại Mỹ, doanh nghiệp 2 nước đã ký kết 8 biên bản ghi nhớ mua bán nông sản giá trị 1,1 tỷ USD. Trong đó, có thỏa thuận lớn nhất trị giá 380 triệu USD, giữa Công ty CP Khai Anh Bình Thuận và Tập đoàn Cargill được ký.
Chia sẻ
Trước ngày sáp nhập Ninh Bình, Nam Định, Hà Nam là quê hương vị anh hùng Đinh Công Tráng với khởi nghĩa Ba Đình chống thực dân Pháp. Năm 1873, quân Pháp kéo về chiếm đóng vùng đồng bằng Hà Nam, chỉ sau 10 ngày, Đinh Công Tráng lập tức đứng lên kêu gọi văn thân, chiêu mộ nghĩa quân dựng cờ khởi nghĩa ngay tại quê hương-đất Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam ngày nay.
Chia sẻ
Từ một cây trồng đại trà trong vườn nhà, hiện nay nông dân (xã Cẩm Thịnh, huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh) đã và đang từng bước mở rộng diện tích trồng sả, thành lập tổ hợp tác để thuận lợi trong việc tiêu thụ sản phẩm. Nhờ được mùa, được giá nên người nông dân nơi đây có thu nhập ổn định, có nhiều hộ thoát nghèo nhờ trồng sả.
Chia sẻ
Tuy không thể đoạt mạng đối thủ từ xa như trong phim kiếm hiệp, nhưng Nhất Dương Chỉ là bí kíp võ công hoàn toàn có thật ngoài đời.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
